Nte Spirit Ererimbot ke Abiat Fi?

KE September 12, 1990, n̄kpọ ama otop obomo ke usiakifia kiet ke Kazakstan. Idiọk uye ama asuana odụk ofụm, edịghede uwem mme andidụn̄ n̄kann̄kụk ẹdide 120,000, ẹmi ediwak mmọ ẹkewọrọde ẹsan̄a ke efak ndiwụt iyatesịt mmọ kaban̄a ibọk n̄kpa oro.

Edi nte ẹkeyararede ntọt efen efen, mmọ ẹma ẹdifiọk ẹte ke mmimọ ke ediwak isua ikodụn̄ ke n̄kann̄kụk oro ibọk n̄kpa odude. Ke mme isua oro ẹkebede, ẹma ẹduọn̄ọ ndek emi edide tọn 100,000 oro ọwọrọde idiọk uye ke an̄wan̄wa itie, oro ananade ukpeme. Okposụkedi n̄kpọndịk oro okodude ke enyịnusụn̄ mmọ, baba owo kiet ikadaha enye ke akpan n̄kpọ. Ntak mîkadaha?

Usen kiet kiet, ke an̄wambre n̄kann̄kụk oro, mme anamutom do ẹma ẹsidian ntọt ndiwụt udomo ukpọn̄ ukpọn̄ odudu emi odude ke ofụm, emi ọkọnọde ekikere nte ke n̄kpọndịk ndomokiet idụhe. Mme ibat oro ẹma ẹnen, edi mmọ n̄kukụre ẹkewụt odudu gama. Odudu alpha, emi owo mîkodomoke, ekeme ndikam ndi n̄kpọ n̄kpa kpa ntre. Ediwak eka nditọ ẹma ẹtọn̄ọ ndifiọk ntak oro nditọ mmọ ẹketiede ata udọn̄ọ udọn̄ọ.

Ke nditịn̄ ke usụn̄ifiọk eke spirit, usabaden̄kpọ oro enyịn mîkwe ekeme n̄ko ndibiat nnyịn. Ndien ukem nte mbon ndiọkiso oro ke Kazakstan, ata ediwak owo inyeneke ifiọk iban̄a n̄kpọndịk emi edịghede uwem mi. Bible etịn̄ aban̄a usabaden̄kpọ emi nte “spirit ererimbot emi,” emi mîdịghe owo efen akama anam n̄kpọ akan Satan kpa Devil. (1 Corinth 2:12) Asua Abasi ada spirit emi—m̀mê edu ererimbot oro atarade asuana mi—anam n̄kpọ ke ubi ubi usụn̄ man osụhọde uten̄e Abasi nnyịn.

Didie ke spirit ererimbot emi ekeme ndisụhọde ukeme eke spirit nnyịn? Ebe ke ndisịn udọn̄ nnọ mme mbumek enyịn ye ke ndida ndammana ibụk ibụk udọn̄ nnyịn nnam n̄kpọ. (Ephesus 2:1-3; 1 John 2:16) Ke ndinọ uwụtn̄kpọ, nnyịn iyekere iban̄a nsio nsio ikpehe ita emi ekikere ererimbot ekemede ndibiat idaha eke spirit nnyịn sụn̄sụn̄.

Ndibem Iso Nyom Obio Ubọn̄

Jesus akakpak mme Christian ete ‘ẹbem iso ẹyom Obio Ubọn̄ ye edinen ido Abasi.’ (Matthew 6:33) Spirit ererimbot, ke n̄kan̄ eken, ekeme ndinam nnyịn ida mme udọn̄ ye ọkpọkpọ inem uwem nnyịn ke akpan n̄kpọ ikaha. N̄kpọndịk odude ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ, idịghe ke ndifụmi mme udọn̄ n̄kpọ eke spirit ofụri ofụri, edi ke ndinụk mmọ nnịm ke udiana itie. Nnyịn imekeme ndifụmi n̄kpọndịk emi—nte mbon Kazakstan ẹkenamde—ke ntak nsunsu ekikere ifụre oro inyenede. Mme utom mbuọtidem nnyịn ye esịtekọm oro inyenede inọ nditọete nnyịn iren ye iban eke spirit ẹkeme ndinam ekikere nnyịn emem ikerede ite ke tutu amama nnyịn ikemeke ndikpọn̄ usụn̄ akpanikọ. Ekeme ndidi ediwak owo ke esop Ephesus ẹkekere ntre.

Ke n̄kpọ nte isua 96 E.N., Jesus ama ọnọ mmọ item etienede mi: “Mmenyene se ndade mbiom fi, emi ọkọkpọn̄de akpa ima fo.” (Ediyarade 2:4) Mme Christian ẹmi ẹma ẹkenam utom mi ke anyanini ẹma ẹyọ ediwak afanikọn̄. (Ediyarade 2:2, 3) Mme anam-akpanikọ mbiowo, esịnede apostle Paul, ẹma ẹnọ mmọ ukpep. (Utom 20:17-21, 27) Ke mme isua oro ẹkebede, nte ededi, ima oro mmọ ẹkenyenede ẹnọ Jehovah ama osụhọde, ndien nduaidem eke spirit mmọ ama akpa.—Ediyarade 2:5.

Ekeme ndidi ndutịm unyamurua ye uforo obio oro ama otụk ndusụk nditọete ke Ephesus. Ke mfụhọ, udọn̄ inyene obụkidem eke n̄kaowo mfịn ke ukem usụn̄ oro ọwọn̄ọde ntịn̄enyịn ndusụk Christian. Ndibiere ndibịne usụn̄uwem inemesịt ekeme ndiwọn̄ọde nnyịn n̄kpọn̄ mme utịtmbuba eke spirit ke usụn̄ oro owo mîkemeke ndifep.—Men Matthew 6:24 domo.

Ke ọnọde ntọt aban̄a n̄kpọndịk emi, Jesus ọkọdọhọ ete: “Utuenikan̄ ikpọkidem edi enyịn: ntre edieke enyịn enen̄erede ese [“edide mmemmem,” NW], ofụri ikpọkidem fo ayayama. Edi edieke enyịn fo ọdiọkde [“esịnde enyịn,” ikọ idakisọn̄ NW], ofụri ikpọkidem fo eyekịm.” (Matthew 6:22, 23) “Mmemmem” enyịn edi enyịn oro owụhọde ke n̄kpọ eke spirit, enyịn oro owụhọde ke Obio Ubọn̄ Abasi. Ke n̄kan̄ eken, enyịn oro “ọdiọkde” m̀mê oro “esịnde enyịn” ikwe n̄kpọ ika anyan, ekeme ndikụt sụk mme n̄kpet n̄kpet udọn̄ obụkidem. Mme utịtmbuba eke spirit ye mme utịp eke ini iso ẹdu ata nsannsan.

Jesus ọkọdọhọ ke ufan̄ikọ oro ekebemde iso ete: “Ọtọ nte n̄kpọuto fo odude, do ke esịt fo edinyụn̄ odu.” (Matthew 6:21) Didie ke nnyịn ikeme ndifiọk m̀mê esịt nnyịn owụhọ ke n̄kpọ eke spirit m̀mê eke obụk? Eyedi mfọnn̄kan un̄wam edi nneme nnyịn, koro “oto ke uyụhọ esịt ndien inua etịn̄.” (Luke 6:45) Edieke nnyịn ikụtde nte nnyịn inemede iban̄a mme n̄kpọ eke obụk m̀mê mme unen oro ikụtde ke ererimbot kpukpru ini, emi edi uyarade nte ke esịt nnyịn abahade ye nte ke ukeme ukụt n̄kpọ eke spirit nnyịn enyene mfịna.

Carmen, eyenete an̄wan otode Spain, ama an̄wana ye mfịna emi.a Carmen anam an̄wan̄a ete: “Ami n̄kọkọri n̄kpon ke akpanikọ, edi ke ndide isua 18 ke emana, mma nsiak ufọkn̄wed n̄kpri nditọ eke idemmi. Isua ita ke oro ebede mma nda owo inan̄ ke utom, mbubehe oro ama ọkọri, ndien ami mma nnyene ediwak okụk. Ekeme ndidi se ikọnọde mi uyụhọ akpan akpan, nte ededi, ekedi akpanikọ oro nte ke ami n̄kada ke idem ke n̄kan̄ okụk, ndien ami mma ‘n̄kụt unen.’ Ke nditịn̄ akpanikọ, esịt mi ekesịne ke mbubehe mi—enye ke n̄kama n̄kan.

“Mma n̄kere ke mmekeme ndisụk ndi Ntiense ke adan̄aemi nyakde n̄kponn̄kan ini mi nsịn ke mbubehe. Ke n̄kan̄ eken, mma nnyene n̄ko uyịre uyịre ekikere nte ke mmekeme ndinam ekese ke utom Jehovah. Se ikesịnde udọn̄ inọ mi ke akpatre ndinịm udọn̄ n̄kpọ Obio Ubọn̄ akpa ekedi uwụtn̄kpọ ufan iba oro ẹkedide mme asiakusụn̄. Kiet ke otu mmọ, Juliana, okodu ke esop mi. Enye ikenyịkke mi ndidụk utom usiakusụn̄, edi mme nneme esie ye idatesịt oro enye ekenyenede in̄wan̄în̄wan̄ oto utom ukwọrọikọ esie ama an̄wam mi ndifiak ndụn̄ọde nte ami ndade mme n̄kpọ eke spirit ke akpan n̄kpọ.

“Ndusụk ini ke ukperedem, ke adan̄aemi n̄kodude ke nduọkodudu ke United States, n̄kodu ye Gloria, eyenete an̄wan edide asiakusụn̄. Ebe esie akakpa ndondo oro, ndien enye ke ekese aban̄a adiaha esie ekedide isua ition ye eka esie emi ekenyenede kansa. Kpa ye oro enye ama asiak usụn̄. Uwụtn̄kpọ esie ye ntotụn̄ọ esịtekọm esie kaban̄a utom ukwọrọikọ ama otụk esịt mi. Ekpri usen inan̄ oro n̄kabiatde ke ufọk esie ama anam mi mbiere ndinọ Jehovah mfọnn̄kan ukeme mi. Akpa kan̄a mma n̄kabade ndi asiakusụn̄ ofụri ini, ndien isua ifan̄ ke ukperedem, ẹma ẹnọ mi ye ebe mi ikot ndinam utom ke Bethel. Mma n̄kpọn̄ mbubehe mi—n̄kpọ ubiọn̄ọ ke n̄kọri eke spirit mi—ndien idahaemi n̄kere ke uwem mi okụt unen ke enyịn Jehovah, emi edide ata akpan n̄kpọ.—Luke 14:33.

Ndikpep “mfiọk se ifọnde ikan,” nte Carmen akanamde, ayan̄wam nnyịn ndinam nti ubiere kaban̄a utom, ubọ ukpep, ufọkidụn̄, ye usụn̄uwem nnyịn. (Philippi 1:10) Edi nte nnyịn n̄ko imọfiọk se ifọnde ikan ke ini edide edisịm unọ idem nduọkodudu? Emi edi ikpehe efen oro spirit ererimbot enyenede ata akamba odudu.

Nịm Efen Ini ke Nnennen Itie Esie

Spirit ererimbot ada ndammana udọn̄ oro mme owo ẹnyenede ẹnọ nduọkodudu ye efen ini anam n̄kpọ ke n̄kari n̄kari usụn̄. Sia ata ediwak owo mînyeneke ata idotenyịn kaban̄a ini iso, ana in̄wan̄în̄wan̄ nte ke mmọ ẹyeyom ndida ini emi nnọ idem inemesịt ye nduọkodudu. (Men Isaiah 22:13; 1 Corinth 15:32 domo.) Nte nnyịn imokụt nte nnyịn idade efen ini ke ata akpan n̄kpọ ikaha? Oro ekeme ndidi idiọn̄ọ nte ke usụn̄ ukere n̄kpọ ererimbot ke akara ekikere nnyịn.

Bible odụri owo utọn̄ ete: “Owo eke amade mbre [“unọ idem inemesịt,” Lamsa] eyedi owo unana.” (Mme N̄ke 21:17) Ndikop inemesịt idiọkke, edi ndima enye, m̀mê ndinam enye edi ata akpan n̄kpọ, ayada ekesịm unana ke n̄kan̄ eke spirit. Udọn̄ n̄kpọ eke spirit nnyịn nte owo mîkemeke ndifep oyosụhọde, ndien esisịt ini edisụhọ ọnọ nnyịn ndikwọrọ eti mbụk.

Ke ntak emi, Ikọ Abasi eteme nnyịn ete ‘ifọrọde ekikere inịm inọ edinam, ifọn ima ke mfara ke idem.’ (1 Peter 1:13, The New English Bible) Oyom mfara ke idem man isụhọde efen ini nnyịn inịm ke udomo oro owụtde eti ibuot. Ndifọrọde ekikere nnịm nnọ edinam ọwọrọ nditịm idem nnọ edinam ke n̄kan̄ eke spirit, edide edi ukpepn̄kpọ, mme mbonoesop, m̀mê utom an̄wautom.

Nso kaban̄a nduọkodudu oro iyomde? Nte esịt ekpenyene ndibiom nnyịn ke ini isiode ini inịm ndiduọk odudu? N̄wan̄ansa-o. Nduọkodudu edi akpan n̄kpọ, akpan akpan ke ererimbot mfịn emi ọyọhọde ye mfịghe. Kpa ye oro, nte mme Christian oro ẹma ẹkeyak idem ẹnọ nnyịn ikemeke ndiyak uwem nnyịn owụhọ ke efen ini. Ebeubọk efen ini ekeme ndinụk nnyịn nsịn ke edinam oro mîwọrọke n̄kpọ ndomokiet. Enye ekeme ndisụhọde ekikere nnyịn kaban̄a nte ini edide usọp usọp, ndien enye akam ekeme ndisịn udọn̄ nnọ ebeubọk ediyụhọ udọn̄ idemowo. Didie, ndien, ke nnyịn ikeme ndinyene ekikere oro adade ukem ukem kaban̄a nduọkodudu?

Bible otoro edinyene nduọkodudu oro ekemde utu ke ndinam utom mbe ubọk—akpan akpan edieke utọ utom idịbi udia oro ẹnamde mîdịghe se ẹyomde. (Ecclesiastes 4:6) Okposụkedi nduọkodudu an̄wamde idem nnyịn ndifiak nnyene odudu, anamutom odudu Abasi edi n̄kpọ emi ọnọde owo odudu ke n̄kan̄ eke spirit. (Isaiah 40:29-31) Nnyịn ibọ edisana spirit emi ke ebuana ye mme utom Christian nnyịn. Ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ ọnọ esịt nnyịn udia onyụn̄ edemerede mme nnennen udọn̄. Edidụk mme mbonoesop anam esịtekọm inyenede inọ Andibot nnyịn ọkọri. Ndibuana ke utom ukwọrọikọ Christian esịn udọn̄ ọnọ edikere mban̄a mbon efen. (1 Corinth 9:22, 23) Nte Paul akanamde an̄wan̄a ke nnennen usụn̄, “ke akpanikọ owo emi odude ke enyọn̄ idem okụt ndutụhọ onyụn̄ atahade, edi kpukpru usen owo emi odude ke esịt esịt ọbọ obufa odudu.”—2 Corinth 4:16, Phillips.

Uwem Ileana, eka emi enyenede nditọ itiokiet onyụn̄ edide n̄wanndọ emi ebe mînịmke ke akpanikọ, ọyọhọ ye utom. Enye enyene mme mbiomo kaban̄a ubon esie ye ediwak iman eken, emi ọwọrọde ete ke enye esitie itọk itọk kpukpru ini. Kpa ye oro, enye n̄ko enịm n̄wọrọnda uwụtn̄kpọ ke ukwọrọikọ ye editịm idem nnọ mme mbonoesop. Didie ke enye ekeme ndise mban̄a ekese utom ntre?

Ileana anam an̄wan̄a ete: “Mme mbonoesop ye utom an̄wautom ẹnen̄ede ẹn̄wam mi ndise mban̄a mme mbiomo mi eken. Ke uwụtn̄kpọ, ke ini n̄kwọrọde ikọ mma, mmesinyene ekese n̄kpọ ndikere mban̄a ke ini nnamde utom mi ke ufọk. Mmesiwak ndikwọ ikwọ nte nnamde enye. Ke n̄kan̄ eken, edieke n̄ketrede mbonoesop kiet m̀mê n̄kanamde esisịt ke utom ukwọrọikọ, utom esịtufọk ẹsidi ata ọkpọsọn̄ n̄kpọ.”

Emi okpụhọde ntem didie ye edida efen ini nte akpan n̄kpọ n̄kaha!

Uyai eke Spirit Enem Jehovah Esịt

Nnyịn idu ke ererimbot emi akade-ka iso anam n̄kpọ aban̄a nte owo etiede ke ikpọkidem ke usụn̄ ebede ubọk. Mme owo ẹbiat ata ediwak okụk ke usọbọ oro ẹtịmde ndifori uyai mmọ nnyụn̄ nsụhọde mme utịp oro usọn̄ akamade. Ẹmi ẹsịne editọ idet ye edisịn ibọkidet, usiakidem ẹnamde man eba ẹkponi, ye usiakidem ẹnamde man ẹye iso. Ediwak miliọn owo ẹsika mme itie ẹnamde owo etek ubom, mme efe mbre usịn̄ede idem, ye mme itie ubọ ukpep ke nte en̄wekde ofụm, mîdịghe mmọ ẹdep mme vidio ẹwụtde nte ẹsịn̄erede idem ye mme n̄wed ẹban̄ade orụk udia. Ererimbot oyom ndinam nnyịn inịm ke akpanikọ nte ke nte nnyịn itiede ke ikpọkidem edi se inọde inemesịt, nte ke nte nnyịn “itiede” edi ata akpan n̄kpọ.

Ke United States, ndụn̄ọde oro magazine Newsweek okotde oto owụt ete ke mbahade 90 eke ikie ke otu mfiaowo mbon America ẹdide uyen “ikokopke uyụhọ ke nte idemmọ ẹtiede.” Ediyom ndinyene ediye idem ke mbrenyịn ekeme nditụk idaha eke spirit nnyịn. Dora ekedi uyen Ntiense Jehovah oro okokopde bụt aban̄a nte enye eketiede ke ikpọkidem koro enye okokponde ubom akaha. Enye anam an̄wan̄a ete: “Ke ini n̄kade ndidep n̄kpọ, ọkọsọsọn̄ ndikụt nti ọfọn̄ oro ẹkemde mi. Eketie nte ẹnam ọfọn̄ n̄kon̄ine ẹnọ sụk mme uyen oro mîkponke idem. Ke ọdiọkde akan, mme owo ẹma ẹtịn̄ ikọ edisụhọde owo itie ẹban̄a ubom mi, emi ekesiyatde mi esịt ediwak ini, akpan akpan ke ini edide nditọete mi iren ye iban eke spirit ẹtịn̄.

“Nte utịp, mma ntetịm n̄kere mban̄a nte n̄ketiede ke ikpọkidem, tutu ekesịm udomo oro mme n̄kpọ eke spirit ẹketọn̄ọde ndinyene usụhọde itie ke uwem mi. Eketie nte n̄kpọ eke inemesịt mi ọkọkọn̄ọde ke udomo etakisịn mi. Ediwak isua ẹbe, ndien idahaemi ke mma n̄kọkọri nsịm ọyọhọ idaha nte n̄wan ye nte Christian, nse mme n̄kpọ ke isio isio usụn̄. Okposụkedi nsede mban̄a nte ntiede ke ikpọkidem, mmọfiọk nte ke uyai eke spirit edi akpan n̄kpọ akan, ndien se inọde mi n̄kponn̄kan uyụhọ edi oro. Ndondo oro n̄kọfiọkde oro, mma n̄keme ndinịm mme udọn̄ n̄kpọ Obio Ubọn̄ ke nnennen itie mmọ.”

Sarah ekedi anam-akpanikọ an̄wan eke eset oro ekenyenede ekikere adade ukem ukem mi. Okposụkedi Bible etịn̄de aban̄a uyai ikpọkidem esie ke ini enye ekebede isua 60 ke emana, enye odụri ntịn̄enyịn akpan akpan owụt nti edu esie—ndedịbe owo eke esịt. (Genesis 12:11; 1 Peter 3:4-6) Enye ama owụt sụn̄sụn̄ ye ifụre ifụre edu, ndien enye ke nsụhọdeidem ama osụk ibuot ọnọ ebe esie. Sarah ikekereke ikaha iban̄a nte mbon efen ẹkesede enye. Okposụkedi enye okotode ufọk uforo, enye ke unyịmesịt ama odụn̄ ke tent ke se ibede isua 60. Enye ke sụn̄sụn̄ ido ye unana ibụk ama ọnọ ebe esie ibetedem; enye ekedi n̄wan mbuọtidem. Se ikanamde enye edi n̄wan oro enen̄erede eye edi oro.—Mme N̄ke 31:30; Mme Hebrew 11:11.

Nte mme Christian, nnyịn inyene udọn̄ ndifori uyai eke spirit nnyịn, kpa uyai emi edide, edieke ikọride enye ofụri ini, enye ọyọkọri onyụn̄ ebịghi. (Colossae 1:9, 10) Nnyịn imekeme ndikpeme uyai nnyịn eke spirit ke akpan usụn̄ iba.

Nnyịn inen̄ede iye ke enyịn Jehovah nte nnyịn ibuanade ke utom ukwọrọikọ unyan̄a uwem. (Isaiah 52:7; 2 Corinth 3:18–4:2) N̄ko-n̄ko, nte nnyịn ikpepde ndiwụt mme edu Christian, uyai nnyịn ọyọkọri. Mme ifet ndifori uyai nnyịn eke spirit ẹwawak: “Ẹda ima nditọete ẹma kiet eken; ẹsọp ndikpono kiet eken. . . . Ẹnyene ifiopesịt ke spirit. . . . Ẹbịne ndikama isenowo. . . . Ẹdara ye mmọemi ẹdarade; ẹtuan̄a ye mmọemi ẹtuan̄ade. . . . Ẹkûda idiọk ẹsio owo usiene idiọk. . . . [Ẹdu] ke emem ye kpukpru owo.” (Rome 12:10-18) Ndikọri mme utọ edu oro ayanam Abasi ye ekemmọ owo ẹma nnyịn, ndien enye ayanam ndammana ntụhọ nnyịn ndinam idiọkn̄kpọ osụhọde.—Galatia 5:22, 23; 2 Peter 1:5-8.

Nnyịn Imekeme Ndin̄wana ye Spirit Ererimbot!

Ke ediwak n̄kari n̄kari usụn̄, idiọk spirit ererimbot emi ekeme ndinam nsọn̄ọnda nnyịn emem. Enye ekeme ndinam nnyịn itre ndikop uyụhọ ye se nnyịn inyenede inyụn̄ inịm mme ufọn ye mme udọn̄ idem nnyịn ebem eke Abasi iso. Mîdịghe enye ekeme ndinam nnyịn inyene ekikere owo utu ke eke Abasi, idade efen ini m̀mê nte itiede ke ikpọkidem ke akpan n̄kpọ ikaha.—Men Matthew 16:21-23 domo.

Satan ebiere ndibiat idaha eke spirit nnyịn, ndien spirit ererimbot emi edi kiet ke otu mme n̄kpọ en̄wan esie. Ti ete ke Devil ekeme ndikpụhọde n̄kari n̄kari usụn̄ unam n̄kpọ esie nto ke eke lion oro okụnide n̄ka eke n̄kari n̄kari urụkikọt. (Genesis 3:1; 1 Peter 5:8) Ke ini ke ini, ererimbot esikan Christian ebe ke ibak ibak ukọbọ, edi ata ediwak ini enye esibiat enye sụn̄sụn̄. Paul ekenen̄ede ekere aban̄a ukperedem n̄kpọndịk emi: “Mmefehe ndịk, mbak ke usụn̄ ekededi, nte urụkikọt akabian̄ade Eve ke n̄kari esie, edibiat ekikere mbufo, ẹnam mbufo ẹtre ndinyene esịt akpanikọ ye eti ido ye Christ.”—2 Corinth 11:3.

Man ikpeme idem nnyịn ibọhọ abian̄a urụkikọt, oyom nnyịn idiọn̄ọ nsunsu ekikere oro ‘ẹtode ke ererimbot’ ndien ekem isịn enye ye iwụk. (1 John 2:16) Inaha ẹbian̄a nnyịn inịm ke akpanikọ nte ke usụn̄ ukere n̄kpọ eke ererimbot ikemeke ndinọ unan. Ofụm n̄kpa eke editịm n̄kpọ Satan esịm enyene-ndịk udomo.—Ephesus 2:2.

Ke ndondo oro idiọn̄ọde ekikere ererimbot, nnyịn imekeme ndin̄wana ye enye ebe ke ndiyọhọ esịt ye ekikere nnyịn ye edisana ukpepn̄kpọ Jehovah. Ukem nte Edidem David, ẹyak nnyịn idọhọ: “Wụt mi usụn̄ fo, O Jehovah; teme mi ido fo. Nam mi nsan̄a ke akpanikọ fo, nyụn̄ teme mi: koro afo edide Abasi edinyan̄a mi.”—Psalm 25:4, 5.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

[Ndise ke page 26]

Ndin̄wana ndidu inem uwem ekeme ndiwọn̄ọde nnyịn n̄kpọn̄ mme utịtmbuba eke spirit