Watchtower LIBRARY EKE INTANET
Watchtower
LIBRARY EKE INTANET
Efịk
Ẹ,Ê,Ị,Ọ,Ụ,Û,N̄
  • Ẹ
  • ẹ
  • Ê
  • ê
  • Ị
  • ị
  • Ọ
  • ọ
  • Ụ
  • ụ
  • Û
  • û
  • N̄
  • n̄
  • BIBLE
  • MME N̄WED
  • MBONO ESOP
  • w07 6/1 p. 4-7
  • Ẹyararede Andidi Ntak Idiọkido!

Vidio ndomokiet idụhe mi.

Kûyat esịt, n̄kpọ anam vidio emi okûbre.

  • Ẹyararede Andidi Ntak Idiọkido!
  • Enyọn̄-Ukpeme Ọnọ Ntọt Obio Ubọn̄ Jehovah—2007
  • N̄kpri Ibuotikọ
  • Ukem Ibuot Nneme
  • Idiọkido Ọyọhọ Isọn̄
  • Ẹnen̄ede Ẹyararede Andidiọk!
  • “Tịm Kpeme Esịt Fo”
  • Nte Ekemede Ndibiọn̄ọ Idiọk Odudu Satan
  • Utịt Idiọkido Emekpere!
  • Mme Asan̄autom Idiọkn̄kpọ
    Enyọn̄-Ukpeme Ọnọ Ntọt Obio Ubọn̄ Jehovah—1994
  • Nte Eti Edikande Idiọk
    Enyọn̄-Ukpeme Ọnọ Ntọt Obio Ubọn̄ Jehovah—2006
  • Satan
    Ẹdemede!—2013
  • Mme Andikara Ke Ikpehe Eke N̄kan̄ Spirit
    Enyọn̄-Ukpeme Ọnọ Ntọt Obio Ubọn̄ Jehovah—1995
Se En̄wen En̄wen
Enyọn̄-Ukpeme Ọnọ Ntọt Obio Ubọn̄ Jehovah—2007
w07 6/1 p. 4-7

Ẹyararede Andidi Ntak Idiọkido!

KE AKPA ISUA IKIE, ediwak mme Jew ẹketie ẹbet Messiah oro ẹken̄wọn̄ọde. (John 6:14) Ke ini Jesus ekedide, enye ama ọnọ mme owo ndọn̄esịt onyụn̄ anam mmọ ẹkụt un̄wana Ikọ Abasi. Enye ama ọkọk mbon udọn̄ọ, ọnọ mbon ọ-biọn̄ udia, anam ofụm odobo, onyụn̄ anam mme akpan̄kpa ẹset. (Matthew 8:26; 14:14-21; 15:30, 31; Mark 5:38-43) Enye ama etịn̄ ikọ Jehovah ọnọ mme owo onyụn̄ ọnọ idotenyịn nsinsi uwem. (John 3:34) Se Jesus eketịn̄de onyụn̄ anamde ama enen̄ede owụt ke enye ekedi Messiah, kpa enye oro edifakde ubonowo osio ke idiọkn̄kpọ ye kpukpru ndiọi utịp esie.

Mmọdo, mme adaiso ido ukpono mme Jew ẹkpekedi akpa mbon oro ẹkedarade Jesus, ẹkpan̄ utọn̄ ẹnọ enye, ẹnyụn̄ ẹkop idatesịt nditiene ndausụn̄ esie. Edi mmọ ikanamke oro. Utu ke oro, mmọ ẹkesasua enye, ẹkọbọ enye, ẹnyụn̄ ẹdụk odu ndiwot enye!—Mark 14:1; 15:1-3, 10-15.

Jesus ama enen ndibiom mme anamidiọk oro ikpe. (Matthew 23:33-35) Nte ededi, enye ama ọfiọk ke ama odu owo en̄wen oro eketienede enyene nduduọhọ idiọkido oro ekesịnede mmọ ke esịt. Enye ọkọdọhọ mmọ ete: “Mbufo ẹto ete mbufo kpa Devil, mbufo ẹnyụn̄ ẹyom ndinam mme udọn̄ ete mbufo. Enye ekedi owotowo ke ini ọkọtọn̄ọde, enye ikonyụn̄ isọn̄ọke ida ke akpanikọ, koro akpanikọ mîdụhe enye ke esịt. Ke ini enye osude nsu, enye etịn̄ etiene se isịnede enye ke esịt, koro enye edide osu nsu ye ete nsu.” (John 8:44) Okposụkedi Jesus ọkọfiọkde ke mme owo ẹkeme ndinam idiọk, enye ama owụt enye emi enen̄erede edi ntak idiọkido—oro edi, Satan kpa Devil.

Jesus ndidọhọ ke Satan ‘ikọsọn̄ọke ida ke akpanikọ,’ enye ama owụt ke edibotn̄kpọ eke spirit emi ini kiet ko ekedi anam-akpanikọ asan̄autom Abasi, edi ke ọkọwọwọrọ ọkpọn̄ edinen usụn̄ oro. Ntak emi Satan ọkọsọn̄de ibuot ye Jehovah? Edi koro enye ama ekere ke imọ imedi n̄kpọ tutu oyom ẹnọ imọ utuakibuot oro enyenede Abasi ikpọn̄-ikpọn̄.a—Matthew 4:8, 9.

Ẹkekụt nsọn̄ibuot Satan ke In̄wan̄ Eden ke ini enye akabian̄ade Eve anam enye adia mfri eto oro ẹkekpande. Ke ndisu akpa nsu oro akanam ẹsude nnyụn̄ ndọk Jehovah edidọk, Satan ama akabade edi “ete nsu.” N̄ko-n̄ko, ke nditap Adam ye Eve nnam ẹsọn̄ ibuot, enye ama anam idiọkn̄kpọ akara mmọ, ada mmọ ye mme emana ini iso esịm n̄kpa. Ntem, Satan ama akabade n̄ko edi “owotowo”—ke nditịm ntịn̄, enyene-ndịk owotowo oro akanam odude!—Genesis 3:1-6; Rome 5:12.

Idiọk odudu Satan ama akam esịm heaven, emi enye ekekpekde mme angel en̄wen ẹtiene enye ẹsọn̄ ibuot. (2 Peter 2:4) Ndiọi spirit emi ẹma ẹnyene idiọk udọn̄ ke idem owo ukem nte Satan ekenyenede. Nte ededi, eke mmọ ekedi udọn̄ oburobụt idan̄, emi akadade ekesịm ata idiọk afanikọn̄.

Idiọkido Ọyọhọ Isọn̄

Bible asian nnyịn ete: “Edikem, ke owo ẹtọn̄ọde ndiwak . . . nditọ-iban ẹnyụn̄ ẹmanade ẹnọ mmọ, ndien nditọ-iren Abasi ẹkụt nte nditọ-iban owo ẹyede, ndien mmọ ẹda iban kpukpru eke mmọ ẹmekde ẹdọ.” (Genesis 6:1, 2) Mmanie ẹkedi “nditọ-iren Abasi” oro? Mmọ ẹkedi mme angel, ikedịghe mme owo. (Job 1:6; 2:1) Nnyịn isan̄a didie ifiọk? Akpa kan̄a, mme owo ẹma ẹsidọ ndọ ke se ibede isua 1,500 mbemiso ini oro, ntre ufọn ikpodụhe nditọt enye ntre san̄asan̄a. Ke ntre, mbụk oro nditịn̄ mban̄a ebuana idan̄ ke ufọt “nditọ-iren Abasi” emi ẹkemende idem owo ẹsịne ẹnyụn̄ ẹdade “nditọ-iban owo” ẹdọ, enen̄ede owụt ke edi n̄kpọ emi akanam mîketịbeke, kpa esen esen n̄kpọ.

Orụk nditọ oro mmọ ẹkenyenede owụt ke ndọ emi ekedi ata esen esen n̄kpọ. Ẹkekot nditọ emi mme Nephilim, ndien mmọ ẹkedi nditọ mbuaha-iyịp emi ẹkekọride ẹkabarede ata ndikon̄ owo. Mmọ ẹkedi n̄ko ibak ibak mbon ntịme. Ke nditịm ntịn̄, “Nephilim” ọwọrọ “Mme Andinam Ẹduọn̄ọ,” m̀mê “mbon oro ẹnamde mbon en̄wen ẹduọn̄ọ ke isọn̄.” Ẹkot mbon afai emi “n̄kpọsọn̄ owo uko, emi ẹdude ke eyo oko, mbon etop.”—Genesis 6:4.

Mme Nephilim ye mme ete mmọ ẹma ẹbak ibak ke usụn̄ oro mînyeneke mbiet. Genesis 6:11 ọdọhọ ete: “Ndien ererimbot etie oburobụt ke iso Abasi, afai onyụn̄ ọyọhọ ke ererimbot.” Ih, mme owo ẹma ẹkpebe afai ye oburobụt uwem oro mbufa owo emi ẹkedụkde ẹdi otu mmọ ẹkedude.

Mme Nephilim ye mme ete mmọ ẹkesan̄a didie ẹkeme ndinen̄ede n̄kara mme owo ntre? Ebe ke ndidemede mme udọn̄ unam idiọk oro mme owo ẹnyenede. Nso ikedi utịp? “Kpukpru owo [ẹma ẹbiat] usụn̄ mmọ ke isọn̄.” Ke akpatre, Jehovah ama osobo ererimbot oro ke Ukwọ ofụri ererimbot, enịm edinen Noah ye ubon esie kpọt uwem. (Genesis 6:5, 12-22) Nte ededi, mme angel oro ẹkemende idem owo ẹsịne ẹma ẹfiak ẹnyọn̄ heaven ye bụt. Sia mmọ ẹdide ndiọi demon, mmọ ẹma ẹka iso ndibiọn̄ọ Abasi ye edinen ubon esie oro mme anam-akpanikọ angel ẹnamde. Etie nte ọtọn̄ọde ke ini oro, Abasi iyakke mme demon oro ẹfiak ẹmen idem owo ẹsịne. (Jude 6) Nte ededi, mmọ ẹsụk ẹnenen̄ede ẹnyene odudu ke idem mme owo.

Ẹnen̄ede Ẹyararede Andidiọk!

Ẹyararede nte idiọk odudu Satan okponde ke 1 John 5:19, emi ọdọhọde ete: “Ofụri ererimbot esịne ke idak odudu andidiọk.” Devil ke atap ubonowo esịn ke enyene-ndịk afanikọn̄ emi akade-ka iso okpon. Ke akpanikọ, enye ebiere ndidọdiọn̄ mbak ibak n̄kan nte akanam abakde. Ntak-a? Koro ẹma ẹsio enye ye mme demon ke heaven ke Obio Ubọn̄ Abasi ama ọkọtọn̄ọ ndikara ke 1914. Bible etịn̄ ntem aban̄a edisio mmọ ke heaven, ete: “Mbọm isọn̄ . . . , koro Devil omosụhọde etiene mbufo, asan̄ade ye akwa iyatesịt, sia ọfiọkde ete ini imọ edi ibio.” (Ediyarade 12:7-12) Do, didie ke Satan akara ubonowo mfịn?

Akpan usụn̄ emi Satan anamde emi edi ndinam mme owo ẹnyene edu emi ebierede nte mmọ ẹkerede ẹnyụn̄ ẹnamde n̄kpọ. Mmọdo, Ephesus 2:2 okot Devil “andikara odudu ofụm, kpa spirit [m̀mê, edu] oro anamde utom ke emi ke esịt nditọ ntụtutọn̄.” Utu ke ndisịn udọn̄ nnọ mme owo ẹnyene mbak ye uten̄e Abasi, “ofụm” mme demon emi anam mme owo ẹsọn̄ ibuot ye Abasi ẹnyụn̄ ẹsịn mme edumbet esie. Ke ntem, Satan ye mme demon esie ẹsịn udọn̄ ẹnọ mme owo ẹdọdiọn̄ ẹnam idiọk.

“Tịm Kpeme Esịt Fo”

Uyarade “ofụm” emi kiet edi n̄wed ye ndise idan̄, emi anamde mme owo ẹnyene idiọk udọn̄ idan̄ onyụn̄ anam etie nte esen esen oburobụt edinam enem. (1 Thessalonica 4:3-5) Idan̄ n̄kanubọk, ibak, otuowo ndidan̄ owo ke n̄kanubọk, edidan̄ unam, ye edisabade nditọwọn̄ ẹdi ndusụk n̄kpọ oro n̄wed ye ndise idan̄ ẹsiode nte unọ idem inemesịt. Idem n̄wed ye ndise idan̄ oro mînen̄ekede idi oburobụt osụk afafịna mbon oro ẹsikotde m̀mê ẹsisede enye, ke ntak emi esinamde mme owo ẹnen̄ede ẹnyene mbumehe, onyụn̄ anam mmọ ẹnyene mbumehe edise edinam idan̄ n̄kop uyụhọ.b Enye edi edinam emi abiatde itie ebuana owo ye owo, onyụn̄ abiat itie ebuana owo ye Abasi. N̄wed ye ndise idan̄ ẹwụt idiọk ekikere mme demon emi ẹsịnde udọn̄ ẹnọ enye—kpa mbon nsọn̄ibuot emi ndiọi udọn̄ idan̄ mmọ ẹketọn̄ọde mbemiso Ukwọ eyo Noah.

Odot emi Solomon owo ọniọn̄ eketemede ete: “Tịm kpeme esịt fo kan kpukpru se ekpemede; koro uwem otode enye.” (Mme N̄ke 4:23) Ata ata usụn̄ ndikpeme esịt fo mbiọn̄ọ ndise idan̄ ekeme ndiwọrọ ndikpụhọ se esede ke ekebe ndise m̀mê ndikọbi kọmputa edieke ẹsiode ndise oro edemerede owo udọn̄ idan̄, onyụn̄ edi akpan n̄kpọ ndinam n̄kpọ usọp usọp ye iwụk. Da idemfo nte owoekọn̄ emi odomode ndifep enyịmikan̄ emi ẹketde fi ke esịt. Satan eket ndamban̄a esịt fo—kpa ebiet emi onụkde fi ndinam n̄kpọ, emi mme udọn̄ fo ẹtode—onyụn̄ oyom ndibiat enye.

Oyom ekpeme esịt fo n̄ko ọbiọn̄ọ ima afai, koro Devil ọfiọk ke ‘owo eke amade afai, ukpọn̄ Jehovah asua enye.’ (Psalm 11:5) Iyomke Satan anam fi esinam afai mbemiso Abasi asua fi; n̄kukụre se enye enyenede ndinam edi ndinam fi ọtọn̄ọ sụn̄sụn̄ ndima afai. Ntak edi oro afai ye edinam ndedịbe odudu ẹyọhọde mme ọwọrọetop ndutịm usuanetop. Mme Nephilim ẹma ẹkpan̄a anyan ini ko, edi edu ye ido edinam mmọ ẹsụk ẹyọyọhọ! Nte unọ idem inemesịt oro afo emekde owụt ke ọmọbiọn̄ọ mme uduak Satan?—2 Corinth 2:11.

Nte Ekemede Ndibiọn̄ọ Idiọk Odudu Satan

Odudu idiọkido ẹkeme ndinen̄ede nsọn̄. Bible ọdọhọ ke mbon oro ẹdomode ndinem Abasi esịt ‘ẹnyene en̄wan ndin̄wana ye odudu ndiọi spirit,’ ke adianade ye edin̄wana ye unana mfọnmma idemmọ. Man ikan ke en̄wan emi inyụn̄ inyene mfọn Abasi, inyene ndida kpukpru se Abasi ọnọde nnam n̄kpọ.—Ephesus 6:12; Rome 7:21-25.

Kiet ke otu enọ emi edi edisana spirit Abasi, kpa akakan odudu ke ofụri ekondo. Apostle Paul ekewet mme Christian akpa isua ikie ete: “Nnyịn ikọbọhọ spirit ererimbot, edi ikọbọ spirit emi otode Abasi.” (1 Corinth 2:12) Mbon oro spirit Abasi adade usụn̄ ẹsima se Abasi amade ẹnyụn̄ ẹsua se enye asuade. (Amos 5:15) Owo ekeme ndisan̄a didie mbọ edisana spirit? Akpa usụn̄ edi edibọn̄ akam, edikpep Bible—emi ẹkedade edisana spirit ẹwet—ye edidụk nsan̄a ye mbon oro ẹnen̄erede ẹma Abasi.—Luke 11:13; 2 Timothy 3:16; Mme Hebrew 10:24, 25.

Edieke afo adade enọ Abasi emi anam n̄kpọ, ọwọrọ ke afo ọmọtọn̄ọ ndimen “ofụri n̄kpọekọn̄ Abasi” nsịne, kpa n̄kukụre n̄kpọ ndida nnen̄ede n̄n̄wana “ye n̄kari Devil.” (Ephesus 6:11-18) Enen̄ede oyom isọsọp ida mme n̄kpọ emi inam n̄kpọ idahaemi. Ntak edide ntre?

Utịt Idiọkido Emekpere!

Andiwet psalm ọkọdọhọ ete: “Ke ini mme oburobụt owo ẹfiaride nte mbiet, ndien ke kpukpru mme anam-idiọk ẹsiahade, ẹyesobo mmọ ke nsinsi.” (Psalm 92:7) Ih, kpa nte ekedide ke eyo Noah, idiọkido ndinen̄ede ndu mfịn owụt ke emekpere ini emi Abasi edibierede ikpe ọnọ mme owo ọkọrọ ye Satan ye mme demon, emi ẹdikọbide ẹtem ke editụn̄ọ ukpe ndiwụt ke nsobo mmọ enen̄ede ekpere. (2 Timothy 3:1-5; Ediyarade 20:1-3, 7-10) Anie edibiere ikpe oro? Edi Jesus Christ, emi ikotde iban̄a enye ite: “[Ẹkeyararede] Eyen Abasi kaban̄a uduak emi, oro edi, man abiat mme utom Devil.”—1 John 3:8.

Nte ọdọn̄ fi ndikụt idiọkido etrede? Ke edide ntre, mme un̄wọn̄ọ emi ẹdude ke Bible ẹyedọn̄ fi esịt. Idụhe n̄wed en̄wen emi ayararede enye emi edide ntak idiọkido, kpa Satan, inyụn̄ idụhe n̄wed en̄wen emi owụtde nte ẹdisobode enye ye ndiọi utom esie. Nnyịn isịn udọn̄ inọ fi ite ọkọ ifiọk Bible man otodo afo ekpekeme ndikpeme idemfo mbiọn̄ọ ndiọi odudu Satan idahaemi man onyụn̄ enyene idotenyịn ndidu ke ererimbot emi idiọkido mîdụhe.—Psalm 37:9, 10.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

a Owo ifiọkke akpasarade enyịn̄ angel emi akakabarede edi Satan. Enyịn̄ oro “Satan” ọwọrọ “Andibiọn̄ọ,” “Devil” onyụn̄ ọwọrọ “Ọdọk-Edidọk.” Edinam Satan ebiet eke edidem Tyre ke ndusụk n̄kpọ. (Ezekiel 28:12-19) Mmọ mbiba ẹma ẹnam ọfọn ke ntọn̄ọ edi nte ini akade ẹkohode idem.

b Se ibuotikọ oro “Pornography—Harmless or Harmful?” ke nsiondi Awake! eke July 22, 2003, emi Mme Ntiense Jehovah ẹsiode.

[Ekebe/Ndise ke page 6]

Mme N̄ke Emi Ẹsịnede Esisịt Akpanikọ

Mbụk ẹban̄ade n̄kpri abasi, ndikon̄ owo, ye ukwọ oro okosobode mme owo ẹdu ke mme n̄ke eset ke ofụri ererimbot. Ke uwụtn̄kpọ, Mbụk Emi Aban̄ade Gilgamesh, kpa mbụk mbon Mesopotamia, etịn̄ aban̄a ukwọ, nsụn̄ikan̄, ye mme andibọhọ. Ẹdọhọ ke Gilgamesh ke idemesie ekedi afai afai ekpri abasi m̀mê emi ubak idem ekedide abasi, ubak edi owo, onyụn̄ enyene ọkpọsọn̄ udọn̄ idan̄. N̄ke eset mbon Aztec etịn̄ aban̄a ererimbot eset emi ndikon̄ owo ẹkedụn̄de onyụn̄ etịn̄ aban̄a akwa ukwọ. N̄ke eset mme Norse etịn̄ aban̄a orụk ndikon̄ owo ye owo ọniọn̄ emi ekerede Bergelmir, oro ọkọkọn̄de ata akamba ubom onyụn̄ anyan̄a idemesie ye n̄wan esie. Kpukpru n̄ke eset emi ẹsọn̄ọ mbụk Bible emi ọdọhọde ke kpukpru owo ẹto mbon emi ẹkebọhọde ukwọ emi okosobode idiọk ererimbot eset.

[Ndise]

Itiatn̄wed emi ẹkapde Mbụk Emi Aban̄ade Gilgamesh

[Ebiet Ẹdade N̄kpọ Ẹto]

The University Museum, University of Pennsylvania (neg. # 22065)

[Ndise ke page 5]

Mme owo ẹnyene edu mme Nephilim mfịn

[Ndise ke page 7]

Nnennen ifiọk ekpeme nnyịn ọbiọn̄ọ ndiọi odudu

    Mme N̄wed Ikọ Efịk (1982-2025)
    Wọrọ
    Dụk
    • Efịk
    • Share
    • Mek nte amade
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nte Ẹkpedade Ikpehe Intanet Emi Ẹnam N̄kpọ
    • Ediomi
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Dụk
    Share