Ndidu Uwem Ekekem Ye En̄wọn̄ọ Ndọ Fo!

USEN udianndọ edi usen idara. Enye n̄ko edi ata akpan edinam. N̄wanndọ ye ebendọ ẹn̄wọn̄ọ akamba en̄wọn̄ọ oro editụkde ofụri ini uwem mmọ. Mbon oro ẹdụkde edinam udianndọ oro nte isenowo ẹdi mme ntiense akamba en̄wọn̄ọ emi, edi Jehovah Abasi edi akpan Ntiense.

Bible iyomke ẹtiene akpan usụn̄ edinam m̀mê san̄asan̄a orụk edinam udianndọ. Edi, ke ndiwụt ukpono nnọ ntọn̄ọ esie emi otode Abasi, nte ido edide ẹsọn̄ọ ndọ nte edide akamba n̄kpọ ebe ke ndida en̄wọn̄ọ ndọ ke ini ẹnamde ndọ ke ido ukpono. Ke ediwak isua Mme Ntiense Jehovah ẹmekama en̄wọn̄ọ ndọ oro etienede mi: “Ami —— mmada fi —— ndidi (n̄wanndọ/ebendọ) mi, ndima nnyụn̄ n̄kpeme (N̄wanndọ: nnyụn̄ ntịm n̄kpono) nte ekemde ye [ibet Abasi] oro odude ke Edisana N̄wed Abasi ọnọ (iban/mme ebe) Christian, ke adan̄a anyanini nte nnyịn mbiba ididude uwem ọtọkiet ke isọn̄ nte ekemde ye ndutịm ndọ Abasi.”a

N̄kpọ Ndikere Mban̄a

Edieke afo ekerede ndidọ ndọ, okpotịm ọfọn ndikere mban̄a nte en̄wọn̄ọ emi otụn̄ọde ye se enye ọwọrọde mbemiso usen udianndọ. Solomon ọkọdọhọ ete: “Kûsọsọp inua, kûnyụn̄ uyak esịt fo awara ndisioro uyo ke iso Abasi.” (Ecclesiastes 5:2) Nso edieke edide afo ọmọdọdọ ndọ? Do afo eyebọ ufọn ke nditie n̄kere nte akamba en̄wọn̄ọ emi akanamde ke iso Jehovah edide akpan n̄kpọ. Nte afo ke odu uwem ekekem ye enye? Mme Christian ẹsida mme en̄wọn̄ọ mmọ ke akpan n̄kpọ. Solomon ama akaiso ete: “Nọ se afo akan̄ade. Ọfọn nte etrede ndikan̄a, akan nte akan̄ade, ndien etre ndinọ. Kûyak inua fo esịn obụkidem fo anam idiọk: kûnyụn̄ udọhọ ke iso isụn̄utom, ete ke ekedi ndudue.”—Ecclesiastes 5:4-6.

Edidụn̄ọde ubak udịmikọ kiet kiet ke en̄wọn̄ọ ndọ emi nte eyịghe mîdụhe eyefori ifiọk oro afo enyenede aban̄a akamba en̄wọn̄ọ emi.

“Ami —— mmada fi”: Ẹmi ẹdi mme ikọ oro ẹtọn̄ọde en̄wọn̄ọ oro. Mmọ ẹwụt nte ke afo ndibiere ndidọ ndọ edi ọkpọkpọ mbiomo fo.

Ke idak ndutịm Christian, N̄wed Abasi idorike owo ndomokiet mbiomo ndidọ ndọ. Jesus Christ ke idemesie ikọdọhọ ndọ ndien ama otoro itie unana ndọ ọnọ mbon oro “ẹkemede ndibọ.” (Matthew 19:10-12) Ke n̄kan̄ eken, n̄wakn̄kan ke otu mme apostle Jesus ẹkedi mme ọdọndọ. (Luke 4:38; 1 Corinth 9:5) Ana in̄wan̄în̄wan̄ nte ke ubiere ndidọ ndọ edi eke idemowo. Owo ndomokiet inyeneke odudu otode N̄wed Abasi ndinyịk owo efen nsịn ke ndọ.

Ntem, afo enyene mbiomo edimek ndidọ ndọ. Eyedi afo ekemek owo oro afo ọdọde. Ke ini adade en̄wọn̄ọ ndọ, ọdọhọde, ‘Ami mmada fi ——,’ afo ada m̀mê onyịme owo oro ye nti ido esie—edi n̄ko ye mme ndudue esie.

Nte ini akade eyedi afo eyedikụt mme edu oro mûkukereke ke nsan̄andọ fo enyene. Mme edikpu ẹyedu ke ini ke ini. Bible ọdọhọ ete ke “kpukpru owo ẹma ẹnam idiọk-n̄kpọ, ẹnyụn̄ ẹtaba ubọn̄ Abasi.” (Rome 3:23) Ntre ekeme ndiyom afo anam mme ukpụhọde man otodo ọyọ nsan̄andọ fo. Emi ekeme ndidi ọkpọsọn̄ n̄kpọ, ndien ke ndusụk ini ekeme nditie fi nte n̄kpọ eke okposion̄ode idem ọkpọn̄. Edi ti ete, ẹnam en̄wọn̄ọ ndọ ke iso Jehovah. Enye ekeme ndin̄wam fi okụt unen.

“Ndidi (n̄wanndọ/ebendọ) mi”: Ke ata akpa udianndọ, ke ini ẹkeyakde Eve ẹnọ Adam ke ndọ, Jehovah Abasi ọkọdọhọ ete ke “mmọ ẹyekabade ẹdi obụk kiet.” (Genesis 2:24; Matthew 19:4-6) Mbọbọ ndọ ke ntre edi itie ebuana oro ekperede akan oro ekemede ndidu ke ufọt owo iba. Ndọ ada fi edisịn ke obufa itie ebuana. Afo omonyịme owo ndidi “n̄wanndọ” m̀mê “ebendọ” fo. Emi itiehe nte itie ebuana efen ekededi. Mme edinam oro ẹsinọde esisịt unan ke mme itie ebuana efen ẹkeme ndinọ akamba unan ke ndutịm ndọ.

Da, ke uwụtn̄kpọ, item N̄wed Abasi oro ẹkụtde ke Ephesus 4:26. Do Bible ọdọhọ ete: “Ẹyat esịt, ndien ẹkûdue; ẹkûyak utịn osụhọde edisịm iyatesịt mbufo.” Ekeme ndidi afo usubiereke mme mfịna enyenede ye mme iman ye mme ufan usọp usọp kpukpru ini nte ekpenyenede ndibiere. Edi nsan̄andọ fo ekpere fi akan iman m̀mê ufan ekededi. Edikpu ndibiere mme mfịna usọp usọp ye nsan̄andọ fo ekeme ndisịn san̄asan̄a itie ebuana oro odude ke ufọt mbufo ke itiendịk.

Nte afo emesiyak eneni ke ufọt fo ye nsan̄andọ fo ọkọri akabade ntak iyatesịt m̀mê ifụtesịt oro akade-ka iso? Ndi ndutan̄ uyo ye mme idaha oro ẹkamade iyatesịt ẹsibịghi ke ediwak usen? Man odu uwem ekekem ye en̄wọn̄ọ fo, ke ini mme mfịna ẹdemerede kûyak usen kiet ebe ye unana afo ndikpe emem ye nsan̄andọ fo. Emi ọwọrọ ndifen nnyụn̄ mfre ọkọrọ ye edinyịme mme ndo ye mme ndudue fo.—Psalm 51:5; Luke 17:3, 4.

“Ndima”: Owo oro oyomde ndidi ebendọ ọn̄wọn̄ọ “ndima nnyụn̄ n̄kpeme” n̄wanndọ esie. Ima emi esịne ima ntụk emi anade edi enye akada mmọ edidian ọtọkiet. Edi ima ntụk ikemke. Ima enyeemi Christian ọn̄wọn̄ọde ndima nsan̄andọ esie otụn̄ọ onyụn̄ okpon akan oro.

Ephesus 5:25 ọdọhọ ete: “Mme ebe, ẹma iban mbufo, kpa nte Christ akamade ufọk Abasi.” Ke akpanikọ, ima oro Jesus amade esop idịghe ima ntụk oro odude ke ufọt eren ye n̄wan. Mme ikọ oro “ẹma” ye “akamade” ẹmi ẹdade ke itien̄wed Abasi emi ẹwọrọ ẹto ikọ oro a·gaʹpe, emi etịn̄de aban̄a ima oro edumbet adade usụn̄. Mi Bible ọnọ mme ebe uyo ete ẹwụt iban mmọ ima oro ebịghide, mînyụn̄ iyokke, kpukpru ini.

Enye idịghe sụk orụk ntụk oro edide “ami mma fi koro afo amama mi.” Ebe esikam oyom mfọnọn̄kpọ n̄wan esie akan eke idemesie, ndien n̄wan esima ebe esie ke ukem usụn̄ oro. (Philippi 2:4) Ndikọri ntotụn̄ọ ima nnọ nsan̄andọ fo eyen̄wam fi ndidu uwem ekekem ye en̄wọn̄ọ ndọ fo.

“Nnyụn̄ n̄kpeme”: Nte n̄wed ukabadeikọ kiet ọdọhọde, ‘ndikpeme’ ọwọrọ ‘ndima, ndinyene m̀mê ndiwụt ima nnọ.’ Ana afo owụt ima fo ke ikọ ye ke edinam! N̄wanndọ akpan akpan esiyom ndikụt ebe esie anamde-nam ima oro enye enyenede owụt. Ebe esie ekeme nditịm nse mban̄a mme udọn̄ n̄kpọ obụkidem esie, edi emi ikemke. Ibanndọ ẹdu ẹmi ẹnyenede udia oro ekemde ye ediye ufọkidụn̄ edi ẹmi ẹtịmde ẹkop idiọkesịt ke ntak emi nsan̄andọ mmọ ẹfụmide m̀mê mîdọn̄ke mmọ enyịn.

Ke n̄kan̄ eken, n̄wanndọ emi ọfiọkde ete ke ẹma ẹnyụn̄ ẹkpeme imọ enyene kpukpru ntak ndikop inemesịt. Nte ededi, kpa ntre ke edi ye ebe. Mme ataata ikọ uwụt ima ẹsinam ata ima ọkọri akamba akamba. Ke Ikwọ Solomon, ekpemerọn̄ emi edide owo ima ọdọhọ ete: “Ima fo enem didie, O eyen-eka mi, n̄wan mi! Ima fo ọfọn didie akan wine! Utebe edifuọn̄ aran fo onyụn̄ ọfọn didie akan kpukpru ufuọn̄kpọ!”—Ikwọ Solomon 4:10.

“Nnyụn̄ ntịm n̄kpono”: Ke ofụri isua ikie emi, irenowo ẹmi ẹkamade iban ke idiọk usụn̄ ẹnyụn̄ ẹsụhọrede mmọ itie ẹdu. Idem mfịn emi, nte magazine World Health ọdọhọde, “afai oro ẹnamde ye iban esitịbe ke kpukpru idụt ye ke kpukpru idaha n̄kaowo ye eke ndutịm uforo. Ke ediwak idụt, ẹda edimia n̄wan nte unen oro erenowo enyenede.” Ata ediwak irenowo ẹkeme nditre ndikụt ke imanam ọdiọk ke utọ edu oro. Edi, etie nte ediwak irenowo ẹkpu ndiwụt ata udọn̄ ke mme n̄kpọ oro ẹbehede iban. Nte utịp, ediwak iban ẹkọri idiọk edu ẹban̄a irenowo. Ẹsikop ndusụk iban ẹdọhọde ẹte, “Mmama ebe mi, edi n̄kam n̄kemeke ndikpono enye!”

Jehovah Abasi, nte ededi, ada n̄wan emi an̄wanade ndikpono ebe esie ke n̄kpọ—idem ọkpọkọm enye okpu ndinam mme n̄kpọ oro ẹdoride enyịn enye ndinam ke ini ke ini. N̄wan ọfiọk ete ke enye enyene utom, m̀mê itie, oro Abasi ọnọde. (1 Corinth 11:3; Ephesus 5:23) Ntotụn̄ọ ukpono oro enye enyenede ọnọ ebe esie ke ntre edi ubak utuakibuot ye n̄kopitem esie nnọ Jehovah. Abasi ifụmike n̄kopitem oro iban emi ẹten̄ede Abasi ẹwụtde.—Ephesus 5:33; 1 Peter 3:1-6; men Mme Hebrew 6:10 domo.

Ukpono ke ndọ ana edi edem iba, ndien ẹnyene ndinanam n̄kpọ ndot utu ke nditetie ndori enyịn m̀mê ndiyom ke odudu. Ke uwụtn̄kpọ, uyat uyat m̀mê ubiak ubiak ikọ inyeneke itie ke ndutịm ndọ. Ikpowụtke ima m̀mê ukpono nditịn̄ ikọ esuene mban̄a ebe m̀mê n̄wan fo. Eti n̄kpọ ndomokiet idụhe ke ndiyarade mme ndudue nsan̄andọ fo nnọ mbon en̄wen m̀mê nditịn̄ mmọ ke eferife. Idem ke mbubru owo ekeme ndiwụt ata idiọk unana ukpono ke afan̄ emi. Mme ikọ eke Ephesus 4:29, 32 ẹnyene n̄kpọ ndinam ye ebe ye n̄wan. Do Bible ọdọhọ ete: “Ẹkûyak ndek-ndek ikọ ọwọrọ mbufo ke inua, edi ẹtịn̄ se in̄wamde owo ndikọri ke mfọn, nte unana owo edide . . . Ẹnyụn̄ ẹfọn ido ye kiet eken, ẹnyụn̄ ẹnyene esịt mbọm.”

“Nte ekemde ye [ibet Abasi] oro odude ke Edisana N̄wed Abasi”: Abasi oyom nnyịn inyene ifụre edimek n̄kpọ nnyụn̄ nnam n̄kpọ. Enye ifịkke nnyịn ye ekikak ekikak udịm udịm ibet ẹmi ẹkarade uwem ndọ. Edi, kaban̄a ufọn nnyịn enye ọmọnọ ndusụk ndausụn̄.

Mfịn, akpakịp nsio nsio n̄wed ẹdu oro ẹmịn̄de ẹban̄a ndọ, ndien ediwak owo ẹnyene mme ekikere idemmọ. Edi kpeme idem! Ke ibuot nneme aban̄ade ndọ, ata ekese ntọt oro asuanade atara ẹdu ke ntuaha ye Bible.

Fiọk n̄ko ete ke mme idaha ẹkpụhọde to ke mme ọdọndọ kiet sịm eken. Ke usụn̄ kiet m̀mê eken, mme ọdọndọ ẹtie nte n̄ken̄e mbai snow; mmọ ẹkeme nditie nte ẹdi ukem ke ẹdude ke anyan usụn̄, edi ke ata idem n̄kpọ mmọ kiet kiet ẹdi ata nsio nsio, ẹkpụhọde ye kpukpru owo eken. Idụhe nsan̄andọ ndomokiet ke ererimbot oro ẹkemede ndinyene edu oro afo ye nsan̄andọ fo ẹnyenede. Ntre kûsọsọp unyịme ọkpọkpọ ekikere mbon en̄wen. Idụhe ibet owo ndomokiet oro enyenede ufọn ọnọ kpukpru ndọ!

Ke edide isio, kpukpru ewụhọ Bible ẹdi akpanikọ ẹnyụn̄ ẹdot. Apostle Paul ekewet ete: “Kpukpru n̄wed, eke ẹdade odudu Spirit Abasi ẹwet, ẹnyụn̄ ẹdi se ifọnde ndida n̄kpep owo n̄kpọ, nnyụn̄ nsua nnọ owo, nnyụn̄ nnam owo ẹsan̄a nte enende.” (2 Timothy 3:16; Psalm 119:151) Edieke afo okotde Bible onyụn̄ onyịmede mme ukpepn̄kpọ esie nte ndausụn̄ ke uwem eke usen ke usen fo, afo eyekeme ndidu uwem ekekem ye en̄wọn̄ọ ndọ fo.—Psalm 119:105.

“Ke adan̄a anyanini nte nnyịn mbiba ididude uwem ọtọkiet ke isọn̄”: Emi owụt edidu ọtọkiet mbịghi. Abasi ọnọ ewụhọ ete ke ‘owo eyekpọn̄ ete esie ye eka esie, akadiana ye n̄wan esie.’ (Genesis 2:24) Jehovah oyom mbufo ẹdu ọtọkiet. Ẹnam n̄kpọ Abasi ọtọkiet. Ẹkpep Ikọ esie ọtọkiet. Ẹda ini ndinam isan̄ ọtọkiet, ẹtie ọtọkiet, ẹdia udia ọtọkiet. Ẹdara uwem ọtọkiet!

Ndusụk mme ọdọndọ ẹsisịn ukeme ndisio ini nnịm kpukpru usen ke ndikam nnyene nneme ye kiet eken. Idem ke ẹma ẹkedọ ndọ ke ediwak isua, edidu ọtọkiet ntem edi akpan n̄kpọ ke inemesịt ndọ.

“Nte ekemde ye ndutịm ndọ Abasi”: Ndọ edi enọ otode Jehovah Abasi, emi ọkọtọn̄ọde ndutịm ndọ. (Mme N̄ke 19:14) Nditre nditiene ndutịm esie ididaha ndịghe isọk inemesịt ndọ fo kpọt edi n̄ko itie ebuana fo ye Andibot. Ke n̄kan̄ eken, ke ini ebe ye n̄wan ẹkọride eti itie ebuana ye Jehovah, ẹwụtde emi ebe ke n̄kopitem nnọ mme ndutịm esie, mmọ ẹyenyene emem emem itie ebuana ye mbon en̄wen, esịnede kiet eken.—Mme N̄ke 16:7.

Kûdede ufre ete ke Jehovah edi akpan Ntiense ke en̄wọn̄ọ ndọ fo. Kaiso ndidu uwem ekekem ye akamba en̄wọn̄ọ emi, ndien ndọ fo eyedi n̄kpọ itoro ye ubọn̄ ọnọ Jehovah Abasi!

[Mme Ikọ idakisọn̄]

[Ndise ke page 22]

Ke usụn̄ kiet m̀mê eken, mme ọdọndọ ẹtie nte n̄ken̄e mbai snow. Kpukpru mmọ ẹkeme nditie nte ẹdi ukem ke ẹdude anyan usụn̄, edi ke ata idem n̄kpọ mme ọdọndọ kiet kiet edi ata nsio nsio

[Ebiet Ẹdade N̄kpọ Ẹto]

Snow Crystals/Dover