Ndi Mbụk Noah ye Mbụk Ukwọ Noah Edi N̄ke?
Se Bible ọdọhọde
Ukwọ oro ama etịbe. Abasi akada Ukwọ oro osobo ndiọi owo, edi enye ama ọdọhọ Noah ọkọn̄ ubom man ẹda ẹnyan̄a nti owo ye mme unam. (Genesis 6:11-20) Imenịm ke Ukwọ oro ama enen̄ede etịbe sia Bible emi ẹkedade ‘odudu spirit Abasi ẹwet’ ọdọhọ ntre.—2 Timothy 3:16.
Ndi ama etịbe m̀mê onyụn̄ edi n̄ke?
Bible owụt ke ama odu owo emi ẹkekotde Noah onyụn̄ owụt ke Ukwọ Noah idịghe n̄ke.
Mbon oro ẹkewetde Bible ẹma ẹnịm ke Noah ama odu. Ke uwụtn̄kpọ, Ezra ye Luke emi ẹketienede ẹwet Bible, emi ẹkenyụn̄ ẹdide nta mme ewetmbụk eset, ẹma ẹsiak Noah ẹsịn ke otu mme ete ete nditọ Israel. (1 Chronicles 1:4; Luke 3:36) Matthew ye Luke ẹma ẹwet se Jesus eketịn̄de aban̄a Noah ye Ukwọ Noah ke ini mmọ ẹkewetde Gospel mmọ.—Matthew 24:37-39; Luke 17:26, 27.
Prọfet Ezekiel ye apostle Paul ẹma ẹnyụn̄ ẹwụt ke Noah ekedi edinen owo onyụn̄ enyene mbuọtidem, ke ọfọn ikpebe enye. (Ezekiel 14:14, 20; Mme Hebrew 11:7) Ndi ufọn okpodu mmọ ndidọhọ ikpebe owo emi mîdụhe uwem akanam? Ọfọn ikpebe Noah ye iren ye iban oro ẹkenyenede mbuọtidem sia mmọ ẹkedi ata owo.—Mme Hebrew 12:1; James 5:17.
Bible anam ifiọk ndusụk n̄kpọ iban̄a Ukwọ oro. Bible itọn̄ọke mbụk Ukwọ oro ye “Ekọn̄ n̄ke,” nte n̄kpọ eke ẹdọhọde ke edi n̄ke. Utu ke oro, Bible asiak isua, ọfiọn̄, ye usen emi nsio nsio n̄kpọ emi asan̄ade n̄kpọ ye Ukwọ oro ẹketịbede. (Genesis 7:11; 8:4, 13, 14) Bible etịn̄ n̄ko nte ubom Noah oro okokponde eketre. (Genesis 6:15) Se Bible etịn̄de aban̄a Ukwọ oro owụt ke Ukwọ oro ama enen̄ede etịbe, ke idịghe n̄ke.
Nso ikanam Ukwọ oro etịbe?
Bible ọdọhọ ke mbemiso Ukwọ oro ke ‘idiọkn̄kpọ owo ama awak etieti ke isọn̄.’ (Genesis 6:5) Bible onyụn̄ etịn̄ ke ‘isọn̄ ama abiara ke enyịn ata Abasi’ sia afai ye use ama ọyọhọ isọn̄.—Genesis 6:11; Jude 6, 7.
Bible ọdọhọ ke ndiọi angel oro ẹketode heaven ẹdidan̄ ye iban ke isọn̄ ẹkeda ofụri emi ẹdi. Mmọ ẹma ẹbon nditọ oro ẹkekotde Nephilim; nditọ oro ẹma ẹnam uwem odorode mme owo. (Genesis 6:1, 2, 4) Oro akanam Abasi ebiere ndisobo ndiọi owo mfep nnyụn̄ nyak nti owo ẹfiak ẹtọn̄ọ uwem.—Genesis 6:6, 7, 17.
Ndi mme owo ẹma ẹfiọk ke Ukwọ oro ke edi?
Ih. Abasi ama ọdọhọ Noah ke Ukwọ ke edi onyụn̄ ọdọhọ enye ọkọn̄ ubom man ada anyan̄a ubon esie ye mme unam. (Genesis 6:13, 14; 7:1-4) Noah ama ọdọhọ mme owo ke nsobo ke edi, edi mmọ ikọdọn̄ke utọn̄ do. (2 Peter 2:5) Bible ọdọhọ ete: “Mmọ inyụn̄ ifiọkke tutu ukwọ edi edikpọri mmọ kpukpru efep.”—Matthew 24:37-39.
Ubom Noah eketie didie?
Ubom oro eketie nte ata akamba ekebe; ọniọn̄ n̄kpọ nte mita 133 (ikpat 437), okpon n̄kpọ nte mita 22 (ikpat 73), onyụn̄ okon̄ ke n̄kpọ nte mita 13 (ikpat 44).a Ẹkeda eto gopher ẹkọn̄ ubom oro; ẹma ẹnyụn̄ ẹyet itai ke esịt ye ke edem. Ubom oro ekenyene enyọn̄ iba; ama onyụn̄ enyene mme ubet. Usụn̄ ama odu ke n̄kan̄; window onyụn̄ odu ekpere ọkọm. Etie nte ubom oro ama enyene ọkọm emi ayakde mmọn̄ ewet osụhọde.—Genesis 6:14-16.
Akada Noah isua ifan̄ ndikọn̄ ubom oro mma?
Bible itịn̄ke m̀mê akada Noah isua ifan̄ ndikọn̄ ubom oro mma, edi ediwak isua ama ebe mbemiso enye ọkọkọn̄de ubom oro ama. Noah ama ebe isua 500 ke ini akpan esie akamanade; enye ekedi isua 600 ke ini Ukwọ oro eketịbede.b—Genesis 5:32; 7:6.
Abasi ọkọdọhọ Noah ọkọn̄ ubom oro ke nditọ esie mbita ẹma ẹkekpon ẹma ẹnyụn̄ ẹdọ iban; etie nte oro ama ada n̄kpọ nte isua 50 m̀mê 60. (Genesis 6:14, 18) Edieke ekedide ntre, ọwọrọ imekeme ndidọhọ ke akada Noah isua 40 m̀mê 50 ndikọn̄ ubom oro mma.
a Bible asiak nte ubom oro ọkọniọn̄de, okon̄de, onyụn̄ okponde eketre; enye asiak kpukpru oro ke cubit. “Cubit mme Hebrew oro ẹtịn̄de ẹban̄a mi ekedi centimita 44 ye ubak.”—The Illustrated Bible Dictionary, Revised Edition, Part 3, page 1635.
b Edieke oyomde ndifiọk m̀mê Noah okodu uwem ebịghi adan̄a didie, mbọk se ibuotikọ emi “Ndi Mbon Eyo Bible Ẹma Ẹnen̄ede Ẹdu Uwem Ẹbịghi Ntre?” ke Enyọn̄-Ukpeme December 1, 2010.