‘Ediwak Okpo Nti Ikọt Abasi Ẹnyụn̄ Ẹwọn̄ọ’
“ISỌN̄ onyụn̄ enyek; ikpọ itiat ẹnyụn̄ ẹsiaha; mme udi ẹnyụn̄ ẹkụbọde; ẹnyụn̄ ẹnam ediwak mme okpo nti ikọt Abasi, ẹmi ẹkedede, ẹset; mmọ oro ẹnyụn̄ ẹwọn̄ọ[de] ke udi, ke Enye ama ekeset ke n̄kpa, ẹdụk ke edisana obio, ẹwụt ediwak owo idem.” (Matthew 27:51-53) Eyen ukpepn̄kpọ Catholic oro, Karl Staab, okot n̄kpọntịbe emi okotịbede ke n̄kpa Jesus mi “ata ndịben̄kpọ.” Nso ikotịbe?
Epiphanius ye mme akpa Ewetn̄wed Ufọkederi eken ẹkekpep ẹte ke nti ikọt Abasi ẹma ẹset ata ediset ẹnyụn̄ ẹka heaven ye Jesus oro ẹnamde eset. Augustine, Theophylactus, ye Zigabenus ẹkenịm ke akpanikọ nte ke mme akpan̄kpa ẹmi ẹkeset ke n̄kpa ke ibio ini edi ekem ẹfiak ẹkpan̄a. Nte ededi, eyen ukpepn̄kpọ oro, Erich Fascher, ọdọhọ ete ke “owo ikọdiọn̄ọke ukperedem ekikere emi ntatara ntatara.” Ke ini ẹkabarede Matthew 27:52, 53, ediwak edikabade Bible eyomfịn ẹnọ ekikere nte ke ediset ke n̄kpa ama ada itie. Idịghe ntre ye New World Translation, emi owụtde odudu oro unyekisọn̄ enyenede. Ntak-a?
Akpa, m̀mê “nti ikọt Abasi” oro ẹkedi mmanie, Matthew idọhọke ke ẹma ẹnam mmọ ẹset. Enye ọdọhọ ke ẹkedi idem, m̀mê okpo mmọ ẹkewọn̄ọ ẹbono. Ọyọhọ iba, enye ikọdọhọke ite ke mme okpo ẹmi ẹma ẹdidu uwem. Enye ọkọdọhọ ete ke mmọ ẹkewọwọn̄ọ ẹbono, ndien ikọ edinam Greek oro e·geiʹro, emi ọwọrọde ‘ndiwọrọ,’ isidaha iban̄a ediset ke n̄kpa kpukpru ini. Enye ekeme, ke otu n̄kpọ efen, ndiwọrọ n̄ko “ndimụm nsio” ke obube m̀mê ndito isọn̄ ‘ndaha ke enyọn̄.’ (Matthew 12:11; 17:7; Luke 1:69) Editịm oro okodude ke n̄kpa Jesus ama okụbọde mme udi, osion̄ode mme okpo ọduọn̄ọ ke obot. Ewetn̄wed owo Greek oro, Aelius Aristides, ama ọtọt mme utọ n̄kpọntịbe oro ke ini mme uyekisọn̄ ke ọyọhọ isua ikie iba C.E, ẹnyụn̄ ẹtọt ke ata ndondo emi, ke 1962, ke Colombia.
Ekikere enyeemi kaban̄a n̄kpọntịbe emi odu ke n̄kemuyo ye mme ukpepn̄kpọ Bible. Ke 1 Corinth ibuot 15, apostle Paul ọmọnọ uyarade oro oyụhọde owo aban̄a ediset ke n̄kpa, edi enye ama ọkpọn̄ Matthew 27:52, 53. Ntre n̄ko ye ofụri mme andiwet Bible eken. (Utom 2:32, 34) Okpo oro ẹkewọn̄ọde ẹbono ke n̄kpa Jesus ikpekekemeke-keme ndidu uwem ke usụn̄ oro Epiphanius ekekerede, sia usen ita ke oro ebede, Jesus ama akabade edi ‘andibemiso mmana ke otu mme akpan̄kpa.’ (Colossae 1:18) Ẹken̄wọn̄ọ ẹnọ mme Christian oro ẹyetde aran, ẹmi n̄ko ẹkotde “nti ikọt [Abasi]” ndinyene udeme ke akpa ediset ke ini edidu Christ, idịghe ke akpa isua ikie.—1 Thessalonica 3:13; 4:14-17.
Ediwak mme atat-ikọ Bible ẹnyene mfịna ke ndinam ufan̄ikọ 53 an̄wan̄a, okposụkedi ekese mmọ ẹnọde ekikere ẹte ke ufan̄ikọ 52 anam an̄wan̄a unyekisọn̄ ndikụbọde mme udi nnyụn̄ nsion̄o mme okpo oro ẹkebụkde obufa obufa mbon ke obot. Ke uwụtn̄kpọ, eyen ukpepn̄kpọ Germany oro, Theobald Daechsel ọnọ ukabadeikọ oro ẹtienede mi: “Ndien mme udi ẹkụbọde, ediwak okpo ndisana owo ẹnyụn̄ ẹwọn̄ọ.”
Mmanie ẹkedi mbon oro ‘ẹkedụkde ke edisana obio’ esisịt ini ke oro ebede, oro edi, ke ẹma ẹkenam Jesus eset? Nte ẹkụtde ke enyọn̄ emi, mme okpo oro ẹkewọn̄ọde ẹbono ikenyeneke uwem, ntre anaedi Matthew etịn̄ aban̄a mbon oro ẹkekade ekese mme udi ẹkenyụn̄ ẹmende etop n̄kpọntịbe oro ẹdụk Jerusalem. Ntem, edikabade eke New World Translation anam ifiọk oro ẹnyenede ẹban̄a Bible otụn̄ọ inyụn̄ itịmekede mme andikot kaban̄a ediset ke n̄kpa.