Nte Mme Ntiense Jehovah Ẹdi Isio N̄ka?
JESUS CHRIST edi se ẹkedoride ikọ nte akpa mmịn, owo idiọkitọn̄, andibiat Sabbath, ntiense nsu, andisụn̄i Abasi, ye isụn̄utom Satan. Ẹma ẹdori enye ikọ n̄ko nte abiat ukara.—Matthew 9:34; 11:19; 12:24; 26:65; John 8:13; 9:16; 19:12.
Ke n̄kpa ye ediset ke n̄kpa Jesus ama ekebe, mme mbet esie n̄ko ẹkedi iso en̄wan n̄kpọsọn̄ edori ikọ. Mme owo oro ẹkefioride n̄kpo ẹma ẹduri otu mme Christian kiet ke akpa isua ikie ẹka iso mbọn̄ obio ẹte: ‘Mbon ẹmi ẹmetịmede mme andidụn̄ ererimbot emi.’ (Utom 17:6) Ke idaha efen ẹma ẹda apostle Paul ye nsan̄a esie Silas ẹka iso mme andikara ẹnyụn̄ ẹdori mmọ ikọ nte ẹtịmerede obio Philippi idiọk idiọk.—Utom 16:20.
Ekem ẹma ẹdori Paul ikọ nte edide “owo afanikọn̄; [onyụn̄ edemerede] nsọn̄ibuot ke otu kpukpru mme Jew ẹmi ẹdude ke ofụri ererimbot” onyụn̄ odomode “ndisabade temple.” (Utom 24:5, 6) Mme ọwọrọiso owo mme Jew ke Rome ẹma ẹtịn̄ ẹban̄a idaha mme anditiene Jesus nte enende ke ini mmọ ẹkedọhọde ete: “Amaedi n̄ka emi, nnyịn imọfiọk ite mme owo ẹtịn̄ n̄kpọ ẹbiat enye ke kpukpru ebiet.”—Utom 28:22.
Nte an̄wan̄ade, ndusụk owo ekese obufa otu emi Jesus Christ ọkọtọn̄ọde mi nte edide otu ido ukpono emi enyenede etikwo etikwo ekikere ye mme ido edinam oro ẹtuahade ye se ẹkenyịmede ke eyo oro nte nnennen edu unam n̄kpọ n̄kaowo. Nte eyịghe mîdụhe, ediwak owo mfịn ẹkpekeda mme Christian oro nte isio n̄ka oro akamade nsobo. Mme anditịn̄ ẹdori ikọ ẹkesiwak ndidi mme ọwọrọiso owo ye mbon oro ẹkponode ke obio, ndien etie nte emi ama adian udop ke mme edori ikọ oro. Ediwak owo ẹma ẹnịm mme edori ikọ oro ẹketịn̄de ẹdian Jesus ye mme mbet esie ke akpanikọ. Edi nte afo ekemede ndifiọk, kpukpru edori ikọ ẹmi kiet kiet ekedi nsu! Akpanikọ oro nte ke mme owo ẹma ẹtịn̄ mme n̄kpọ ẹmi ikanamke mmọ ẹdi akpanikọ.
Nso kaban̄a mfịn? Nte enen nditịn̄ mban̄a Mme Ntiense Jehovah nte otu ido ukpono ẹmi ẹnyenede etikwo etikwo ekikere ye mme edinam oro atuahade ye se ẹnyịmede nte nnennen edu unam n̄kpọ n̄kaowo? Nte Mme Ntiense Jehovah ẹdi isio n̄ka?
Se Mme Uyarade Ẹwụtde
Akwa owo ukara kiet ke obio St. Petersburg, Russia, ama anam an̄wan̄a ete: “Ẹketịn̄ ẹnọ nnyịn nte ke Mme Ntiense Jehovah ẹdi ndedịbe isio n̄ka oro ẹtiede ke n̄kịm n̄kịm ebiet ẹnyụn̄ ẹwotde nditọwọn̄ ye idemmọ.” Nte ededi, mbon Russia ẹmekabade ẹmehe ọfọn akan ye ata edu Mme Ntiense ke ndondo emi. Ke ama akanam utom ye Mme Ntiense Jehovah ke ebuana ye mbono ofụri ererimbot, ukem akwa owo ukara oro ama etịn̄ ete: “Idahaemi mmokụt mme ata owo, oro ẹtiede imam imam, idem ẹfọnde ẹkan ediwak owo oro ami mfiọkde. Mmọ ẹtie emem emem, ye ifụre ifụre, ndien mmọ ẹnen̄ede ẹma kiet eken.” Enye ama adian ete: “Ami ntịmke mfiọk ntak emi mme owo ẹsude utọ nsu oro ẹdian mmọ.”
Mme Ntiense Jehovah isinịmke mme mbonoesop mmọ nte ikpîkpu edinam, m̀mê utuakibuot mmọ ndidi ke ndịbe. Julia Mitchell Corbett, ewetn̄wed oro mîdịghe Ntiense ọdọhọ ete: “Ke ini mmọ ẹsopde idem, awakde ndidi se iwakde ikan ini kiet ke urua, ke mme Ufọkmbono Obio Ubọn̄ (owo ikotke mme itie mboho mmọ ufọkabasi), mmọ ẹsibiat ekese ini mmọ ke ukpepn̄kpọ Bible ye nneme.” Mme itie mboho mmọ ẹnyene in̄wan̄în̄wan̄ idiọn̄ọ. Mbonoesop mmọ odu ọnọ kpukpru owo, ndien ẹsinọ ofụri owo ikot ndidụk. Ẹsidara mme isenowo oro owo mîkekotke etieti.
Corbett adian ke n̄wed esie oro, Religion in America, ete, “Mme Ntiense ẹmewọrọ etop nte ẹdide mbon akpanikọ, ẹfọnde ido, ẹnyụn̄ ẹnamde utom ọkpọsọn̄.” Ediwak owo oro mîdịghe Mme Ntiense ẹtịm ẹfiọk nte ke idụhe n̄kpọ ndomokiet oro edide ubi ubi n̄kpọ m̀mê isa isa aban̄a Mme Ntiense Jehovah. Eduuwem mmọ ituahake ye se ẹnyịmede nte edide nnennen edu edinam n̄kaowo. The New Encyclopædia Britannica etịn̄ nte enende ete ke Mme Ntiense “ẹsọn̄ọ ẹyịre ke n̄kokon̄ ibet ido uwem ke ọkpọkpọ eduuwem.”
Esenyịn mbụk n̄kpọntịbe ye san̄asan̄a edinam ke ufọkutom television ke United States ama ewet ọnọ Mme Ntiense Jehovah ke ndinam n̄kpọ mban̄a ntọt idiọkesịt oro ẹkenọde ẹban̄a Mme Ntiense ke edinam TV ẹkotde 60 Minutes. Enye ọkọdọhọ ete: “Edieke ediwak owo ẹkpedude uwem ke usụn̄ oro mbon ido ukpono mbufo ẹdude, idụt emi ikpetiehe nte enye etiede emi. Ami ndi ọkọmbụk n̄kpọntịbe kiet emi mfiọkde nte ke esop mbufo owụhọ ke ima ye ọkpọsọn̄ mbuọtidem ke Andibot. Ami nyom mbufo ẹfiọk nte ke idịghe kpukpru mme ọkọmbụk N̄kpọntịbe ẹnyene idiọkesịt.”
Ido Ukpono Oro Ẹtịmde Ẹfiọk
Nte odot ndidọhọ ke Mme Ntiense Jehovah ẹdi ekpri mben̄e otu ido ukpono? Ke nditịm ntịn̄, Mme Ntiense Jehovah ẹdi esisịt ke ibat ke ẹmende ẹdomo ye ndusụk ido ukpono. Nte ededi, ti se Jesus eketịn̄de ete: “Inuaotop emi adade owo osịm uwem afafaha, usụn̄ onyụn̄ esịre; ndien mme andikụt enye iwakke.”—Matthew 7:13, 14.
Ke kpukpru idaha, Mme Ntiense idịghe ekpri mben̄e isio n̄ka. Ke ini ndaeyo eke 1993, se iwakde ikan owo miliọn 11 ẹkedụk Editi n̄kpa Christ oro Mme Ntiense ẹkenịmde. Edi se idide akpan n̄kpọ ikan ibat mmọ edi eti ido mmọ ye edu mmọ oro odotde ẹkpebe, emi anamde ofụri ererimbot etoro mmọ. Nte eyịghe mîdụhe emi edi ntak kiet anamde ediwak idụt ẹnọ mmọ unyịme an̄wan̄wa nte ata ido ukpono, oro ẹfiọkde.
Se idide n̄wọrọnda edi ubiereikpe emi Esop Mbon Europe Kaban̄a Unen Owo ọkọnọde. Enye ama ebiere ete ke Mme Ntiense ẹkpenyene ndinyene ifụre ekikere, ifụre ubieresịt, ye eke ido ukpono ye nte ke mmọ ẹnyene unen nditịn̄ mban̄a mbuọtidem mmọ nnyụn̄ n̄kpep mmọ en̄wen mban̄a enye. Ọkpọsọsọn̄ emi ndidi ntre edieke ẹkpekediọn̄ọde Mme Ntiense Jehovah nte ẹdade n̄kari n̄kari ye ukwan̄ usụn̄ ndida nnyene mme andibuana m̀mê edieke mmọ ẹkpekamade mme n̄kari n̄kari usụn̄ ndikara ekikere mme anditiene mmọ.
Ediwak owo ke ofụri ererimbot ẹtịm ẹmehe ye Mme Ntiense Jehovah. Ke otu ediwak miliọn mbon oro mîdịghe Mme Ntiense ẹmi ẹkpepde Bible ye Mme Ntiense m̀mê mbon oro ẹma ẹkekpekpep n̄kpọ ye mmọ ke ini kiet m̀mê eken, nnyịn ibụp ite, Nte ẹma ẹsịn mme ukeme ekededi ndida nneminua n̄kpek fi onyịme? Nte Mme Ntiense ẹma ẹda mme usụn̄ ndikara ekikere ẹnam n̄kpọ ye afo? “Baba” edidi in̄wan̄în̄wan̄ ibọrọ fo. Nte an̄wan̄ade, edieke ẹkpekamade mme utọ usụn̄ ẹmi, akpakịp ibat mbon unọmọ ẹkpedu ndibiọn̄ọ mfan̄a ekededi oro ẹnamde ke ufọn Mme Ntiense Jehovah.
“Ẹsịn Idem Ntotụn̄ọ Ntotụn̄ọ ke Ndin̄wam Mme Owo”
Mbon isio n̄ka ẹsiwak ndinịm idem nsannsan n̄kpọn̄ ubon, mme ufan, ye idem n̄kaowo ke ofụri ofụri. Nte oro edi akpanikọ aban̄a Mme Ntiense Jehovah? Ọkọmbụk n̄kpọntịbe kiet ke Czech Republic ekewet ete, “Ami ndịghe kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah.” Edi, enye ama adian ete: “Ana in̄wan̄în̄wan̄ nte ke mmọ [Mme Ntiense Jehovah] ẹnyene ọkpọsọn̄ odudu ido uwem. . . . Mmọ ẹdiọn̄ọ odudu ukara edi ẹnịm ke akpanikọ ẹte ke Obio Ubọn̄ Abasi ikpọn̄ ekeme ndikọk kpukpru mfịna owo. Edi kpeme se—mmọ idịghe mme ẹnyene ebeubọk ifiọpesịt. Mmọ ẹdi mme owo oro ẹsịnde idem ntotụn̄ọ ntotụn̄ọ ke ndin̄wam mme owo.”
Ndien mmọ idụn̄ke ke otu, ẹnịmde idem nsannsan ẹkpọn̄ mme iman ye mbon en̄wen. Mme Ntiense Jehovah ẹdiọn̄ọ nte ke edi mbiomo mmimọ eke N̄wed Abasi ndima nnyụn̄ nse mban̄a mme ubon mmimọ. Mmọ ẹdụn̄ ẹnyụn̄ ẹnam utom ye mme owo eke kpukpru orụk ye ido ukpono. Ke ini mme afanikọn̄ ẹtịbede, mmọ ẹsisọp ndinam n̄kpọ mban̄a ke mme enọ un̄wam ye nti un̄wam eken.
Ke edide akpan n̄kpọ akan, mmọ ẹsịn idem ke ndutịm unọ ukpep oro mînyeneke mbiet. Ido ukpono ifan̄ ẹnyene eti ndutịm ndisika n̄kese mme owo kiet kiet ke n̄kann̄kụk mmọ? Mme Ntiense Jehovah ẹnam emi ke se iwakde ikan idụt 200 ye ke se iwakde ikan usem 200! Nte an̄wan̄ade, Mme Ntiense Jehovah “ẹsịn idem ntotụn̄ọ ntotụn̄ọ ke ndin̄wam mme owo.”
Ẹsọn̄ọ Ẹyịre ke Bible
Nte ẹnyịmede, ukpepn̄kpọ Mme Ntiense Jehovah ẹkpụhọde ye mmọ oro mme ufọkabasi ẹkpepde. Mme Ntiense Jehovah ẹnịm ke akpanikọ nte ke Jehovah edi ata ọkpọsọn̄ Abasi ye nte ke Jesus edi Eyen esie, idịghe ubak eke abasi mbuot-ita. Mbuọtidem mmọ ọsọn̄ọ ọkọn̄ọ ke akpanikọ oro nte ke Obio Ubọn̄ Abasi ikpọn̄ ekeme ndida usọbọ nsọk ubonowo oro okụtde ukụt. Mmọ ẹtọt mme owo ẹban̄a nsobo idiọk editịm n̄kpọ emi oro ekperede. Mmọ ẹkwọrọ ẹban̄a un̄wọn̄ọ Abasi aban̄ade isọn̄ oro ẹnamde edi paradise ẹnọ okopitem ubonowo. Mmọ ikponoke cross. Mmọ isinịmke usọrọ Christmas. Mmọ ẹnịm ke akpanikọ nte ke ukpọn̄ esikpa ye nte ke hell ikan̄ idụhe. Mmọ ididiaha iyịp, m̀mê ndinyịme ndibọ edikịm iyịp nsịn ke idem. Mmọ ẹfep ndisịn idem ke mme mbre ukaraidem nnyụn̄ mbuana ke ekọn̄. Nte akanam afo omobụp idemfo ntak emi mme ukpepn̄kpọ Mme Ntiense Jehovah ẹnyenede ukpụhọde ntre?
N̄wedmbụk n̄kpọntịbe Massachusetts kiet, Daily Hampshire Gazette, anam an̄wan̄a nte ke Mme Ntiense Jehovah “ndinọ Bible nnennen edikabade akpan ediwak edinam oro mbon en̄wen ẹdade mfefere mfefere . . . , kpukpru ke ukeme nditiene mme Christian eke akpa isua ikie ye ikọ Bible.” The Encyclopedia of Religion onyịme nte ke “kpukpru se mmọ ẹnịmde ke akpanikọ ẹkọn̄ọ ke Bible. Mmọ ‘esisọn̄ọ itien̄wed Abasi’ (oro edi, ẹsiak itie ke Bible oro ọsọn̄ọde) ke se ikperede ndidi kpukpru ikọ mbuọtidem, ẹnyịmede ye unana mfan̄a odudu oro Bible enyenede, emi adade itie item owo ofụri ofụri.” N̄wed oro, Religion in America ọdọhọ ete: “Akananam otu emi iyokke ikpọn̄ ntịn̄enyịn esie ke ukpepn̄kpọ Bible, ndien esida ntatara ndutịm editịn̄ ntụk mme itien̄wed efen ẹsọn̄ọ ukpepn̄kpọ esie.”
Anie Edi Adausụn̄ Mmọ?
Edi nnennen ke ntak edisọn̄ọ nyịre ke mme ukpepn̄kpọ Bible emi anam edikpono ye edituak ibuot nnọ mme adausụn̄ ẹdide owo emi edide ido isio n̄ka mfịn idụhe ke otu Mme Ntiense Jehovah. Mmọ inyịmeke ye ekikere editọ ubahade ke otu mme ọkwọrọ ederi ye mme ọsọ owo. The Encyclopedia of Religion etịn̄ in̄wan̄în̄wan̄ aban̄a Mme Ntiense Jehovah ete: “Ẹkpan edinyene otu mme ọkọwọrọ ederi ye san̄asan̄a udorienyịn.”
Mmọ ẹtiene Jesus Christ nte Adausụn̄ mmọ ye nte Ibuot esop Christian. Ekedi Jesus ọkọdọhọ ete: “Ẹkûyak ẹkot mbufo, ẹte, Rabbi; koro Kiet edi Andikpep mbufo, kpukpru mbufo ẹnyụn̄ ẹdi nditọete. Ẹkûnyụn̄ ẹkot ndomo owo kiet ke isọn̄, ẹte, Ete; koro Kiet edi Ete mbufo, kpa Enyeemi odude ke heaven. Ẹkûnyụn̄ ẹyak ẹkot mbufo, ẹte, [adausụn̄, NW] koro Kiet edi [Adausụn̄, NW] mbufo, kpa Christ.”—Matthew 23:8-12.
An̄wan̄a nte ke Mme Ntiense Jehovah idehede idi isio n̄ka kpa nte Jesus mîkedịghe ama udia ye akpammịn̄. Nte enyịmede, idịghe kpukpru owo oro ẹkekopde nsunsu ntọt oro ẹkenọde ẹban̄a Jesus ye mme mbet esie ẹkeduọ ẹdụk afia edidọk enye edidọk. Ekeme ndidi owo iketịn̄ke nnennen n̄kpọ inọ ndusụk mmọ. Edieke afo enyenede mme mbụme aban̄a Mme Ntiense Jehovah ye se mmọ ẹnịmde ke akpanikọ, ntak mûyomke usụn̄ ndifiọk mmọ ọfọn akan? Usụn̄ Ufọkmbono Obio Ubọn̄ mmọ ẹna ata in̄wan̄ ẹnọ kpukpru owo oro ẹyomde akpanikọ.
Afo n̄ko emekeme ndibọ ufọn nto ndụn̄ọde ntịn̄enyịn mmọ kaban̄a nnennen ifiọk Bible, onyụn̄ ekpep nte ẹkpetuakde ibuot ẹnọ Abasi ke n̄kemuyo ye mme ikọ Jesus ẹmi: “Ini ke edi, omonyụn̄ ededi ama, eke ata mme andituak ibuot ẹdituakde ibuot ẹnọ Ete ke spirit ye ke akpanikọ: koro edi mmọ eke ẹtiede ntem ke Ete oyom ete ẹtuak ibuot ẹnọ imọ.”—John 4:23.