Enoch Ama Asan̄a ye Abasi ke Ererimbot Unana Uten̄e Abasi

DEVIL ọdọhọ ke imọ imekeme ndiwọn̄ọde kpukpru owo n̄kpọn̄ Abasi, ndien ke ndusụk idaha eketie nte n̄kpọ eke enye okụtde unen. Ke se ikperede ndisịm isua ikie ition ke Abel ama akakpa, idụhe owo ndomokiet oro akadian̄arede ada san̄asan̄a nte anam-akpanikọ asan̄autom Jehovah. Ke edide isio, idiọkido ye edu uwem unana uten̄e Abasi ẹma ẹkabade ẹdi ido.

Enoch okodu uwem ke ini emi idaha eke spirit okosụhọrede mi. Ubatini Bible owụt nte ke enye akamana ke 3404 M.E.N. Ke mîbietke mbon eyo esie, Enoch ekedi owo emi Abasi ekenyịmede. Apostle Paul ama esịn enye ke otu mme asan̄autom Jehovah oro mbuọtidem mmọ edide uwụtn̄kpọ ọnọ mme Christian. Enoch ekedi anie? Mme n̄kpọ-ata ewe ke enye okosobo? Didie ke enye akakan mmọ? Ndien nso ufọn ke nsọn̄ọnda esie enyene ọnọ nnyịn?

Ke eyo Enosh, n̄kpọ nte isua ikie inan̄ mbemiso eyo Enoch, ẹma “ẹtọn̄ọ ndikot Jehovah ke enyịn̄ Esie.” (Genesis 4:26) Ẹma ẹsikot enyịn̄ Abasi toto ke ntọn̄ọ mbụk owo. Ntem, ana in̄wan̄-in̄wan̄ nte ke se ẹketọn̄ọde ke ini Enosh okodude uwem ikedịghe edikot enyịn̄ Jehovah ke mbuọtidem ye ke edisana utuakibuot. Ndusụk nditọ ukpepn̄kpọ Hebrew ẹdọhọ ẹte ke Genesis 4:26 okpokot ete “ẹma ẹtọn̄ọ ndisabade” mîdịghe “ekem edisabade ọtọn̄ọ.” Ekeme ndidi mme owo ẹma ẹda enyịn̄ Jehovah ẹkere ke idemmọ mîdịghe ẹda enye ẹsio mme owo en̄wen oro mmọ ke abian̄a ẹkenamde nte ituak ibuot inọ Abasi ebe ke mmọ. Mîdịghe eyedi mmọ ẹma ẹda enyịn̄ oro ẹsio ndisọi n̄kpọ.

‘Enoch Ama Asan̄a ye Abasi’

Okposụkedi unana uten̄e Abasi akakande Enoch okụk, enye ama “asan̄a ye Abasi,” Jehovah. Owo idọhọke ke mme ete ete esie—Seth, Enosh, Kenan, Mahalalel, ye Jared—ẹma ẹsan̄a ye Abasi. Eyedi mmọ ikanamke ntre ke udomo oro Enoch akanamde, emi usụn̄ uwem esie nte an̄wan̄ade akanamde enye okpụhọde ye mmọ.—Genesis 5:3-27.

Ndisan̄a ye Jehovah ama abuana edimehe nnyụn̄ nnyene n̄kpet n̄kpet itie ebuana ye Abasi oro Enoch ekenyenede n̄kukụre koro enye okodude uwem ke n̄kemuyo ye uduak Abasi. Jehovah ama enyịme utuakibuot Enoch. Ke akpanikọ, Septuagint usem Greek ọdọhọ ke ‘Enoch ama enem Abasi esịt,’ kpa ekikere oro apostle Paul n̄ko ọnọde.—Genesis 5:22; Mme Hebrew 11:5.

Mbuọtidem Enoch ekedi akpan n̄kpọ ke enye ndikenyene eti itie ebuana ye Jehovah. Anaedi enye ama enyene mbuọtidem ke ‘mfri n̄wan’ Abasi oro ẹken̄wọn̄ọde. Edieke ekpedide enye ama emehe ye Adam, Enoch ọkpọkọbọ ndusụk ntọt ke nte Abasi akanamde n̄kpọ ye akpa eren ye n̄wan oro ke Eden. Ifiọk oro enye ekenyenede aban̄a Abasi ama anam Enoch edi orụk owo oro ‘okoyomde Enye.’—Genesis 3:15, NW; Mme Hebrew 11:6, 13.

Ke idaha Enoch ye idaha nnyịn, eti itie ebuana ye Jehovah oyom se ikande ikpîkpu edinyene ifiọk Abasi. Edieke nnyịn akpan akpan idade n̄kpet n̄kpet itie ebuana oro inyenede ye owo ke ọsọn̄urua n̄kpọ, nte idịghe akpanikọ nte ke ekikere owo oro esikara mme ekikere ye edinam nnyịn? Nnyịn imesifep mme ikọ ye edinam oro ẹdibiatde itie ufan oro. Ndien edieke nnyịn ikerede iban̄a ndinam ndusụk ukpụhọde ke mme idaha nnyịn, nte nnyịn isikereke n̄ko iban̄a nte emi editụkde itie ebuana oro?

Kpasụk ntre, udọn̄ ndika iso nnyene n̄kpet n̄kpet itie ebuana ye Abasi enyene n̄kpọ ndinam ye se nnyịn inamde. Se ẹyomde edi ndinyene nnennen ifiọk mban̄a se enye amade ye se enye asuade. Ekem oyom ifiọk oro ada nnyịn usụn̄, idomode ndinem enye esịt ke ekikere ye ke edinam nnyịn.

Ih, man isan̄a ye Abasi, ana nnyịn inem enye esịt. Oro edi se Enoch akanamde ke ediwak isua ikie. Ke akpanikọ, orụk ikọedinam usem Hebrew oro owụtde ke Enoch ama “asan̄a” ye Abasi ọnọ ekikere aban̄a edinam oro akade-ka iso. Anam-akpanikọ eren efen oro ‘akasan̄ade ye Abasi’ ekedi Noah.—Genesis 6:9.

Enoch ekedi ete ubon oro ekenyenede n̄wan okonyụn̄ obonde “nditọ-iren ye nditọ-iban.” Kiet ke otu nditọiren esie ekedi Methuselah. (Genesis 5:21, 22) Anaedi Enoch ama anam ofụri ukeme esie ndise mban̄a ufọk esiemmọ ke eti usụn̄. Nte ededi, ke ntak oro edu unana uten̄e Abasi akakande enye okụk, ikedịghe mmemmem n̄kpọ inọ enye ndinam n̄kpọ Abasi. Ekeme ndidi Lamech, ete Noah, ekedi n̄kukụre owo ke eyo esie oro ekenyenede mbuọtidem ke Jehovah. (Genesis 5:28, 29) Kpa ye oro, Enoch ama anam utuakibuot akpanikọ uko uko.

Nso ikan̄wam Enoch ndika iso nnam akpanikọ nnọ Abasi? Nte eyịghe mîdụhe, enye ikodụkke nsan̄a ye mbon oro ẹkesabarede enyịn̄ Jehovah m̀mê ndidụk nsan̄a ye mbon en̄wen oro mîkedịghe nti nsan̄a inọ andituak ibuot nnọ Abasi. Anaedi ndiyom un̄wam Jehovah ke akam n̄ko ama anam Enoch ọsọn̄ọ ebiere ndifep n̄kpọ ekededi oro ekekemede ndiyat Andibot enye esịt.

Ntịn̄nnịm Ikọ Aban̄ade Mbon Unana Uten̄e Abasi

Ndimụm n̄kokon̄ idaha n̄kama enen̄ede edi ọkpọsọn̄ n̄kpọ ke ini mbon unana uten̄e Abasi ẹdude ẹkan nnyịn ẹkụk. Edi Enoch n̄ko ama atan̄a etop ubiereikpe ifịk ifịk ọnọ mme idiọkowo. Ke spirit Abasi adade enye usụn̄, Enoch ama etịn̄ ntịn̄nnịm ikọ ete: “Sese, Ọbọn̄ asan̄a ye ata ediwak ndisana ikọt Esie edi, ndikpe ikpe ye kpukpru owo, ndinyụn̄ mbiom kpukpru mmọ emi mîbakke Enye ikpe mban̄a kpukpru mbukpo ido eke mmọ ẹnamde, ye kpukpru n̄kpọsọn̄ ikọ eke mmọ emi mîbakke Enye ẹketịn̄de ẹdian Enye.”—Jude 14, 15.

Nso utịp ke etop oro ekenyene ke idem mbukpo owo oro mîkenịmke ke akpanikọ? Odot ndikere ke utọ n̄kpọsọn̄ ikọ oro ẹma ẹnam mme owo ẹsua Enoch, ndusụk ẹdemerede nsahi, isụn̄i, ye ndịghe. Anaedi ndusụk owo ẹma ẹyom ndiwot enye. Nte ededi, Enoch ikokopke ndịk. Enye ama ọfiọk se iketịbede inọ edinen owo oro Abel, ndien ukem nte enye, Enoch ama ebiere ndinam n̄kpọ Abasi, inamke n̄kpọ m̀mê nso iketịbe.

“Abasi Ama Emen Enye”

Etie nte Enoch ama ekpere ndikpa ke ini ‘Abasi ekemende enye.’ (Genesis 5:24, NW) Jehovah ikayakke anam-akpanikọ prọfet esie okụt ndutụhọ ke ubọk mme afai afai asua. Nte apostle Paul ọdọhọde, “[Ẹma ẹkpụhọde Enoch itie, NW] man enye okûkụt n̄kpa.” (Mme Hebrew 11:5) Ediwak owo ẹdọhọ ke Enoch ikakpaha—nte ke Abasi ama emen enye ọdọk ke heaven, ebiet emi enye akakade iso odu uwem. Nte ededi, Jesus ama etịn̄ in̄wan̄-in̄wan̄ ete: “Baba owo kiet ikọdọkke ikodụk ke heaven, ke mîbọhọke Enye emi okotode ke heaven osụhọde edi, kpa Eyen Owo emi odude ke heaven.” Jesus ekedi “Ebe-iso” ọnọ kpukpru mbon oro ẹdọkde ke heaven.—John 3:13; Mme Hebrew 6:19, 20.

Ntre, nso iketịbe inọ Enoch? ‘Ndikpụhọde enye itie, man enye okûkụt n̄kpa’ ekeme ndiwọrọ nte ke Abasi akanam enye okụt ntịn̄nnịm n̄kukụt ndien ekem esịbe uwem esie ke adan̄aemi enye okosụk okụtde n̄kukụt oro. Ke utọ idaha oro, Enoch ikokopke ubiak n̄kpa. Ekem ‘owo ikekwe enye,’ koro etie nte Jehovah ama edịp okpo esie, idem kpa nte enye ekedịpde okpo Moses.—Deuteronomy 34:5, 6.

Enoch okodu uwem isua 365—ikpereke-kpere ndibịghi nte eke ata ediwak mbon eyo esie. Edi se idide akpan n̄kpọ inọ mme andima Jehovah edi mmọ ndinam n̄kpọ esie ke edinam akpanikọ tutu esịm utịt uwem mmọ. Nnyịn imọfiọk ite ke Enoch ama anam oro koro “ke ini [mîkpụhọkede enye itie kan̄a, NW], ẹkedi ntiense ẹban̄a enye ẹte, enye enem Abasi esịt.” N̄wed Abasi itịn̄ke nte Jehovah akasan̄ade etịn̄ emi ọnọ Enoch. Nte ededi, mbemiso Enoch akakpade, ẹma ẹsọn̄ọ ẹnọ enye ẹte ke enye enyene unyịme Abasi, ndien nnyịn imekeme ndinịm ke akpanikọ nte ke Jehovah eyeti enye ke ediset ke n̄kpa.

Kpebe Mbuọtidem Enoch

Nte odotde nnyịn imekeme ndikpebe mbuọtidem mbon oro ẹketen̄ede Abasi. (Mme Hebrew 13:7) Oto mbuọtidem Enoch ama anam n̄kpọ nte akpa anam-akpanikọ prọfet Abasi. Ererimbot eyo Enoch eketie nte ererimbot eyo nnyịn—ọkọyọhọ ye afai, isụn̄i, ye unana uten̄e Abasi. Nte ededi, Enoch ama okpụhọde. Enye ama enyene ata mbuọtidem okonyụn̄ edi uwụtn̄kpọ uten̄e Abasi. Ih, Jehovah ama ọnọ enye ọkpọsọn̄ etop ubiereikpe nditan̄a, edi enye n̄ko ama ọsọn̄ọ enye idem man atan̄a etop oro. Enoch ama anam utom oro ẹkedọn̄de enye uko uko, ndien Abasi ama ekpeme enye ke ini enye okosobode ubiọn̄ọ otode mme asua.

Edieke nnyịn inyenede mbuọtidem ukem nte Enoch, Jehovah ọyọsọn̄ọ nnyịn idem nditan̄a etop esie ke ukperedem ini emi. Enye ayan̄wam nnyịn ndiyọ ubiọn̄ọ uko uko, ndien edu uten̄e Abasi nnyịn ayanam nnyịn inen̄ede ikpụhọde ye mbon unana uten̄e Abasi. Mbuọtidem ayan̄wam nnyịn ndisan̄a ye Abasi nnyụn̄ nnam n̄kpọ ke usụn̄ oro idatde enye esịt. (Mme N̄ke 27:11) Oto mbuọtidem, edinen owo oro Enoch ama okụt unen ndisan̄a ye Jehovah ke ererimbot unana uten̄e Abasi, ndien nnyịn imekeme ndikụt unen ntre.

[Ekebe ke page 31]

Ndi Bible Okot Oto N̄wed Enoch?

N̄wed Enoch edi uwetn̄kpọ oro mînyeneke nsọn̄ọ. Ẹdọhọ ke nsu ẹte ke Enoch ekewet n̄wed emi. Sia ekemede ndidi ẹkewet enye ke n̄kpọ nte udiana ye akpa isua ikie M.E.N., enye edi ntan̄-ndian ikpîkpu mbụk mme Jew oro mîkemke ye mbụkeset, nte an̄wan̄ade edide ukeme ẹsịnde ndinam ibio ibio mbụk Genesis aban̄ade Enoch an̄wan̄a. Ntọt emi ikpọn̄ ekem ndinam mme andima Ikọ Abasi eke odudu spirit ẹsịn enye.

Ke Bible, n̄wed Jude kpọt esịne mme ntịn̄nnịm ikọ Enoch: “Sese, Ọbọn̄ asan̄a ye ata ediwak ndisana ikọt Esie edi, ndikpe ikpe ye kpukpru owo, ndinyụn̄ mbiom kpukpru mmọ emi mîbakke Enye ikpe mban̄a kpukpru mbukpo ido eke mmọ ẹnamde, ye kpukpru n̄kpọsọn̄ ikọ eke mmọ emi mîbakke Enye ẹketịn̄de ẹdian Enye.” (Jude 14, 15) Ediwak nditọ ukpepn̄kpọ ẹneni ẹte ke ẹkot ntịn̄nnịm ikọ oro Enoch eketịn̄de aban̄a mbon unana uten̄e Abasi eyo esie nnennen nnennen ẹto N̄wed Enoch. Nte ekeme ndidi nte ke Jude okokot oto n̄wed oro mînyeneke nsọn̄ọ oro owo mîkemeke ndiberi edem?

N̄wed Abasi itịn̄ke nte Jude akasan̄ade ọfiọk ntịn̄nnịm ikọ Enoch. Ekeme ndidi enye akakam okot oto ọsọ n̄wed, kpa n̄wed eset oro ẹkekemede ndiberi edem. Etie nte Paul akanam ukem n̄kpọ oro ke ini enye akasiakde enyịn̄ Jannes ye Jambres nte mme ebre mfọni ke okụre Pharaoh, oro ẹkebiọn̄ọde Moses, oro owo mîkasiakke enyịn̄. Edieke andiwet N̄wed Enoch okokụtde utọ n̄wed eset emi, ntak emi nnyịn ikpafan̄ade ke Jude ikekwe?a—Exodus 7:11, 22; 2 Timothy 3:8.

Nte Jude akasan̄ade enyene ntọt aban̄ade etop oro Enoch ọkọnọde mbon unana uten̄e Abasi idịghe akpan n̄kpọ. Jude ndikada odudu spirit Abasi n̄wet enye ọsọn̄ọ nte ke enye edi se ẹkemede ndiberi edem. (2 Timothy 3:16) Edisana spirit Abasi ama ekpeme enye mbak ẹdisịn n̄kpọ ekededi oro mîkedịghe akpanikọ.

[Ikọ idakisọn̄]

[Ndise ke page 31]

Enoch ama atan̄a etop Jehovah uko uko