Eunice Ye Lois—Mme Ọnọ-Ukpep Oro Odotde Ẹkpebe

Nte mme asan̄autom Jehovah, nnyịn imọfiọk ite ke edinọ nditọ nnyịn ukpepn̄kpọ eke ido ukpono oro okụtde unen edi akamba mbiomo. Idem ke mfọnn̄kan ini, utom emi ekeme ndiyọhọ ye kpukpru orụk n̄kpọ ubiọn̄ọ ye mfịna. Emi enen̄ede edi ntre ke ini ete m̀mê eka Christian anamde emi ke ubon oro abaharede ke n̄kan̄ ido ukpono. Utọ idaha oro idịghe obufa. N̄wed Abasi asian nnyịn aban̄a eka kiet emi okokụtde idemesie ke utọ idaha oro ke akpa isua ikie E.N.

Ubon an̄wan kiet emi ekekerede Eunice ẹkedụn̄ ke Lystra, obio emi okodude ke n̄kann̄kụk Lycaonia ke ufọt ufọt edem usụk Asia Minor. Lystra ekedi ekpri mbahade obio ukara emi mîkọwọrọke ọkpọsọn̄ etop. Enye okodu ke idak obio ukara Rome ẹkekotde Julia Felix Gemina Lustra, emi Augustus Caesar akasiakde ndibiọn̄ọ utom mbon n̄wo ke mme ikpehe n̄kann̄kụk. Eunice ekedi Christian owo Jew emi okodude ke ubon oro abaharede ke n̄kan̄ ido ukpono ye ebe esie edide owo Greece, eyen esie Timothy, ye eka esie Lois.—Utom 16:1-3.

Eyedi mme Jew ikawakke ke Lystra, sia Bible mîtịn̄ke iban̄a synagogue do, okposụkedi mme Jew ẹkedude ke Iconium, oro okoyomde usụn̄ ke n̄kpọ nte kilomita 30. (Utom 14:19) Ntre anaedi ikedịghe mmemmem n̄kpọ inọ Eunice ndinam ido ukpono esie. Akpanikọ oro nte ke Timothy ikanaha mbobi ke enye ama akamana anam ndusụk nditọ ukpepn̄kpọ ẹkere nte ke ebe Eunice ama ọbiọn̄ọ ekikere oro.

Nte ededi, Eunice ikodụhe ikpọn̄ ke edinịm ke akpanikọ esie. Etie nte ke Timothy ọkọbọ ukpep ke “Edisana N̄wed Abasi” oto eka esie ye eka eka esie, Lois.a Apostle Paul ama akpak Timothy ete: “Yịre ke se afo ekekpepde, onyụn̄ etịmde ọfiọk ete edi akpanikọ; koro ọmọdiọn̄ọ owo emi ekekpepde fi, omonyụn̄ ọfiọk ete, toto ke uyen afo ama ọfiọk Edisana N̄wed Abasi, emi ekemede ndinam fi ọwọrọ ọniọn̄ ọbọ edinyan̄a ke edibuọt idem ye Christ Jesus.”—2 Timothy 3:14, 15.

Ubọ Ukpep “Toto ke Uyen”

Ke ini Paul ọkọdọhọde ete ke ubọ ukpep Timothy ke “Edisana N̄wed Abasi” ọkọtọn̄ọ “toto ke uyen,” nte an̄wan̄ade emi ọkọwọrọ tọn̄ọ ke nsek. Emi odu ke n̄kemuyo ye edida emi enye adade ikọ Greek oro (breʹphos) oro ke ofụri ofụri etịn̄de aban̄a nsek eyen. (Men Luke 2:12, 16 domo.) Eunice ke ntem ama ada utom emi Abasi ọkọnọde enye ke akpan n̄kpọ, ibiatke ini ndomokiet nditọn̄ọ ndinọ Timothy ukpep emi edin̄wamde enye ndikọri n̄kabade ndi esịn ifịk asan̄autom Abasi.—Deuteronomy 6:6-9; Mme N̄ke 1:8.

Ẹma ‘ẹkpek Timothy ndinịm’ mme akpanikọ N̄wed Abasi. Nte ekemde ye n̄wed ukabade ikọ Greek kiet, ikọ oro Paul akadade mi ọwọrọ “ndisọn̄ọ n̄kpek owo; ndinọ nsọn̄ọ mban̄a” n̄kpọ. Eyịghe idụhe, ẹma ẹyom ekese ini ye ukeme ndisọn̄ọ nsịn utọ enyene-iwụk edinịm ke akpanikọ oro ke esịt Timothy, ẹn̄wamde enye ndikere n̄kpọ ke Ikọ Abasi nnyụn̄ mbuọt idem ke enye. Nte an̄wan̄ade, ndien, Eunice ye Lois ẹma ẹnam utom ọkpọsọn̄ ndikpep Timothy n̄kpọ ke N̄wed Abasi. Ndien nso utịp ke iban ẹmi ẹketen̄ede Abasi do ẹkedọk ntem! Paul ama ekeme ndiwet mban̄a Timothy ete: “Mmeti ata mbuọtidem eke odude fi ke esịt; eke ekebemde iso odụn̄ ke esịt eka eka fo Lois, ye ke esịt eka fo Eunice, nnyụn̄ nnịm ke akpanikọ nte enye etiene odu fi ke idem.”—2 Timothy 1:5.

Nso akpan utom ke Eunice ye Lois ẹkenam ntem ke uwem Timothy! Ke afan̄ emi, ewetn̄wed oro David Read ọdọhọ ete: “Edieke apostle oro ekenịmde ete ke n̄kpọ ndomokiet ikedịghe akpan n̄kpọ ikan ọkpọkpọ ifiọk n̄kpọntịbe eke edikabade esịt Timothy, enye ekpeketi enye aban̄a oro ini kiet. Edi akpa n̄kpọ emi enye ekenyenede nditịn̄ mban̄a mbuọtidem Timothy ekedi nte ke enye ama ‘odu ke Lois . . . ye Eunice.’” Utịn̄ikọ Paul aban̄ade mbuọtidem Lois, Eunice, ye Timothy owụt nte ke ediwak ini unọ ukpep N̄wed Abasi emi mme ete ye eka ye idem mme ete ete ye eka eka ẹbakde ẹnọ ke ufọk edi akpan n̄kpọ ke ndibiere mme idotenyịn ini iso eyenọwọn̄. Nte oro ikpanamke mbonubon ẹtịm ẹkere ẹban̄a se mmọ ẹnamde ndiyọhọ mbiomo emi ke iso Abasi ye kaban̄a nditọ mmọ?

Ekeme ndidi Paul n̄ko ama ekere aban̄a orụk idaha oro Lois ye Eunice ẹkenamde odu ke ufọk. Ekeme ndidi apostle oro ama awaha ufọk mmọ ke akpa ini emi enye okodude ke Lystra, ke n̄kpọ nte 47/48 E.N. Iso-ọfọn iban iba oro ẹkekabade ẹtiene Ido Ukpono Christ ini oro. (Utom 14:8-20) Ekeme ndidi ufiop ufiop, inem inem itie oro okodude ke ufọk oro akanam Paul emek ndida mme utọ ikọ oro ntịn̄ ikọ mban̄a Lois nte “eka eka” Timothy. Nte eyen ukpepn̄kpọ oro Ceslas Spicq ọdọhọde, ikọ Greek oro enye akadade (mamʹme, ke okpụhọrede ye edinem ye owụt ukpono teʹthe) edi “ikọ ima eyen” okotde eka eka esie, emi ke udọn̄ikọ emi owụtde “ntụk edimehe ye ima iman.”

Edidaha Timothy

Owo itịmke ifiọk se ikedide idaha ndọ Eunice ke ini Paul akakade ekese Lystra ọyọhọ ikaba (ke n̄kpọ nte 50 E.N.). Ediwak nditọ ukpepn̄kpọ ẹkere ke enye ekedi ebeakpa. Ke usụn̄ ekededi, ke idak ndausụn̄ eka ye eka eka esie, Timothy ama ọkọri akabade ediye ekpri akparawa, iso-ọfọn n̄kpọ nte isua 20 ke emana ini oro. ‘Nditọ-ete ẹkedude ke Lystra ye Iconium ẹma ẹbụk eti mbụk ẹban̄a’ enye. (Utom 16:2) Nte an̄wan̄ade, ẹma ẹsịn udọn̄ edikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ ke esịt Timothy, koro enye ama enyịme ikot Paul ndisan̄a ye enye ye Silas ke isan̄ utom isụn̄utom mmọ.

Kere nte eketiede Eunice ye Lois ke idem ke ini Timothy okoyomde ndidaha! Mmọ ẹma ẹdiọn̄ọ nte ke akpa ini Paul akawahade obio mmọ, ẹma ẹtọn̄ọ apostle oro ke itiat ẹnyụn̄ ẹkpọn̄ ẹte akpa. (Utom 14:19) Ntre anaedi ikefereke mmọ ndiyak ekpri Timothy adaha. Eyedi mmọ ẹma ẹkere m̀mê enye edika ebịghi adan̄a didie n̄ko m̀mê enye ọyọnyọn̄ edi ke ifụre. Kpa ye mme utọ editịmede esịt oro ekemede ndidi ama odu do, eka ye eka eka esie nte eyịghe mîdụhe ẹma ẹsịn udọn̄ ẹnọ enye ndinyịme akpan ifetutom oro edin̄wamde enye enen̄ede anam n̄kpọ Jehovah ata ọyọhọ ọyọhọ.

Mme Ọsọn̄urua Ukpepn̄kpọ

Ẹkeme ndikpep ekese nto editịm n̄kere mban̄a Eunice ye Lois. Mbuọtidem okonụk mmọ ndinọ Timothy eti ukama ke n̄kan̄ eke spirit. N̄kokon̄, enyene-iwụk uwụtn̄kpọ uten̄e Abasi emi mme ete ete ye eka eka ẹnịmde ẹnọ nditọ nditọ mmọ ye mbon efen ekeme ndinen̄ede nnyene ufọn nnọ ofụri esop Christian. (Titus 2:3-5) Kpasụk ntre uwụtn̄kpọ Eunice eti mme eka ẹmi ẹnyenede mme ebe ẹmi mînịmke ke akpanikọ aban̄a mbiomo ye utịp edinọ nditọ mmọ ukpep eke spirit. Ndinam emi ekeme ndiyom akwa uko ke ndusụk idaha, akpan akpan edieke ete mîmaha mme edinịm ke akpanikọ eke ido ukpono an̄wan esie. Enye oyom usọ n̄ko, koro anade n̄wanndọ Christian okpono itieibuot ebe esie.

Ẹma ẹdiọn̄ mbuọtidem, ukeme, ye n̄waidem Lois ye Eunice ebe ke mmọ ndikụt Timothy anamde n̄kọri eke spirit ekesịm edikabade ndi ata eti isụn̄utom ye esenyịn. (Philippi 2:19-22) Kpasụk ntre mfịn, ndikpep nditọ nnyịn mme akpanikọ N̄wed Abasi oyom ini, ime, ye ubiere, edi eti utịp anam kpukpru ukeme oro enen̄ede odot. Ediwak uyen Christian oro ẹnịmde nti uwụtn̄kpọ ẹmi ẹkekpepde mmọ ‘edisana N̄wed Abasi toto ke uyen’ ke ubon oro abaharede ke n̄kan̄ ido ukpono ẹda akwa idatesịt ẹsọk abak-Abasi ete m̀mê eka mmọ. Ndien n̄ke oro ọdọhọde ete: ‘Andiman enyene-ibuot eyen oyonyụn̄ adat esịt’ edi akpanikọ didie ntem!—Mme N̄ke 23:23-25.

Apostle John ọkọdọhọ aban̄a nditọ esie eke spirit ete: “Nnyeneke idatesịt eke okponde akan edikop eke n̄kopde nte nditọ mi ẹsasan̄a ke akpanikọ.” (3 John 4) Ke akpanikọ, mbon ẹmi ẹbietde Eunice ye Lois, mme ọnọ-ukpep iba oro odotde ẹkpebe, ẹnyene ukem ekikere emi ẹwụtde ke mme ikọ oro.

[Mme Ikọ idakisọn̄]