Ibuot Duopeba
Se Baptism Fo Ọwọrọde
1. Ntak emi baptism mmọn̄ ekpedide n̄kpọ oro ebehede nnyịn owo kiet kiet?
KE ISUA 29 E.N., Jesus ama ana baptism, John Andinịm Owo Baptism obụkde enye ke Akpa Jordan. Jehovah ke idemesie ama ese onyụn̄ enem esịt. (Matthew 3:16, 17) Jesus ke ntem ama enịm uwụtn̄kpọ oro kpukpru mbet esie ẹditienede. Isua ita ye ubak ke ukperedem, Jesus ama ọnọ mme mbet esie item emi: “Ẹnọ Mi ofụri odudu ke heaven ye ke isọn̄. Mbufo ẹka ẹkenam kpukpru mme idụt ẹdi mbet Mi, ẹnịm mmọ baptism ẹsịn ke enyịn̄ Ete ye Eyen ye Edisana Spirit.” (Matthew 28:18, 19) Nte ẹnịm fi baptism ke n̄kemuyo ye se Jesus eketemede oro? Mîdịghe, nte afo ke etịm idem ndinam ntre?
2. Ke ebuana ye baptism, mme mbụme ewe ke oyom ẹbọrọ?
2 Ke idaha ekededi, in̄wan̄-in̄wan̄ ifiọk aban̄ade baptism edi akpan n̄kpọ ọnọ kpukpru mbon oro ẹyomde ndinam n̄kpọ Jehovah nnyụn̄ ndu uwem ke edinen obufa ererimbot esie. Mme mbụme oro ẹdotde ibọrọ ẹsịne mmọ emi: Nte baptism Christian mfịn ọwọrọ ukem n̄kpọ ye baptism Jesus? Nso ke ndina baptism “ke enyịn̄ Ete ye Eyen ye Edisana Spirit” ọwọrọ? Nso ibuana ke ndidu uwem ke n̄kemuyo ye se baptism mmọn̄ Christian ọwọrọde?
Baptism Emi John Ekenịmde
3. Baptism John eketre ye mmanie?
3 N̄kpọ nte ọfiọn̄ itiokiet mbemiso Jesus akanade baptism, John Andinịm Owo Baptism ama aka Wilderness eke Judea ndikwọrọ ikọ, ọdọhọde ete: “Mbufo ẹkabade esịt; koro Ubọn̄ Heaven ke ekpere.” (Matthew 3:1, 2) Mme owo ẹma ẹkop se John eketịn̄de ẹnyụn̄ ẹda ẹsịn ke edinam. Mmọ ẹma ẹyarade idiọkn̄kpọ mmọ an̄wan̄wa, ẹkabade esịt ẹkpọn̄ mmọ, ndien ekem ẹka ẹbịne John man enye enịm mmọ baptism ke Akpa Jordan. Baptism oro ekenyene mme Jew kpọt.—Luke 1:13-16; Utom 13:23, 24.
4. Ntak okoyomde mme Jew ke akpa isua ikie ẹkabade esịt usọp usọp?
4 Ama oyom mme Jew oro ẹkabade esịt usọp usọp. Ke Obot Sinai ke isua 1513 M.E.N., mme ete ete mmọ ẹma ẹdụk ediomi eke idụt—kpa nnennen, uten̄e uten̄e un̄wọn̄ọ—ye Jehovah Abasi. Edi ke ntak akwa idiọkn̄kpọ mmọ, mmọ ikodụhe uwem ekekem ye mme mbiomo mmọ ke idak ediomi oro, ntre enye ama obiom mmọ ikpe. Idaha mmọ ama ọdiọk ke eyo Jesus. “Akwa ye ndịk-ndịk usen Jehovah” emi Malachi ekebemde iso etịn̄ ama ekpere. Ke isua 70 E.N., “usen” oro ama edi ke ini udịmekọn̄ Rome ẹkesobode Jerusalem, temple esie, ye se iwakde ibe mme Jew miliọn kiet. Ye ifịk kaban̄a utuakibuot akpanikọ, ẹma ẹsio John Andinịm Owo Baptism ẹdọn̄ ke anyan ini mbemiso nsobo oro, man “mmọ emi ẹkenịmde ẹnọ Ọbọn̄ ẹben̄e idem ẹbet Enye.” Ama oyom mmọ ẹkabade esịt ẹkpọn̄ mme idiọkn̄kpọ oro mmọ ẹkenamde ẹdian Ibet ediomi Moses ẹnyụn̄ ẹben̄e idem ndinyịme Eyen Abasi, kpa Jesus, emi Jehovah ọkọdọn̄de ebịne mmọ.—Malachi 4:4-6; Luke 1:17; Utom 19:4.
5. (a) Ke ini Jesus ekedide man ẹnịm enye baptism, ntak emi John akafan̄ade emi? (b) Nso ke baptism Jesus akada aban̄a?
5 Jesus ke idemesie ekedi kiet ke otu mbon oro ẹkekade man John enịm baptism. Edi ntak-a? Ke ọfiọkde ke Jesus ikenyeneke idiọkn̄kpọ ndiyarade, John ọkọdọhọ ete: “N̄kam nyom Afo enịm mi baptism, ndien Afo etiene mi?” Edi baptism Jesus akada aban̄a isio isio n̄kpọ. Ntre Jesus ọkọbọrọ ete: “Yak edi ntre ke emi: koro ntem ke odot nnyịn ndinam kpukpru nti ido.” (Matthew 3:13-15) Sia Jesus mîkenyeneke idiọkn̄kpọ, baptism esie ikọwọrọke edikabade esịt n̄kpọn̄ idiọkn̄kpọ; m̀mê ndikoyom enye ayak idemesie ọnọ Abasi, sia enye ekedide andibuana ke idụt oro ẹma ẹkebebem iso ẹyak ẹnọ Jehovah. Utu ke oro, baptism esie ke edide isua 30 ke emana ekedi n̄wọrọnda n̄kpọ ọnọ enye, ndien enye akada aban̄a ediyak idemesie nnọ Ete esie eke heaven ndinam n̄kaiso uduak Esie.
6. Jesus akada edinam uduak Abasi esie ke akpan n̄kpọ didie?
6 Uduak Abasi kaban̄a Christ Jesus ama abuana utom ke ebuana ye Obio Ubọn̄. (Luke 8:1) Enye n̄ko ama abuana ediwa mfọnmma uwem eke owo esie nte ufak ye nte isọn̄ kaban̄a obufa ediomi. (Matthew 20:28; 26:26-28; Mme Hebrew 10:5-10) Jesus ama ada se baptism mmọn̄ esie akadade aban̄a nte ata akpan n̄kpọ. Enye ikayakke mme n̄kpọ efen ẹwọn̄ọde ntịn̄enyịn esie. Tutu esịm utịt uwem esie eke isọn̄, enye ama ọsọn̄ọ eyịre ke edinam uduak Abasi, anamde edikwọrọ Obio Ubọn̄ Abasi edi akpan utom esie.—John 4:34.
Baptism Mmọn̄ eke Mme Mbet Ẹdide Christian
7. Ọtọn̄ọde ke Pentecost isua 33 E.N., nso ke ẹkedọhọ mme Christian ẹnam ke ebuana ye baptism?
7 John ekenịm mme akpa mbet Jesus baptism ke mmọn̄ ndien ekem ada mmọ owụt Jesus nte mbon oro ẹdoride enyịn ndibuana ke Obio Ubọn̄ heaven. (John 3:25-30) Ke idak ndausụn̄ Jesus mme mbet emi n̄ko ẹma ẹnịm mme owo baptism, emi ọkọwọrọde ukem n̄kpọ ye baptism John. (John 4:1, 2) Nte ededi, ọtọn̄ọde ke Pentecost isua 33 E.N., mmọ ẹma ẹtọn̄ọ ndinam utom edinịm baptism “ke enyịn̄ Ete ye Eyen ye Edisana Spirit.” (Matthew 28:19) Afo oyokụt nte enen̄erede enyene ufọn ndidụn̄ọde se oro ọwọrọde.
8. Nso ke ndina baptism “ke enyịn̄ Ete” ọwọrọ?
8 Nso ke ndina baptism “ke enyịn̄ Ete” ọwọrọ? Enye ọwọrọ ndinyịme enyịn̄ esie, itieutom esie, odudu ukara esie, uduak esie, ye mme ibet esie. Kere ban̄a se emi abuanade. (1) Kaban̄a enyịn̄ esie, Psalm 83:18 ọdọhọ ete: “Afo emi enyịn̄ fo ikpọn̄ ekerede Jehovah, edi Ata Edikon̄ ke ofụri ererimbot.” (2) Kaban̄a itieutom esie, 2 Ndidem 19:15 ọdọhọ ete: “Jehovah . . . , afo ke idem fo ikpọn̄-ikpọn̄ edi Abasi.” (3) Kaban̄a odudu ukara esie, Ediyarade 4:10b asian nnyịn ete: “Ọbọn̄ ye Abasi nnyịn, Afo omodot ndibọ Ubọn̄ ye ukpono ye odudu, koro Afo okobotde kpukpru n̄kpọ; ndien oto ke uduak Fo ke mmọ ẹdu, ẹkenyụn̄ ẹboro.” (4) Ana nnyịn n̄ko ifiọk ite ke Jehovah edi Ọnọ-Uwem, emi aduakde ndinyan̄a nnyịn nsio ke idiọkn̄kpọ ye n̄kpa: “Edinyan̄a edi n̄kpọ Jehovah.” (Psalm 3:8; 36:9) (5) Oyom nnyịn inyịme ke Jehovah edi Akakan Ọnọ-Ibet: “Jehovah [edi] ebiereikpe nnyịn, Jehovah edi owụk-ewụhọ nnyịn, Jehovah edi edidem nnyịn.” (Isaiah 33:22) Sia enye edide kpukpru n̄kpọ oro, ẹkpak nnyịn ẹte: “Ma Jehovah Abasi fo ke ofụri esịt fo, ye ke ofụri ukpọn̄ fo, ye ke ofụri ekikere fo.”—Matthew 22:37.
9. Nso ke ndina baptism “ke enyịn̄ . . . Eyen” ọwọrọ?
9 Nso ke ndina baptism “ke enyịn̄ . . . Eyen” ọwọrọ? Enye ọwọrọ ndidiọn̄ọ enyịn̄ oro, itieutom, ye odudu ukara Jesus Christ. Enyịn̄ esie, kpa Jesus, ọwọrọ “Jehovah Edi Edinyan̄a.” Enye ọbọ itieutom esie sia enye edide ikpọn̄-ikpọn̄ edibon Eyen Abasi, akpa edibotn̄kpọ Abasi. (Matthew 16:16; Colossae 1:15, 16) Kaban̄a Eyen emi, John 3:16 asian nnyịn ete: “Abasi akamama ererimbot ntem, tutu Enye osio ikpọn̄-ikpọn̄ Eyen emi Enye obonde ọnọ, man owo ekededi eke ọbuọtde idem ye Enye okûtak, edi enyene nsinsi uwem.” Sia Jesus akakpade nte anam-akpanikọ, Abasi ama anam enye eset ke n̄kpa onyụn̄ ọnọ enye obufa odudu ukara. Nte apostle Paul ọdọhọde, Abasi “ekemenede [Jesus] enịm ke enyọn̄” ke ekondo, edi udiana Jehovah. Ntak edi oro “ke enyịn̄ Jesus kpukpru edọn̄ ẹkpetọn̄ọ ẹnọ Abasi . . . kpukpru edeme ẹkpenyụn̄ ẹnyịme ẹte Jesus Christ edi Ọbọn̄, ẹnọ Abasi Ete ubọn̄.” (Philippi 2:9-11) Emi ọwọrọ ndinam mme ewụhọ Jesus, emi ẹtode Jehovah ke idemesie.—John 15:10.
10. Nso ke ndina baptism “ke enyịn̄ . . . edisana spirit” ọwọrọ?
10 Nso ke ndina baptism “ke enyịn̄ . . . edisana spirit” ọwọrọ? Enye ọwọrọ ndifiọk ufọn ye utom edisana spirit. Ndien nso idi edisana spirit? Enye edi anamutom odudu Jehovah, emi enye esidade anam mme uduak esie. Jesus akasian mme anditiene enye ete: “Nyonyụn̄ mben̄e Ete, ndien Enye ọyọnọ mbufo Ibetedem efen, man Enye edidu ye mbufo ke nsinsi; kpa Spirit akpanikọ.” (John 14:16, 17) Nso ke emi edin̄wam mmọ ẹnam? Jesus ama aka iso asian mmọ ete: “Mbufo ẹyebọ odudu, ke Edisana Spirit ama edi edidoro mbufo ke idem: mbufo ẹyenyụn̄ ẹdi mme ntiense Mi ke Jerusalem, ye ke ofụri Judæa ye Samaria, tutu esịm utịt ererimbot.” (Utom 1:8) Jehovah ama ada odudu edisana spirit n̄ko anam ẹwet Bible: “Akanam baba ikọ prophet itoho ke uduak owo: edi mme owo ẹtịn̄ ikọ eke otode Abasi, nte Edisana Spirit esịnde mmọ ẹtịn̄.” (2 Peter 1:21) Ntre nnyịn imọfiọk udeme edisana spirit ke ini nnyịn ikpepde Bible. Usụn̄ efen oro nnyịn ifiọkde edisana spirit edi ke ndiben̄e Jehovah ndin̄wam nnyịn ision̄o “mbun̄wụm spirit,” emi edide “ima, ye idatesịt, ye emem, ye ime, ye mfọn-ido, ye eti ido, ye edinam akpanikọ, ye ifụre ifụre ido, ye mfara ke idem.”—Galatia 5:22, 23.
11. (a) Nso ke baptism enen̄ede ọwọrọ ke eyo nnyịn? (b) Didie ke baptism ebiet edikpa ye ediset ke n̄kpa?
11 Akpa mbon emi ẹkenade baptism ke n̄kemuyo ye mme item Jesus ẹkedi mme Jew ye mme okpono Abasi ke ido mme Jew, ọtọn̄ọde ke isua 33 E.N. Esisịt ini ke oro ebede, ẹma ẹnam ifet edidi mbet Christian atara esịm mbon Samaria. Ekem, ke isua 36 E.N., ikot oro ama atara esịm mme Gentile emi mîkanaha mbobi. Mbemiso ẹnade baptism, mbon Samaria ye mme Gentile ẹkenyene ndinam ọkpọkpọ uyakidem nnọ Jehovah ndinam n̄kpọ nnọ enye nte mme mbet Eyen esie. Emi aka iso ndidi se baptism mmọn̄ Christian ọwọrọde tutu esịm eyo nnyịn. Ọyọhọ ọyọhọ edibụhọ ke mmọn̄ edi idiọn̄ọ ọkpọkpọ uyakidem emi odotde, sia baptism edide ndamban̄a ubụkowo. Afo ndibụhọ ke mmọn̄ baptism ada aban̄a afo ndikpa n̄kpọn̄ akani usụn̄ uwem fo. Afo ndiwọrọ ke mmọn̄ ada aban̄a ndinam fi odu uwem ndinam uduak Abasi. “Baptism kiet” emi abuana kpukpru mbon oro ẹkabarede ẹdi mme ata Christian. Ke ẹma ẹkena baptism mmọ ẹkabade ẹdi Christian Mme Ntiense Jehovah, mme asan̄autom Abasi emi ẹdoride ubọk.—Ephesus 4:5; 2 Corinth 6:3, 4.
12. Baptism mmọn̄ Christian edi ukem ukem ye nso, ndien didie?
12 Utọ baptism oro enyene akamba ekọmurua oro ọnọde edinyan̄a ke enyịn Abasi. Ke uwụtn̄kpọ, ke ama eketịn̄ aban̄a Noah ndikọn̄ ubom, emi akanyan̄ade enye ye ubon esie ke Ukwọ, apostle Peter ekewet ete: “Mmọn̄ eke ebietde mmọn̄ oro ke ẹda ẹnyan̄a mbufo ke emi, oro edi baptism, emi mîdịghe ediyet ọkọp ikpọkidem mfep, edi edide ediben̄e eke nnyịn iben̄ede Abasi anam nnyịn inyene edisana esịt ke iso Esie, oto ke ediset Jesus Christ.” (Sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn; 1 Peter 3:21) Ubom oro ekedi in̄wan̄-in̄wan̄ uyarade nte ke Noah ama anam utom oro Abasi ọkọnọde enye ke edinam akpanikọ. Ke ẹma ẹkekụre utom ubọp ubom oro, “mmọn̄ ke ẹkeda ẹfụk ẹnyụn̄ ẹsobo ererimbot emi okodude adan̄aoro.” (2 Peter 3:6) Edi Noah ye ubon esie, “owo itiaita, ẹsan̄ade ke esịt ẹbe ke mmọn̄ [ẹkekụt] edinyan̄a.”—1 Peter 3:20.
13. Ẹda baptism mmọn̄ ẹnyan̄a Christian ẹsio ke nso?
13 Mfịn, mbon oro ẹyakde idem ẹnọ Jehovah ke ntak mbuọtidem ke Christ emi ekesetde ke n̄kpa ẹna baptism ke idiọn̄ọ uyakidem oro. Mmọ ẹka iso ndinam uduak Abasi kaban̄a eyo nnyịn ẹnyụn̄ ẹnyan̄a mmọ ẹsio ke idiọk ererimbot emi. (Galatia 1:3, 4) Owo inịmke mmọ aba inọ nsobo ye idiọk editịm n̄kpọ emi. Ẹnyan̄a mmọ ẹsio ke nsobo ndien Abasi ọnọ mmọ eti ubieresịt. Apostle John ọsọn̄ọ etịn̄ ọnọ mme asan̄autom Abasi ete: “Ererimbot ke ebebe efep, ye mbumek esie; edi owo eke anamde se Abasi amade ododu ke nsinsi.”—1 John 2:17.
Ndidu Uwem Ekekem ye Mme Mbiomo Nnyịn
14. Ntak emi baptism ke idemesie mîdịghe nsọn̄ọ nte ke iyọbọ edinyan̄a?
14 Ekpedi ndudue ndibiere nte ke baptism ke idemesie edi nsọn̄ọ nte ke iyọbọ edinyan̄a. Enye enyene ufọn n̄kukụre edieke owo enen̄erede ayak idemesie ọnọ Jehovah ebe ke Jesus Christ ndien aka iso anam uduak Abasi, anamde akpanikọ esịm akpatre. “Ẹyenyan̄a owo eke edimede ime tutu esịm akpatre.”—Matthew 24:13.
15. (a) Nso idi uduak Abasi mfịn inọ mme Christian oro ẹnade baptism? (b) Didie ke ndidi mbet Christian ekpedi akpan n̄kpọ ke uwem nnyịn?
15 Uduak Abasi kaban̄a Jesus ama esịne nte enye akadade uwem esie anam n̄kpọ ke ini ekedide owo. Ẹkenyene ndinọ enye ke n̄kpa nte uwa. Amaedi eke nnyịn, inyene ndinọ Abasi ikpọkidem nnyịn, ndien ana nnyịn ika iso ke uwem n̄waidem ebe ke ndinam uduak Abasi. (Rome 12:1, 2) Ke akpanikọ nnyịn ikpanamke uduak Abasi idem edieke nnyịn ke ini ke ini ikoide-koi idu uwem nte mbon ererimbot emi ẹkande nnyịn ẹkụk m̀mê edieke nnyịn isịnde uwem nnyịn ke ndibịne mme ibụk ibụk udọn̄, inamde utom Abasi ubak ubak kpọt. (1 Peter 4:1-3; 1 John 2:15, 16) Ke ini owo Jew kiet okobụpde se anade enye anam man enyene nsinsi uwem, Jesus ama ọfiọk nte edide akpan n̄kpọ ndidu uwem oro asanade ke n̄kan̄ eke ido uwem. Edi ekem enye ama anyan ubọk owụt n̄kpọ oro akam edide akpan n̄kpọ akan: ufọn edidi mbet Christian, kpa anditiene Jesus. Ana oro edi akpan n̄kpọ ke uwem. Enye ikemeke ndidi udiana nnọ edibịne mme n̄kpọ obụkidem.—Matthew 19:16-21.
16. (a) Nso mbiomo ke kpukpru mme Christian ẹnyene ke ebuana ye Obio Ubọn̄ oro? (b) Nte ẹwụtde ke page 116 ye 117, nso idi ndusụk usụn̄ oro ẹnyenede uforo emi ẹkemede ndinam utom Obio Ubọn̄? (c) Nnyịn ndibuana ke ofụri esịt ke utom unọ ikọ ntiense ọnọ uyarade nso?
16 Ẹkpenyene ndifiak ndori nsọn̄uyo nte ke uduak Abasi kaban̄a Jesus ama esịne akpan utom oro enyenede ebuana ye Obio Ubọn̄ Abasi. Ẹma ẹyet Jesus aran ndidi Edidem. Edi ke adan̄aemi okodude ke isọn̄, enye n̄ko ama ọnọ ifịk ifịk ikọ ntiense aban̄a Obio Ubọn̄ oro. Nnyịn imenyene ukem utom unọ ikọ ntiense oro ndinam, ndien nnyịn imenyene kpukpru ntak ndinam enye ke ofụri esịt. Ke ndinam ntre, nnyịn iwụt esịtekọm nnyịn inọ itie edikara Jehovah ọkọrọ ye ima oro nnyịn inyenede inọ ekemmọ mme owo. (Matthew 22:36-40) Nnyịn n̄ko iwụt ite ke nnyịn imadiana ọtọkiet ye ekemmọ mme andituak ibuot ke ofụri ererimbot, emi kpukpru ẹdide mme anditan̄a Obio Ubọn̄. Ye edidianakiet eke ofụri ererimbot, nnyịn iyadiana kiet ika iso ibịne utịtmbuba edidu nsinsi uwem ke isọn̄ ke idak Obio Ubọn̄ oro.
Nneme Ndụn̄ọde
• Nso mme mbiet ye mme ukpụhọde ẹdu ke ufọt baptism Jesus ye baptism mmọn̄ mfịn?
• Nso ke ndina baptism “ke enyịn̄ Ete ye Eyen ye edisana spirit” ọwọrọ?
• Nso ibuana ke ndidu uwem ekekem ye mme mbiomo baptism mmọn̄ Christian?
[Mme ndise ke page 116, 117]
NDUSỤK USỤN̄ NDITAN̄A OBIO UBỌN̄
To ke enyịnusụn̄ sịm enyịnusụn̄
Nnọ mme iman
Nnọ mme nsan̄autom
Nnọ mme nsan̄a ufọkn̄wed
Ke mme efak
Ke ndifiak n̄kese mbon oro ẹnyenede udọn̄
Ke mme ukpepn̄kpọ Bible