Ndi Se Aduakde Ndinam Ekem ye Uduak Abasi?
CLARK NUTCRACKER edi inuen emi etiede ntọn̄-ntọn̄. Enye odu ke akai edem usoputịn Edem Edere America. Kpukpru isua, enye esitan̄ n̄kpasịp oro awakde esịm 33,000 etịm obon ke nsio nsio itie 2,500 man okụt se edidiade ke ini etuep. Ke akpanikọ, nte inuen emi esitịmde udia oro enye edidiade obon owụt ke enye “enyene ibuot eti-eti.”—Mme N̄ke 30:24.
Mme owo ẹnyene ifiọk ẹkan emi. Ke otu ofụri edibotn̄kpọ Jehovah oro ẹdude ke isọn̄, mme owo kpọt ẹkeme ndikpep n̄kpọ nto se iketịbede nnyụn̄ nda ifiọk oro mbiere se ẹdinamde ke ini iso. Enyene-ọniọn̄ Edidem Solomon ọkọdọhọ ke “ediwak ekikere ẹdu owo ke esịt.”—Mme N̄ke 19:21.
Kpa ye oro mme owo ẹkemede ndikpep n̄kpọ nto se iketịbede ke edem, mmọ ikemeke ndifiọk se iditịbede ke ini iso, mmọ ẹsiduak n̄kpọ ẹtiene se mmọ ẹkerede nte ini iso editiede. Yak idọhọ ke emenyene se aduakde n̄kpọn̄ koro ekere ke eyo ayada ye nte ke oyodu uwem. Ekeme ndidi eyo ayada n̄kpọn̄ nte afo ekerede, edi utịmke ufiọk m̀mê oyodu uwem. Ntak edi oro James emi eketienede ewet Bible ọkọdọhọde ke ‘nnyịn ifiọkke se uwem nnyịn edidide n̄kpọn̄.’—James 4:13, 14.
Jehovah Abasi ododu ke nsinsi. Enye ọfiọk ‘ntọn̄ọ ye utịt n̄kpọ.’ Se ededi oro enye aduakde ndinam iditreke ndisu. Enye ọdọhọ ke ‘uduak imọ ayada, ndien ke iyanam kpukpru se imọ imade.’ (Isaiah 46:10) Nte ededi, nso isitịbe ke ini uduak owo atuahade ye uduak Abasi?
Ke Ini Uduak Owo Atuahade ye Uduak Abasi
Ke n̄kpọ nte isua 4,000 emi ẹkebede, mme andibọp Tọwa Babel ẹkeduak ndinam kpukpru ubonowo ẹdụn̄ ọtọkiet. Mmọ ẹkedọhọ ẹte: “Ẹkam ẹyak nnyịn ibọp obio inọ idem nnyịn, ye edikon̄ ufọk eke ibuot esie edisịmde ke enyọn̄; inyụn̄ inam enyịn̄ inọ idem nnyịn, mbak idisuana ke iso ofụri ererimbot.”—Genesis 11:4.
Nte ededi, idịghe se Abasi akaduakde aban̄a isọn̄ ke mmọ ẹkenam oro. Abasi ọkọdọhọ Noah ye nditọ esie ete: “Mbufo ẹtọt, ẹnyụn̄ ẹwak, ẹnyụn̄ ẹyọhọ ke ererimbot.” (Genesis 9:1) Ntre, nso ke Abasi akanam aban̄a se mme ọsọn̄ibuot mbon Babel ẹkeduakde? Enye ama etịmede usem mmọ, ntre mmọ ikekemeke ndikop se kiet eken eketịn̄de. Nso ikedi utịp? “Jehovah [ama] anam mmọ ẹdaha do ẹsuana ke iso ofụri ererimbot.” (Genesis 11:5-8) Mme andibọp obio Babel ẹma ẹkpep ata akpan n̄kpọ ke ọkpọsọn̄ usụn̄. Ke ini se owo aduakde atuahade ye uduak Jehovah, “uduak Jehovah edisu.” (Mme N̄ke 19:21) Ndi emekpep n̄kpọ oto se iketịbede emi?
Ndisịme Owo Inyene
Ekeme ndidi idịghe tọwa ke afo aduak ndibọp, edi ekese owo ẹduak ndisịn ata ediwak okụk ke itie unịm okụk nnyụn̄ n̄kọ ediwak inyene mbon man ẹkpekeme ndidu inem uwem ke ini ẹdikpọn̄de utom. Edi ndammana n̄kpọ owo ndiyom ndidia utịp ọkpọsọn̄ utom esie. Solomon ekewet ete: “Kpukpru owo eke ẹdiade n̄kpọ ẹnyụn̄ ẹn̄wọn̄de, ẹnyụn̄ ẹkụtde eti n̄kpọ ke kpukpru ọkpọsọn̄ utom mmọ, emi onyụn̄ edi enọ Abasi.”—Ecclesiastes 3:13.
Nnyịn iyanam ibat inọ Jehovah iban̄a se idade enọ esie emi inam. Ke se ikperede ndisịm isua 2,000 emi ẹkebede, Jesus ama ọnọ mme mbet esie uwụtn̄kpọ aban̄a emi. Enye ọkọdọhọ ete: “In̄wan̄ owo inyene kiet ama ọfọn n̄kpọ etieti. Mmọdo enye ekere ke esịt esie, ete, ‘Ndinam nso, ke emi mmenyeneke ebiet eke mbonde mfri mi?’ Ntre enye ọdọhọ ete, ‘Nyanam emi: Nyowụri mme ufọk ubonn̄kpọ mi nnyụn̄ mbọp se ikponde ikan, ndien do ke nditan̄ kpukpru mfri mi ye ofụri nti n̄kpọ mi mbon; ndien nyọdọhọ ukpọn̄ mi nte: “Ukpọn̄, afo emenyene ediwak nti n̄kpọ emi obonde ọnọ ediwak isua; duọk odudu, dia, n̄wọn̄, kop inemesịt.”’” (Luke 12:16-19) Etie nte se owo inyene oro akaduakde ndinam ikọdiọkke. Etie nte owo inyene emi eketịm n̄kpọ eben̄e ini iso ukem nte inuen oro ikebemde iso itịn̄ iban̄a.
Edi owo emi ikenen̄ekede ikere n̄kpọ emi ọfọn. Jesus aka iso ete: “Edi Abasi ọdọhọ enye ete, ‘Afo anana-ibuot owo, ẹyekpak ukpọn̄ fo ke ubọk fo ke okoneyo emi. Anie, ndien, edinyene mme n̄kpọ eke afo ọkọkọde obon?’” (Luke 12:20) Ndi Jesus ikenyịmeke ye se Solomon eketịn̄de ete ke utom ye nti utịp utom ẹdi enọ Abasi? Ama enyịme. Nso ndien ke ikọ esie ọkọwọrọ? Enye ọkọdọhọ ete: “Ntem ke etie ye owo eke ọkọde n̄kpọuto obon ọnọ idemesie edi mînyeneke inyene ke n̄kan̄ Abasi.”—Luke 12:21.
Jesus ekekpep mbon oro ẹkekpan̄de utọn̄ ẹnọ enye ete ke Jehovah oyom nnyịn isikere iban̄a Imọ ye uduak Imọ ke ini iduakde ndinam n̄kpọ ekededi. Se owo inyene oro akpakanamde man enyene inyene ke n̄kan̄ Abasi ekpekedi enye ndinen̄ede nsan̄a n̄kpere Abasi nnyụn̄ nnyene ọniọn̄ ye ima. Edi se enye eketịn̄de ama owụt ke enye ikekereke-kere iban̄a utọ n̄kpọ emi, m̀mê ndikere ke akpana iwa inuak-udia inọ Jehovah inyụn̄ iyak mme ubuene ẹtan̄ ndusụk mfri imọ. Ikedịghe ido owo emi ndinam n̄kpọ Abasi m̀mê ndin̄wam mbon efen. Kpukpru se enye akaduakde ekedi ndiyụhọ mme udọn̄ idemesie nnyụn̄ ndia uwem.
Ndi omokụt ke se ediwak owo ẹduakde mfịn onyụn̄ etie nte se owo inyene oro Jesus eketịn̄de aban̄a akaduakde? Edide idi imọ m̀mê ubuene, edi ata mmemmem n̄kpọ ndiyak uma-inyene emen nnyịn emen, iyakde se iyomde ke usen ke usen anam nnyịn ikpọnọde n̄kpọ Abasi inịm n̄kan̄ kiet. Nso ke afo akpanam man utọ n̄kpọ emi ediwọrọ fi?
Se Mme Owo Ẹdade nte Uwem
Ekeme ndidi afo unyeneke n̄kpọ nte owo inyene oro Jesus eketịn̄de aban̄a ke uwụtn̄kpọ esie. Edieke ọdọde ndọ, anaedi ke odomo ndinọ ubon fo mme n̄kpọ udu uwem onyụn̄ esịn nditọ fo n̄wed edieke ekemede. Edieke mûdọhọ ndọ, ekeme ndidi ke oyom utom mîdịghe amama ndika iso nnam utom oro osụk anamde man okûdi mbiomo ọnọ mbon en̄wen. Ndinam mme n̄kpọ emi idiọkke.—2 Thessalonica 3:10-12; 1 Timothy 5:8.
Edi, ndinam utom, ndia udia, nnyụn̄ n̄n̄wọn̄ n̄kpọ—kpa se ẹdade nte uwem—ẹkeme ndinam owo odu uwem ke usụn̄ oro atuahade ye uduak Abasi. Didie? Jesus ọkọdọhọ ete: “Koro kpa nte mme usen Noah ẹkedide, kpasụk ntre ke edidu Eyen owo edidi. Koro kpa nte mmọ ẹkedude ke mme usen oro ẹkebemde ukwọ iso, ẹdia ẹnyụn̄ ẹn̄wọn̄, irenowo ẹdọ ndọ ẹnyụn̄ ẹda iban ẹnọ ke ndọ, tutu esịm usen emi Noah odụkde ke ubom; mmọ inyụn̄ ifiọkke tutu ukwọ edi edikpọri mmọ kpukpru efep, kpasụk ntre ke edidu Eyen owo edidi.”—Matthew 24:37-39.
Mbemiso Ukwọ oro, ata ediwak owo ẹkedu uwem nte mme owo ẹsinyụn̄ ẹdude uwem. Edi mfịna mmọ ekedi ke mmọ ikọdọn̄ke utọn̄ ke Abasi aduak ndida ukwọ nsobo idiọk ererimbot oro. Nte eyịghe mîdụhe, mmọ ẹkekere ke Noah odu etikwo etikwo uwem. Edi ke Ukwọ ama ọkọtọn̄ọ, se iketịbede ama owụt ke nte Noah ye ubon esie ẹkedude uwem akakam ọfọn.
Kpukpru se itịbede mfịn ẹwụt ke idu uwem ke utịt ini. (Matthew 24:3-12; 2 Timothy 3:1-5) Ibịghike, Obio Ubọn̄ Abasi “ayanuak onyụn̄ ama” ukara oro osụk akarade idahaemi. (Daniel 2:44) Obio Ubọn̄ oro ayanam isọn̄ akabade edi Paradise, onyụn̄ osio udọn̄ọ ye n̄kpa efep. (Isaiah 33:24; Ediyarade 21:3-5) Kpukpru mme edibotn̄kpọ emi ẹdude ke isọn̄ ẹdidụn̄ ke ifụre, biọn̄ idinyụn̄ idụhe aba.—Psalm 72:16; Isaiah 11:6-9.
Jehovah oyom ẹkwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ imọ “ke ofụri isọn̄ nte ntiense ẹnọ kpukpru mme idụt” mbemiso inamde emi. (Matthew 24:14) Mme Ntiense Jehovah oro ẹdide n̄kpọ nte owo miliọn itiaba ke ẹnam uduak Abasi emi, oro edi, ndikwọrọ eti mbụk emi ke idụt 236 ye ke se ibede usem ikie inan̄.
Ndusụk owo ke ererimbot ẹkeme ndikere ke Mme Ntiense Jehovah ẹdu etikwo etikwo uwem—idem ẹkam ẹsakde mmọ. (2 Peter 3:3, 4) Mfịn, ata ediwak owo ke ẹsịn ibuot ẹsịn itọn̄ ke mbubehe eke usen ke usen ukem nte mbon eyo Noah. Owo ekededi oro mîmaha ndidu uwem nte mmọ ekeme nditie mmọ etikwo etikwo ke enyịn. Edi mbon oro ẹnyenede mbuọtidem ke mme un̄wọn̄ọ Abasi ẹda edinam n̄kpọ Abasi nte ata uwem.
Ntre, m̀mê edi imọ, ubuene, m̀mê ukeuke owo, ọfọn esifiak odụn̄ọde se aduakde ndinam. Nte anamde emi, bụp idemfo, ‘Ndi se nduakde ndinam ekem ye uduak Abasi?’
[Ndise ke page 11]
Ke ini se owo aduakde atuahade ye uduak Jehovah, uduak Jehovah edisu
[Ndise ke page 12]
Owo inyene oro Jesus eketịn̄de aban̄a ke uwụtn̄kpọ esie ikọdọn̄ke enyịn ke uduak Abasi ke ini enye akaduakde se enye edinamde