Emem Idụhe Inọ Mme Nsunsu Isụn̄utom!
“Ẹyekpok mme idiọkowo ẹfep . . . Edi mbon nsụkidem ẹyeda isọn̄ ẹnyene; ediwak emem ẹyenyụn̄ ẹnem mmọ esịt.”—PSALM 37:9, 11.
1. Ntak emi nnyịn ikpodoride enyịn ndikụt mme isụn̄utom, eke akpanikọ ye eke nsu, ke “utịt ini” emi-e?
MME isụn̄utom—eke nsu m̀mê eke akpanikọ? Orụk mbiba ẹma ẹdu ke mme ini Bible. Edi nso kaban̄a ini nnyịn? Ke Daniel 12:9, 10, nnyịn ikot ite ke isụn̄utom eke heaven ama asian prọfet Abasi ete: “[Ẹdịp] ikọ ẹmi, ẹnyụn̄ ẹnịm mmọ seal ke esịt tutu esịm ke utịt ini. Ẹyesion̄o ediwak owo ndek ke idem ẹfep, ẹnyụn̄ ẹnam mmọ ẹdi edisana, ẹnyụn̄ ẹdomo mmọ; edi mme idiọkowo ẹyenam idiọk; baba idiọkowo kiet idinyụn̄ idịghe asian, edi mmọ eke ẹnyenede eti ibuot ẹyedi asian.” Nnyịn idahaemi idu uwem ke “utịt ini” oro. Nte nnyịn imokụt in̄wan̄în̄wan̄ ukpụhọde ke ufọt “mme idiọkowo” ye “mmọ eke ẹnyenede eti ibuot”? Ke akpanikọ imokụt!
2. Didie ke Isaiah 57:20, 21 osu mfịn?
2 Ke ibuot 57, ufan̄ikọ 20 ye 21, nnyịn ikot mme ikọ Isaiah isụn̄utom Abasi ite: “Mme idiọkowo ẹbiet nyoyoho inyan̄; koro enye mîkemeke ndina sụn̄; mmọn̄ esie onyụn̄ obụrọde ndek ye mbat. Abasi mi ọdọhọ mme idiọkowo, ete, Emem idụhe.” Didie ke mme ikọ ẹmi ẹtịm ẹtịn̄ ẹban̄a ererimbot emi ntem nte enye asan̄ade ekpere ọyọhọ isua ikie 21! Ndusụk owo ẹsikam ẹbụp ẹte, ‘Ndi nnyịn iyakam isịm isua ikie oro?’ Nso ke mme isụn̄utom eke ẹnyenede eti ibuot ẹnyene nditịn̄ nnọ nnyịn?
3. (a) Nso ukpụhọde ke ẹkụt ke 1 John 5:19? (b) Didie ke ẹtịn̄ ẹban̄a “mmọ eke ẹnyenede eti ibuot” ke Ediyarade ibuot 7?
3 Apostle John ama enyene eti ibuot eke odudu spirit. Ke 1 John 5:19, ẹdọhọ ẹte: “Nnyịn imọfiọk ite, nnyịn idi eke Abasi, ofụri ererimbot onyụn̄ esịne ke ubọk andidiọk.” Mbon oro ẹdide isio ye ererimbot emi ẹdi nditọ Israel eke spirit ẹdide owo 144,000, oro nsụhọ mmọ ẹmi ẹma ẹkesọn̄ ẹsụk ẹdude ye nnyịn. Mfịn “akwa otuowo . . . eke ẹtode ke kpukpru obio ye esien ye idụt ye usem,” ẹmi ibat mmọ idahaemi ebede miliọn ition, ẹnyụn̄ ẹnyenede eti ibuot, ẹdiana ye mmọemi. “Mmọ oro ẹdi mmọemi ẹketode ke akwa ukụt ẹwọn̄ọ.” Ndien ntak ẹnọde mmọ utịp-e? Koro mmọ n̄ko “[ẹma] ẹyet ọfọn̄idem mmọ ẹnam afia ke iyịp Eyenerọn̄” ebe ke ndibuọt idem ke ufak Jesus. Nte mme isụn̄utom un̄wana, mmọ n̄ko “ẹnam n̄kpọ ẹnọ [Abasi] uwemeyo ye okoneyo.”—Ediyarade 7:4, 9, 14, 15.
Mme Inua-Okot Isụn̄utom Emem
4. (a) Ntak emi mme inua-okot isụn̄utom emem ke ererimbot Satan ẹnyenede ndikpu? (b) Didie ke Ephesus 4:18, 19 enyene ebuana mfịn?
4 Nso, ndien, kaban̄a mme inua-okot isụn̄utom emem ke ndutịm ererimbot Satan? Ke Isaiah ibuot 33, ufan̄ikọ 7, nnyịn ikot ite: “Sese, mbon uko mmọ ke ẹseme ke an̄wa; mme isụn̄utom emem ke ẹtua eyet eti.” Emi edi akpanikọ didie ntem aban̄a mbon ẹmi ke nyekidem ẹfehede itọk ọtọn̄ọde ke ibuot obio ererimbot kiet sịm eken, ẹdomode ndida emem ndi! Emi edi ikpîkpu n̄kpọ didie ntem! Ntak edide ntre? Koro mmọ ẹnam n̄kpọ ẹban̄a mme idiọn̄ọ mfịna ererimbot utu ke ndin̄wana ye se inen̄erede idi akpan ntak. Akpa, mmọ iyomke ndinyịme nte ke Satan, emi apostle Paul etịn̄de aban̄a nte “abasi eyo emi,” odu. (2 Corinth 4:4) Satan amasuan n̄kpasịp idiọkido ke otu ubonowo, ye utịp nte ke ata ediwak owo, esịnede ediwak mme andikara, idahaemi ẹnam n̄kpọ ekekem ye se Ephesus 4:18, 19 ọdọhọde ete: “Enyịn esịt [ẹkịm] mmọ; unana ifiọk mmọ ye nsọn̄esịt mmọ ẹnyụn̄ [ẹnam] mmọ ẹda nsannsan ye uwem Abasi; sia esịt mmọ odorode ufiọn, mmọ ẹyak idem ẹnọ mbukpo ido, ndinam mbubiam ido ye okpụm.”
5. (a) Ntak emi mme esop ubọk owo ẹkpude nte mme esịn emem? (b) Nso etop ndọn̄esịt ke Psalm 37 ọnọ?
5 Idụhe n̄kpọutom anana-mfọnmma owo ekededi emi ekemede ndisio idiọkitọn̄, ibụk, ye usua ẹmi ẹyọhọde mfịn mfep ke esịt owo. Andibot nnyịn kpọt, kpa Jehovah Ọbọn̄ Andikara, ekeme ndinam oro! Ke adianade do, edi mbon nsụkidem kpọt, esisịt ibat ke otu ubonowo, ẹnyịme nditiene ndausụn̄ esie. Ẹwụt ukpụhọde oro odude ke ufọt utịp oro emi enyenede ke idem mmọemi ye ke idem mme idiọkowo ke Psalm 37:9-11: “Koro ẹyekpok mme idiọkowo ẹfep: edi mmọ eke ẹbetde Jehovah ẹyeda isọn̄ ẹnyene. Koro osụk esisịt idiọkowo ididụhe . . . Edi mbon nsụkidem ẹyeda isọn̄ ẹnyene; ediwak emem ẹyenyụn̄ ẹnem mmọ esịt.”
6, 7. Nso mbụk ẹban̄ade mme ido ukpono ererimbot ẹwụt nte ke mmọ ẹkpu ndinam n̄kpọ nte isụn̄utom emem?
6 Do, nte ẹkeme ndikụt mme isụn̄utom emem ke otu mme ido ukpono eke n̄kpakpa ererimbot emi? Ọfọn, nso idi mbụk ido ukpono tutu kemi? Mbụk owụt ete ke ido ukpono etiene abuana ke, ih, akam edi andisịn nsọk nnọ ekese uduọkiyịp ke ofụri isua ikie emi. Ke uwụtn̄kpọ, Christian Century eke urua August 30, 1995, ke ọtọtde aban̄a ndutịme oro okodude ke akani Yugoslavia, ọkọdọhọ ete: “Ke Bosnia emi mbon Serbia ẹkarade, mme oku ẹsitie ke n̄kpọitie iso ke esop oro mmọ ẹkotde, ye n̄ko ke iso ekọn̄, ke ebiet emi ẹdiọn̄de mbonekọn̄ ye idem mme n̄kpọekọn̄ mbemiso ẹdade ẹka ekọn̄.”
7 Utom isụn̄utom oro Christendom anamde ke Africa ke isua ikie idaha eti utịp ndomokiet idi, kpa nte ẹkewụtde ke Rwanda, kpa idụt emi ẹdọhọde nte mbon Catholic ẹdide mbahade 80 eke ikie. The New York Times eke July 7, 1995, ama ọtọt ete: “Golias, magazine mme usụhọde owo ke Catholic emi ẹkemịn̄de ke Lyons [France], odiomi ndiwụt mme oku 27 efen efen ẹmi ẹdide mbon Rwanda ye nun inan̄ emi enye ọdọhọde ke ẹma ẹwot mîdịghe ẹsịn udọn̄ ẹnọ uwotowo ke Rwanda ke isua oko.” Unen Mbon Africa, kpa n̄ka unen mme owo ke London, ama etịn̄ ikọ emi: “Idem ke akande ndopuyo esie, mme ufọkabasi n̄ko ẹnyene nduduọhọ ke ndusụk mme oku, mme pastọ ye mme nun esie ndikabuana ifịk ifịk ke ediwot ofụri ekpụk.” Emi ebiet idaha oro okodude ke Israel ke ini Jeremiah ata isụn̄utom Jehovah eketịn̄de aban̄a “bụt” Israel, ọkọrọ ye mme andikara esie, mme oku esie, ye mme prọfet esie, adiande ete: “Owo ẹnyụn̄ ẹkụt iyịp ukpọn̄ mme ubuene eke mîduehe, ke ekụra fo n̄ko.”—Jeremiah 2:26, 34.
8. Ntak ẹkemede ndidọhọ nte ke Jeremiah ekedi isụn̄utom emem?
8 Ẹkesiwak ndikot Jeremiah prọfet oro atan̄ade nsobo, edi ẹkeme ndikot enye n̄ko isụn̄utom emem Abasi. Enye ama esiwak nditịn̄ mban̄a emem ukem nte Isaiah emi ekebemde enye iso odu ekesitịn̄de. Jehovah ama ada Jeremiah nditan̄a ubiereikpe ndori Jerusalem, ọdọhọde ete: “Obio emi ama edi n̄kpọ iyatesịt mi ye ifụtesịt mi toto ke usen oro ẹkebọpde enye, tutu esịm mfịn emi; man mmen enye ke iso mi mfep: mban̄a ofụri idiọkido nditọ Israel, ye eke nditọ Judah, emi mmọ ẹnamde ndiyat mi esịt, mmọ, ye ndidem mmọ, ye ikpọ owo mmọ, ye mme oku mmọ, ye mme prọfet mmọ, ye mbio Judah, ye mme andidụn̄ Jerusalem.” (Jeremiah 32:31, 32) Emi akada aban̄a ubiereikpe oro Jehovah edibierede ọnọ mme andikara ye mme ọkwọrọ ederi ke Christendom mfịn. Man ata emem odu, ana ẹsio mme esịn nsọk nnọ idiọkn̄kpọ ye afai ẹmi ẹfep! Mmọ ke akpanikọ idịghe mme isụn̄utom emem.
UN nte Esịn Emem?
9. Didie ke UN ọdọhọ ke idi isụn̄utom emem?
9 Nte Edidiana Mme Idụt ikemeke ndikabade ndi ata isụn̄utom emem? Kamse, ntọn̄ọikọ ke n̄wed ediomi esie, emi ẹkeyakde ẹnọ ke June 1945, n̄kpasịp usen 41 mbemiso bọmb atọm osobode Hiroshima, ama etịn̄ uduak esie: “ndinyan̄a mme emana ini iso nsio ke mfịna ekọn̄.” Mme andibuana ke Edidiana Mme Idụt ẹmi ẹkedide idụt 50 ẹkenyene “ndidian odudu [mmọ] ọtọkiet ndimụm emem ye ifụre ofụri ererimbot n̄kama.” Mfịn UN enyene idụt 185 ẹmi ẹdide mme andibuana, kpukpru ẹdọhọde nte iyakde idem inọ ukem uduak.
10, 11. (a) Didie ke mme adaiso ido ukpono ẹtịn̄ ẹban̄a ibetedem oro mmọ ẹnọde UN? (b) Ke ewe usụn̄ ke mme pope ẹyụt “Eti Mbụk Obio Ubọn̄ Abasi”?
10 Ke ofụri isua ẹmi, ẹmetoro UN ye nsọn̄uyo, akpan akpan mme adaiso ido ukpono. Ke April 11, 1963, Pope John XXIII ama esịn ubọk ke leta esie oro ibuotikọ ọkọdọhọde “Pacem in Terris” (Emem ke Isọn̄) emi enye eketịn̄de ete: “Edi ọkpọsọn̄ udọn̄ nnyịn nte esop Edidiana Mme Idụt—ke ndutịm esie ye ke mme inyene esie oro ẹdude—ekeme nditetịm nnyene ukeme n̄kan ndise mban̄a ikpọ ye n̄wọrọnda utom esie.” Ekem, ke June 1965, mme adaiso ido ukpono, ẹmi ẹkedọhọde ke ida ke ibuot mbahade iba ke otu mme andidụn̄ ererimbot, ẹma ẹdia usọrọ emana UN ọyọhọ 20 ke San Francisco. N̄ko ke 1965, Pope Paul VI ke isan̄ uka UN ama etịn̄ aban̄a enye nte “akpatre idotenyịn kaban̄a edidianakiet ye emem.” Ke 1986, Pope John Paul II ama ọnọ ibetedem ke ndisịn udọn̄ nnọ Isua Emem Ofụri Ererimbot eke UN.
11 N̄ko, ke ini akakade ke October 1995, pope emi ama atan̄a ete: “Mfịn nnyịn idia usọrọ Eti Mbụk Obio Ubọn̄ Abasi.” Edi nte enye ke akpanikọ edi isụn̄utom eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi? Ke etịn̄de aban̄a mme mfịna ererimbot, enye ama aka iso ọdọhọ ete: “Nte nnyịn isobode ikpọ n̄kpọ-ata ẹmi, didie ke nnyịn ikpokpu ndifiọk udeme oro Esop Edidiana Mme Idụt enyenede?” UN, utu ke Obio Ubọn̄ Abasi, ke pope ekemek.
Mme Ntak ‘Nditua Idiọk Idiọk’
12, 13. (a) Didie ke UN anam n̄kpọ ke usụn̄ oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke Jeremiah 6:14? (b) Ntak emi ndausụn̄ oro UN ọnọde esịnede ke se ẹtịn̄de ẹban̄a ke Isaiah 33:7?
12 Usọrọ ọyọhọ isua 50 eke UN ama okpu ndiyarade ata idotenyịn ekededi kaban̄a “emem ke isọn̄.” Ntak kiet edi se ewetn̄wed kiet ke The Toronto Star eke Canada okowụtde, emi ekewetde ete: “U.N. edi ekpe oro mînyeneke edet, emi okụnide ke ini osobode owo obom, edi enyenede ndibet mme andibuana ke enye ẹdọn̄ enye edet esie mbemiso enye ekeme ndidom.” Ediwak ini isidomke ọsọn̄ ekem esinyụn̄ ebe ini akaha. Mme isụn̄utom emem ke editịm n̄kpọ ererimbot emi, ndien akpan akpan mbon oro ẹdude ke Christendom, ẹsitịn̄ mme ikọ eke Jeremiah 6:14: “Mmọ ẹnyụn̄ ẹkọk unan adiaha ikọt mi enyọn̄ enyọn̄, ete, ‘Emem, emem;’ ndien baba emem idụhe.”
13 Ikpọ ewetn̄wed UN oro ẹketienede edem ẹma ẹnam utom ọkpọsọn̄, ndien nte eyịghe mîdụhe ẹnamde ke ofụri esịt, ndinam UN okụt unen. Edi utọk emi odude kpukpru ini ke ufọt mme andibuana 185 ẹmi ẹnyenede ediwak uduak ke nte ẹkpetrede ekọn̄, ẹkpenyenede uduak kiet, ẹkpenyụn̄ ẹkamade okụk ọbiọn̄ọ mme idotenyịn edikụt unen. Ke ntọt esie eke isua ke isua ke 1995, akwa ewetn̄wed ini oro ama ewet aban̄a edisụhọde “mfịna nsobo nuclear ke ofụri ererimbot” nte ebererede usụn̄ ọnọ “mme idụt ndinam utom ọtọkiet mbịne n̄kọri ndutịm uforo ye eke n̄kaowo kaban̄a ofụri ubonowo.” Edi enye ama adian ete: “Ke mfụhọ, mbụk mbubehe ererimbot ke isua ifan̄ ẹmi ẹkebede amabiat idotenyịn oro ẹnyenede mi akamba akamba.” Ke akpanikọ, mbon oro ẹkeyomde ndidi mme isụn̄utom emem ‘ke ẹtua idiọk idiọk.’
14. (a) Ntak emi ẹkemede ndidọhọ ke UN ọduọ ke n̄kan̄ okụk ye eke ido uwem? (b) Didie ke Jeremiah 8:15 osu?
14 Akpan ibuotikọ kiet ke The Orange County Register eke California okokot ete: “U.N. Ọmọduọ ke N̄kan̄ Okụk ye Ido Uwem.” Ibuotikọ oro ama ọdọhọ ete ke ufọt 1945 ye 1990, ẹma ẹn̄wana se ibede ekọn̄ 80, ẹdade se iwakde ikan uwem owo miliọn 30. Enye ama okot oto ewet n̄wed kiet ke nsiondi Reader’s Digest eke October 1995 emi “etịn̄de aban̄a mme edinam ekọn̄ U.N. nte ẹdide se ẹdiọn̄ọde ebe ke ‘ikpọ owoekọn̄ ẹmi mîdotke, mbonekọn̄ oro mîbọhọ ntụnọ, edidiana kiet ye mbon nyomikọ, edikpu ndikpan afai ndien ke ndusụk ini idem ẹtịpde ẹsịn ke ọkpọsọn̄ ndịk.’ Akan oro, ‘udomo editahade n̄kpọ, n̄wo, ye utọk inyeneke mbiet.’” Ke ikpehe oro ọdọhọde “U.N. ke Edide Isua 50,” The New York Times ama enyene ibuotikọ oro “Idiọk Ukama ye Editahade N̄kpọ Abiat Nti Uduak U.N.” The Times eke London, England, ama akama ibuotikọ oro esịnede mme ikọ ẹmi “Ke Okopde Mmemidem ke Isua Aba ye Duop—UN oyom ndutịm usịn̄ede idem man afiak enyene odudu.” Ke akpanikọ, emi edi nte nnyịn ikotde ke Jeremiah ibuot 8, ufan̄ikọ 15 ite: “Nnyịn ikodori enyịn ke emem, edi eti n̄kpọ idụhe; idori enyịn ke ini ukọk unan, ndien, sese, nyomonsia!” Ndien ndịghe nsobo nuclear ke osụk edịghe ubonowo. Nte an̄wan̄ade, UN idịghe isụn̄utom emem oro ubonowo oyomde.
15. Didie ke Babylon eset ye eyen ido ukpono esie ẹwụt nte idide n̄kpọ oro akamade nsobo ye mmemidem?
15 Nso ididi utịp kpukpru emi? Ikọ prọfesi Jehovah inamke eyịghe ndomokiet odu. Ke akpa itie, nso ina ibet mme nsunsu ido ukpono ererimbot emi ẹnamde ufan ẹkaha ye UN? Mmọ ẹdi nditọ ẹnọ ebiet kiet oro ukpono ndem ọkọtọn̄ọde, kpa Babylon eset. Nte enende, ẹtịn̄ ẹban̄a mmọ ke Ediyarade 17:5 nte “Akwa Babylon, eka mme akpara ye mbubiam ido eke ẹdude ke isọn̄.” Jeremiah ama etịn̄ aban̄a nsobo otu mbon mbubịk ẹmi. Ke ẹbietde akpara, mmọ ẹmetap mme ebre mbre ukara isọn̄, ẹbian̄ade UN ẹnyụn̄ ẹnyenede oburobụt itie ebuana ye mbon ukara esie. Mmọ ẹdi akpan mbon oro ẹbuanade ke mme ekọn̄ eke mbụk. Owo kiet emi esitịn̄de aban̄a n̄kpọ ama etịn̄ otụk ekọn̄ ido ukpono ke India ete: “Karl Marx ọkọdọhọ ke ido ukpono edi ndotndot ibọk ọnọ mme owo. Edi ikọ oro inen̄ekede inen koro ndotndot ibọk esinamde owo okop mmemidem, enye anam mme owo ẹyet idap ẹnyụn̄ ẹnana udọn̄. Baba, ido ukpono enen̄ede etie nte ata okopodudu cocaine. Enye asuan enyene-ndịk afai onyụn̄ enen̄ede edi odudu oro akamade nsobo.” Ewet n̄wed oro inen̄ekede inen n̄ko. Nsunsu ido ukpono edi n̄kpọ oro akamade mmemidem ye n̄kpọ nsobo.
16. Ntak emi mbon esịt akpanikọ ẹkpenyenede ndifehe idahaemi n̄wọrọ ke Akwa Babylon? (Se n̄ko Ediyarade 18:4, 5.)
16 Nso, ndien, ke mbon esịt akpanikọ ẹkpenam? Jeremiah isụn̄utom Abasi ọnọ nnyịn ibọrọ ete: “Mbufo ẹto ke ufọk Babylon ẹfen̄e, ẹnyụn̄ ẹbọhọ kiet kiet ke uwem mbufo: . . . koro ini usiene Jehovah edi emi.” Nnyịn imokop inemesịt nte ke ediwak miliọn owo ẹmefen̄e ẹwọn̄ọ ke n̄kann̄kụk Akwa Babylon, kpa ukara ererimbot eke nsunsu ido ukpono. Nte afo edi kiet ke otu mmọemi? Do afo emekeme ndifiọk nte Akwa Babylon enyenede odudu ke idem mme idụt isọn̄: “Mme idụt ẹken̄wọn̄ wine esie; mmọdo mme idụt ẹdamade idat.”—Jeremiah 51:6, 7.
17. Nso ubiereikpe ke ẹyom ndinọ Akwa Babylon, ndien edinam oro edisan̄a ye nso?
17 Idibịghike, Jehovah ayada ‘idat idat’ mme andibuana ke UN anam n̄kpọ ndiwọn̄ọde n̄n̄wana ye nsunsu ido ukpono, nte ẹtịn̄de ẹban̄a ke Ediyarade 17:16: “[Mmọemi] ẹyesua akpara oro, ẹnyụn̄ ẹbiat enye, ẹnyụn̄ ẹnịm enye iferi, ẹnyụn̄ ẹta enye ikpọkidem, ẹnyụn̄ ẹfọp enye ke ikan̄ ẹwot.” Emi edidi ntọn̄ọ akwa ukụt oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke Matthew 24:21 emi edinyụn̄ esịmde ata-utịt ke Armageddon, kpa ekọn̄ akwa usen Abasi Andikara kpukpru n̄kpọ. Ukem nte Babylon eset, Akwa Babylon ọyọbọ ubiereikpe oro ẹtan̄ade ke Jeremiah 51:13, 25 ete: “Afo emi etiede ke akwa mmọn̄, awak ke inyene, utịt fo emedi, ye idomo n̄wo fo. Jehovah ọdọhọ, ete, Sese, ami nnam ikọ ye afo, O obot eke abiatde, eke abiatde ofụri ekondo: ndien nyanyan ubọk ntụk fi, nnyụn̄ n̄kpat fi ke edikon̄ itiat mfep, nnyụn̄ nnịm fi ke obot eke asakde ikan̄.” Mme idiọk idụt oro ẹsịnde nsọk ẹnọ ekọn̄ ẹyetiene nsunsu ido ukpono ẹdụk ke nsobo nte usen usiene Jehovah esịmde mmọ n̄ko.
18. Ini ewe ndien didie ke Isaiah 48:22 edisu?
18 Ke 1 Thessalonica 5:3, ẹtịn̄ ẹban̄a mme idiọkowo ete: “Ini mme owo ẹdọhọde ẹte, idu ke emem ye ifụre, kpa adan̄aoro ke nsobo abuat mmọ, nte emi uman abuatde n̄wan idịbi; ndien mmọ idikwe usụn̄ ubọhọ.” Mmọemi ẹdi mbon oro Isaiah eketịn̄de aban̄a ete: “Sese, . . . mme isụn̄utom emem ke ẹtua eyet eti.” (Isaiah 33:7) Ke akpanikọ, nte nnyịn ikotde ke Isaiah 48:22, “Jehovah ọdọhọ ete, Mme idiọkowo inyeneke emem.” Edi nso ini iso ina ibet mme ata isụn̄utom emem Abasi? Ibuotikọ nnyịn oro etienede eyeneme.
Mme Mbụme Ndụn̄ọde
◻ Mme prọfet Abasi ẹda ewe n̄kpọsọn̄ ikọ ndiyarade mme nsunsu isụn̄utom?
◻ Ntak emi mme esop ubọk owo ẹkpude ndida emem oro ebịghide ndi?
◻ Didie ke mme isụn̄utom emem ẹkpụhọde ye mbon oro ẹdade ẹnọ UN?
◻ Nso ke ana mbon nsụkidem ẹnam man ẹkop inemesịt ke un̄wọn̄ọ emem oro Jehovah ọn̄wọn̄ọde?
[Mme ndise ke page 15]
Isaiah, Jeremiah, ye Daniel kpukpru ẹma ẹbem iso ẹtịn̄ ẹban̄a edikpu oro mme ikpîkpu ukeme owo ẹdikpude
[Ndise ke page 16]
“Ofụri ererimbot onyụn̄ esịne ke ubọk andidiọk.” —Apostle John
[Ndise ke page 17]
‘Enyịn esịt ekịm mmọ.’ —Apostle Paul