“Ẹkpeme Otuerọn̄ Abasi Emi Ẹnọde Mbufo Ẹse Ẹban̄a”
“Ẹkpeme otuerọn̄ Abasi emi ẹnọde mbufo ẹse ẹban̄a, ẹkûnam nte n̄kpọ eke ẹnyịkde-nyịk mbufo, edi ẹnam ke edinyịme esịt.”—1 PET. 5:2.
1. Idaha mme Christian ẹketie didie ke ini Peter ekewetde akpa leta esie?
APOSTLE PETER ekewet akpa leta esie esisịt ini mbemiso Nero ọtọn̄ọde ndikọbọ mme Christian ke Rome. Enye okoyom ndisọn̄ọ nditọete esie idem. Devil ke ‘okoyo asan̄a,’ oyom mme Christian ndita. Akana mmọ ‘ẹnyene ikike ẹnyụn̄ ẹsụhọde idem ke idak ọkpọsọn̄ ubọk Abasi’ man ẹsọn̄ọ ẹda ẹn̄wana ye enye. (1 Pet. 5:6, 8) Akana mmọ ẹka iso ẹdiana kiet n̄ko. Mmọ ikenyeneke “ndidom nnyụn̄ nta kiet eken,” sia emi akpakanam mmọ ẹkụt “nsobo ke ubọk kiet eken.”—Gal. 5:15.
2, 3. Nnyịn ikpenyene ndin̄wana ye anie, ndien nso ke idineme?
2 Nnyịn idu ke ukem idaha oro mfịn. Devil ke oyom ifet ndita nnyịn. (Edi. 12:12) “Akwa ukụt . . . , orụk eke akanam mîdụhe toto ke editọn̄ọ ererimbot” enen̄ede ekpere. (Matt. 24:21) Ukem nte akanade mme Christian eyo mme apostle ẹkpeme mbak ẹditọhọ ye kiet eken, ntre ke ana nnyịn n̄ko ikpeme. Ndusụk ini, imesiyom un̄wam ito mbiowo man inam emi.
3 Ẹyak ineme nte mbiowo ẹkemede ndinen̄ede mfiọk nnyụn̄ n̄wụt esịtekọm mban̄a ifet oro mmọ ẹnyenede ndikpeme ‘otuerọn̄ Abasi emi ẹnọde mmọ ẹse ẹban̄a.’ (1 Pet. 5:2) Ke oro ebede, iyeneme nnennen usụn̄ oro ẹkpenamde utom ubọkerọn̄. Ke ibuotikọ oro etienede, iyeneme nte esop ekemede ‘ndikpono mbon oro ẹnamde utom ọkpọsọn̄ ke otu mmọ ẹnyụn̄ ẹdade otuerọn̄ usụn̄.’ (1 Thess. 5:12) Ndineme mme n̄kpọ emi ayan̄wam nnyịn isọn̄ọ ida in̄wana ye akpan Asua nnyịn, ifiọkde ke en̄wan nnyịn edi ye enye.—Eph. 6:12.
Ẹkpeme Otuerọn̄ Abasi
4, 5. Didie ke mbiowo ẹkpese otuerọn̄? Nọ uwụtn̄kpọ.
4 Peter ama esịn udọn̄ ọnọ mbiowo ke otu mme Christian eyo esie ete ẹse otuerọn̄ nte Abasi esede. (Kot 1 Peter 5:1, 2.) Okposụkedi oro ẹkedade Peter nte adaha ke esop, enye ikosụhọkede mbiowo oro itie. Utu ke oro, enye ọkọnọ mmọ item nte ekemmọ mbiowo. (Gal. 2:9) Otu Ukara esida ukem edu Peter ọnọ mbiowo esop item mfịn ete ẹdomo ndinam akwa utom edikpeme otuerọn̄ Abasi.
5 Apostle Peter ekewet ete ke mbiowo ẹkenyene ‘ndikpeme otuerọn̄ Abasi oro ẹkenọde mmọ ẹse ẹban̄a.’ Akana mmọ ẹnen̄ede ẹdiọn̄ọ ke Jehovah ye Jesus Christ ẹnyene otuerọn̄. Mbiowo ẹkenyene ndinam ibat mban̄a nte mmọ ẹkesede ẹban̄a otuerọn̄ Abasi. Da nte ke edima ufan fo ọkọdọhọ fi ese aban̄a nditọ imọ ke ini imọ ikade isan̄. Ndi ukpetịmke mmọ ukama unyụn̄ unọ mmọ udia? Edieke eyen kiet ọkpọdọn̄ọde, ndi ukpadaha enye uka ufọkibọk? Ukem ntre, mbiowo ke esop ẹnyene ‘ndikpeme esop Abasi, emi enye ekedepde ke iyịp Eyen esie.’ (Utom 20:28) Mmọ ẹti ke ẹkeda ọsọn̄urua iyịp Christ Jesus ẹdep erọn̄ kiet kiet. Sia anade mbiowo ẹnam ibat ẹban̄a mme erọn̄, mmọ ẹsinọ mme erọn̄ udia, ẹkpeme, ẹnyụn̄ ẹse ẹban̄a mmọ.
6. Nso ikedi utom mme ekpemerọn̄ eset?
6 Kere ban̄a mme utom oro mme ata ata ekpemerọn̄ ẹkesinamde ke eyo Bible. Mmọ ẹkenyene ndiyọ ufiop ke uwemeyo ye tuep ke okoneyo man ẹse ẹban̄a mme erọn̄. (Gen. 31:40) Mmọ ẹma ẹsikam ẹsịn idemmọ ke itiendịk ke ntak mme erọn̄. David emi ekedide akparawa ekpemerọn̄ ama anyan̄a otuerọn̄ esie ọbọ ndiọi unam, esịnede ekpe ye bear. David ama etịn̄ aban̄a emi ete ke imọ ima ‘ifụk mmọ ke ntan̄ebek imụm, inyụn̄ iwot mmọ.’ (1 Sam. 17:34, 35) David ekenyene uko didie ntem! Ọwọrọ akayak nsịn̄ idiọk unam oro ndita enye! Kpa ye oro, enye iketreke ndinyan̄a erọn̄ esie.
7. Didie ke mbiowo ẹkeme ndiwamade erọn̄ nsio Satan ke inua ke ndamban̄a usụn̄?
7 Mfịn, ana mbiowo ẹkpeme mbak en̄wan Devil, oro etiede nte en̄wan ekpe. Emi ekeme ndiyom mmọ ẹnam n̄kpọ uko uko nte n̄kpọ eke ẹwamarede erọn̄ ẹsio Devil ke inua. Mbiowo ẹkeme ndinyan̄a erọn̄ nte n̄kpọ eke ẹmụmde idiọk unam oro ke ntan̄ebek. Mmọ ẹkeme ndikọk ibuot ye eyenete emi mîdụhe ke ukpeme, emi etiede nte ọmọn̄ odụk mme afia Satan. (Kot Jude 22, 23.) Edi mbiowo ẹkeme ndinam emi ke odudu Jehovah. Mmọ ẹsinam n̄kpọ sụn̄sụn̄ ye erọn̄ oro obiomode ndo, ẹbọp unan esie, ẹnyụn̄ ẹda aran Ikọ Abasi ẹyet enye.
8. Mbiowo ẹsida otuerọn̄ ẹka m̀mọ̀n̄, ndien didie?
8 Ata ata ekpemerọn̄ esida n̄ko mme erọn̄ aka eti itie emi mbiet ye mmọn̄ ẹdude. Kpasụk ntre, mbiowo ẹsimen otuerọn̄ ẹwụt esop, ẹsịn udọn̄ ẹnọ mmọ ẹte ẹsidụk mbono esop kpukpru ini man mme erọn̄ ẹkpedia udia ẹyụhọ ẹnyụn̄ ẹbọ “udia ke nnennen ini.” (Matt. 24:45) Ekeme ndiyom mbiowo ẹbiat ini en̄wen en̄wen ẹkpek mbon oro ẹdọn̄ọde ke n̄kan̄ eke spirit man mmọ ẹbọ odudu oro Ikọ Abasi ọnọde. Erọn̄ oro oyode ekeme ndiyom ndifiak ndidụk otuerọn̄. Utu ke ndisịn eyenete mmọ ndịk ke idem, mbiowo ẹsida ini ẹnam mme edumbet N̄wed Abasi an̄wan̄a ẹnyụn̄ ẹwụt nte enye ekemede ndida mmọ nsịn ke edinam.
9, 10. Didie ke mbiowo ẹkpese ẹban̄a mbon oro ẹdọn̄ọde ke n̄kan̄ eke spirit?
9 Ewe abiausọbọ ke afo esima ke ini ọdọn̄ọde? Ndi esima abiausọbọ emi mîbiatke ini ikop se idide mfịna fo, edi ọsọsọp asiak ibọk ọnọ fi man enye enyene ufan̄ okụt owo udọn̄ọ en̄wen? Mîdịghe ndi akpakam ama abiausọbọ emi akpan̄de utọn̄ ọnọ fi, etịn̄de se ikemede ndidi mfịna fo, onyụn̄ ọnọde fi usọbọ? Ndusụk ini nte ẹtịn̄de ẹnyụn̄ ẹnamde n̄kpọ esitụk owo akan se ẹnamde enye.
10 Kpasụk ntre, mbiowo ẹkeme ndikpan̄ utọn̄ nnọ owo emi ọdọn̄ọde ke n̄kan̄ eke spirit ẹnyụn̄ ẹn̄wam enye ẹkọk udọn̄ọ oro, ntem ke “ẹda aran ẹyet enye ke enyịn̄ Jehovah” ke ndamban̄a usụn̄. (Kot James 5:14, 15.) Ukem nte aran balsam ke Gilead, Ikọ Abasi ekeme ndisụk owo ubiak. (Jer. 8:22; Ezek. 34:16) Mme edumbet Bible ẹkeme ndin̄wam owo oro anamde ndudue afiak ọsọn̄ idem ke n̄kan̄ eke spirit, edieke enye adade mmọ esịn ke edinam. Ke akpanikọ, mbiowo ẹkeme ndinen̄ede n̄n̄wam edieke mmọ ẹkpan̄de utọn̄ ẹkop se ifịnade erọn̄ ẹnyụn̄ ẹbọn̄de akam ye enye.
Ẹkûnam nte Ẹnyenyịk Mbufo, edi Ẹnam ke Edinyịme Esịt
11. Nso isinam mbiowo ẹkpeme otuerọn̄ Abasi ke edinyịme esịt?
11 Ekem Peter ama eti mbiowo nte ẹkpenamde ye nte owo mîkpanamke utom ubọkerọn̄. Inaha mbiowo ẹkpeme otuerọn̄ Abasi “nte n̄kpọ eke ẹnyịkde-nyịk” mmọ, “edi ẹnam ke edinyịme esịt.” Nso inam mbiowo ẹnam n̄kpọ ẹnọ nditọete mmọ ke edinyịme esịt? Ọfọn, nso ikanam Peter ekpeme onyụn̄ ọbọk mme erọn̄ Jesus? Akpan n̄kpọ ekedi ima oro enye akamade Ọbọn̄. (John 21:15-17) Ke ntak ima, mbiowo ‘idụhe aba uwem inọ idemmọ, edi ẹdu ẹnọ enye emi akakpade ọnọ mmọ.’ (2 Cor. 5:14, 15) Utọ ima emi, adianade ye ima oro mmọ ẹmade Abasi ye nditọete mmọ, esinam mbiowo ẹnam n̄kpọ ẹnọ otuerọn̄, ẹda ukeme, inyene, ye ini mmọ ẹnam oro. (Matt. 22:37-39) Mmọ ẹsinọ idem mmọ ke edinyịme esịt, idịghe nte ẹnyenyịk mmọ.
12. Apostle Paul ọkọnọ idemesie adan̄a didie?
12 Mbiowo ẹkpenọ idemmọ adan̄a didie? Mmọ ẹkpebe apostle Paul kpa nte Paul ekekpebede Jesus ke ndise mban̄a mme erọn̄. (1 Cor. 11:1) Sia Paul ye mme nsan̄a esie ẹkenyenede akwa ima ẹnọ nditọete ke Thessalonica, mmọ ẹma ẹnem esịt ‘ndinọ mmọ eti mbụk Abasi nnyụn̄ nnọ mmọ n̄ko ukpọn̄ mmọ.’ Mmọ ẹkenam oro sụn̄sụn̄, “nte emi eka ọbọkde nditọ esiemmọ.” (1 Thess. 2:7, 8) Paul ama ọfiọk nte eka eyen esikerede aban̄a nditọ esiemmọ. Enye esinam n̄kpọ ekededi ọnọ mmọ, esịnede ndidaha nda ufọt okoneyo nnọ mmọ udia.
13. Nso ke mbiowo mîkpenyeneke ndifre?
13 Mbiowo ikpenyeneke ndinam utom ubọkerọn̄ mfre ndise mban̄a ubon mmọ. (1 Tim. 5:8) Mbiowo ẹsida ini oro mmọ ẹkpedude ye ubon mmọ ẹse ẹban̄a esop. Usụn̄ kiet emi ẹkpenamde mbiba emi nte odotde edi ndikot mbon en̄wen ẹtiene ẹdibuana ke mbubreyo Utuakibuot Ubon mmọ. Masanao emi edide ebiowo ke Japan esikot mbon emi mîdọhọ ndọ ye ubon oro mme ete mîdụhe ẹdidụk ukpepn̄kpọ ubon esie ke ediwak isua emi ẹbede. Nte ini akade, ndusụk mbon oro enye akan̄wamde ẹma ẹkabade ẹdi mbiowo ẹnyụn̄ ẹkpebe eti uwụtn̄kpọ Masanao.
Ẹkûyom Idiọk Udori—Ẹnyene Ọkpọsọn̄ Udọn̄ Ndikpeme Otuerọn̄
14, 15. Ntak emi akpanade mbiowo ẹkpeme idem mbak ‘ẹdima idiọk udori,’ ndien didie ke mmọ ẹkeme ndikpebe Paul ke afan̄ emi?
14 Peter ama esịn udọn̄ n̄ko ọnọ mbiowo ete ẹkpeme otuerọn̄, “ẹkûnyụn̄ ẹnam ke ntak emi ẹmade idiọk udori, edi ẹnam koro emi enen̄erede ọdọn̄ [mmọ] ndinam.” Utom mbiowo esinen̄ede ada ini, edi mmọ idorike enyịn owo ndikpe mmimọ okụk. Peter ama okụt ke odot idụri ekemmọ mbiowo utọn̄ iban̄a ntak emi mîfọnke ẹkpeme otuerọn̄ ke ntak “emi ẹmade idiọk udori.” Ẹkụt nte n̄kpọ emi ọdiọkde ke ọkpọmiọk ọkpọmiọk uwem emi mme adaiso ido ukpono “Akwa Babylon” ẹdude, ke adan̄aemi mmọ ẹnamde ediwak owo ẹdi ubuene. (Edi. 18:2, 3) Ana mbiowo mfịn ẹkpeme idem mbak ẹdinyene utọ edu oro.
15 Paul ama enịm eti uwụtn̄kpọ ọnọ mbiowo Christian. Okposụkedi emi enye ekedide apostle, okpokonyụn̄ edide “ndodobi mbiomo” ọnọ mme Christian ke Thessalonica, enye ikọbọhọ “owo ekededi udia idia ke mfọn.” Utu ke oro, enye ‘ama anam ọkpọsọn̄ utom onyụn̄ an̄wana idem okoneyo ye uwemeyo.’ (2 Thess. 3:8) Ediwak mbiowo eyomfịn, emi esịnede mme esenyịn oro ẹsan̄ade-san̄a, ẹnịm eti uwụtn̄kpọ ke ndidu utọ uwem emi. Okposụkedi emi mmọ ẹsinyịmede ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ ẹkama mmimọ esen, mmọ idorike owo ndomokiet “ndodobi mbiomo.”—1 Thess. 2:9.
16. Mbiowo ndikpeme otuerọn̄ “koro emi enen̄erede ọdọn̄” mmọ ndinam, ọwọrọ nso?
16 Mbiowo ẹsikpeme otuerọn̄ “koro emi enen̄erede ọdọn̄ [mmọ].” Mmọ ndisiwa idem man ẹn̄wam otuerọn̄ owụt nte enen̄erede ọdọn̄ mmọ ndinam utom emi. Nte ededi, oro iwọrọke ite ke mmọ ẹsinyenyịk otuerọn̄ ẹnam n̄kpọ Jehovah; ndima mbiowo isinyụn̄ isịnke udọn̄ inọ mbon en̄wen ẹmia mbuba ke edinam n̄kpọ Abasi. (Gal. 5:26) Mbiowo ẹdiọn̄ọ ke erọn̄ ye erọn̄ idịghe ukem. Esinen̄ede ọdọn̄ mmọ ndin̄wam nditọete mmọ ẹnam n̄kpọ Jehovah ke inemesịt.
Ẹkûda Ọkpọsọn̄ Ubọk Ẹkara Otuerọn̄ edi Ẹdi Uwụtn̄kpọ
17, 18. (a) Ntak emi se Jesus ekekpepde mme apostle aban̄a nsụhọdeidem ekesisọn̄de ndin̄wan̄a mmọ? (b) Didie ke idaha nnyịn ebiet eke mmọ?
17 Nte ima ikeneneme, mbiowo ẹkpenyene nditi ke otuerọn̄ oro mmimọ ikpemede enyene Abasi idịghe eke mmimọ. Mmọ ẹkpeme idem man “ẹkûda ọkpọsọn̄ ubọk ẹkara mmọ emi ẹdide inyene Abasi.” (Kot 1 Peter 5:3.) Ndusụk ini, mme apostle Jesus ẹma ẹyom uwọrọiso nte mîdotke. Mmọ ẹkeyom ikpọ itie nte mme andikara mme idụt.—Kot Mark 10:42-45.
18 Mfịn, ọfọn nditọete oro ‘ẹnyanarede ẹbịne itieutom esenyịn’ ẹdụn̄ọde idemmọ ẹfiọk ntak emi mmọ ẹnamde ntre. (1 Tim. 3:1) Mbon oro ẹdide mbiowo idahaemi ẹkeme ndibụp idemmọ ke ofụri esịt m̀mê mmimọ imenyene udọn̄ ediyom odudu m̀mê uwọrọiso nte ndusụk mme apostle ẹkenyenede. Edieke mme apostle ẹkenyenede mfịna emi, do mbiowo ẹkeme ndikụt ke oyom mmimọ inen̄ede inam n̄kpọ man ikan edu ererimbot emi ẹsimade-ma ndikara mbon en̄wen mi.
19. Nso ke mbiowo ẹkpeti ke ini ẹnamde n̄kpọ man ẹkpeme otuerọn̄?
19 Edi akpanikọ ke odu mme ini oro anade mbiowo ẹnam n̄kpọ ye iwụk, utọ nte ini emi ẹkpemede otuerọn̄ mbak “ndiọi wolf.” (Utom 20:28-30) Paul ọkọdọhọ Titus ete aka iso ‘ada odudu eteme mme owo onyụn̄ asua ọnọ mmọ.’ (Titus 2:15) Edi idem ke ini anade mbiowo ẹnọ owo nsuannọ, mmọ ẹnyene ndisụk n̄kpono mbon emi mmọ ẹyomde ndisua nnọ do. Mmọ ẹdiọn̄ọ ke utu ke ndisua nnọ mmọ uyat uyat, ke ndinịm eti uwụtn̄kpọ esinam ẹkeme ndisịm owo esịt nnyụn̄ nnam enye anam se inende.
20. Didie ke mbiowo ẹkeme ndikpebe Jesus ke ndinịm eti uwụtn̄kpọ?
20 Eti uwụtn̄kpọ Christ esinam mbiowo ẹma otuerọn̄ ẹnyụn̄ ẹkpebe enye. (John 13:12-15) Esịt esinem nnyịn ke ini ikotde iban̄a nte enye ekekpepde mme mbet esie utom ukwọrọikọ ye edinam mbet. Nsụhọdeidem esie ama otụk mme mbet esie esịt, anam mmọ ẹtiene “ẹda nsụhọdeidem ẹbat ẹte mbon en̄wen ẹfọn ẹkan [mmimọ].” (Phil. 2:3) Mbiowo mfịn n̄ko ẹtiene uwụtn̄kpọ Jesus, ndien ọdọn̄ mmọ n̄ko ndidi “uwụtn̄kpọ [nnọ] otuerọn̄.”
21. Mbiowo ẹkeme ndidori enyịn ke nso?
21 Peter akada item emi enye ọkọnọde mbiowo ekeberi ke nditịn̄ mban̄a idotenyịn ini iso. (Kot 1 Peter 5:4.) Mme esenyịn oro ẹyetde aran ẹyetiene Christ “[ẹbọ] anyanya ubọn̄ eke mîdibiarake” ke heaven. Mme udiana ekpemerọn̄ emi ẹdide “mme erọn̄” en̄wen ẹyenyene akwa ifet ndikpeme otuerọn̄ Abasi ke isọn̄ ke idak ukara “etubom ekpemerọn̄.” (John 10:16) Ibuotikọ efen eyeneme mme usụn̄ emi mme andibuana ke esop ẹkemede ndibere ye mbon oro ẹmekde ẹte ẹda usụn̄.
Ke Ndidụn̄ọde
• Ntak emi okodotde Peter ọnọ ekemmọ mbiowo item ete ẹkpeme otuerọn̄ Abasi emi ẹnọde mmọ ẹse ẹban̄a?
• Didie ke mbiowo ẹkpekpeme mbon oro ẹdọn̄ọde ke n̄kan̄ eke spirit?
• Nso isinam mbiowo ẹkpeme otuerọn̄ Abasi emi ẹnọde mmọ ẹse ẹban̄a?
[Ndise ke page 21]
Ukem nte mme ekpemerọn̄ eset, ana mbiowo ẹkpeme “erọn̄” oro ẹnọde mmọ ẹse ẹban̄a