Nọ Ukpep An̄wan̄wa ye ke Ufọk ke Ufọk
“N̄kesịnke . . . ndikpep mbufo n̄kpọ an̄wan̄wa ye ke ufọk ke ufọk.”—UTOM 20:20, “Byington.”
1. Didie ke oku Catholic kiet eketịn̄ aban̄a edikụt unen oro utom eke ufọk-ke-ufọk eke Mme Ntiense Jehovah okụtde?
“MBON Catholic Ẹda Gospel Ẹsan̄a ke Enyịnusụn̄ ke Enyịnusụn̄.” Ntre ke ibuotikọ kiet ke The Providence Sunday Journal eke October 4, 1987, okokot. N̄wedmbụk n̄kpọntịbe oro ọkọtọt nte ke akpan uduak edinam emi ekedi “ndikot ndusụk mbon n̄kann̄kụk mmọ oro mînamke utom aba ndifiak n̄kop idem ke uwem n̄kann̄kụk mmọ.” Ẹma ẹkot ẹto Oku John Allard, esenyịn ke Ọfis esede n̄kpọ aban̄a Ukwọrọikọ ke n̄kann̄kụk emi odude ke idak Ukpeme Bishop, nte ọdọhọde ete: “Ke akpanikọ, ekese eyịghe ẹyedu. Mme owo ẹyedọhọ ete, ‘Mmọ ẹka oro, ukem nte Mme Ntiense Jehovah.’ Edi Mme Ntiense Jehovah ẹkụt unen, nte mmọ ikwe? Ekpedide afo emekeme ndika Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ekededi oro odude ke obio emi [Rhode Island, U.S.A.,] onyụn̄ okụt mme esop ẹyọhọde ye n̄kani mbon Catholic.”
2. Nso mbụme nte enende ẹdemede?
2 Ih, ẹdiọn̄ọ Mme Ntiense Jehovah mfọn mfọn ke ntak utom eke ufọk-ke-ufọk mmọ oro okụtde unen. Edi ntak mmọ ẹkade ke ufọk ke ufọk-ọ?
Ido Mme Apostle
3. (a) Nso ewụhọ ke Jesus ọkọnọ mme mbet esie? (b) Ke nso akpan usụn̄ ke akpa mme anditiene Christ ẹkenam utom mmọ?
3 Jesus Christ ama ọnọ mme anditiene enye akpan ewụhọ emi: “Mbufo ẹka ẹkanam [“mme owo ke,” NW] kpukpru mme idụt ẹdi mbet Mi, ẹnịm mmọ baptism ẹsịn ke enyịn̄ Ete ye Eyen ye edisana spirit: ẹnyụn̄ ẹkpep mmọ ẹnam kpukpru n̄kpọ eke n̄ketemede mbufo: ndien sese, Ami ndodu ye mbufo kpukpru ini, tutu osịm utịt ererimbot.” (Matthew 28:19, 20) Akpan usụn̄ emi edinamde utom oro ama ana in̄wan̄în̄wan̄ usọp usọp ke usen Pentecost eke 33 C.E. ebede. “Kpukpru usen, ke temple ye ke ufọk, mmọ idopke uyo ndikpep nnyụn̄ n̄kwọrọ nte ke Jesus edi Christ.” (Utom 5:42) Ke n̄kpọ nte isua 20 ke ukperedem, apostle Paul ama abuana ke utom eke ufọk-ke-ufọk, koro enye eketide mbiowo Christian ẹtode obio Ephesus ete: “N̄kefeheke ndisian mbufo sededi eke odorode mbufo n̄kpọ, mma nnyụn̄ n̄kpep mbufo n̄kpọ an̄wan̄wa, nnyụn̄ n̄kpep mbufo ke ufọk ke ufọk.”—Utom 20:20.
4. Ntak emi nnyịn ikemede nditịn̄ nte ke Utom Mme Apostle 5:42 ye Utom Mme Apostle 20:20 ẹwọrọ nte ke ẹma ẹsisuan ukwọrọikọ mme anditiene Jesus ke ufọk ke ufọk-ọ?
4 Ke Utom Mme Apostle 5:42 ẹkabade ikọ oro “ke ufọk” ẹto kat’ oiʹkon. Mi ẹda ka·taʹ ke usụn̄ifiọk eke “edisasuan.” Ntem, ẹma ẹsuan ukwọrọikọ oro mme mbet ẹkekwọrọde ke ufọk kiet ẹsịm eken. Ke etịn̄de aban̄a Utom Mme Apostle 20:20, Randolph O. Yeager ekewet ete ke Paul ama ekpep n̄kpọ “ke an̄wan̄wa mboho [de·mo·siʹa] ye ke ufọk ke ufọk ([ka·taʹ] san̄asan̄a nsan̄a ikọenyịn̄ aban̄ade edisuan). Paul ama abiat isua ita ke Ephesus. Enye ama awaha kpukpru ufọk, m̀mê ke nsụhọde n̄kaha enye ama ọkwọrọ ikọ ọnọ kpukpru owo (Ut 20 ufan̄ikọ 26). Emi edi nsọn̄ọ n̄wed Abasi ọnọ utom ukwọrọikọ eke ufọk ke ufọk ọkọrọ ye enyeoro ẹsinamde ke an̄wan̄wa mbonoesop.”
5. Ke Utom Mme Apostle 20:20, ntak emi Paul mîketịn̄ke itụk edika ikot ebuana otuowo nnọ mbiowo m̀mê utom ubọkerọn̄ ikpọn̄-ọ?
5 Ẹda ka·taʹ ke ukem usụn̄ oro ke Luke 8:1, emi etịn̄de aban̄a Jesus nte ọkwọrọde ikọ “ke ikpọ obio ye obio-in̄wan̄.” Paul akada uduot kat’ oiʹkous emi adade ọnọ ediwak n̄kpọ ke Utom Mme Apostle 20:20. Mi ndusụk edikabade Bible okot “ke ufọk mbufo.” Edi apostle oro iketịn̄ke iban̄a edika ikot ebuana otuowo nnọ mbiowo m̀mê utom ubọkerọn̄ ke ufọk ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ ikpọn̄. Udiana ikọ esie ẹwụt ke enye eketịn̄ aban̄a utom eke ufọk-ke-ufọk ye mbon oro mînịmke ke akpanikọ, koro enye eketịn̄ ete: “N̄kwọrọ nnọ mme Jew ye mme Greek, nte mmọ ẹkabade ẹsịt ẹtiene Abasi, ẹnyụn̄ ẹbuọt idem ye Ọbọn̄ nnyịn Jesus Christ.” (Utom 20:21) Ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ ẹma ẹkakabade ẹsịt ẹnyụn̄ ẹbuọt idem ye Jesus. Ntem, Utom Mme Apostle 5:42 ye Utom Mme Apostle 20:20 ẹnyene n̄kpọ ndinam ye edikwọrọ ikọ nnọ mmọ oro mînịmke ke akpanikọ “ke ufọk ke ufọk,” m̀mê ke enyịnusụn̄ ke enyịnusụn̄.
Ukpụhọ Idụhe Inọ Enye
6. Nso ke ẹketịn̄ ẹban̄a uduot ukwọrọikọ Paul ke Ephesus?
6 Ke etịn̄de aban̄a ikọ Paul ke Utom Mme Apostle 20:20, ke 1844 Abiel Abbot Livermore ama ewet ete: “Enye ikoyụhọke ye ikpîkpu edinọ utịn̄ikọ ke an̄wan̄wa mboho, nnyụn̄ n̄kama mme usụn̄ en̄wen nnọ enye, edi ekebịne akwa utom esie ke idem mme owo, ke ufọk ke ufọk, onyụn̄ emen akpanikọ eke heaven ke ata ata usụn̄ aka ufọk man osịm mme ebietidụn̄ ye esịt mbon Ephesus.” Ke ata ndondo emi, ẹkedọhọ ẹte: “Edisuan gospel ke ufọk ke ufọk ama onịm mme Christian akpa isua ikie idiọn̄ọ toto ke editọn̄ọ (cf. Utom 2:46; 5:42). . . . [Paul] ama enen̄ede anam utom esie ọnọ mme Jew ye mme Gentile ke Ephesus, ndien mmọ ikenyeneke ikọ ndida nnyan̄a idem edieke mmọ ẹtakde ke idiọkn̄kpọ mmọ.”—The Wesleyan Bible Commentary, Volume 4, page 642, 643.
7. Ntak ẹkemede ndidọhọ nte ke Abasi onyịme utom eke ufọk-ke-ufọk eke Mme Ntiense Jehovah?
7 Okposụkedi an̄wan̄wa utịn̄ikọ enyenede itie esie ke nditan̄a eti mbụk, enye idịghe ukpụhọ inọ edisobo owo iso ye iso ke enyịnusụn̄. Kaban̄a emi, eyen ukpepn̄kpọ oro, Joseph Addison Alexander, ọkọdọhọ ete: “Ufọkederi itọn̄ọke n̄kpọ ndomokiet kan̄a ndinọ itie m̀mê ndidomo odudu oro ufọkederi enyenede ke ukwọrọikọ eke ufọk ke ufọk.” Nte eyen ukpepn̄kpọ oro, O. A. Hills, ekesịnde enye: “Ana an̄wan̄wa ukpepn̄kpọ ye ukpepn̄kpọ eke ufọk-ke-ufọk ẹsan̄a ikpat kiet.” Mme Ntiense Jehovah ẹsinọ item ke mme nneme An̄wan̄wa Mbonoesop mmọ eke urua ke urua. Mmọ n̄ko ẹnyene in̄wan̄în̄wan̄ uyarade nte ke ido usuan akpanikọ Bible eke mme apostle ke ufọk ke ufọk esikụt unen. Ndien Jehovah ke akpanikọ onyịme emi, koro nte utịp utọ utom emi, enye ke anam ediwak tọsịn owo ẹbụn̄ọ ẹdụk utuakibuot esie oro emenede ke enyọn̄ ke isua kiet kiet.—Isaiah 2:1-4; 60:8, 22.
8. (a) Nso ke ẹketịn̄ ẹban̄a ntak emi ukwọrọikọ eke ufọk-ke-ufọk okụtde unen? (b) Didie ke ẹkeme ndimen Mme Ntiense Jehovah ndomo ye Paul ke edikwọrọ ikọ ke enyịnusụn̄ ye ke unọ ikọ ntiense eken?
8 Owo efen ọkọdọhọ ete: “Mme owo ẹsikụt nte ememde nditi se ẹkpepde ke enyịnusụn̄ mmọ ẹkan eke edinam ufọkederi.” Ọfọn, Paul ama esidu ke enyịnusụn̄ kpukpru ini, onịmde eti uwụtn̄kpọ nte asan̄autom. Eyen ukpepn̄kpọ Bible oro, Edwin W. Rice, ekewet ete, “Enye ikoyụhọke ke ndikpep n̄kpọ nnyụn̄ nnyene nneme ke synagogue ye ke an̄waurua. Enye ama akam esịn ifịk ‘ekpep n̄kpọ’ ‘ke ufọk ke ufọk.’ En̄wan eke ufọk-ke-ufọk, ubọk-ke-ubọk, iso-ye-iso ye idiọk, ndinyụn̄ n̄kan mme owo nda nsọk Christ ke enye akan̄wana ke Ephesus.” Mme Ntiense Jehovah ẹdiọn̄ọ ẹte ke nneme owo-ye-owo ke enyịnusụn̄ esikụt unen. Akande oro, mmọ ẹsinam mfiakn̄ka ẹnyụn̄ ẹnem esịt ndineme nneme ye idem mme andibiọn̄ọ edieke mme owo ẹmi ediyakde nneme oro esịnede ifiọk ada itie. Didie ke ẹbiet Paul ntem! Kaban̄a enye, F. N. Peloubet ekewet ete: “Ofụri utom Paul ikokụreke ke mme mbonoesop. Eyịghe idụhe ke enye ama esika ebịne ediwak owo ọkpọ ọkpọ ke ufọk mmọ ke ebiet ekededi oro enye ọfiọkde aban̄a owo oro obụpde mbụme, m̀mê oro otịmde enyene udọn̄ m̀mê idem esịnde ndinyịme edineme n̄kpọ mban̄a ido ukpono.”
Mbiowo Ẹnyene Ndida Usụn̄
9. Nso uwụtn̄kpọ ke Paul okonịm ọnọ ekemmọ mbiowo?
9 Nso uwụtn̄kpọ ke Paul okonịm ọnọ ekemmọ mbiowo? Enye okowụt ete ke mmọ ẹkpedi uko uko mme anditan̄a eti mbụk ke ufọk-ke-ufọk oro mînyụn̄ ikpaha mba. Ke 1879, J. Glentworth Butler ekewet ete: “[Mbiowo Ephesus] ẹma ẹdiọn̄ọ ẹte ke ukwọrọikọ [Paul], ekikere udụk afanikọn̄ m̀mê uwọrọetop ikotụkke enye ndomokiet; nte ke enye ikomụmke akpanaikọ ndomokiet oro ẹkeyomde ikama; nte ke enye, ye unana editụhọ nnọ n̄kan̄ kiet, ikọsọn̄ọke iyịre ke akpan m̀mê utịbe akpanikọ kiet, edi akakpak sụk n̄kpọ ye kpukpru n̄kpọ emi ẹkefọnde ‘se ẹdade ẹteme owo,’ m̀mê ẹnam owo ọkọri: kpa ofụri item Abasi ke edisana idaha ye uyọhọ esie! Ndien se ‘owụtde’ ke edinam akapnikọ emi, ufiop ufiop ‘ukpepn̄kpọ’ Christian akpanikọ emi, ekedi edinam esie, idịghe ke ufọkn̄wed Tyrannus ye ke mme ebiet efen oro mme mbet ẹsopde idem kpọt, edi ke kpukpru ufọk oro enye odụkde. Ke ufọk ke ufọk, ye ke ukpọn̄ ke ukpọn̄, ke usen ke usen enye ama ọnọ etop idatesịt ye ukem udọn̄ ye ima oro Christ ekenyenede. Ye kpukpru otu ye orụk, ye ọsọn̄ido mme Jew ye Greek asak nsahi, ibuotikọ esie kiet—oro otịmde an̄wan̄a, emi esịnede kpukpru ọnọ-uwem akpanikọ eken—ekedi edikabade esịt ntiene Abasi, nnyụn̄ mbuọt idem ye Ọbọn̄ nnyịn Jesus Christ.”
10, 11. (a) Kaban̄a utom Christian, nso ke Paul okodori enyịn oto mbiowo Ephesus? (b) Nte Paul, ke nso orụk ukwọrọikọ ke Mme Ntiense Jehovah, esịnede mbiowo, ẹbuana?
10 Ke akpan, ndien, nso ke Paul okoyom oto mbiowo Ephesus? Eyen ukpepn̄kpọ oro E. S. Young afiak etịn̄ mme ikọ apostle oro ibio ibio ke usụn̄ emi: “N̄ketịn̄ke ikọ an̄wan̄wa ikpọn̄ edi mma n̄kpautom ke ufọk ke ufọk, ye kpukpru otu, ye mme Jew ye mme Gentile. Ibuotikọ ukwọrọikọ mi ye kpukpru otu ekedi, ‘edikabade esịt ntiene Abasi nnyụn̄ mbuọt idem ye Ọbọn̄ nnyịn Jesus Christ.’” Esịnde ikọ Paul ke usụn̄ efen, W. B. Riley ekewet ete: “Se ọwọrọde in̄wan̄în̄wan̄ ekedi: ‘Ndori enyịn mbufo ndikaiso ke se ami n̄kọtọn̄ọde, ke edinam ye ke ukpepn̄kpọ nnyụn̄ ndori enyịn mbufo ndin̄wana nte ami n̄kan̄wanade; ndinọ ukpep ke ndịbe ye an̄wan̄wa nte n̄kanamde ke efak ye ke ufọk ke ufọk, ndinọ mme Jew ye mme Greek ikọ ntiense kpasụk ntre ndikabade esịt ntiene Abasi nnyụn̄ mbuọt idem ye Ọbọn̄ nnyịn Jesus Christ, koro mmọemi ẹdide akpan n̄kpọ!’”
11 Nte an̄wan̄ade, ke Utom Mme Apostle ibuot 20, Paul okowụt ekemmọ mbiowo nte ke ẹdori enyịn mmọ ndidi mme ntiense nnọ Jehovah ke ufọk ke ufọk. Ke afan̄ emi, akana mbiowo eke akpa isua ikie ẹda usụn̄, ẹnịmde nnennen uwụtn̄kpọ ẹnọ mbon eken ke esop. (Men Mme Hebrew 13:17 domo.) Nte Paul, ndien, Mme Ntiense Jehovah ẹsikwọrọ ikọ ke ufọk ke ufọk, ẹtịn̄de ẹnọ mme owo ke kpukpru idụt ẹban̄a Obio Ubọn̄ Abasi, edikabade esịt ntiense Enye, ye edibuọt idem ye Jesus Christ. (Mark 13:10; Luke 24:45-48) Ndien ke utọ utom eke ufọk-ke-ufọk emi, ẹdori enyịn mbiowo oro ẹmekde ke otu Mme Ntiense eyemfịn ndida usụn̄.—Utom 20:28.
12. Nso ke ndusụk n̄kani mbiowo ẹkesịn ndinam, edi ke nso ke mbiowo ẹda usụn̄ mfịn?
12 Ke 1879, Charles Taze Russell ama ọtọn̄ọ ndimịn̄ Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence, idahaemi ẹkotde Enyọn̄-Ukpeme Ọnọ Ntọt Obio Ubọn̄ Jehovah. Russell ye Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible eken ẹma ẹtan̄a etop Obio Ubọn̄ ke ido eke mme apostle. Ke mme isua oro ẹketienede, nte ededi, ndusụk mbiowo esop ikodụhe uwem ekekem ye mbiomo unọ ikọ ntiense mmọ. Ke uwụtn̄kpọ, Ntiense kiet ekewet ete: “Kpukpru n̄kpọ ẹkesan̄a mfọn mfọn tutu ntọt edisịm ete kpukpru owo ẹnyene ebuana ke ndikama n̄wed nnọ ikọ ntiense ke ufọk-ke-ufọk ndien akpan akpan ke utom eke ufọk-ke-ufọk eke Sunday—emi ekedi ke 1927. Mbiowo nnyịn oro ẹkemekde ke umenede ubọk ẹma ẹbiọn̄ọ ẹnyụn̄ ẹdomo ndikpan ofụri otu oro nditọn̄ọ m̀mê ndibuana ke ikpehe ekededi ke utọ utom oro.” Nte ini akade, irenowo oro mîkabuanake ke ndikwọrọ ikọ ke ufọk ke ufọk ikenyeneke ifet aba ndinam utom nte mbiowo. Mfịn, n̄ko, ẹdori enyịn mbon oro ẹnamde utom nte mbiowo ye mme asan̄autom unamutom ndida usụn̄ ke edinọ ikọ ntiense eke ufọk-ke-ufọk ye ke mme uduot utom Christian eken.
Kpukpru Owo Ntiense
13. (a) Nso ke nnyịn ikpanam idem edieke mme owo mîkpan̄ke utọn̄ inọ etop Obio Ubọn̄? (b) Didie ke ẹkemen Paul ẹdomo ye Ezekiel?
13 Ye un̄wam Jehovah, mme Christian ẹkpenyene nditan̄a etop Obio Ubọn̄ ke ufọk ke ufọk, idem ọkpọkọm owo ibọhọ enye ye esịtekọm. Nte owo-ukpeme Abasi, akana Ezekiel odụri mme owo utọn̄, edide mmọ ẹma ẹkpan̄ utọn̄ m̀mê ikakpan̄ke. (Ezekiel 2:5-7; 3:11, 27; 33:1-6) Ke emende Ezekiel odomo ye Paul, E. M. Blaiklock ekewet ete: “Ke utịn̄ikọ [Paul ke Utom Mme Apostle ibuot 20] in̄wan̄în̄wan̄ ndise ọwọrọ ana kaban̄a utom ukwọrọikọ ke Ephesus. Tịmfiọk se itienede emi: Akpa, usọp usọp edinam akpanikọ Paul. Enye ikoyomke uwọrọetop, m̀mê unyịme otode an̄wa. Ẹnịmde nte Ezekiel ndinam utom owo-ukpeme, enye ama anam utom esie ke ifịk ye ido akpanikọ ndisọn̄ọ utịn̄ikọ esie. Ọyọhọ iba, ima ima mbọm esie. Enye ikedịghe owo oro etịn̄de ikọ ubiomikpe ubiomikpe ke n̄kpọkinua esie ye unana ntụk. Ọyọhọ ita, unana edikpa mba esie ke edikwọrọ eti mbụk. An̄wan̄wa ye ke ufọk ke ufọk, ke ikpọ obio ye ofụri mbahade obio ukara, enye ama ọkwọrọ gospel.”
14. Ntak emi edinọ ikọ ntiense edide mbiomo ofụri owo ẹmi ẹnam uyakidem ẹnọ Jehovah Abasi ke akam ebe ke Jesus Christ?
14 Akpakịp edidiọn̄ oro Abasi ọdiọn̄de mme asan̄autom esie mfịn inịmke eyịghe ndomokiet nte ke enye okop inemesịt ndinam mmọ ẹkere enyịn̄ oro, Mme Ntiense Jehovah. (Isaiah 43:10-12) Akande oro, mmọ ẹdi Mme Ntiense Christ n̄ko, koro Jesus akasian mme anditiene enye ete: “Mbufo ẹyebọ odudu, ke edisana spirit ama edi edidoro mbufo ke idem: mbufo ẹyenyụn̄ ẹdi mme ntiense mi ke Jerusalem, ye ke ofụri Judea ye Samaria, tutu osịm utịt ererimbot.” (Utom 1:8) Ntre edinọ ikọ ntiense edi mbiomo ofụri owo oro ẹnamde uyakidem ẹnọ Jehovah Abasi ke akam ebe ke Jesus Christ.
15. Nso ke ẹketịn̄ ẹban̄a utom unọ ikọ ntiense eke mme akpa Christian?
15 Ẹtịn̄ ẹban̄a unọ ikọ ntiense ẹte: “Enye abuana ofụri ufọkederi. Utom isụn̄utom akpa ufọkederi ikedịghe mbiomo N̄ka Isụn̄utom Iban m̀mê N̄ka Utom Esenidụt. Owo ikonyụn̄ iyakke utom unọ ikọ ntiense inọ nta nte mbiowo, mme deacon, m̀mê idem mme apostle. . . . Ke mme ntọn̄ọ ntọn̄ọ usen oro, ufọkederi ekedi ufọk isụn̄utom. Ndutịm isụn̄utom akpa ufọkederi ọkọkọn̄ọ ke ekikere iba: (1) Akpan utom ufọkederi edi edikwọrọ eti mbụk ke ererimbot. (2) Mbiomo edinam utom emi odoro ofụri otu Christian ke idem.”—J. Herbert Kane.
16. Idem mme ewetn̄wed ke Christendom ẹtịn̄ nso ẹban̄a mme Christian ye unọ ikọ ntiense?
16 Okposụkedi mme ewetn̄wed Christendom eyomfịn mînyịmeke etop Obio Ubọn̄, ndusụk mmọ ẹnyịme ẹte ke mme Christian ẹnyene mbiomo unọ ikọ ntiense. Ke uwụtn̄kpọ, ke n̄wed oro, Everyone a Minister, Oscar E. Feucht ọdọhọ ete: “Pastor ndomokiet ikemeke ndinam utom oro Abasi ọkọnọde andinịm ke akpanikọ kiet kiet mma. Ke ndiọkiso, ukwan̄ ekikere ediwak isua ikie ke ufọkederi amanam mbiomo mbon n̄kann̄kụk ido ukpono 500 ẹdi mbiomo pastor kiet kpọt. Ikedịghe ntre ke akpa ufọkederi. Mmọ oro ẹkenịmde ke akpanikọ ẹma ẹsika kpukpru ebiet ẹkekwọrọ Ikọ.”
17. Nso ke ẹkeme nditịn̄ mban̄a itie oro unọ ikọ ntiense ẹkenyenede ke uwem mme akpa Christian?
17 Unọ ikọ ntiense ekedi n̄kpon n̄kan n̄kpọ ke uwem mme akpa Christian, idem nte onyụn̄ edide ke otu ikọt Jehovah mfịn. “Ke nditịn̄ in̄wan̄în̄wan̄,” Edward Caldwell Moore eke Harvard University, ekewet ete, “ẹkediọn̄ọ akpa isua ikie ita eke edinam Christian ẹto ọkpọsọn̄ udọn̄ ke ndisuan ikọ mbuọtidem. Ọkpọsọn̄ udọn̄ Christian ekedi ndikwọrọ eti mbụk, nditịn̄ mban̄a etop edinyan̄a. . . . Odudu ye mme ukpepn̄kpọ Jesus ndisuana, nte ededi, ke ata ntọn̄ọ ntọn̄ọ ini ọkọkọn̄ọ ke ekpri ubak mme owo oro nnyịn ikpokotde mme isụn̄utom. Enye ekedi utom oro mme owo ke kpukpru idaha uwem ye ubọkutom ye kpukpru idaha eke n̄kaowo ẹkenamde. [Mmọ] ẹma ẹmen ndedịbe n̄kpọ esịt esịt uwem, kpa obufa edu ke ererimbot, emi ke ifiọk mmọ ọkọwọrọde edinyan̄a ẹka ata nsannsan obio ukara [Rome]. . . . [Akpa Ido Ukpono Christ] ama enen̄ede onịm ke akpanikọ nte ke utịt n̄ka-ererimbot oro odude ke emi asan̄a ekpere. Enye ama onịm usọp usọp ye utịbe utịbe ediwụk obufa n̄ka-ererimbot ke akpanikọ.”
18. Ewe akwa idotenyịn okpon akan ndap ẹmi mme adaiso ukaraidem ẹdabade?
18 Ke ẹnọde ikọ ntiense ke ufọk-ke-ufọk ye ke mme uduot ukwọrọikọ mmọ eken, Mme Ntiense Jehovah ke idara ẹsida mme andikpan̄ utọn̄ nnọ mmọ ẹwụt obufa ererimbot oro Abasi ọn̄wọn̄ọde. Mme edidiọn̄ esie eke anana-utịt uwem oro ẹkebemde iso ẹtịn̄ ẹban̄a ẹkponi ẹkan mme ekikere ikọ ndap mbon oro ẹdoride enyịn ndibọp obufa n̄ka ererimbot. (2 Peter 3:13; Ediyarade 21:1-4) Okposụkedi etiede nte kpukpru owo ẹkpeyom ndidu uwem ke utịbe utịbe obufa ererimbot Abasi, oro idịghe idaha odude. Nte ededi, ẹyak nnyịn ndien ikere iban̄a ndusụk usụn̄ ẹmi ẹkụtde unen ẹmi mme asan̄autom Jehovah ẹkemede ndida ke ndinọ mbon oro ẹyomde nsinsi uwem ukpep.
Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?
◻ Ntak emi ikemede ndidọhọ nte ke Utom Mme Apostle 5:42 ye Utom Mme Apostle 20:20 ẹwọrọ ke mme anditiene Jesus ẹkpekwọrọ ikọ ke ufọk ke ufọk-ọ?
◻ Didie ke nnyịn idiọn̄ọ ke Abasi onyịme utom eke ufọk-ke-ufọk eke Mme Ntiense Jehovah?
◻ Kaban̄a utom emi, nso ke ẹyom ẹto mbiowo ye mme asan̄autom unamutom?
◻ Edinọ ikọ ntiense ẹkpenyene nso itie ke uwem Christian?
[Ndise ke page 11]
Ke 33 C.E., mme mbet Jesus ẹma ẹnọ ikọ ntiense ke ufọk ke ufọk ye unana edikpa mba
[Ndise ke page 13]
Paul ama esịno ukpep ke “ufọk ke ufọk.” Utọ utom emi ke Mme Ntiense Jehovah ẹnam mfịn