Uwem ye Utom Jesus
Ẹbụk ke Friday, Udi Ana Ukpọk ke Sunday
ETISỊM idahaemi enye edi utịt utịt uwemeyo Friday, ndien Sabbath eke Nisan 15 eyetọn̄ọ ke utịn osopde. Okpo Jesus ke ọkọn̄ọ nduọhọde nduọhọde ke eto, edi inọ iba ẹkọn̄ọde ye enye ke ẹsụk ẹdodu uwem. Ẹkot uwemeyo Friday Mben̄eidem koro emi edi ini oro mme owo ẹtemde udia ẹnyụn̄ ẹkụrede akpan utom en̄wen ekededi oro mîkemeke ndibet tutu Sabbath okụre.
Sabbath emi oyomde nditọn̄ọ ke mîbịghike mi idịghe sụk Sabbath eke kpukpru ini (ọyọhọ usen itiaba ke urua) edi edi n̄ko adiana-iba, m̀mê “akwa,” Sabbath. Ẹkot enye ntem koro Nisan 15, emi edide akpa usen Usọrọ Uyo eke Leaven Mîdụhe emi esidide usen itiaba (ndien enye esiwak ndidi Sabbath, inamke n̄kpọ m̀mê ewe usen ke urua ke enye ọduọ), ọduọ ke ukem usen oro nte Sabbath ofụri ini.
Nte ekemde ye ibet Abasi, owo inyeneke ndiyak okpo ọkọn̄ọ ke eto eyo esiere. Ntre mme Jew ẹben̄e Pilate ẹte yak ẹnam mbon oro ẹkọn̄ọde ke eto ẹsọp ẹkpa ke ndibụn̄ mmọ ukot. Mbonekọn̄, ke ntre, ẹbụn̄ inọ iba oro ukot. Edi sia etiede nte ke Jesus akpa, owo ibụn̄ke enye ukot. Emi anam N̄wed Abasi osu: “Idibụn̄ke ndomo ọkpọ Esie kiet.”
Nte ededi, man ẹmen eyịghe ekededi nte ke Jesus enen̄ede akpa ẹfep, owo kiet ke otu mbonekọn̄ oro ada eduat okịm enye ke n̄kan̄. Eduat oro otịbi ikpehe n̄kan̄ esịt esie, ndien ndondo oro iyịp ye mmọn̄ ẹto do ẹwọrọ. Apostle John, emi adade enyịn okụt, ọtọt ete ke emi osu itien̄wed Abasi efen: “Mmọ ẹyese Enyeemi [mmọ] ẹkekịmde.”
Odude n̄ko ke itie uwotowo oro edi Joseph emi otode obio Arimathea, ọwọrọetop owo Sanhedrin. Enye ama esịn ndinyịme ye ukwan̄ edinam oro esop enyọn̄ akanamde ye Jesus. Joseph ke akpanikọ edi mbet Jesus, okposụkedi enye esikopde ndịk ndiwụt idemesie nte mbet. Idahaemi, nte ededi, enye owụt uko onyụn̄ aka ebịne Pilate ndiben̄e okpo Jesus. Pilate ọdọn̄ ẹkekot akwa owoekọn̄ oro esede enyịn, ndien ke akwa owo oro ama ọkọsọn̄ọ nte ke Jesus akpa, Pilate anam ẹsana okpo oro ẹyak.
Joseph emen okpo oro awan̄ ke afia ọfọn̄ linen ke mben̄eidem ndibụk. Nicodemus, owo Sanhedrin en̄wen an̄wam enye. Nicodemus n̄ko ama okpu ndiyarade mbuọtidem oro enye enyenede ke Jesus ke ntak ndịk ediduọk itie esie. Edi idahaemi enye ada ekara n̄kpọ oro esịnede n̄kpọ nte myrrh ye ọsọn̄urua aloes emi udobi edide pound ikie ke udomo n̄kpọ mbon Rome edi. Ẹda ọfọn̄ linen ye ufuọn̄n̄kpọ ke esịt ẹwan̄ okpo Jesus, kpa nte ido ubụkowo mme Jew edide.
Do ẹbụk okpo oro ke obufa udi Joseph oro ẹkekapde ke itiat ke in̄wan̄ oro odude ekpere. Ke akpatre, ẹkpat akamba itiat ẹkụbi ke inua udi. Man ẹkụre ubụkowo emi mbemiso Sabbath, ẹben̄e okpo idem usọp usọp. Ke ntre, Mary Magdalene ye Mary edide eka Ekpri James, emi iso-ọfọn ẹken̄wamde ke ndiben̄e okpo idem, ẹfehe ẹka ufọk usọp usọp ndikotịm ufuọn̄n̄kpọ ye enem utebe aran efen efen. Ke Sabbath ebede, mmọ ẹduak ndifiak ndiọn̄ okpo Jesus man enye okûbiara ke anyanini.
Ke ndan̄nsiere, emi edide Saturday (Sabbath), ikpọ oku ye mme Pharisee ẹka ẹbịne Pilate ẹnyụn̄ ẹdọhọ ẹte: “Ọbọn̄, nnyịn imeti ite, ke ini owo abian̄a oro okodude uwem, Enye [ọk]ọdọhọ ete, Usen ita ẹma ẹbe Imọ iyeset. Nọ uyo ndien ẹtịm ẹkpeme udi tutu osịm ọyọhọ usen ita, mbak ndusụk mbet Esie ẹdidi ẹdiyịp Enye, ẹnyụn̄ ẹdọhọ ẹte, Enye ama eset ke n̄kpa. Ndien ukperedem abian̄a eyediọk akan mbemiso.”
Pilate ọbọrọ ete, “Mbufo ẹmenyene mbon ukpeme: mbufo ẹka ẹkekpeme udi nte ẹkekeme.” Ntre mmọ ẹka ẹkenam ẹtịm ẹkpeme udi ke ndifịk idiọn̄ọ ke itiat nnyụn̄ nnịm mbonekọn̄ Rome nte mbon ukpeme.
Ke tụhi-tụhi usenubọk Sunday Mary Magdalene, Mary eka James, ọkọrọ ye Salome, Joanna, ye iban eken, ẹda ufuọn̄n̄kpọ ẹdi udi ndidiọn̄ okpo Jesus. Ke ẹsan̄ade ke usụn̄ mmọ ẹneme ye kiet eken ẹte: “Anie edikpat itiat ke inua udi osio ọnọ nnyịn?” Edi ke ẹsịmde, mmọ ẹkụt ẹte ke unyekisọn̄ ama otịbe ndien ke angel Jehovah ama akpat itiat oro efep. Mbon ukpeme idụhe, ndien udi ana ukpọk! Matthew 27:57–28:2; Mark 15:42–16:4; Luke 23:50–24:3, 10; John 19:31–20:1; 19:14; 12:42; Leviticus 23:5-7; Deuteronomy 21:22, 23; Psalm 34:20; Zechariah 12:10.
◆ Ntak ẹkotde Friday Mben̄eidem, ndien nso idi “akwa” Sabbath?
◆ Mme itien̄wed Abasi ewe ẹsu ke ebuana ye okpo Jesus?
◆ Nso ke Joseph ye Nicodemus ẹnyene ndinam ye edibụk Jesus, ndien nso idi ebuana mmọ ye Jesus?
◆ Nso eben̄e ke mme oku ẹben̄e Pilate, ndien didie ke enye ọbọrọ?
◆ Nso itịbe ke tụhi-tụhi usenubọk Sunday?