Jehovah Akara ye Mbọm
KE OFỤRI mbụk ediwak mme andikara ẹdide owo ẹkara ye unana ediwụt mbọm mban̄a ndutụhọ mbon oro mmọ ẹkarade. Nte ededi, Jehovah ama owụt ukpụhọde ebe ke ndimek idụt kiet—Israel—nnyụn̄ n̄kara enye ke mbọm.
Ke adan̄aemi nditọ Israel ẹkesụk ẹdide ifịn ke Egypt eset, Jehovah ama okop eseme oro mmọ ẹkesemede ẹyom un̄wam. “Ke ofụri ini ukụt mmọ enye ama okop mfụhọ. . . . Ke ima esie ye ke mbọm esie enye ke idemesie ama afiak edep mmọ.” (Isaiah 63:9, NW) Jehovah ama anyan̄a Israel, ọnọ mmọ utịbe utịbe udia, onyụn̄ anyan̄a mmọ ada ekesịm isọn̄ mmọ.
Edu mbọm Jehovah ama owụt idem n̄ko ke mme ibet oro enye ọkọnọde idụt emi. Enye ama owụk nditọ Israel ete ẹnam n̄kpọ ke mbọm ye nditọakpa, mme ebeakpa, ye mme ododụn̄. Mmọ ikenyeneke ndinam n̄kpọ ke utụk ye owo oro obiomode ndo.
Ibet ama oyom ẹwụt mbon oro ẹkedude ke unana mbọm. Mme ubuene ẹma ẹkeme nditan̄ nyọhọ nsụhọ n̄kpọ ke idọk okụrede. Ẹma ẹbiat mme isọn ẹfep ke isua Sabbath (ọyọhọ isua itiaba). Ẹkenyene ndifiak n̄kpọn̄ isọn̄ edide n̄kpọ-akpa oro ẹkenyamde nnọ ke isua Jubilee (ọyọhọ isua 50). Ancient Israel—Its Life and Institutions ọtọt ete: “Ke Israel, mme otu n̄kaowo ikenen̄ekede idu ke usụn̄ oro mmọ ẹdude mfịn.” “Ke mme eyo eset, kpukpru nditọ Israel ẹma ẹnyene se ikekperede ndidi ukem idaha udu uwem.”—Leviticus 25:10; Deuteronomy 15:12-14; 24:17-22; 27:18.
Ndikpebe Mbọm Jehovah
Mme asan̄autom Abasi ẹbọ odudu ẹto mbọm esie. Ke uwụtn̄kpọ, ke ofụri mbụk, ndisụk mbufa ndidem ẹsiwot mbon oro ẹkesụhọde ke udịm ubọn̄ oro ekebemde iso odu. Edi asan̄autom Jehovah oro David ikanamke emi. Ke Edidem Saul ama akakpa, David ama ekpeme Mephibosheth, eyeyen ye adiakpa Saul oro ọkọbọhọde osụhọ. “Edidem ama owụt Mephibosheth eyen Jonathan eyen Saul mbọm.” (NW)—2 Samuel 21:7.
Idụhe owo ndomokiet oro ekpebede mbọm Jehovah nte Jesus ekekpebede. Mbọm Abasi okonụk enye ndinam ediwak ke otu mme utịben̄kpọ esie. Ke idaha kiet owo akpamfia ama eben̄e enye ete: “Ke afo enyịmede, emekeme ndinam mi nsana.” Jesus ama okop mbọm onyụn̄ otụk enye, ọdọhọde ete: “Mmenyịme, sana.” (Mark 1:40-42) Ke ini efen akwa otuowo ẹma ẹtiene Jesus. Ke ufọt nsịn̄ede oro, Jesus ama akpan̄ utọn̄ ọnọ irenowo iba oro ẹkedide nnan oro ẹkefioride ẹte: “Ọbọn̄, Afo Eyen David, tua nnyịn mbọm. . . . Jesus okop mbọm, otụk mmọ enyịn; ndien ndondo oro mmọ ẹkụt usụn̄.”—Matthew 20:29-33.
Akwa otuowo ikanamke Jesus etre ndikere mban̄a mbon en̄wen. Sia mmọ mîkadiaha n̄kpọ ke ndusụk ini, enye ama ọdọhọ ke idaha kiet ete: “Mmatua otuowo emi mbọm.” Ntre enye ama ọnọ mmọ udia ke utịbe utịbe usụn̄. (Mark 8:1-8) Ke ini Jesus akanamde isan̄, idịghe sụk ukpepn̄kpọ ikpọn̄ ke enye ọkọnọ mme udịm owo edi ama ekere aban̄a mme n̄kpọ oro mmọ ẹkeyomde. (Matthew 9:35, 36) Ke ẹkụrede utọ isan̄ oro kiet, Jesus ye mme mbet esie ikenyeneke ini nduọkodudu ndomokiet ndikam ndia udia. Mbụk Bible asian nnyịn ete: “Ekem mmọ ẹdiere ke ubom ẹdaha ẹka ke ebiet desert ke idem mmọ ikpọn̄. Edi owo ẹkụt mmọ nte ẹkade, ediwak ẹnyụn̄ ẹdiọn̄ọ mmọ, ẹnyụn̄ ẹto ke kpukpru obio, ẹfehe ukot ukot ẹbem mmọ iso ẹkesịm ebiet oro. Ndien Jesus ọwọrọ ke ubom okụt akwa otuowo, onyụn̄ atua mmọ mbọm, koro mmọ ẹbietde mme erọn̄ eke mînyeneke andikpeme: Enye onyụn̄ ọtọn̄ọ ndikpep mmọ ediwak n̄kpọ.”—Mark 6:31-34.
Idịghe sụk udọn̄ọ ye ubuene mme owo okonụk Jesus edi idaha eke spirit mmọ. Mme adausụn̄ mmọ ke ẹkeda mmọ ẹnam n̄kpọ ke idiọk usụn̄, ntre Jesus ama “atua mmọ mbọm.” Ikọ Greek oro adade ọnọ “atua mmọ mbọm” ọwọrọ “ndikop nte nsia anamde uyom.” Jesus ekenen̄ede edi owo mbọm!
Mbọm ke Ibak Ibak Ererimbot
Jesus Christ idahaemi edi Edidem Obio Ubọn̄ Jehovah eke heaven. Nte enye akanamde ke Israel eset, mfịn Abasi akara ikọt esie ye mbọm. “Jehovah mme udịm ọdọhọ ete, Mmọ ẹyedi ata inyene mi ke usen emi ami ndoride; ndien nyatua mmọ mbọm.”—Malachi 3:17.
Ana mbon oro ẹyomde ndibọ mbọm Jehovah ẹkpebe mme usụn̄ esie. Edi akpanikọ, nnyịn idu uwem ke ererimbot emi udọn̄ mme owo enen̄erede owụhọ ke ndimụm usụn̄ uwem mmọ n̄kama utu ke ndin̄wam mbon oro ẹdude ke unana. Mbon oro ẹnyenede odudu ẹsiwak ndiyom udori kpa ye oro mfọnọn̄kpọ mbonutom ye eke mbonurua atakde. Ke 2 Timothy 3:1-4, Bible etịn̄ nnennen aban̄a idaha ido uwem eke eyo nnyịn oro owotde mbọm ke esịt ata ediwak owo.
Kpa ye oro, ekeme ndidi nnyịn iyokụt mme ifet ndiwụt mbọm. Nte nnyịn imekeme ndinọ mme mbọhọidụn̄ nnyịn ndusụk un̄wam oro mmọ ẹyomde? Nte odu owo udọn̄ọ oro nnyịn ikemede ndika n̄kese? Nte nnyịn imekeme ndinam esịt enem mbon oro ẹfụhọde, ke ndinam item emi: “Ẹsọn̄ọ mbon iduọesịt idem, ẹkama mbon mmemidem”?—1 Thessalonica 5:14.
Mbọm n̄ko ayan̄wam nnyịn ifep ndinam n̄kpọ nsọn̄ido nsọn̄ido ke ini mbon efen ẹnamde ndudue. Ẹdọhọ nnyịn ẹte: “Ẹsion̄o kpukpru ndot ndot ekikere, ye ifụtesịt, ye iyatesịt, ye utọk, ye isụn̄i ẹfep ke otu mbufo, ye kpukpru orụk udu: ẹnyụn̄ ẹfọn ido ye kiet eken, ẹnyụn̄ ẹnyene esịtmbọm, ẹnyụn̄ ẹfen kiet eken, kpa nte Abasi okonyụn̄ efende mbufo ke Christ.”—Ephesus 4:31, 32.
Mbọm ayan̄wam nnyịn ifep ntụhọ edida odudu nnam n̄kpọ ke idiọk usụn̄. Bible ọdọhọ ete: “Ẹda ndien esịtmbọm ẹsịne, ye mfọnido, ye nsụkidem, ye ifụre ifụre ido, ye ime.” (Colossae 3:12) Ifụre ifụre ido an̄wam nnyịn ndinịm idem nnyịn ke itie mbon oro ẹdude ke idak edise enyịn nnyịn. Ndiwụt mbọm abuana edisụhọde idem ye edinyene eti ibuot utu ke nditie ọkpọsọn̄ ọkpọsọn̄. Editịm nnam n̄kpọ ikpenyeneke ndidi ntak ndinam n̄kpọ ye mme owo nte n̄kpọ eke mmọ ẹdide sụk mbakidem masịn. N̄ko, ke ubon mme ebe oro ẹwụtde mbọm ẹti ẹte ke iban mmọ ẹdi mbon oro ẹmemde ẹkan. (1 Peter 3:7) Ndikere mban̄a uwụtn̄kpọ mbọm Jesus ekeme ndin̄wam nnyịn ke kpukpru emi.
Sia Jesus ekekerede aban̄a mme owo ntre ke ini utom ukwọrọikọ esie ke isọn̄, nnyịn imekeme ndinịm ke akpanikọ nte ke enye idahaemi edi Andikara oro owụtde mbọm, ndien ayaka iso ndidi oro. Psalm 72 etịn̄ ke ntịn̄nnịm ikọ aban̄a enye ete: “Enye eyekpe ikpe mbon eke [ẹtụhọrede]; ayanyan̄a nditọ unana, onyụn̄ anuak owo utụk. Ndien enye ayada ubọn̄ ọtọn̄ọde ke inyan̄ kiet tutu esịm eken, onyụn̄ ọtọn̄ọde ke akpa tutu esịm ke utịt isọn̄. Enye ayatua eyen unana ye ubuene mbọm, onyụn̄ anyan̄a ukpọn̄ mme ubuene.”—Psalm 72:4, 8, 13.
Ikọ Abasi ebemiso etịn̄ ete: “[Enye] eyekpe ikpe mme ubuene esịn ke edinen, onyụn̄ ebiere ikọ nte enende ọnọ sụn̄sụn̄ mbio isọn̄ . . . onyụn̄ owot mme idiọkowo.” Ke ama eketịn̄ nte idem ndusụk ibak ibak owo oro ẹbietde unam ẹdikpụhọrede usụn̄ mmọ, prọfesi oro aka iso ete: “Mmọ idinamke idiọk, idinyụn̄ ibiatke n̄kpọ ke ofụri edisana obot mi: koro ifiọk Jehovah ọyọyọhọ ke ererimbot, kpa nte mmọn̄ ofụkde inyan̄.” (Isaiah 11:4-9) Prọfesi emi in̄wọn̄ọke n̄kpọ ndomokiet ikan n̄kaowo eke ofụri ererimbot ẹmi ẹfiọkde Jehovah ẹnyụn̄ ẹkpebede mme usụn̄ mbọm esie!