Ndiwụk Enyịn Ye Esịt Ke Utịp Nte Edith Michael Obụkde

Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ iduọk isua 1930, nnyịn ikodụn̄ ikpere St. Louis, Missouri, U.S.A., ke ini kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah akawahade edi. Kpa idaha oro urụk ukọn̄ ọfọn̄ ekịbe, anamde mfia nsem nsem ọfọn̄ Mama ẹduọn̄ọ ke mbat. Enye ama ọbọ n̄wed oro ẹkenọde, n̄kukụre man n̄wan oro ọnyọn̄, onyụn̄ ọdọn̄ mmọ ke itie ubon n̄wed, efre aban̄a mmọ.

ORO ekedi mme isua nsọn̄ọn̄kpọ, ndien ẹma ẹsio Papa ke utom. Usen kiet enye ama obụp m̀mê n̄kpọ ekededi odu ke ufọk ndikot. Mama ama etịn̄ ọnọ enye aban̄a mme n̄wed oro. Enye ama ọtọn̄ọ ndikot mmọ, ndien ke esisịt ini ebede enye ama ofiori ete: “Eka, akpanikọ edi emi!”

Enye ama ọbọrọ ete: “Oh, edi kpasụk mme ido ukpono ẹmi ẹyomde okụk nte kpukpru mbon eken.” Nte ededi, Papa ama ọdọhọ enye ete osụhọde etetie onyụn̄ ese mme itien̄wed Abasi ye enye. Ke ini enye akanamde, enye n̄ko ama onịm ke akpanikọ. Ke oro ebede mmọ ẹma ẹtọn̄ọ ndiyom Mme Ntiense ẹnyụn̄ ẹdifiọk ẹte ke mmọ ẹsisop idem ke ufọkmbono oro ẹkebọde ke ukpeokụk odude ekpere ufọt ufọt St. Louis, kpa ufọkmbono oro ẹkesidade ẹnịm unek ye mme edinam eken.

Papa ye Mama ẹma ẹda mi—n̄kedi n̄kpọ nte isua ita—ndien ima ikụt ufọkmbono oro, edi unek ke akaka iso. Papa ama obụp ini emi ẹsinịmde mme mbonoesop, ndien nnyịn ima ifiak ika. Nnyịn n̄ko ima itọn̄ọ ndidụk ukpepn̄kpọ Bible eke urua ke urua ke n̄kann̄kụk emi nnyịn ikodụn̄de. Ẹkesinịm enye ke ufọk n̄wan oro ekebemde iso awaha edi edem nnyịn. N̄wan oro ama obụp ete: “Ntak mûdaha nditọiren fo udi-e?” Bụt ama anam Mama ndidọhọ ke mmọ ikenyeneke ikpaukot. Ke ini enye ke akpatre eketịn̄de, ẹma ẹnọ ikpaukot, ndien nditọeka mi iren ẹma ẹtọn̄ọ nditiene nnyịn ndụk mme mbonoesop.

Ẹkenọ Mama efakutom ukwọrọikọ ekpere ufọk nnyịn, ndien enye ama ọtọn̄ọ utom ukwọrọikọ eke ufọk ke ufọk. Mma nsitiene nsan̄a, ndịbede ke edem esie. Mbemiso enye ọkọfiọkde ndiwat moto, nnyịn ima isisan̄a ke se ikande kilomita kiet ndikodụk bọs oro edimende nnyịn aka mme mbonoesop ke St. Louis. Idem ke ini ice ye snow ẹkesidepde, akananam nnyịn itabake mme mbonoesop.

Ke 1934, Mama ye Papa ẹma ẹna baptism. Ami n̄ko mma nyom ndina baptism, ndien mma nsiyịre tutu Mama ọdọhọ Ntiense kiet oro ama okokpon ke emana enyene nneme ye ami aban̄a oro. Enye ama obụp mi ediwak mbụme ke usụn̄ oro akan̄wan̄ade mi. Ekem enye ama ọdọhọ ete ye eka mi ete owo okûkpan mi ndina baptism; ke ekeme ndinọ n̄kọri eke spirit mi unan. Ntre mma nna baptism ke ndaeyo oro eketienede, ke ini n̄kedide isua itiokiet.

Mma mma ekpri n̄wed oro Home and Happiness, emi n̄kesikamade kpukpru ini, idem nsịnde enye ke idak udotibuot mi ke adan̄aemi ndede. Mma nsikpe Mama ubọk ndien ndien nte okot enye ọnọ mi, tutu mmụm enye n̄kama ke ibuot. Ndise ekpri eyenan̄wan odude ke Paradise ye ekpe ama odu ke edem esie. Mma nsidọhọ ke ami ndi ekpri eyenan̄wan oro. Ndise oro aman̄wam mi ndiwụk enyịn mi ke utịp uwem ke obufa ererimbot Abasi.

Mma nsikop bụt etieti, edi idem okposụkedi idem ekesinyekde mi, mma nsibọrọ mme mbụme kpukpru ini ke Ukpepn̄kpọ Enyọn̄-Ukpeme.

Ke mfụhọ, Papa ama okop ndịk nte ke imọ iyetaba utom imọ, ntre enye ama etre ndibuana ye Mme Ntiense. Nditọeka mi iren ẹma ẹtre n̄ko.

Utom Ukwọrọikọ Uyọhọ Ini

Mama ama esinam mme asiakusụn̄, m̀mê mme asan̄autom uyọhọ ini, ẹnịm moto ufọkidụn̄ mmọ ke edemesa nnyịn, ndien ke n̄wed asuanade ami mma nsitiene mmọ n̄ka utom ukwọrọikọ. Ikebịghike mma nyom ndisiak usụn̄, edi Papa ikonyịmeke, ekerede ete ke akpana n̄ka akamba ufọkn̄wed. Ke akpatre Mama ama anam enye onyịme mi nsiak usụn̄. Ntre ke June 1943, ke ini n̄kedide isua 14, mma ntọn̄ọ utom ukwọrọikọ uyọhọ ini. Man ntịp n̄kpọ nsịn ke ubiatokụk ubon, mma nnam utom idịbi udia ibio ini, ndien ndusụk ini mma nsinam utom ofụri ini. Kpa ye oro mma nsisịm se ẹyomde ke ọfiọn̄ emi ekedide hour 150 ke utom ukwọrọikọ.

Nte ini akakade mma n̄kụt nsan̄a usiakusụn̄, Dorothy Craden, emi ọkọtọn̄ọde usiakusụn̄ ke January 1943, ke ini enye ekedide isua 17. Enye ekedi enyene-ifịk owo Catholic, edi ke ama ekekpep Bible ke ọfiọn̄ itiokiet, enye ama ana baptism. Enye ekedi ebiet nsịnudọn̄ ye odudu ọnọ mi ke ediwak isua, ami n̄ko n̄konyụn̄ ndi ntre nnọ enye. Nnyịn ima ikpere kiet eken ikan ata nditọeka.

Ọtọn̄ọde ke 1945, nnyịn ima isiak usụn̄ ọtọkiet ke n̄kpri obio ke Missouri ke ebiet emi esop mîkodụhe. Nnyịn ima idiọn̄ ufọkmbono kiet ke Bowling Green; Mama ama edi edin̄wam nnyịn. Ekem nnyịn ima idụk kpukpru ufọk ke obio oro kpukpru urua inyụn̄ ikot mme owo ẹdi utịn̄ikọ an̄wa oro nnyịn ikanamde ndutịm inọ nditọete iren ẹtode St. Louis ẹdi ẹdinọ. Nnyịn ima isinyene mme andidụk ọtọn̄ọde ke owo 40 osịm 50 ke urua ke urua. Ekem nnyịn ima inam kpasụk ntre ke Louisiana, ke ebiet emi ikọbọde ufọk mbon Freemason ke ukpeokụk. Man ikpe okụk ufọk oro, nnyịn ima isinịm ekebe etịbe, ndien kpukpru urua ima isinyene okụk oro ekemde ndikpe.

Ekem nnyịn ima ika Mexico, Missouri, ke ebiet emi ikọbọde ufọk kiet ke ukpeokụk. Nnyịn ima idiọn̄ enye ndida nnịm ekpri esop do. Ufọk oro ama enyene ubet oro ẹkebọpde ẹdian emi nnyịn ikodụn̄de. Nnyịn n̄ko ima in̄wam ndidiomi utịn̄ikọ an̄wa ke Mexico. Ekem nnyịn ima iwọrọ ika ibuot obio, Jefferson City, ke ebiet emi nnyịn ikesisobode ye mme anamutom ukara kpukpru usenubọk ke ufọt urua ke ọfis mmọ. Nnyịn ikodụn̄ ke ubet oro okodude ke enyọn̄ Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ye Stella Willie, emi eketiede nte eka ọnọ nnyịn.

Nnyịn mbita ima isito do ika obio Festus ye Crystal City, emi ẹkedude ẹkpere kiet eken. Nnyịn ikodụn̄ ke ufọk emi ekedide akani itie ubọk unen ke edem ufọk emi ubon oro ẹkenyenede udọn̄ ẹkedụn̄de. Sia irenowo oro ẹnade baptism mîkodụhe, nnyịn ikesinịm kpukpru mme mbonoesop. Nnyịn ikesinyam n̄kpọ mbanaidem nte utom idịbi udia ibio ini. Nnyịn ikenyene esisịt n̄kpọ obụkidem. Ke akpanikọ, nnyịn ikenyeneke okụk ndikpụhọ edem ikpaukot nnyịn, ntre kpukpru usenubọk nnyịn ima isisịbe nsọsọn̄ babru idian, ndien ke okoneyo nnyịn owo kiet kiet ima isiyet n̄kukụre ọfọn̄idem oro ikenyenede.

Ntọn̄ọ ntọn̄ọ ke 1948, ke ini n̄kedide isua 19, ami ye Dorothy ima ibọ ikot ndidụk ọyọhọ otu 12 eke Ufọkn̄wed Enyọn̄-Ukpeme Ukpep Bible eke Gilead ndidi mme isụn̄utom. Ke ima ikokụre ukpep ọfiọn̄ ition, nditọ ufọkn̄wed ikie ẹma ẹkụre ukpep ke February 6, 1949. Ekedi ata ini inemesịt. Ete ye eka mi ẹma ẹwọrọ ẹkedụn̄ ke California, ndien Mama ama oto do edi man edidụk.

Ndika Efakutom Nnyịn

Ẹkenọ mme okụre ukpep 28 ẹka Italy—ẹnọ itiokiet, esịnede mi ye Dorothy, ika obio Milan. Ke March 4, 1949, nnyịn ima isan̄a ke Vulcania, nsụn̄ikan̄ mbon Italy, ikpọn̄ New York. Isan̄ oro akada usen 11, ndien mbufụt inyan̄ ama anam ediwak nnyịn idọn̄ọ. Brọda Benanti ama edi esụkmbehe Genoa ndisobo ye nnyịn nnyụn̄ nda nnyịn n̄ka Milan ke tren.

Ke ini ikosịmde ufọkidụn̄ isụn̄utom ke Milan, nnyịn ima ikụt mme flawa oro ekpri eyenan̄wan Italy okonịmde ke ubet nnyịn owo kiet kiet. Ediwak isua ke ukperedem ekpri eyenan̄wan emi, Maria Merafina, ama aka Gilead, afiak ọnyọn̄ edi Italy, ndien ami ye enye ima inam utom ke ufọkidụn̄ isụn̄utom ọtọkiet!

Ke usenubọk ke ima ikosịm Milan, nnyịn ima ida ke window itie uyere mmọn̄ ise an̄wa. Ke efak oro okodude ke edem ufọkidụn̄ nnyịn akamba ufọk ama odu oro ẹkeduọkde bọmb. Ubomofụm ekọn̄ mbon America ke ndudue ama ọduọk bọmb emi okowotde ofụri ubon 80 ẹmi ẹkedụn̄de do. Ini efen, bọmb ẹma ẹkpọn̄ usiakifia oro ẹkeketde ẹkeduọ ke ufọkn̄wed ẹnyụn̄ ẹwot nditọwọn̄ 500. Ntre mme owo ikamaha mbon America.

Mme owo ẹma ẹkpa mba ẹnọ ekọn̄. Ediwak owo ẹma ẹdọhọ ke edieke ekọn̄ efen asiahade, ke mmimọ idikaha itie udịbe mbọhọ bọmb edi ke ididu ke ufọk ikpọhọde gas iwot idem. Nnyịn ima inọ mmọ nsọn̄ọ nte ke nnyịn idịghe do ndida ke ibuot United States m̀mê ukara ubọk owo ekededi, edi Obio Ubọn̄ Abasi, emi edidade utịt ọsọk kpukpru ekọn̄ ye ndutụhọ oro mmọ ẹdade ẹdi.

Ke akwa obio Milan, esop kiet oro okodude emi ekesịnede n̄kpọ nte owo 20 m̀mê n̄kpọ ntre ekesisop idem ke ufọkidụn̄ isụn̄utom. Owo ikabahakede efakutom kan̄a, ntre nnyịn ima itọn̄ọ unọ ikọ ntiense ke akamba ufọkidụn̄ kiet. Ke akpa enyịnusụn̄, nnyịn ima isobo Ete Giandinotti, emi okoyomde n̄wan esie ọkpọn̄ ufọkabasi, ntre enye ama ọbọ kiet ke otu n̄wed nnyịn. Mma Giandinotti ekedi n̄wan oro ekenyenede esịt akpanikọ, obụpde ediwak mbụme. Enye ama ọdọhọ ete: “Nyenem esịt ke mbufo ẹma ẹkpep Italian, man ẹkeme ndikpep mi Bible.”

Dek ọkọm ufọk mmọ ama enen̄ede okon̄ ndien ikan̄ ikesinen̄ekede iyama, ntre enye ama esidori akpakaha esie ke okpokoro ke okoneyo man etie ekpere ikan̄ ndikot Bible. Enye ama obụp ete: “Edieke n̄kpepde Bible ye mbufo, ndi mmekeme ndisụk n̄ka ufọkabasi?” Nnyịn ima idọhọ ke enye enyene ndibiere enyeoro. Enye ama esika ufọkabasi ke usenubọk Sunday onyụn̄ edi mme mbonoesop nnyịn ke uwemeyo. Ekem enye ama ọdọhọ usen kiet ete, “Ndikaha ufọkabasi aba.”

Nnyịn ima ibụp ite: “Ntak-a?”

“Koro mmọ ikpepke Bible, ndien mmokụt akpanikọ ke ndikpep Bible ye mbufo.” Enye ama ana baptism onyụn̄ ekpep n̄kpọ ye ediwak iban oro ẹkesikade ufọkabasi kpukpru usen. Ke ukperedem enye ama ọdọhọ nnyịn ete ke edieke ekpedide nnyịn ima idọhọ imọ ikûka ufọkabasi, imọ ikpeketre ndikpep n̄kpọ ndien ke ekeme ndidi imọ ikpekekpepke akpanikọ.

Mbufa Efakutom

Nte ini akakade ẹma ẹnọ mi ye Dorothy, ọkọrọ ye isụn̄utom inan̄ eken, ika obio Trieste ke Italy, emi udịmekọn̄ Britain ye America ẹkedude ini oro. N̄kpọ nte Mme Ntiense duop kpọt ẹkedu, edi ibat emi ama ọkọri. Nnyịn ima ikwọrọ ikọ ke Trieste ke isua ita, ndien ke ini nnyịn ikọkpọn̄de, mme asuanetop Obio Ubọn̄ 40 ẹkedu do, 10 ke otu mmọ ẹdide mme asiakusụn̄.

Efakutom nnyịn efen ekedi obio Verona, emi esop mîkodụhe. Edi ke ini ufọkabasi akakpakde ukara, ẹma ẹnyịk nnyịn ndikpọn̄ do. Ẹma ẹnọ mi ye Dorothy ika Rome. Do nnyịn ima ibọ ubet oro ẹkebanade ke ukpeokụk, ndien nnyịn ima inam utom ke efakutom oro ekekperede Obio Ukara pope. Ekedi ke adan̄aemi nnyịn idude do eke Dorothy akaka Lebanon ndikọdọ John Chimiklis. Nnyịn ima idu ọtọkiet ke se ikperede ndisịm isua 12, ndien mma ntaba enye idiọk idiọk.

Ke 1955 ẹma ẹberede obufa ufọkidụn̄ isụn̄utom ke ikpehe efen ke Rome ke efak emi ẹkotde New Appian Way. Kiet ke otu owo inan̄ ke ufọkidụn̄ oro ekedi Maria Merafina, eyenan̄wan emi okonịmde flawa ke ubet nnyịn okoneyo oro nnyịn ikebehede ke Milan. Ẹma ẹsiak obufa esop ke ikpehe emi ke obio oro. Ke ima ikokụre mbono ofụri ererimbot ke Rome ke ndaeyo oro, mma nnyene ifet ndidụk mbono ke Nuremberg, Germany. Ekedi n̄kpọ nduaidem didie ntem ndisobo ye mbon oro ẹkeyọde ọkpọsọn̄ ukọbọ ke idak ukara Hitler!

Ndifiak N̄ka United States

Ke 1956, ke ntak mfịna nsọn̄idem, mma mbọ nduọkodudu ini udọn̄ọ mfiak nnyọn̄ United States. Edi akananam nsioho enyịn mi mfep ke utịp edinam n̄kpọ Jehovah idahaemi ye ke nsinsi ke obufa ererimbot esie. Mma ndiomi ndifiak n̄ka Italy. Nte ededi, mma nsobo ye Orville Michael, emi akanamde utom ke ibuot itieutom ofụri ererimbot eke Mme Ntiense Jehovah ke Brooklyn, New York. Nnyịn ima idọ ndọ ke ima ikokụre mbono ofụri ererimbot ke 1958 ke New York City.

Esisịt ini ke oro ebede nnyịn ima iwọrọ ika Front Royal, Virginia, ke ebiet emi nnyịn ikadarade ndinam utom ye ekpri esop kiet. Nnyịn ikodụn̄ ke ekpri ubet kiet ke edem Ufọkmbono Obio Ubọn̄. Ke akpatre, ke March 1960 ama oyom nnyịn ifiak inyọn̄ Brooklyn ikoyom utom idịbi udia man ikeme ndikpe ekọmurua mme n̄kpọ. Nnyịn ima isinam utom okoneyo ke nsio nsio ban̄k man ikeme ndika iso ke utom uyọhọ ini.

Ke adan̄aemi ikodude ke Brooklyn, ete mi ama akpa, ndien ekaebe mi ama ọduọ udọn̄ọ akpauben̄. Ntre nnyịn ima ibiere ndiwọrọ n̄ka Oregon man ikodu ikpere mme eka nnyịn. Nnyịn mbiba ima inyene utom ibio ini inyụn̄ ika iso ke utom usiakusụn̄ do. Ke ini idọk eke 1964, nnyịn ye mme eka nnyịn ima iwat ibe idụt oro ndikodụk mbono utịt isua eke Watch Tower Bible and Tract Society ke Pittsburgh, Pennsylvania.

Ke ini ikakade ikese Isuo Rhode, Arlen Meier, esenyịn oro asan̄ade-san̄a, ye n̄wan esie ẹma ẹsịn udọn̄ ẹnọ nnyịn ndiwọrọ n̄ka Providence, ibuot obio, ke ebiet emi udọn̄ kaban̄a mme asuanetop Obio Ubọn̄ okokponde. Mme eka nnyịn ẹma ẹsịn udọn̄ ẹnọ nnyịn ẹte inyịme obufa utom emi, ntre ke ifiakde inyọn̄ Oregon, nnyịn ima inyam ekese n̄kpọ ndụn̄ufọk nnyịn inyụn̄ iwọrọ ika do.

Ndifiak N̄ka Ufọkn̄wed Gilead

Ke ndaeyo eke 1965, nnyịn ima idụk mbono ke An̄wambre Yankee. Do nnyịn ima isịn n̄wed ndika Ufọkn̄wed Gilead nte n̄wan ye ebe. Ke n̄kpọ nte ọfiọn̄ kiet ama ekebe, nnyịn ima idu ke n̄kpaidem ndibọ n̄wed eben̄e, emi ikenyenede ndifiak nyak nnọ ke ufan̄ usen 30. Se ikafịnade mi ekedi edika anyan idụt sia idem mîkọsọn̄ke Mama. Edi enye ama esịn udọn̄ ọnọ mi ete: “Wet n̄kpọ yọhọ mme n̄wed eben̄e oro. Afo ọmọfiọk ete ke afo enyene ndinyịme ifet ndinam utom ekededi oro Jehovah ọnọde!”

Oro ama ebiere mfịna oro. Nnyịn ima iwet n̄kpọ iyọhọ mme n̄wed eben̄e oro inyụn̄ inọ ẹka. Ekedi n̄kpọ n̄kpaidem didie ntem ndibọ ikot ndidụk ọyọhọ otu 42, emi ọkọtọn̄ọde ke April 25, 1966! Ufọkn̄wed Gilead ini oro okodu ke Brooklyn, New York. Ke se isụhọrede ikan ọfiọn̄ ition ke ukperedem, nnyịn owo 106 ima ikụre ukpep ke September 11, 1966.

Ẹnọ Ika Argentina

Usen iba ke ima ikokụre ukpep, nnyịn ima itọn̄ọ isan̄ ndika Argentina ke Ubomofụm Peruvia. Ke ini ikebehede ke Buenos Aires, esenyịn n̄kọk itieutom, Charles Eisenhower, ama edisobo ye nnyịn ke an̄wambehe ubomofụm. Enye ama an̄wam nnyịn ndinyene mme n̄wed oro ibet oyomde ndien ekem ada nnyịn aka n̄kọk itieutom. Nnyịn ikenyene usen kiet nditan̄ mbiomo nnyụn̄ ntịm mme n̄kpọ mbon; ekem ima itọn̄ọ ndibọ ukpep ke Spanish. Nnyịn ima isikpep Spanish hour 11 ke usen ke akpa ọfiọn̄ oro. Ke ọyọhọ ọfiọn̄ iba, nnyịn ikekpep usem oro hour inan̄ ke usen inyụn̄ itọn̄ọ ndibuana ke utom an̄wautom.

Nnyịn ikodu ke Buenos Aires ke ọfiọn̄ ition ndien ekem ẹma ẹnọ nnyịn ika Rosario, akamba obio oro adade n̄kpọ nte uwat hour inan̄ ke tren ndisịm ke edem edere. Ke ima ikanam utom do ke ọfiọn̄ 15, ẹma ẹnọ nnyịn ika esịt esịt edem edere ke Santiago del Estero, kpa obio emi odude ke ikpehe emi enyenede ufiop desat. Ke adan̄aemi ikodude do, ke January 1973, eka mi ama akpa. N̄kekwe enye ke isua inan̄. Se ikan̄wamde ndimụm mi n̄kama ke mfụhọ mi ekedi idotenyịn ediset ke n̄kpa oro mîsehekede ọkọrọ ye ifiọk oro nte ke n̄kanam utom ke ebiet emi Mama okpoyomde mi nnam.—John 5:28, 29; Utom 24:15.

Mme owo ke Santiago del Estero ẹketie ufan ufan, ndien ekedi mmemmem nditọn̄ọ mme ukpepn̄kpọ Bible. Ke ini ikosịmde ke 1968, n̄kpọ nte owo 20 osịm 30 ẹkesidụk mme mbonoesop, edi isua itiaita ke ukperedem owo ẹwakde ẹkan ikie ẹkedu ke esop nnyịn. Ke adianade do, mbufa esop iba ẹma ẹdu ke mme mbọhọ obio oro ẹmi ẹkenyenede mme asuanetop ọtọn̄ọde ke owo 25 osịm 50.

Ndifiak N̄ka United States

Ke ntak mfịna nsọn̄idem, ke 1976 ẹma ẹnọ nnyịn ifiak ika United States nte mme akpan asiakusụn̄—ikade Fayetteville, North Carolina. Ediwak owo ẹmi ẹsemde Spanish ẹma ẹdu do ẹmi ẹtode Ufọt Ufọt ye Edem Usụk America, Dominican Republic, Puerto Rico, ye idem Spain. Nnyịn ima inyene ediwak ukpepn̄kpọ Bible, ndien nte ini akakade ẹma ẹtọn̄ọ esop Spanish. Nnyịn ikodu ke efakutom oro ke se ikperede ndisịm isua itiaita.

Nte ededi, ama oyom nnyịn inen̄ede idu ikpere ekaebe mi, emi ama ọkọsọn̄ onyụn̄ obiomo ndo. Enye okodụn̄ ke Portland, Oregon, ntre nnyịn ima ibọ obufa efakutom ndika esop Spanish ke Vancouver, Washington, emi mîyomke usụn̄ ikpọn̄ Portland. Esop oro ekedi ekpri ke ini nnyịn ikosịmde do ke December 1983, edi nnyịn ima ikụt ediwak mbufa owo.

Ke June 1996, mma nyọhọ isua 53 ke utom uyọhọ ini, ndien ebe mi ama ọyọhọ isua 55 ke January 1, 1996. Ke ufan̄ ediwak isua ẹmi, mmenyene ifet edin̄wam ediwak owo ke mme itie ikie ẹsịm ifiọk akpanikọ Ikọ Abasi ẹnyụn̄ ẹyak uwem mmọ ẹnọ Jehovah. Ediwak ke otu mmọemi ẹnam utom idahaemi nte mbiowo ye mme asan̄autom uyọhọ ini.

Ndusụk ini ẹsibụp mi m̀mê mmataba n̄kpọ ke nditre ndinyene nditọ. Akpanikọ edi, Jehovah ọmọdiọn̄ mi ye ediwak nditọ ye nditọ-nditọ eke spirit. Ih, uwem mi enyene se ọwọrọde ye utịp ke utom Jehovah. Mmekeme ndidọhọ ke ntie nte adiaha Jephthah, emi akayakde uwem esie esịn ke utom temple mîkonyụn̄ inyeneke nditọ ke ntak akwa ifetutom esie.—Judges 11:38-40.

Ke nsụk nti nte n̄kanamde uyakidem nnọ Jehovah ke ini n̄kedide ekpri eyenan̄wan. Ndise Paradise ke osụk odu in̄wan̄în̄wan̄ ke ekikere mi idahaemi nte ekedide ke ini oro. Enyịn ye esịt mi ke ẹsụk ẹwụhọ ke utịp anana-utịt uwem ke obufa ererimbot Abasi. Ih, udọn̄ mi edi ndinam n̄kpọ Jehovah, idịghe sụk ke n̄kpọ nte isua 50, edi ke nsinsi—ke idak ukara Obio Ubọn̄ esie.

[Ndise ke page 23]

Dorothy Craden, odoride mi ubọk ke afara, ye ekemmọ mme asiakusụn̄ ke 1943

[Ndise ke page 23]

Ke Rome, Italy, ye ekemmọ isụn̄utom ke 1953

[Ndise ke page 25]

Ye ebe mi