Ntak Ebịghide Ntre Ndibiere Eneni Oro-o?
N̄KPỌ nte isua 6,000 ẹmi ẹkebede, itie edikara Abasi ikedịghe n̄kpọ eneni. Ke okụrede utịbe utịbe utom edibotn̄kpọ esie, “Abasi [ama] okụt kpukpru se enye akanamde, ndien, sese ẹfọn etieti.” (Genesis 1:31) Enye ndien ama odụk anyanini ‘nduọkodudu’; nte ededi, idịghe nte ke enye akakpa mba ke ikpọkidem. Utu ke oro, enye ọkọduọk odudu ke emi enye eketrede utom edibotn̄kpọ esie ke isọn̄, onịmde ke akpanikọ ete ke eti uduak imọ kaban̄a mmọemi eyekụt unen ọyọhọ ọyọhọ.—Genesis 2:1-3; Isaiah 55:11.
Nso ikedi uduak oro? Jehovah ama esịn akpa owo iba ke ebiet ẹkotde in̄wan̄ Eden. Akpa utom mmọ ekedi ndise paradise ebietidụn̄ mmọ enyịn, esịnede ediwak nsio nsio uwem unam. N̄ko, mmọ ẹkenyene ndision̄o nditọ ndi nnyụn̄ mbọk mmọ. Nte ini akade, nte ubon mmọ ọkọkọride, mmọ ẹkenyene nditat Paradise nsịm utịt isọn̄ ke n̄kopitem nnọ ewụhọ Abasi ‘ndikan isọn̄.’ Ntre, isọn̄ ke akpatre akpakabade edi ata ediye ebietidụn̄, ọyọhọde ye okop-inemesịt, ubon oro adianade kiet ke ndinam n̄kpọ nnọ Ete mmọ eke heaven. Oro ekedi akpa uduak Abasi.—Genesis 1:27, 28; 2:8, 15, 20-22.
Nte Adam ye Eve ẹyebuana ke ndisu akwa un̄wọn̄ọ emi nsịm utịt esie? Oro ọkọkọn̄ọ ke mmọ ndikaiso ndiana kiet ebe ke ndikop item nnọ Andibot mmọ. N̄kopitem mmọ ikenyeneke ndidi nnannan, n̄kpọ oro mîtoho esịt. Ẹma ẹnọ mmọ ifụre uduak, sia Abasi okoyomde mmọ ẹnam n̄kpọ esie ye esịtekọm. Nte n̄kpọ editi unen itie edikara esie oro ẹkụtde ke enyịn, enye ama ọnọ mmemmem udomo. Mmọ ẹma ẹkeme ndidia n̄kpọ ekededi ẹmi ẹkedude ke in̄wan̄ ke mîbọhọke kiet. Ama odu mfri eto oro Abasi ọkọdọhọ ete: “Ke usen eke afo adiade ke esịt afo eyekpa n̄kpa.”—Genesis 2:16, 17.
Ikọ ẹmi ẹsian nnyịn ẹte ke owo ikobotke Adam ye Eve ndikọri nsọn̄ nnyun̄ n̄kpa. N̄kpa edidi n̄kukụre edieke mmọ ẹtrede ndinịm mmemmem ibet emi. Edieke Adam ye Eve ẹkpekesụk ẹkopde item ẹnọ Abasi, mmọ ẹkpesụk edodu uwem ke isọn̄ mfịn nte ete ye eka ubon mfọnmma nditọ eke ofụri ererimbot.—Se edumbet oro ẹwetde ke Psalm 37:29.
Nte ededi, kiet ke otu mme edibotn̄kpọ Abasi edide angel, emi idahaemi ẹkotde Satan, ama okụt ndudue ọnọ usụn̄ nte Abasi akarade. Enye ama akpak Eve ndidia mfri oro Abasi akakpande, ke abian̄a ọnọde ekikere ete ke ndidianade n̄kpọn̄ itie edikara Abasi, eyefọn ye enye akan. Ata uduakesịt Satan, nte ededi, ekedi udọn̄ ndidi abasi ekpụk ubonowo oro ẹdinyenede.—Genesis 3:1-5; Matthew 4:8, 9; John 8:44.
Sia Jehovah ama ọkọnọ akpa owo iba oro kpukpru n̄kpọ oro mmọ ẹkeyomde, Eve ekpekenyene ndisọn̄ọ nda ye itie edikara esie nnyụn̄ nsịn nsunsu ekikere Satan. Ke n̄kpọ mmọn̄eyet, nte ededi, enye ama akaiso onyụn̄ abiat ibet Abasi. Ke oro ebede, Adam ama emek ndidiana ye n̄wan esie ke edinam unana ibuot esie. Ntre ebe ye n̄wan oro ẹkeduakde uduak idemmọ mi, ọkọrọ ye Satan, ẹma ẹsọn̄ ibuot ye Abasi, ndien eneni aban̄ade itie edikara Abasi ama adaha ada.—Genesis 3:6.
Oyom Ini Man Ẹbiere Mme Akpan Eneni
Jehovah ekpekekeme ndisobo ọsọn̄ibuot owo ita oro adan̄aoro ye ke ebe oro. Edi oro ikpọbọrọke mbụme oro nsọn̄ibuot mmọ ekedemerede ofụri ofụri. Nte owo ekeme ndikara idemesie uforo uforo ke ẹsiode Abasi ẹfep? Nte ekedi unenikpe ke n̄kan̄ Abasi ndiyom ẹsụk ibuot ẹnọ itie edikara esie? Akande oro, ke ẹkerede ẹban̄a edu akpa owo iba oro, ndi owo ekededi ye unana ibụk ẹkpemek ndinam n̄kpọ Abasi ye ifụre ekikere mmọ—idem ke Satan odomode mmọ? (Job 1:7-11; 2:4) Akpada ini ndibọrọ mbụme ẹmi. Akpada ini, n̄ko, ndikan mme utịp akpa nsọn̄ibuot oro nnyụn̄ nsu uduak Abasi ke ndinam isọn̄ edi paradise oro ọyọhọde ye ekpụk owo oro mînamke idiọkn̄kpọ. Nnyịn ke isụk ibebet akpatre ubiere ke eneni emi.
Ke n̄kemuyo ye ibet esie, Abasi ama ọbọ Adam ye Eve ifet edidu uwem ke nsinsi. Mmọ ikodotke aba ndibuana ke edisu akwa uduak esie. Nte ededi, mbemiso mmọ ẹkpan̄ade, ẹma ẹyak mmọ ẹnyene ẹnyụn̄ ẹbọk nditọ. Ẹdi akpanikọ, Adam ye Eve ikekemeke aba ndiyak inem inem, uwem unana idiọkn̄kpọ nnọ nditọ mmọ. (Rome 5:12) Edi idem okposụkedi mme emana oro ẹketienede ẹkemanade ke unana mfọnmma ẹnyụn̄ ẹnyenede ubiomikpe n̄kpa, ediwak owo ẹma ẹnyene ifet ndiwụt n̄kan̄ emi mmọ ẹdade kaban̄a akwa eneni aban̄ade itie edikara.
Ndibiere Eneni Oro
Didie ke Abasi edibiere n̄kpọ emi abuanade itie edikara esie? Ke usụn̄ kiet ẹbọrọ mbụme ẹmi ẹkedemerede ko ke Eden idahaemi. Ediwak tọsịn isua ke mbụk owo ọmọnọ ubiak ubiak uyarade nte ke ikọ oro Satan eketịn̄de ete ke eyefọn ye Eve akan edieke enye adianarede ọkpọn̄ Abasi, ekedi nsu. Ukara owo oro ofụmide Abasi edi edikpu oro akade-kaiso. Nte Bible ọdọhọde ete: “Owo amakara owo tutu ọnọ enye unan.”—Ecclesiastes 8:9, NW.
Ke n̄kan̄ eken, ẹmewet ediwak nti n̄kpọ ẹnịm ke ufan̄ anyan isua ẹmi tọn̄ọ nte Adam ye Eve ẹkenam idiọkn̄kpọ. Ediwak owo ẹmewụt ọkpọsọn̄ edida oro mmọ ẹdade ẹnọ itie edikara Jehovah, ata n̄wọrọnda uwụtn̄kpọ edide “Eyen Owo,” Jesus Christ ke idemesie. (Matthew 20:18; Mme Hebrew 11:1–12:3) Mmọ oro ẹnịmde mbet Abasi ẹnyụn̄ ẹnyịmede itie edikara esie ẹmekụt ẹte ke emi enen̄ede edi mfọnn̄kan usụn̄. Mmọ ẹmekụt akpanikọ odude ke n̄ke oro: “Ufọn Jehovah ofori owo, enye inyụn̄ idianke afanikọn̄ ke esịt.” (Mme N̄ke 10:22) Akande oro, ekọm enyene ndutịm ediset ke n̄kpa, mmọ ke akpatre ẹyedibuana ke edisu akwa un̄wọn̄ọ Abasi.—John 5:28, 29.
Jehovah ifreke akpa uduak esie. Owo idiyakke mbon oro ẹsịnde itie edikara esie ẹkara isọn̄ ke nsinsi, ndien Bible odụri owo utọn̄ ete ke ibịghike Abasi eyenam n̄kpọ ye mmọ. Nnyịn ikot ite: “Koro iyatesịt Abasi oto ke heaven ayarade adian kpukpru [mbon] unana uten̄e Abasi.” (Rome 1:18) Ediwụt iyatesịt Abasi oro edide mi, emi Bible okotde Armageddon, nte eyịghe mîdụhe eyewụt nte ke enye ke akpanikọ odu. Mbon oro ẹnyịmede itie edikara esie kpọt ẹdibọhọ n̄kpọntịbe oro. “Koro mbon edinen ido ẹyedụn̄ ke obio, mmọ eke ẹfọnde ẹma ẹyenyụn̄ ẹbịghi ke esịt. Edi ẹyesobo mme idiọkowo ke isọn̄ ẹfep, ẹnyụn̄ ẹsọhi mbon abian̄a ẹfep ke esịt.”—Mme N̄ke 2:21, 22.
Akwa Eneni Oro ye Afo
Ke ikerede iban̄a akpanikọ ẹmi, nnyịn owo kiet kiet—ukem nte Adam ye Eve—ana inam edimek. Nte nnyịn iyedomo ndidu uwem oro adianarede ọkpọn̄ Abasi? Mîdịghe ndi nnyịn iyesụk ibuot inọ itie edikara esie? Ti ete, ke emi edi ata akpan eneni oro asakde iso ese fi mfịn. Mme eneni eken, ẹdi akpan n̄kpọ nte mmọ ẹkpededi, ẹnyene n̄kpọ ndinam ye uwem fo eke idahaemi. Enyeemi enyene n̄kpọ ndinam ye nsinsi uwem. Ubiere oro afo anamde eyetụk nsinsi ini iso fo.
Didie ke afo ekeme ndiwụt ke imọ imonyịme itie edikara Abasi? Ke ndisịn ifịk n̄kpep Ikọ esie, kpa Bible, nnyụn̄ nyom ndinam uduak esie ke ebuana ye mme ata Christian eken. (Zephaniah 2:2, 3) Edieke afo anamde ntre, afo eyenyene idara idara idotenyịn edikụt edisu akwa un̄wọn̄ọ Abasi. Afo eyekụt nte utịbe utịbe un̄wọn̄ọ emi osude: “Koro osụk esisịt idiọkowo ididụhe . . . Edi mbon nsụkidem ẹyeda isọn̄ ẹnyene; ediwak emem eyenyụn̄ enem mmọ esịt.” (Psalm 37:10, 11) Nso utịbe utịbe utịp ke emi edi ntem ọnọ kpukpru mbon oro ẹsụkde ibuot ẹnọ itie edikara Abasi! Nso okopodudu ntak ke emi edi ntem ndibiere ata akpan n̄kpọ emi ọniọn̄ ọniọn̄!