“Mmọ Emi Mîfiọkke N̄wed ye Mme Usụhọde Owo”

1, 2. Nso utịben̄kpọ ke Peter ye John ẹkenam ke ini mmọ ẹkperede inuaotop temple?

UTỊN uwemeyo odụk ebiet emi mme owo ẹbonode ẹyọhọ. Mme Jew emi ẹmade Abasi ye mme mbet Jesus ke ẹsan̄a ẹdụk okụre temple. Ibịghike, “ini akam” ọmọn̄ ekem.a (Utom 2:46; 3:1) Peter ye John ẹsịne ke otuowo emi ẹsan̄ade ẹka temple emi. Ẹkot inuaotop temple emi Ediye. Nte mme owo emi ẹsan̄ade ẹka temple ẹsụk ẹnemede nneme, eben̄e-eben̄e kiet emi edide n̄kpọ nte isua 60 oro akamanade mbụn̄ọ, ke eben̄e mme owo n̄kpọ.​—Utom 3:2; 4:22.

² Nte Peter ye John ẹsan̄ade ẹkpere, eben̄e-eben̄e oro ọtọn̄ọ nditịn̄ se enye esitịn̄de kpukpru ini eben̄e okụk. Mme apostle oro ẹtuak ẹda ẹse eben̄e-eben̄e oro oyomde ẹnọ imọ n̄kpọ do. Peter ọdọhọ enye ete: “Nnyeneke silver ye gold, edi se nnyenede ke nnọ fi. Ke enyịn̄ Jesus Christ eyen Nazareth, san̄a!” Kere nte idem akpade mme owo do ndikụt nte mbụn̄ọ oro adahade ada ini Peter omụmde enye ubọk emenede. Akpa edi emi enye adahade ada ke ukot tọn̄ọ enye akamana! (Utom 3:6, 7) Kere nte mbụn̄ọ oro osụkde enyịn ese ukot esie onyụn̄ odomode ndisan̄a! Emi anam enye ọfrọ otoro Abasi ke ọkpọsọn̄ uyo!

3. Nso akakan enọ ke ẹkenọ owo oro ekedide mbụn̄ọ ye mbon emi ẹkedude do?

³ Mme owo ẹnen̄ede ẹkop idatesịt, ẹfehe ẹbịne Peter ye John ke etehe Solomon. Peter ada do etịn̄ se utịben̄kpọ oro ọwọrọde ọnọ mmọ. Itie Peter adade mi ke Jesus akada ekpep mme owo n̄kpọ ini kiet ko. (John 10:23) Se Peter ọnọde mbụn̄ọ oro ye mbon emi ẹdude do ọfọn akan silver ye gold. Enye ọnọ mmọ ifet ndikabade esịt man ẹfen mme idiọkn̄kpọ mmọ, onyụn̄ ọnọ mmọ ifet ndikabade ndi mme mbet Jesus Christ, kpa owo emi Jehovah emekde nte “Akpan Isụn̄utom uwem.”​—Utom 3:15.

4. (a) Nso iketịbe ke Peter ye John ẹma ẹkekọk owo udọn̄ọ ke utịbe utịbe usụn̄? (b) Ewe mbụme iba ke idibọrọ?

⁴ Owo idifreke usen emi tutu amama! Ẹma ẹnam ete kiet emi ekedide mbụn̄ọ asan̄a. Ẹma ẹnyụn̄ ẹnọ ediwak tọsịn owo ifet ndikabade esịt man mmọ ẹkeme ndisan̄a ye Abasi. (Col. 1:9, 10) N̄kpọ en̄wen edi ke se iketịbede usen oro ama anam mbon ukara ẹtọn̄ọ ndikọbọ ikọt Abasi m̀mê mme mbet Christ, ẹnyụn̄ ẹdomo ndikpan mmọ ndinam ewụhọ oro Jesus ọkọnọde ete ẹkwọrọ etop Obio Ubọn̄. (Utom 1:8) Nte Peter ye John ẹkekwọrọde ikọ ẹnọ mbon emi ẹkedude do kpa ye emi ‘mmọ mîkọfiọkke n̄wed, ẹkenyụn̄ ẹdide mme usụhọde owo’ ekpep nnyịn nso?b (Utom 4:13) Ndien didie ke nnyịn ikeme ndikpebe nte mmọ ye mme mbet eken ẹkenamde n̄kpọ ke ini ẹkekọbọde mmọ?

Idịghe ke “Odudu Idem Nnyịn” (Utom 3:11-26)

5. Nte Peter eketịn̄de ikọ ye mme owo ekpep nnyịn nso?

⁵ Peter ye John ẹkeda ke iso mbon emi mmọ ẹfiọkde ke ekeme ndidi ndusụk mmọ ẹma ẹtiene ẹdọhọ ẹkọn̄ Jesus ke eto. (Mark 15:8-15; Utom 3:13-15) Kere nte Peter ekenyenede uko ọdọhọ mmọ ke imọ ikada enyịn̄ Jesus inam mbụn̄ọ oro asan̄a. Peter ikasiakke mmọn̄ ke akpanikọ. Enye ama ọdọhọ ke mmọ ikanamke ọfọn ndiketiene nnyene ubọk ke n̄kpa Christ. Edi Peter ikesịnke mmọ ke esịt, sia mmọ ẹkenam n̄kpọ emi “ke unana ifiọk.” (Utom 3:17) Peter eketịn̄ ikọ ye mmọ nte nditọete esie, onyụn̄ enen̄ede etịn̄ nti n̄kpọ oro Obio Ubọn̄ Abasi edinamde. Edieke mmọ ẹkabarede esịt ẹnyụn̄ ẹbuọt idem ye Jesus, Jehovah ọyọnọ mmọ “mme ini nduọkodudu.” (Utom 3:19) Ke ini ikwọrọde iban̄a nte Jehovah edibierede ikpe inọ mme owo, ana isinyene uko itịn̄ nnennen n̄kpọ ifeheke owo enyịn. Edi ana inen̄ede ikpeme man nnyịn idisọsọn̄ ido ye mme owo m̀mê ndibiere ikpe nnọ mmọ. Utu ke oro, nnyịn ikpenyene ndidiọn̄ọ ke ndusụk mbon oro ikwọrọde ikọ inọ ẹyedikpono Jehovah ẹnyụn̄ ẹkabade ẹdi nditọete nnyịn, ndien ukem nte Peter, ana isitịn̄ nti n̄kpọ oro Obio Ubọn̄ Abasi edinamde.

6. Didie ke Peter ye John ẹkewụt ke imosụhọde idem?

⁶ Mme apostle oro ẹma ẹsụhọde idem. Mmọ ẹma ẹnam mme owo ẹdiọn̄ọ ke idịghe odudu idem mmimọ ke ikada inam utịben̄kpọ oro. Peter ọkọdọhọ mmọ ete: “Nso . . . inam mbufo ẹwụkde enyịn ẹse nnyịn nte n̄kpọ eke nnyịn idade odudu idem nnyịn m̀mê uten̄e Abasi nnyịn inam enye asan̄a?” (Utom 3:12) Peter ye mme apostle eken ẹma ẹdiọn̄ọ ke Abasi akan̄wam mmimọ inam kpukpru se mmimọ ikanamde ini ikọkwọrọde ikọ. Ntre, mmọ ẹma ẹsụhọde idem, ẹnọ Jehovah ye Jesus itoro ke kpukpru n̄kpọ oro mmọ ẹkenamde.

7, 8. (a) Nso ke nnyịn ikeme ndinam nnọ mme owo? (b) Didie ke un̄wọn̄ọ ‘edinam kpukpru n̄kpọ ẹtọn̄ọ ntak ẹfọn ẹma’ osu mfịn?

⁷ Oyom nnyịn isisụhọde idem n̄ko ke ini ikwọrọde ikọ. Se idude edi ke Abasi inọhọ mme Christian mfịn odudu ndikọk mme owo udọn̄ọ ke utịbe utịbe usụn̄. Edi ukem nte Peter, nnyịn imekeme ndin̄wam mme owo ẹbuọt idem ye Abasi ye Christ ẹnyụn̄ ẹnam n̄kpọ man edi se ẹfende mme idiọkn̄kpọ mmọ. Se idinamde Jehovah ọnọ mmọ nduọkodudu edi oro. Kpukpru isua, ata ediwak tọsịn owo ẹsinyịme ndinam n̄kpọ man Jehovah efen mme idiọkn̄kpọ mmọ. Mmọ ẹsinyụn̄ ẹnam n̄kpọ man ẹna baptism ẹkabade ẹdi mme mbet Christ.

⁸ Nnyịn idu idahaemi ke ini emi Peter ọkọdọhọde nte “ẹdinamde kpukpru n̄kpọ ẹtọn̄ọ ntak ẹfọn ẹma.” Obio Ubọn̄ Abasi ama ọtọn̄ọ ndikara ke heaven ke 1914 ndien emi osu se Abasi akadade mme prọfet esie ke eset etịn̄. (Utom 3:21; Ps. 110:1-3; Dan. 4:16, 17) Esisịt ini ke oro ebede, Christ ama an̄wam ẹfiak ẹtọn̄ọ ẹkpono Abasi ke nnennen usụn̄ mi ke isọn̄. Emi anam ata ediwak owo ẹdidu ke ndamban̄a Paradise, ẹnyụn̄ ẹyak Obio Ubọn̄ Abasi akara mmọ. Mmọ ẹma ẹtre ndidu idiọk uwem emi mmọ ẹkesidude ẹnyụn̄ ẹtọn̄ọ ndidu uwem nte Abasi oyomde. (Eph. 4:22-24) Kpa nte Abasi ọkọnọde spirit esie ẹda ẹnam mbụn̄ọ oro ekedide eben̄e-eben̄e do asan̄a, kpa ntre ke enye ọnọ mme owo spirit esie ẹda ẹkwọrọ ikọ mfịn. Ntre nnyịn isikwọrọke ikọ ke odudu idem nnyịn, Jehovah esin̄wam nnyịn ikwọrọ. Ndien ukem nte Peter, ana isinyene uko inyụn̄ inen̄ede idiọn̄ọ ndida Bible n̄kpep mme owo Ikọ Abasi. Ima ikụt nte mme owo ẹdide ẹdima Ikọ Abasi ẹnyụn̄ ẹkabarede ẹdi mme mbet Christ, ana idiọn̄ọ ke idịghe odudu idem nnyịn ke ida inam oro, edi ke Jehovah an̄wam nnyịn.

‘Nnyịn Ikemeke Nditre Nditịn̄ Ikọ’ (Utom 4:1-22)

9-11. (a) Ikpọ owo mme Jew ẹkenam n̄kpọ didie ke ẹma ẹkekop se Peter ye John ẹketịn̄de? (b) Nso ke mme apostle oro ẹkebiere ndinam?

⁹ Se Peter eketịn̄de, ye nte mbụn̄ọ oro ọkọfrọde ke ntak idatesịt ofiori n̄kpo, ama anam editịm okpon ke obio. Ntak edi oro etubom temple​—kpa owo emi ẹkemekde ẹte ese aban̄a okụre temple​—ye mbọn̄ oku ẹkebụmerede ẹka ndise se iketịbede. Etie nte irenowo emi ẹkedi mme Sadducee, kpa okopodudu n̄ka mbon inyene ye mbon ukara oro ẹkesinamde n̄kpọ man emem odu ke ufọt mmọ ye mbon Rome. Mmọ ikamaha ndinịm ibet oro mîkesịneke ke n̄wed edi oro mme Pharisee ẹkenen̄erede ẹma, mmọ ẹkesinyụn̄ ẹda ukpepn̄kpọ ediset ke n̄kpa ẹnam n̄kpọ imam.c Esịt ama enen̄ede ayat mmọ ndikụt Peter ye John ẹnyenede uko ẹkpep mme owo ke temple ke ẹma ẹnam Jesus eset!

¹⁰ Mme asua oro esịt akayatde do ẹma ẹtop Peter ye John ẹdọn̄ ke ufọk-n̄kpọkọbi, ndien ke ndan̄nsiere ẹma ẹdụri mmọ ẹsion̄o ẹda ẹka akwa esopikpe mme Jew. Mme andikara oro ẹkekerede ke mmimọ idiọn̄ọ n̄kpọ ikan do ẹkeda Peter ye John nte mbon emi “mîfiọkke n̄wed ye mme usụhọde owo.” Ntre ke mmọ ikenyeneke unen ndikpep mme owo n̄kpọ ke temple. Peter ye John ikakaha ufọkn̄wed mme Rabbi. Edi nte mmọ ẹketịn̄de ikọ uko uko, ẹkenyụn̄ ẹtịn̄de se mmọ ẹnịmde ke akpanikọ ama anam idem akpa mbon oro ẹkedude ke esopikpe oro. Peter ye John ẹkeda m̀mọ̀n̄ uko ẹtịn̄ ikọ ntre? N̄kpọ kiet edi ke “mmọ ẹkesidu ye Jesus.” (Utom 4:13) Jesus emi ekedide eteufọk mmọ, ekesikpep mme owo n̄kpọ nte owo emi Abasi ọnọde odudu, ikpepke nte mme scribe.​— Matt. 7:28, 29.

¹¹ Esopikpe oro ẹma ẹwụk mme apostle ete ẹtre ndikwọrọ ikọ. Mbon obio oro ẹma ẹsinen̄ede ẹkpono se esopikpe oro esitịn̄de. Ke ini ẹkemende Jesus ẹdi esopikpe emi urua ifan̄ emi ẹkebede, kpa esopikpe emi ke ẹkedọhọ ke Jesus “odot n̄kpa.” (Matt. 26:59-66) Edi oro ikanamke idem enyek Peter ye John. Ke ini Peter ye John ẹkedade ke iso mme ọwọrọetop mbon inyene oro ẹkenen̄erede ẹfiọk n̄wed do, mmọ ẹma ẹtịn̄ ikọ uko uko ye ke usụn̄ oro owụtde ukpono ẹte: “Ẹkere ise ke idem mbufo m̀mê enen ke enyịn Abasi ndikop uyo mbufo n̄kan eke Abasi. Edi amaedi nnyịn, nnyịn ikemeke nditre nditịn̄ mban̄a mme n̄kpọ emi nnyịn ikokụtde inyụn̄ ikopde.”​—Utom 4:19, 20.

12. Nso ikeme ndin̄wam nnyịn inen̄ede inyene uko inyụn̄ isitịn̄ se inịmde ke akpanikọ inọ mbon en̄wen?

¹² Ndi afo emenyene uko nte mme apostle oro? Esitie fi didie ke idem ndikwọrọ ikọ nnọ mme imọ owo, mbon oro ẹnen̄erede ẹfiọk n̄wed, m̀mê ikpọ owo ke obio mbufo? Nso ke afo akpanam edieke mbonubon mbufo, nditọ ufọkn̄wed mbufo, m̀mê mbon itieutom mbufo ẹsakde fi sia edide Ntiense Jehovah? Ndi akpayak ndịk anam fi? Edieke edide ntre, afo emekeme ndikan utọ ndịk oro. Ke ini Jesus okodude ke isọn̄, enye ama ekpep mme apostle esie nte mmọ ẹkemede nditịn̄ se mmọ ẹnịmde ke akpanikọ uko uko ye ke usụn̄ oro owụtde ukpono. (Matt. 10:11-18) Ke Jesus ama ekeset ke n̄kpa, enye ama ọn̄wọn̄ọ ọnọ mme mbet esie ke iyaka iso idu ye mmọ “kpukpru usen tutu esịm akpatre ini editịm n̄kpọ emi.” (Matt. 28:20) Ofụn oro anamde akpanikọ mfịn anam se Jesus ọdọhọde enye anam; enye ekpep nnyịn nte ikpetịn̄de se inịmde ke akpanikọ inọ mme owo uko uko. (Matt. 24:45-47; 1 Pet. 3:15) Ẹsikpep nnyịn nte ikpanamde emi ke mme mbono esop nnyịn, utọ nte Mbono Esop Uwem ye Utom Nnyịn, imesinyụn̄ ikot mme n̄kpọ emi ke mme n̄wed nnyịn ye ke ikpehe Intanet nnyịn. Mme n̄kpọ emi ẹsịne “Mme Mbụme Bible Oro Ẹbọrọde” emi odude ke ikpehe Intanet nnyịn ke jw.org. Ndi afo emesidụk mme mbono esop emi onyụn̄ odụk ikpehe Intanet nnyịn jw.org? Ekpedi ntre, afo eyenen̄ede enyene uko onyụn̄ ọdọdiọn̄ etịn̄ se enịmde ke akpanikọ ọnọ mme owo. Ndien ukem nte mme apostle oro, afo udûyakke se mme owo ẹtịn̄de m̀mê se mmọ ẹnamde akpan fi nditịn̄ mme n̄kpọ oro ekpepde ke Bible nnọ mbon en̄wen.

‘Mmọ Ẹmenede Uyo Ẹbọn̄ Akam Ẹnọ Abasi’ (Utom 4:23-31)

13, 14. Nso ke ikpanam edieke ẹkọbọde nnyịn, ndien ntak-a?

¹³ Ke ndondo oro ẹsiode Peter ye John ke ufọk-n̄kpọkọbi, mmọ ẹma ẹkesobo ye nditọete eken. Kpukpru ‘mmọ ẹma ẹmenede uyo ẹbọn̄ akam ẹnọ Abasi’ ẹnyụn̄ ẹdọhọ Abasi anam mmimọ inyene uko ika iso ikwọrọ ikọ. (Utom 4:24) Peter ama enen̄ede ọdiọn̄ọ ke ifọnke owo ọbuọt idem ke idem esie nte enye odomode ndinam uduak Abasi. Ke n̄kpọ nte urua ifan̄ emi ẹkebede, enye ama ọdọhọ Jesus uko uko ete: “Kpukpru mmọ eken ẹkpetatuak ukot ẹduọn̄ọ ke ntak fo, ami ndituakke ukot nduọ tutu amama!” Edi, nte Jesus eketịn̄de, Peter ama efehe owo iso onyụn̄ akan̄ Jesus emi ekedide ufan esie ye andikpep esie. Edi Peter ama ekpep n̄kpọ oto ndudue esie.​—Matt. 26:33, 34, 69-75.

¹⁴ Afo ndinyụn̄ mbebiere kpọt ndikwọrọ ikọ ikemke. Ke ini mme asua ẹdomode ndikpan fi ndinam n̄kpọ Abasi m̀mê ẹdomode ndinam fi etre ndikwọrọ ikọ, emekeme ndikpebe Peter ye John. Bọn̄ akam dọhọ Jehovah ọnọ fi ukeme. Dọhọ nditọete ẹn̄wam fi. Tịn̄ mfịna fo nọ mbiowo ye nditọete oro ẹnen̄erede ẹma Abasi. Akam oro nditọete fo ẹbọn̄de ekeme ndisọn̄ọ fi idem.​—Eph. 6:18; Jas. 5:16.

15. Ntak emi mbon oro ẹma ẹketre ndikwọrọ ikọ ke ndusụk ini mîkpayakke idem emem mmọ?

¹⁵ Edieke edide enyene se ikanamde fi etre ndikwọrọ ikọ ke ndusụk ini, kûyak oro anam idem emem fi. Kûfre ke enyene ini oro kpukpru mme apostle ẹketrede ndikwọrọ ikọ ke ẹma ẹkewot Jesus, edi mmọ ẹma ẹfiak ẹtọn̄ọ ndikwọrọ ikọ. (Matt. 26:56; 28:10, 16-20) Utu ke ndiyak ndudue oro akanamde ke ini edem anam idem emem fi, kam kpep n̄kpọ to se iketịbede oro nyụn̄ da se ekpepde sọn̄ọ mbon en̄wen idem.

16, 17. Akam oro mme mbet Jesus ẹkebọn̄de ke Jerusalem ekpep nnyịn nso?

¹⁶ Nso ke nnyịn ikpọbọn̄ akam iben̄e ke ini mbon ukara ẹkọbọde nnyịn? Ti ke mme mbet Jesus ikeben̄eke ite ẹnam idomo etre ndisịm mmimọ. Mmọ ẹma ẹti se Jesus eketịn̄de ete: “Edieke mmọ ẹkekọbọde mi, mmọ ẹyekọbọ mbufo n̄ko.” (John 15:20) Utu ke ndikere ke ikpanaha idomo esịm mmimọ, mme mbet Jesus ẹkeben̄e Jehovah ẹte ‘ọnọ ntịn̄enyịn’ ke ikọ ndịghe oro mme asua oro ẹketịn̄de. (Utom 4:29) N̄kpọ emi ama enen̄ede an̄wan̄a mme mbet, sia mmọ ẹma ẹfiọk ke ukọbọ oro ekesịmde mmimọ okosu prọfesi Bible. Mmọ ẹma ẹfiọk ke ‘ẹyenam uduak Abasi ke isọn̄,’ nte Jesus ekekpepde mmọ ke akam Ọbọn̄ inamke n̄kpọ m̀mê nso ke mme andikara ererimbot ẹnam.​—Matt. 6:9, 10.

¹⁷ Mme mbet ẹma ẹbọn̄ akam ẹdọhọ Jehovah an̄wam mmimọ. Mmọ ẹkedọhọ ẹte: “Nọ ifịn fo ukeme ndika iso ntịn̄ ikọ fo uko uko.” Nso ke Jehovah akanam kpa idahaoro? “Ebiet emi mmọ ẹkesopde idem ọtọkiet [ama] enyek; ndien kpukpru mmọ ẹyọhọ ye edisana spirit ẹnyụn̄ ẹtịn̄ ikọ Abasi uko uko.” (Utom 4:29-31) Idụhe n̄kpọ oro ekemede ndikpan Jehovah ndinam se enye akaduakde. (Isa. 55:11) Ọkpọkọm mme asua ẹnam se ẹnanam, ọkpọkọm mmọ ẹsọn̄ odudu didie, edieke nnyịn imenerede uyo ibọn̄ akam inọ Abasi, imenịm ke enye ọyọnọ nnyịn odudu man ika iso itịn̄ ikọ esie uko uko.

Idinam Ibat ‘Inọ Abasi, Idịghe Owo’ (Utom 4:32–5:11)

18. Nso ke nditọete emi ẹkedude ke esop ke Jerusalem ẹkenam ẹnọ kiet eken?

¹⁸ Ikebịghike, se iwakde ibe owo 5,000 emi ẹkemade Abasi ẹma ẹditiene ẹnam n̄kpọ Abasi ke obufa esop oro ẹketọn̄ọde ke Jerusalem.d Kpa ye oro mmọ ẹketode nsio nsio itie, mmọ ẹma ẹnyene “esịt kiet ye ekikere kiet.” Ndien emi ama anam mmọ ẹdiana kiet. (Utom 4:32; 1 Cor. 1:10) Mme mbet Jesus ẹma ẹbọn̄ akam ẹdọhọ Jehovah an̄wam mmimọ. Mmọ ẹma ẹsinyụn̄ ẹn̄wam kiet eken, ẹsọn̄ọ kiet eken idem, ẹsinyụn̄ ẹnọ kiet eken se ẹdade ẹdu uwem ini ekededi emi mmọ ẹyomde. (1 John 3:16-18) Ke uwụtn̄kpọ, mbet kiet emi ekekerede Joseph, emi mme apostle ẹkekotde Barnabas, ama anyam isọn̄ esie onyụn̄ ayak ofụri okụk isọn̄ oro ọnọ man ẹda ẹn̄wam mbon oro ẹketode anyan ebiet ẹdidu ẹbịghi ke Jerusalem man mmọ ẹka iso ẹkpep n̄kpọ ẹban̄a Abasi.

19. Ntak emi Jehovah okowotde Ananias ye Sapphira?

¹⁹ Ebe ye n̄wan oro ẹkekerede Ananias ye Sapphira ẹma ẹtiene ẹnyam inyene mmọ ẹnyụn̄ ẹtiene ẹtịp okụk. Mmọ ẹkenam nte imọnọ ofụri okụk oro mmọ ẹkenyamde in̄wan̄ mmọ; edi mmọ ẹma ‘ẹmụm ubak okụk ẹnịm ke ndịbe.’ (Utom 5:2) Jehovah ama owot ebe ye n̄wan oro, idịghe ke ntak emi okụk oro mmọ ẹkenọde mîkawakke, edi ekedi ke ntak utọ esịt emi mmọ ẹkedade ẹnọ okụk oro ye nte mmọ ẹkesude nsu akanam. Mmọ ‘ikosụhu nsu inọ owo, edi ẹkesu ẹnọ Abasi.’ (Utom 5:4) Ananias ye Sapphira ẹkenyụn̄ ẹtie nte mbon mbubịk oro Jesus okobiomde ikpe ini enye okodude mi ke isọn̄. Mmọ ẹkeyom mme owo ẹtoro mmimọ ikereke m̀mê Abasi edida didie se mmimọ inamde oro.​—Matt. 6:1-3.

20. Nso ye nso ke ikpep iban̄a ndinọ Jehovah n̄kpọ?

²⁰ Ediwak miliọn Mme Ntiense Jehovah mfịn ẹsitiene ẹtịp n̄kpọ ke imaesịt man ẹda ẹnam utom ukwọrọikọ ke ofụri ererimbot ukem nte mme mbet Jesus ke eyo mme apostle ke Jerusalem ẹkenamde. Owo isinyịkke-nyịk owo ndomokiet ada ini m̀mê okụk esie an̄wam ke utom Abasi. Jehovah iyomke nnyịn inam n̄kpọ esie nte n̄kpọ eke enye enyịkde-nyịk nnyịn. (2 Cor. 9:7) Ke ini inọde Jehovah n̄kpọ, enye isisehe m̀mê se inọde enye ekpri didie m̀mê okpon didie, edi esise utọ esịt emi idade inọ. (Mark 12:41-44) Inaha itie nte Ananias ye Sapphira, emi ẹkenamde utom Abasi man mme owo ẹtoro mmọ. Utu ke oro, ikpakam iyak ata ima oro imade Abasi ye nditọete nnyịn esinam inam n̄kpọ Jehovah kpukpru ini ukem nte Peter, John, ye Barnabas ẹkenamde.​—Matt. 22:37-40.