IBUOTIKỌ UKPEPN̄KPỌ 41
ỌYỌHỌ IKWỌ 108 Ima Abasi Ọfọn Ama
Ima Abasi Edi Ima Nsinsi
“ O mbufo ẹkọm Jehovah, koro enye ọfọnde: koro ima-mfọnido esie odude ke nsinsi.”—PS. 136:1.
AKPAN N̄KPỌ EMI IDINEMEDE
Idineme nte nnyịn ndidiọn̄ọ se Bible ekpepde aban̄a ima Jehovah ekemede ndin̄wam nnyịn ikûyak idem emem nnyịn ima inyene mfịna.
1-2. Nso iwọrọ ediwak mme Christian?
DA NTE ke omokụt ubom ke ufọt akpa ini ata idiọk oyobio ọwọrọde. Mbufụt mmọn̄ emi adahade okon̄ nte ikpa-enyọn̄ amia enye eberi aka nnasia, eberi aka ufien, aka iso, ọnyọn̄ edem. Ebiet eke mbufụt mmọn̄ ekpememen ubom oro aka enye ayaka, ibọhọke owo osụhọde ukwak ubom esịn ke mmọn̄. Ukwak ubom ayanam ubom oro ada itie kiet, mbufụt mmọn̄ imenke enye aba ika ebiet eke amama.
2 Ini emi osụk ọyọde mfịna emi esịgherede fi, ekeme nditie fi ke idem nte ubom oro. Esịt eyedi fiọk ekpenenem fi, fiọk ọkpọdọdiọk fi. Mfịn eyetie fi nte Jehovah ama fi onyụn̄ odu ye afo, n̄kpọn̄ do kpa afo edikere m̀mê Jehovah akam okụt se iwọrọde imọ emi. (Ps. 10:1; 13:1) Ufan fo ekeme nditịn̄ ikọ ndọn̄ fi esịt enye onyụn̄ efere fi ke idem ke ekpri ini. (N̄ke 17:17; 25:11) Edi ekem afo afiak ọtọn̄ọ ndikere ke Jehovah in̄wamke fi. Emekeme ndikam n̄kere m̀mê enye akam eyet ubọk ọkpọn̄ imọ. Ini mfịna emi osụk akade iso do, didie ke afo ekeme ndisọn̄ọ nda nte ubom emi ukwak ubom omụmde akama? Se in̄wanade ndibụp edi m̀mê nso idin̄wam fi enịm onyụn̄ aka iso enịm ke Jehovah ama fi, ke enye ke onyụn̄ an̄wam fi?
3. Didie ke Psalm 31:7 ye 136:1 anam idiọn̄ọ se nsinsi ima edide? Nso inam ikeme ndidọhọ ke idụhe owo ndomokiet emi amade owo utọ ima oro nte Jehovah? (Se ndise n̄ko.)
3 N̄kpọ kiet emi ekemede ndimụm fi n̄kama nte ukwak ubom ini enyenede mfịna edi afo nditi ima mfọnido m̀mê nsinsi ima Jehovah. (Kot Psalm 31:7; 136:1.) Owo emi amade owo efen “ima-mfọnido” m̀mê nsinsi ima isiyakke n̄kpọ ndomokiet akpan enye ndika iso mma owo oro, isinyụn̄ ikpọn̄ke owo oro ikpat kiet. Idụhe owo emi amade owo utọ ima oro nte Jehovah. Bible ọdọhọ ke Jehovah “awak ima-mfọnido.” (Ex. 34:6, 7) Kop n̄kpọ en̄wen emi Bible etịn̄de aban̄a Jehovah mi: “Ima-mfọnido oro afo owụtde kpukpru mbon oro ẹsemede ẹkot fi . . . okpon.” (Ps. 86:5) Kere se mme ufan̄ikọ oro ẹwọrọde: Ọwọrọ ke tutu amama Jehovah isikpọn̄ke ikọt esie emi ẹsọn̄ọde ẹda ye enye! Afo nditi ke Jehovah isikpọn̄ke ikọt esie ekeme ndimụm fi n̄kama ini osobode mfịna emi esịgherede fi.—Ps. 23:4.
Ukem nte ukwak ubom esimụmde ubom akama iyakke ọfiọrọ ke ini ọkpọsọn̄ oyobio, nnyịn ndinịm ke Jehovah ama nnyịn oyomụm nnyịn akama ini isobode afanikọn̄ (Se ikpehe 3)
TI KE IMA JEHOVAH EDI AKPAN N̄KPỌ EMI BIBLE EKPEPDE ABAN̄A
4. Tịn̄ ndusụk akpan n̄kpọ emi Bible ekpepde, nyụn̄ tịn̄ n̄ko ntak emi mîmemke utom owo ndomokiet ndinam nnyịn itre ndinịm mme n̄kpọ oro.
4 N̄kpọ en̄wen emi ekemede ndimụm fi n̄kama ini enyenede mfịna edi nditi ke ima Jehovah edi akpan n̄kpọ emi Bible ekpepde aban̄a. Ama okop ikọ oro “akpan n̄kpọ emi Bible ekpepde,” nso isidụk fi ekikere? Ekeme ndidi edi mme n̄kpọ mme n̄kpọ emi afo ekekpepde oto Bible. Ke uwụtn̄kpọ, ama ekpep ke Abasi ekere Jehovah, ke Jesus edi ikpọn̄-ikpọn̄ edibon Eyen Abasi, ke mme akpan̄kpa idiọn̄ọke n̄kpọ ndomokiet, ndien ke isọn̄ emi eyedi Paradise, mme owo ẹnyụn̄ ẹdụn̄ ke esịt ke nsinsi. (Ps. 83:18; Eccl. 9:5; John 3:16; Edi. 21:3, 4) Ke ama ekenịm ke mme n̄kpọ emi Bible ekpepde do ẹdi akpanikọ, owo ikekemeke ndinam fi okpụhọde ekikere sia ama edikụt mme n̄kpọ emi ẹwụtde ke mmọ ẹdi akpanikọ, idịghe ekọn̄ n̄ke. Ẹyak ise nte afo nditi ke ima Jehovah edi akpan n̄kpọ emi Bible ekpepde ekemede ndin̄wam fi etre ndikere ke se iwọrọde fi ibeheke Jehovah m̀mê ke enye ikwe se iwọrọde fi.
5. Tịn̄ nte ẹsiwụberede mme nsunsu ukpepn̄kpọ emi ẹma ẹkedọn̄ owo n̄kam ke idem.
5 Ini ọkọtọn̄ọde-tọn̄ọ ndikpep Bible, nso ikan̄wam fi esịn mme nsunsu ukpepn̄kpọ? Ana-edi se ikan̄wamde fi ekedi ndimen se ufọkabasi mbufo ẹkesikpepde fi ndomo ye se N̄wed Abasi ekpepde. Se uwụtn̄kpọ kiet mi: Yak idọhọ ke ekesinịm ke Jesus edi Ata Ọkpọsọn̄ Abasi. Nte osụk ekpepde Bible aka, ama obụp idemfo ete, ‘Ndi ukpepn̄kpọ oro enen̄ede edi akpanikọ?’ Ke ama okokụt se N̄wed Abasi etịn̄de aban̄a n̄kpọ oro, ama ekeme ndidọhọ ihih ke idịghe akpanikọ. Ekem utu ke afo ndika iso nnịm nsu oro, afo ama ọtọn̄ọ ndinịm akpanikọ emi Bible ekpepde ete ke Jesus edi “akpan ke otu kpukpru edibotn̄kpọ,” ke enye onyụn̄ edi “ikpọn̄-ikpọn̄ edibon Eyen Abasi.” (Col. 1:15; John 3:18) Itetịn̄ mi, imọdiọn̄ọ ke mme nsunsu ukpepn̄kpọ ẹkeme ‘ndisọn̄ọ ndọn̄ n̄kam’ ke idem owo ẹnyụn̄ ẹsọn̄ ndiwụbede. (2 Cor. 10:4, 5) Edi ndondo emi afo ekekemede ndiwụbede utọ mme n̄kpọ oro nsio ke idemfo, ukûfiakke ubịne nsu emi ama ọkọkpọn̄ ke edem.—Phil. 3:13.
6. Nso ikeme ndinam fi enịm ke ‘ima-mfọnido Jehovah ododu ke nsinsi’?
6 Ke n̄kpọ aban̄ade se Bible ekpepde aban̄a ima Jehovah, emekeme ndinam mbiet n̄kpọ oro. Ini osụk enyenede mfịna do, ọkpọtọn̄ọ ndikere m̀mê Jehovah ama fi, bụp idemfo ete, ‘Ndi se n̄kerede oro ọfọn?’ Men se inamde fi eyịk m̀mê Jehovah ama fi domo ye se idude ke Psalm 136:1 emi ẹdade ibuotikọ ukpepn̄kpọ emi ẹto. Ke usem emi ẹkedade ẹwet ufan̄ikọ Bible oro, ikọ Hebrew emi ẹkabarede nte ‘ima’ ke ufan̄ikọ oro asan̄a n̄kpọ ye nsọn̄ọnda. Ntre nso ikanam Jehovah ọnọ andikewet Psalm oro spirit Esie etịn̄ aban̄a ima esie ke utọ usụn̄ oro? Ntak emi ẹdọhọde “koro ima-mfọnido esie odude ke nsinsi” utịm ike 26 ke Psalm oro? Imeneneme ke nsinsi ima emi Jehovah amade ikọt esie edi akpan n̄kpọ kiet emi Bible ekpepde. Ukem oro n̄ko ke edi ye mme akpan n̄kpọ eken emi Bible ekpepde, emi mîkọsọn̄ke fi ndinyịme. Okpodụk fi ekikere ke Jehovah ibatke fi ke n̄kpọ m̀mê ke enye imaha fi, nsu edi oro. Nen̄ede ntem sịn utọ ekikere oro ukem nte esisịnde nsunsu ukpepn̄kpọ eken ekededi!
7. Siak ndusụk itie Bible emi ẹsọn̄ọde ke Jehovah ama fi.
7 Mme ikọ en̄wen emi ẹsọn̄ọde ke Jehovah ama nnyịn ẹdu ke Bible. Ke uwụtn̄kpọ, Jesus ọkọdọhọ mme mbet esie ete: “Mbufo ẹmesọn̄ urua ẹkan ediwak akadan̄abasi.” (Matt. 10:31) Jehovah ke idemesie ọkọdọhọ ikọt esie ete: “Ami nyọsọn̄ọ fi idem. Ami nditreke ndin̄wam fi. Ami nditreke ndida ubọk nnasia edinen ido mi nsọn̄ọ mmụm fi n̄kama.” (Isa. 41:10) Omokụt ke ẹketịn̄ mme ikọ oro ye nsọn̄uyo. Jesus ikọdọhọke ite ‘Ekeme ndidi mbufo ẹmesọn̄ urua ẹkan,’ Jehovah ikonyụn̄ idọhọke ite ‘Mmekeme ndin̄wam fi.’ Utu ke oro Jesus ọkọdọhọ ete: “Mbufo ẹmesọn̄ urua ẹkan,” Jehovah ọdọhọ ete “Ami nditreke ndin̄wam fi.” Ama enyene mfịna ndien esịt anam fi ekere ke etie nte Jehovah imaha fi, utọ mme ufan̄ikọ Bible oro ẹkeme ndin̄wam fi okụt ke Jehovah ama fi, ẹyenyụn̄ ẹn̄wam fi enen̄ede enịm ke enye ama fi. Mme ufan̄ikọ oro ẹtịn̄ ata akpanikọ. Afo ndibọn̄ akam ntie n̄kere se itịn̄de oro ayanam fi etiene etịn̄ se idude ke 1 John 4:16 emi ọdọhọde ete: “Nnyịn imedifiọk inyụn̄ inịm ite Abasi ama nnyịn.”a
8. Ekpetie fi ndusụk ini nte ke Jehovah imaha fi, nso ke ekeme ndinam?
8 Edi okposụk etie fi ndusụk ini nte ke Jehovah imaha fi, edinam didie? Men nte etiede fi ke idem domo ye se afo ọdiọn̄ọde. Nte n̄kpọ etiede owo ke idem edi isio ye se idide akpanikọ iban̄a n̄kpọ oro sia n̄kpọ ekeme nditie owo ntem mfịn emi, n̄kpọn̄ itiehe ntre aba. Edi akpanikọ ada ke idem, isikpụhọkede. Se Bible ekpepde aban̄a ima Jehovah edi akpanikọ. Nnyịn mînịmke ke Jehovah ama nnyịn, ọwọrọ nnyịn inịmke ke ima edi akakan edu esie.—1 John 4:8.
KERE NTE JEHOVAH AMADE FI
9-10. Nso ke Jesus ekeneme mbemiso enye ọdọhọde “Ete amama mbufo” ke John 16:26, 27? (Se ndise n̄ko.)
9 Nnyịn ndinen̄ede n̄kere se Jesus eketịn̄de ye mme mbet esie ete: “Ete amama mbufo,” ekeme ndikpep nnyịn n̄kpọ en̄wen mban̄a ima Jehovah. (Kot John 16:26, 27.) Jesus iketịn̄ke ikọ oro sia enye okoyom esịt enem mme mbet esie, okụre do. Utu ke oro, se ẹnemede ke mme ufan̄ikọ mbemiso ufan̄ikọ iba oro owụt ke idịghe nte eketiede mme mbet esie ke idem ke Jesus ekeneme aban̄a. Enye ekeneme ata isio isio n̄kpọ; nneme oro akaban̄a akam.
10 Ke n̄kpọ nte ufan̄ikọ ita mbemiso Jesus eketịn̄de aban̄a ima emi Abasi amade mme mbet esie, enye ọkọdọhọ yak mme mbet esie ẹbọn̄ akam ke enyịn̄ imọ ikọdọhọke ẹbọn̄ ẹnọ imọ. (John 16:23, 24) Oro ekedi akpan n̄kpọ emi akanade mmọ ẹdiọn̄ọ. Ke ẹma ẹkenam Jesus eset, ekeme ndidi ọkpọkọdọn̄ mme mbet esie ndibọn̄ akam nnọ enye. Idem n̄kpọ n̄kọ mmọ ẹma ẹdiọn̄ọ Jesus, enye okonyụn̄ edi ufan mmọ. Mmọ ẹkpekedọhọ ẹte ke ima emi enye akamade mmimọ ayanam enye okop n̄kpe-ubọk mmimọ onyụn̄ emen eben̄e mmimọ aka iso Ete esie. Edi Jesus ọkọdọhọ yak mmọ ẹkûkere n̄kpọ ntre. Ntak-a? Ntak ekedi se enye ọkọdọhọde mmọ ete: “Ete amama mbufo.” Se ẹtịn̄de oro esịne ke otu akpan n̄kpọ emi Bible ekpepde aban̄a akam. Kere nte oro ebehede fi: Oro ọwọrọ ke se afo ekpepde ke Bible anam afo ọdiọn̄ọ Jesus onyụn̄ ama enye. (John 14:21) Edi ukem nte mme mbet Jesus oro, afo emekeme ndibọn̄ akam nnọ Abasi uyịkke n̄kpọ ndomokiet, sia ọmọdiọn̄ọ ke Abasi ke idemesie ‘ama fi.’ Kpukpru ini emi afo ọbọn̄de akam ọnọ Jehovah, afo owụt ke imọ imenịm ke Jehovah ama fi.—1 John 5:14.
Emekeme ndibọn̄ akam nnọ Jehovah uyịkke n̄kpọ ndomokiet sia ọmọdiọn̄ọ ke enye ke idemesie ‘ama fi’ (Se ikpehe 9-10)b
DIỌN̄Ọ SE INAMDE AFO EYỊK M̀MÊ ABASI AMA FI
11. Ntak emi esịt edinemde Satan edieke ikerede m̀mê Jehovah ama nnyịn m̀mê imaha?
11 Nso isinam iyịk m̀mê Jehovah ama nnyịn m̀mê imaha? Emekeme ndidọhọ ke edi Satan. Akpanikọ esịne ke ibọrọ oro! Devil ‘oyom ndita’ nnyịn, okponyụn̄ enem enye edieke ikpeyịkde m̀mê Jehovah ama nnyịn. (1 Pet. 5:8) Se idude edi ke ima emi Jehovah akamade nnyịn akanam enye ọnọ ufak, ndien Satan oyom ikere ke nnyịn imọdiọk ikaha, ke nnyịn idotke ndidia ufọn ufak oro. (Heb. 2:9) Anie edinem esịt edieke iyịkde m̀mê Jehovah ama nnyịn? Satan edinem esịt nan̄a. Edieke itrede ndinam n̄kpọ nnọ Jehovah ini isobode mfịna, anie edidara? Kpa enye Satan oro. Se Satan osụk odomde ndinam ikere do edi n̄kpọ emi ikpakam ikamade-kama isak imam sia Satan edi owo emi Jehovah mîmaha aba, Jehovah inyụn̄ ikemeke-keme ndima enye tutu amama. Edi Satan odomo ndinam ikere ke nnyịn ikam idi mbon emi Jehovah mîmaha, nnyịn ikam idi mbon emi Jehovah ama ekesịn. Kiet ke otu akakan “n̄kari” emi enye esidade enyene se enye oyomde edi oro. (Eph. 6:11) Enyịn ama atara nnyịn yak ikụt se asua nnyịn osụk an̄wanade ndinam nnyịn, oro ekeme ndinam inen̄ede ibiere ‘ndibiọn̄ọ Devil.’—Jas. 4:7.
12-13. Didie ke idiọkn̄kpọ emi ikadade-da imana ekeme ndinam iyịk m̀mê Jehovah ama nnyịn?
12 Enyene n̄kpọ en̄wen emi ekemede ndinam iyịk m̀mê Jehovah ama nnyịn. Nso ikpedi oro? Edi idiọkn̄kpọ emi ikadade-da imana. (Ps. 51:5; Rome 5:12) Idiọkn̄kpọ adian̄ade owo ọkpọn̄ Andibot esie. Ikụreke ke oro. Ke ntak idiọkn̄kpọ oro, idem nnyịn edi emi ifọnke, nnyịn ikereke n̄kpọ nte akpanade ikere, inyụn̄ idighe utọ esịt emi inyenede ke akpana nte inyene.
13 Idiọkn̄kpọ ama ọtọ nnyịn etịmede-o. Idiọkn̄kpọ oro anam esịt esimia nnyịn ufen, anam isitịmede esịt, bụt anam nnyịn, nnyịn inyụn̄ itie ndịk ndịk. Ekeme nditie nnyịn ntre ke idem ima inam idiọkn̄kpọ. Edi idịghe ini enye oro kpọt. Ekeme nditie nnyịn ntre n̄ko ini nnyịn mînamke idiọkn̄kpọ, sia kpukpru ini n̄kpọ oyosụk odu emi editide nnyịn ke idi mme anamidiọk. Idịghe nte n̄kpọ ekpetiede edi oro, sia Abasi ikobotke owo ye idiọkn̄kpọ ke idem. (Rome 8:20, 21) Ukem nte moto emi ofụm ama ọkọwọn̄ọ ke taya kiet mîdikemeke ndiwat nte akpanade awat, nnyịn ifọnke ima, ntre nnyịn idikemeke ndidi se akpanade nte idi nte Abasi okobotde nnyịn ete idi. Ntre ikpaha nnyịn idem nte isikerede ndusụk ini ke Jehovah imaha nnyịn. Ama etịbe ntre, ẹyak iti ke Jehovah edi “Abasi emi okponde onyụn̄ enyenede uten̄e, emi enịmde . . . ima-mfọnido ọnọ mbon oro ẹmade enye ẹnyụn̄ ẹnịmde mme ewụhọ esie.”—Neh. 1:5.
14. Didie ke nnyịn ndikere mban̄a ufak ekeme ndin̄wam nnyịn itre ndikere ke tutu amama Jehovah ikemeke ndima nnyịn? (Rome 5:8) (Se n̄ko ekebe oro “Kpeme Idem ye ‘Abian̄a Abian̄a Odudu Idiọkn̄kpọ.’”)
14 Ke ini ke ini, imekeme ndikere ke nnyịn idotke se Jehovah amade. Enye oro edi akpanikọ. Ke nditịm ntịn̄, nnyịn idotke se Jehovah amade. Enye oro anam ima emi Jehovah amade nnyịn edi ata akamba n̄kpọ ntem. Idịghe ntịm-nnam anam Jehovah ama nnyịn. Kpa ye oro, ufak emi Eyen esie ekekpede ofụk mme idiọkn̄kpọ nnyịn, ndien Jehovah akanam Eyen esie ekpe ufak oro ke ntak emi enye akamade nnyịn. (1 John 4:10) Ti n̄ko ke Jesus ekedi ndinyan̄a mme anamidiọk, ikedịghe ndinyan̄a mbon emi ẹma ẹkefọn ẹma. (Kot Rome 5:8.) Idụhe owo nnyịn ndomokiet emi ekemede ndinam kpukpru n̄kpọ ntem sam sam sam, ndomo mben̄e ndudue ndomokiet ntem idụhe; Jehovah inyụn̄ idorike enyịn nnyịn ndinam n̄kpọ ntre. Ama an̄wan̄a nnyịn ke idiọkn̄kpọ emi ikadade-da imana ekeme ndinam iyịk m̀mê Jehovah ama nnyịn, iyenen̄ede ibiere ke nnyịn idiyakke ekikere oro akan nnyịn ubọk.—Rome 7:24, 25.
MEK NDIKA ISO NSỌN̄Ọ NDA YE JEHOVAH
15-16. Ikpaka iso isọn̄ọ ida ye Jehovah, nso ke ikeme ndinịm? Ntak-a? (2 Samuel 22:26)
15 Jehovah oyom imek “ndiyịre ye enye,” ndien nnennen n̄kpọ emi ikpemekde ndinam edi oro. (Deut. 30:19, 20) Edieke inamde ntre, imekeme ndinịm ke enye ayaka iso ọsọn̄ọ ada ye nnyịn. (Kot 2 Samuel 22:26.) Adan̄a nte ikade iso isọn̄ọ ida ye Jehovah, ẹyak inịm ke enye ayan̄wam nnyịn iyọ mfịna ekededi emi esịmde nnyịn.
16 Ima ineneme ke imenyene kpukpru ntak ndika iso nsọn̄ọ nda ye Jehovah nte isụk isobode mfịna. Imọdiọn̄ọ ke Jehovah ama nnyịn, ke enye oyonyụn̄ an̄wam nnyịn. Se Bible ekpepde edi oro. N̄kpọ ekededi akpanam iyịk m̀mê enye ama nnyịn, ẹyak ikere se idiọn̄ọde iban̄a enye, ikpọn̄ nte etiede nnyịn ke idem. Ẹyak ika iso inịm akpanikọ emi Bible ekpepde ete ke ima mfọnido Jehovah ododu ke nsinsi.
ỌYỌHỌ IKWỌ 159 Nọ Jehovah Ubọn̄
a Mme uwụtn̄kpọ en̄wen ẹsịne Deuteronomy 31:8, Psalm 94:14, ye Isaiah 49:15.
b NDISE: Brọda kiet ke ọbọn̄ akam ete Jehovah an̄wam imọ ise iban̄a n̄wan imọ emi idem mîsọn̄ke, ikûtahade ekpri okụk emi mmimọ inyenede, inyụn̄ ikpep eyen imọ an̄wan ndima Jehovah.