Jehovah Ama Ọfọn Enye Akwa Mfọn

“MMỌKỌM FI, afo emi enyenede akwa mfọniso, Jehovah odu ye afo.” Nso utọ ekọm ke emi edi ntem! Etịn̄ikọ emi idịghe owo efen ikan angel Gabriel. Enye etịn̄ ikọ ye osụhọde-idem n̄kaiferi kiet​—⁠Mary, kpa eyenan̄wan eren kiet emi ekerede Heli. Isua edi 3 M.E.N., ndien ebiet edi obio Nazareth.​—⁠Luke 1:​26-⁠28.

Ẹn̄wọn̄ọ ndida Mary nnọ Joseph anamusọ eto ke ndọ. Nte ekemde ye ibet ye ido mbon Jew, ẹse enye nte n̄wan emi ẹma ẹkodụk ediomi ndọ ye enye. (Matthew 1:18) Ukem nte enye, eren emi edi usụhọde owo ke uwem. Ntak, ndien, angel ọkọmde enye nte enyeemi enyenede akwa mfọniso?

Utịbe Utịbe Ifet Oro Enye Enyenede

Gabriel adian ete: “Kûfehe ndịk, Mary: koro afo ama okụt mfọniso ke iso Abasi. Ndien sese, afo eyeyomo, onyụn̄ aman eyeneren, onyụn̄ osio enye enyịn̄ JESUS. Enye eyekpon, eyenyụn̄ ekere Eyen Andikon̄ n̄kan; Jehovah Abasi eyenyụn̄ ọnọ Enye ebekpo ete Esie David: Enye eyeda ubọn̄ ufọk Jacob ke nsinsi; Ubọn̄ Esie idinyụn̄ ikụreke.”​—⁠Luke 1:​29-⁠33.

Ke okopde n̄kpaidem ye editịmede esịt, Mary obụp ete: “N̄kpọ emi edikeme didie ndisu, sia mmenyeneke ebe?” Gabriel ọbọrọ ete: “Edisana Spirit eyedoro fi ke idem, odudu Andikon̄ n̄kan eyenyụn̄ ofụk fi: mmọdo se idimanade eyekere Edisana, Eyen Abasi.” Man emen eyịghe ekededi efep, angel oro adian ete: “Sese, Elisabeth iman fo, enye n̄ko omoyomo eyeneren ke usọn̄ esie, ndien emi edi ọyọhọ ọfiọn̄ itiokiet ye enyeemi ẹkokotde ada. Koro ikọ baba kiet eke otode Abasi idinanake odudu.”​—⁠Luke 1:​34-⁠37.

Mary inikiet inikiet onyịme utịbe utịbe ifetutom emi. Ke unyịmesịt, edi ke nsụhọdeidem, enye ọbọrọ ete: “Sese, ofụn an̄wan Jehovah; akpakam osu ọnọ mi kpa nte uyo fo edide.” Ke oro ebede, Gabriel adaha. Mary ọsọsọp aka obio kiet ke obot obot ikpehe Judah. Ke osịmde ufọk oku oro Zechariah ye n̄wan esie, Elizabeth, enye okụt mme n̄kpọ ẹdide ukem ukem nte angel oro eketịn̄de mmọ. Esịt Mary ọyọhọ ye idatesịt didie ntem! N̄kpọkinua esie ọyọhọ ye mme ikọ itoro ọnọ Jehovah.​—⁠Luke 1:​38-⁠55.

Enye Akabade Edi N̄wan Joseph

Eyenan̄wan emi mîfiọkke erenowo enyene ndinọ ikpọkidem Jesus eke owo, koro ẹma ẹbem iso ẹtịn̄ ẹban̄a utọ emana oro. (Isaiah 7:14; Matthew 1:​22, 23) Edi ntak emi ẹyomde eyenan̄wan emi ẹma ẹkebụp ndọ? Man ete oro edidade enye enyene okpodu emi edikemede ndinam eyen emi enyene unen nte ekemde ye ibet nditie ke ebekpo Edidem David. Joseph ye Mary ẹto esien Judah ẹnyụn̄ ẹdi mme andito ubon Edidem David. Ntre ẹyesọn̄ọ unen itie adia-akpa Jesus utịm ikaba. (Matthew 1:​2-⁠16; Luke 3:​23-⁠33) Emi edi ntak oro angel emi ke ukperedem ọsọn̄ọde ọdọhọ Joseph ete enye okûtre ndida Mary nte n̄wan esie oro ekemde ye ibet, okposụkedi enye oyomode.​—⁠Matthew 1:​19-⁠25.a

Ewụhọ tax oro Augustus Caesar owụkde obiomo Joseph ye Mary ndisịn enyịn̄ ke n̄wed ke Bethlehem. Ke adan̄aemi ẹdude do, enye aman akpan esie. Mme ekpemerọn̄ ẹdi man ẹdise nsekeyen emi, ndien mmọ ẹnọ Ete esie, Jehovah, itoro. Ke usen 40 eke edinam asana nte ekemde ye Ibet Moses ẹma ẹkebe, Mary aka temple ke Jerusalem man akawa uwa usio-isop kaban̄a mme idiọkn̄kpọ esie. (Leviticus 12:​1-⁠8; Luke 2:​22-⁠24) Ih, sia owo mîkoyomoke enye ye unana ndo, ndien ke ntre enye ibọhọke ọkọp idiọkn̄kpọ, ana ẹfụk ndammana unana mfọnmma esie ebe ke mme uwa usio-isop.​—⁠Psalm 51:5.

Ke adan̄aemi Mary ye Joseph ẹdude ke temple, Simeon ye Anna prọfet an̄wan oro ẹma ẹkesọn̄ ke emana ẹnyene ifet ndikụt Eyen Abasi. Owo iwụkke akpan ntịn̄enyịn ke Mary. (Luke 2:​25-⁠38) Ke ukperedem, Magi [mme ọfiọkn̄kpọ owo] ẹtuak ibuot ẹnọ Jesus idịghe enye.​—⁠Matthew 2:​1-⁠12.

Ke ẹma ẹkefehe ẹka Egypt ẹnyụn̄ ẹdu do tutu idiọk Herod akpa, ete ye eka Jesus ẹfiak ẹnyọn̄ ẹnyụn̄ ẹkedụn̄ ke ekpri obio-in̄wan̄ Nazareth. (Matthew 2:​13-⁠23; Luke 2:39) Edi do ke Joseph ye Mary ẹbọk Jesus ke mme idaha ubon oro ẹten̄ede Abasi.

Mary Ama Enyene Nditọ Efen

Nte ini akade, Mary ye Joseph ẹnọ Jesus ata nditọeka iren ye iban. Ke ini utom ukwọrọikọ Jesus adade enye okosịm obio emana esie Nazareth, mbon oro ẹkediọn̄ọde enye ke ini eyenọwọn̄ ẹdiọn̄ọ enye. Mmọ ẹbụp ẹte, “Nte Enye idịghe eyen anamusọ? Nte eka Esie ikereke Mary? nte nditọeka Esie inyụn̄ ikereke James, ye Joseph, ye Simon, ye Judas? nte kpukpru nditọeka Esie iban inyụn̄ idụhe ye nnyịn?” (Matthew 13:​55, 56) Mbon Nazareth ẹtịn̄ ẹban̄a ata ubon Joseph ye Mary, esịnede nditọ esie iren ye iban ẹmi mmọ ẹdiọn̄ọde nte ata nditọeka Jesus iren ye iban.

Nditọeka iren ye iban ẹmi idịghe nditọ eyeneka ete m̀mê eka Jesus. Mmọ inyụn̄ idịghe mbet esie, m̀mê nditọete iren ye iban eke spirit, koro John 2:12 anam ukpụhọde oro odude ke otu iba ẹmi an̄wan̄a ke ndidọhọ ete: “Jesus, ye eka Esie, ye nditọeka Esie, ye mbet Esie, ẹsụhọde ẹka ke Capernaum.” Ediwak isua ke ukperedem ke Jerusalem, apostle Paul ama okụt Cephas, m̀mê Peter, onyụn̄ adian ete: “N̄kekwe mme apostle eken ndomokiet; James ikpọn̄ ke n̄kokụt, kpa eyeneka Ọbọn̄.” (Galatia 1:19, The Jerusalem Bible) Akan oro, ikọ oro nte ke Joseph “ifiọkke [Mary] tutu enye aman eyeneren” owụt ete ke ete oro akadade Jesus enyene ama enyene ebuana ye enye ke ukperedem onyụn̄ obon nditọ esie eken. (Matthew 1:25) Nte odotde, Luke 2:7 okot Jesus “akpan” esie.

Eka Oro Abakde Abasi

Nte eka oro abakde Abasi, Mary adiana kiet ye Joseph ke nditeme nditọ esie ke edinen ido. (Mme N̄ke 22:6) Ẹkụt nte ke enye edi ifịk ifịk eyen ukpepn̄kpọ N̄wed Abasi ke uwak nti ikọ eke spirit esie ke ini Elizabeth ọkọmde enye. Ke ini oro eka Jesus afiak etịn̄ mme ekikere ẹdude ke ikwọ Hannah onyụn̄ owụt ifiọk enyenede aban̄a psalm, mme uwetn̄kpọ mbụkeset ye eke prọfesi, ye mme n̄wed Moses. (Genesis 30:13; 1 Samuel 2:​1-⁠10; Mme N̄ke 31:28; Malachi 3:12; Luke 1:​46-⁠55) Mary ama okot mme n̄kpọntịbe ye mme ikọ prọfesi ọdọn̄ ke ibuot, ọdọn̄ mmọ ke esịt esie, onyụn̄ etie ekere mmọ ke ekikere esie. Enye ke ntre otịm idem mfọn mfọn ndibuana ke ndinọ ekpri Jesus item otode ete ye eka.​—⁠Luke 2:​19, 33.

Jesus emi edide isua 12 ke emana emi ẹtịmde ẹnọ ukpep owụt ifiọk oro enye enyenede ke N̄wed Abasi emi akpade mme ọfiọkn̄wed owo ke temple idem. Koro enye adianarede ọkpọn̄ ete ye eka esie ke ini Passover oro, eka esie ọdọhọ ete: “Eyen mi, nsinam anamde ntem ye nnyịn? Sese, usọ ye ami imasan̄a iyom Fi ye mfụhọ.” Jesus ọbọrọ ete: “Nsidi ntak eke mbufo ẹyomde Mi? nte ifiọkke ite, nnyene ndidu ke ufọk Ete Mi?” Ke mîfiọkke se ibọrọ emi ọwọrọde, Mary omụm enye akama ke esịt esie. Ke afiakde ọnyọn̄ Nazareth, Jesus akaiso “[ndikọri] ke eti ibuot ye idaha, onyụn̄ ọdọdiọn̄ edi eyen mfọniso ke iso Abasi ye ke iso owo.”​—⁠Luke 2:​42-⁠52.

Mary nte Mbet Jesus

Odot didie ntem nte Mary akpakabade ke akpatre edi mbet Jesus oro ayakde idem ọnọ! Enye edi sụn̄sụn̄ owo inyụn̄ inyeneke ọkpọsọn̄ udọn̄ ndiwọrọ iso kpa ye san̄asan̄a utom oro Abasi ọnọde enye. Mary ọfiọk N̄wed Abasi. Edieke afo odụn̄ọrede mmọ ke idemfo, afo udukwe ẹtịn̄de ẹban̄a enye nte enyenede ekara un̄wana ke ibuot, etiede ke ebekpo nte “eka ye ọbọn̄an̄wan” onyụn̄ ọyọhọde ye uyama ubọn̄ Christ. Utu ke oro, afo edikụt enye ke ata isọn̄ isọn̄, ke usụhọde itie.​—⁠Matthew 13:​53-⁠56; John 2:12.

Jesus ama anam n̄kpọ ndikpan utọ n̄kpọ ekededi nte edikpono Mary ke otu mme anditiene enye. Ke adan̄aemi eketịn̄de ikọ ke idaha kiet, “n̄wan kiet ke otuowo ama emenede uyo ete, ‘Ọfọfọn ọnọ idịbi eke akamande fi ye eba eke akawapde!’ ‘Utu ke oro,’ enye ama ọbọrọ ete, ‘ọfọn ye mmọemi ẹkopde ikọ Abasi ẹnyụn̄ ẹnamde enye.’” (Luke 11:​27, 28, The New American Bible, emi mme andibuana ke Catholic Biblical Association of America ẹkabarede) Ke usọrọ ndọ kiet, Jesus ama ọdọhọ Mary ete: “N̄wan owo, Ami nsan̄a didie ye afo? Ini Mi ikemke kan̄a.” (John 2:4) Mme edikabade eken ẹkot ntem: “Yak n̄kpọ emi sịn mi ke ubọk.” (Weymouth) “Kûdomo ndida mi usụn̄.” (An American Translation) Ih, Jesus ama okpono eka esie, edi enye ikatuakke ibuot inọ enye.

Mme Ifet Oro Enyenede ke Nsinsi

Nso mme ifetutom ke Mary akadara ntem! Enye ama aman Jesus. Ekem enye ama ọbọk onyụn̄ ọnọ ekpri eyen emi ukpep. Ke akpatre, enye ama owụt mbuọtidem, akabarede edi mbet Christ ye eyenete an̄wan eke spirit. Ke akpatre ini ikụtde Mary ke N̄wed Abasi, nnyịn ikụt enye ke ubet enyọn̄ ke Jerusalem. Enye odu do ọtọkiet ye mme apostle Jesus, nditọiren esie eken, ye ndusụk mme anam-akpanikọ iban​—⁠kpukpru ẹdide mme andituak ibuot nnọ Jehovah.​—⁠Utom 1:​13, 14.

Nte ini akade, Mary ama akpa ndien ikpọkidem esie ama afiak ke ntan. Ukem nte mme akpa anditiene edima eyen esie eken oro ẹkeyetde aran, enye ama ede ke n̄kpa tutu ke edikem ini Abasi ndinam enye eset nte edibotn̄kpọ eke spirit ye uwem oro mîkemeke ndikpa ke heaven. (1 Corinth 15:44, 50; 2 Timothy 4:8) Didie ke anaedi ‘owo emi enyenede akwa mfọniso’ mi okop inemesịt idahaemi ke iso Jehovah Abasi ye Jesus Christ!

[Ikọ idakisọn̄]

[Ndise ke page 31]

Mary ama enyene akwa mfọniso nte eka Jesus