Kpa Ye Ẹnamde ke Ntan, Ẹka Iso Iso!
“Enye [ọfiọk] nte iborode; emeti ete ke nnyịn idi ntan.”—PSALM 103:14.
1. Nte Bible enen ke n̄kan̄ ifiọk ntaifiọk ke ndidọhọ ke ẹnam mme owo ke ntan? Nam an̄wan̄a.
KE ATAATA usụn̄, nnyịn idi ntan. “Jehovah Abasi obot owo ke ntanisọn̄, onyụn̄ ọduọk ibifịk uwem esịn ke odudu ibuo esie; ndien owo akabade edi ukpọn̄ eke odude uwem.” (Genesis 2:7) Mmemmem mbụk aban̄ade nte ẹkebotde owo mi odu ke n̄kemuyo ye akpanikọ eke ifiọk ntaifiọk. Ẹkụt kpukpru se iwakde ikan n̄kpatan̄a n̄kpọ 90 oro ẹnamde idem owo ke “ntanisọn̄.” Ekpepn̄kpọ mban̄a ubuakibọk ama etịn̄ ini kiet ete ke mbahade 65 eke ikie ke idem akwa owo edi oxygen, mbahade 18 edi carbon, mbahade 10 edi hydrogen, mbahade 3 edi nitrogen, mbahade 1.5 edi calcium, ndien mbahade 1 edi phosphorus, ye n̄kpatan̄a n̄kpọ eken ẹnamde se isụhọde oro. M̀mê ibat ẹmi ke ofụri ofụri ẹnen idịghe akpan n̄kpọ. Akpanikọ osụk edi: “Nnyịn idi ntan”!
2. Usụn̄ oro Abasi okobotde mme owo enyene nso utịp ke idemfo, ndien ntak-a?
2 Anie, ke ẹsiode Jehovah ẹfep, ekpekeme ndida ntan kpọt mbot utọ awak-n̄kukọhọ edibotn̄kpọ oro? Mme utom Abasi ẹfọn ẹma ẹnyụn̄ ẹnana ndo, ntre enye ndikemek ndibot owo ke usụn̄ emi ke akpanikọ idịghe n̄kpọ n̄kụni. Ke akpanikọ, nte ke Akwa Andibot ama ekeme ndibot owo ke ntanisọn̄ ke usụn̄ oro enyenede ndyọ onyụn̄ edide utịbe anam esịtekọm oro inyenede iban̄a odudu, usọ, ye ata ọniọn̄ Esie oro mînyeneke adan̄a ọkọri.—Deuteronomy 32:4, ikọ idakisọn̄, NW; Psalm 139:14.
Nsio Nsio Idaha
3, 4. (a) Ke ndikobot owo ke ntan, nso ke Abasi mîkaduakke? (b) Nso ke David eketịn̄ aban̄a ke Psalm 103:14, ndien didie ke udọn̄ikọ oro an̄wam nnyịn ndisịm ubiere emi?
3 Mme edibotn̄kpọ ẹdide ntan ẹnyene adan̄a. Nte ededi, akananam Abasi iduakke ite ẹmi ẹdi mbiomo m̀mê ẹtie ukpan ukpan ẹkaha. Owo ikoyomke ẹmi ẹnam idem emem owo m̀mê ẹsụn̄ọ ke unana inemesịt. Kpa ye oro, nte udọn̄ikọ eke ikọ David ke Psalm 103:14 owụtde, mme adan̄a oro mme owo ẹdude ẹkeme ndida mmemidem ndi ẹnyụn̄ ẹsụn̄ọ ke unana inemesịt. Ntak-a? Ke ini Adam ye Eve ẹketụtde utọn̄ ye Abasi, mmọ ẹma ẹda isio isio idaha ẹsọk ubon ini iso mmọ. Ndidi se ẹnamde ke ntan ama ediwọrọ mbufa n̄kpọ adan̄aoro.a
4 David iketịn̄ke iban̄a mme oto-obot adan̄a oro idem mme mfọnmma owo oro ẹkenamde ke ntan ẹkpenyenede, edi eketịn̄ aban̄a mme mmeme owo emi ndammana unana mfọnmma edide ntak. Mîkpedịghe ntre enye ikpeketịn̄ke iban̄a Jehovah ite: “[Enye] emi efende kpukpru mme ukwan̄n̄kpọ fo, onyụn̄ ọkọkde kpukpru mme udọn̄ọ fo; emi afakde uwem fo osio ke udi; [emi mînamke] nnyịn nte mme idiọkido nnyịn ẹsan̄ade; inyụn̄ isioho usiene ye nnyịn nte mme ukwan̄n̄kpọ nnyịn ẹdotde.” (Psalm 103:2-4, 10) Kpa ye ẹkenamde ke ntan, edieke mme mfọnmma owo ẹkpekesọn̄ọde ẹda ẹnam akpanikọ, tutu amama mmọ ikpakanamke ndudue, idiọkn̄kpọ, man otodo ẹkpeyom mfennọ; mmọ ikpokonyụn̄ idọn̄ọke udọn̄ọ ẹmi ẹyomde usọbọ. Ke akande kpukpru, tutu amama mmọ ikpekenyeneke ndisụhọde ke udi emi ẹkpekemede ndifiak nda mmọ ndi ebe ke ediset ke n̄kpa kpọt.
5. Ntak mîsọn̄ke nnyịn ndifiọk mme ikọ David?
5 Sia idide mme anana mfọnmma, kpukpru nnyịn imosobo mme n̄kpọ oro David eketịn̄de aban̄a. Kpukpru ini nnyịn imesifiọk mme adan̄a nnyịn ke ntak unana mfọnmma. Nnyịn imesikop mfụhọ ke ini etiede nte ke mmọ ẹmọn̄ ẹbiat itie ebuana nnyịn ye Jehovah m̀mê ye nditọete Christian nnyịn. Nnyịn imesiseme nte ke ndusụk mme unana mfọnmma nnyịn ye mme mfịghe ẹtode ererimbot Satan ẹsinụk nnyịn ẹsịn ke mfụhọ. Sia ukara Satan asan̄ade usọp usọp ekpere utịt, ererimbot esie ke ada mfịghe oro okponde akan nte akanam edide etiene mme owo ke ofụri ofụri ye mme Christian akpan akpan.—Ediyarade 12:12.
6. Ntak emi ndusụk Christian ẹkemede ndikop mmemidem, ndien didie ke Satan ekeme ndida orụk ntụk emi nnam n̄kpọ?
6 Ndi etie fi nte ke ndidu uwem Christian ototịm ọsọn̄ akan? Ẹsikop ndusụk Christian ẹdọhọde ke nte mmimọ ibịghide ke akpanikọ ikan ntre ke etie nte mmimọ itotịm ikabade idi mme anana mfọnmma. Nte ededi, enen̄ede edi n̄kukụre nte ke mmọ ẹmenen̄ede ẹdikụt mme unana mfọnmma mmọ ye unana ukeme mmọ ndida ekekem ye mme mfọnmma idaha Jehovah ke usụn̄ oro mmọ ẹkpemade. Nte ededi, ke akpanikọ, anaedi emi edi nnennen utịp edikaiso n̄kọri ke ifiọk ye esịtekọm kaban̄a ndinen n̄kpọ oro Jehovah oyomde. Edi akpan n̄kpọ nte nnyịn ikûdede iyak utọ ifiọk emi nnyịn inyenede mi anam idem emem nnyịn tutu okosịm udomo edibre n̄kodụk ubọk Devil. Ke ofụri isua ikie ẹmi ẹbede enye esidomo ndien ndien ndida mmemidem nnam mme asan̄autom Jehovah ẹkpọnọde utuakibuot akpanikọ ẹnịm. Edi, ata ima oro ẹnyenede ẹnọ Abasi, ọkọrọ ye ndida “ofụri usua” nsua Devil, ọmọbiọn̄ọ ata ediwak mmọ ndinam ntre.—Psalm 139:21, 22; Mme N̄ke 27:11.
7. Ke usụn̄ ewe ke nnyịn ikeme ndibiet Job ndusụk ini?
7 Edi, mme asan̄autom Jehovah ẹkeme ndikop mmemidem ke ini kiet m̀mê eken. Unana edikop uyụhọ ke mme n̄kpọ oro nnyịn inamde n̄ko ekeme ndidi ntak. Ekeme ndibuana mme mfịna ikpọkidem mîdịghe idiọk itie ebuana ye mme andidu ke ubon, mme ufan, m̀mê mme nsan̄autom. Job anam-akpanikọ oro ama okop mmemidem tutu enye ekekpe Abasi ubọk ete: “Afo akpakam odịp mi ke obio ekpo, onyụn̄ onịm mi ke ndịbe ebiet, tutu iyatesịt fo ebe, onyụn̄ odori mi ini, ndien eti mi!” Idahaemi, edieke n̄kpọsọn̄ idaha ẹkekemede ndinụk Job, kpa ‘eren emi ọfọnde ama, onyụn̄ enende, onyụn̄ abakde Abasi, onyụn̄ afarade ke idiọk,’ ndikop mmemidem ndusụk ini, idịghe n̄kpọ n̄kpaidem nte ke utọ n̄kpọ oro ekeme nditịbe nnọ nnyịn.—Job 1:8, 13-19; 2:7-9, 11-13; 14:13.
8. Ntak emi mmemidem ke ndusụk ini ekemede ndidi eti idiọn̄ọ?
8 Edi n̄kpọ ndọn̄esịt didie ntem ndifiọk nte ke Jehovah ese esịt ke inyụn̄ ifụmike nti uduakesịt! Enye ididehede ifụmi mmọ oro ẹdomode ke ofụri esịt ndinem enye esịt. Ke akpanikọ, ke ndusụk ini, mmemidem ekeme ndidi eti idiọn̄ọ, owụtde ke nnyịn idaha utom Jehovah mfefere mfefere. Ke isede ke usụn̄ ukere n̄kpọ emi, ekeme ndidi owo emi akananam mîn̄wanake ye mmemidem idifiọkke mme mmeme esie ke n̄kan̄ eke spirit nte mmọ en̄wen ẹfiọkde ẹban̄a eke mmọ. Ti ete: “Yak owo eke esede ete imọ imọsọn̄ọ ida ekpeme mbak enye ediduọ.”—1 Corinth 10:12; 1 Samuel 16:7; 1 Ndidem 8:39; 1 Chronicles 28:9.
Ẹkenam Mmọ N̄ko ke Ntan
9, 10. (a) Mbuọtidem anie ke mme Christian ẹkpekpebe? (b) Moses akanam n̄kpọ didie aban̄a utom esie?
9 Mme Hebrew ibuot 11 asiak ediwak ntiense Jehovah oro ẹkedude mbemiso mme Christian ẹmi ẹkewụtde ọkpọsọn̄ mbuọtidem. Mme Christian akpa isua ikie ye eke eyomfịn ẹmenam ukem ntre. Mme ukpepn̄kpọ oro ikemede ndikpep nto mmọ ẹdi ata ọsọn̄urua. (Men Mme Hebrew 13:7 domo.) Ke uwụtn̄kpọ, mbuọtidem anie ke mme Christian ẹkpekpebe ọfọn akan eke Moses? Ẹma ẹkot enye ẹte editan̄a etop ubiereikpe ọnọ andikara oro okokopde odudu akan ke eyo esie, kpa Pharaoh eke Egypt. Mfịn, ana Mme Ntiense Jehovah ẹtan̄a mme ukem etop oro ẹdori nsunsu ido ukpono ye mme esop eken oro ẹbiọn̄ọde-biọn̄ọ Obio Ubọn̄ Christ oro ẹma ẹkewụk.—Ediyarade 16:1-15.
10 Ndiyọhọ utom emi idịghe mmemmem n̄kpọ, nte Moses okowụtde. Enye ama obụp ete, “Ami ndi anie, eke ndikade ke ọtọ Pharaoh, nnyụn̄ nsio nditọ Israel ke isọn̄ Egypt mfep.” Enye ndikekere ke imọ idotke ekeme ndin̄wan̄a nnyịn. Enye ama ekere n̄ko aban̄a nte ekemmọ nditọ Israel ẹdinamde n̄kpọ: “Mmọ idibuọtke idem ye ami, idinyụn̄ ikopke uyo mi.” Jehovah ndien ama anam an̄wan̄a enye nte enye ediwụtde ebiet emi odudu esie otode, edi Moses ama enyene mfịna efen. Enye ama ọdọhọ ete: “Mbọk, Ọbọn̄ mi, ami ndịghe owo udọnikọ, akananam, ye idem ini emi afo ọdọhọde ye owo fo: koro ami ndobide inua.”—Exodus 3:11; 4:1, 10.
11. Ukem nte Moses, didie ke nnyịn ikeme ndinam n̄kpọ mban̄a mme mbiomo ukara Abasi, edi ebede ke ndiwụt mbuọtidem, nso ke nnyịn ikeme ndinyene mbuọtidem mban̄a?
11 Ke ini ke ini, nnyịn imekeme ndikere nte Moses ekekerede. Okposụkedi ifiọkde mme mbiomo ukara Abasi nnyịn, nnyịn imekeme ndikere nte nnyịn idikemede ndiyọhọ mmọ. ‘Ami ndi anie eke n̄kpakade mbịne mme owo, ndusụk ẹdude ke n̄kokon̄ idaha ke n̄kaowo, ndutịm uforo, ifiọkn̄wed, nnyụn̄ ndomo ndinọ mmọ ukpep ke usụn̄ Abasi? Didie ke nditọete mi eke spirit ẹdinam n̄kpọ ke ini nnọde ibọrọ ke mme mbonoesop Christian m̀mê nnemede n̄kpọ ke mbot utịn̄ikọ ke Ufọkn̄wed Utom Ukara Abasi? Nte mmọ idikwe mme unana ukeme mi?’ Edi ti ete, Jehovah ama odu ye Moses onyụn̄ otịm enye idem ọnọ utom esie koro Moses ama owụt mbuọtidem. (Exodus 3:12; 4:2-5, 11, 12) Edieke nnyịn ikpebede mbuọtidem Moses, Jehovah eyedu ye nnyịn onyụn̄ otịm nnyịn idem ọnọ utom nnyịn n̄ko.
12. Didie ke mbuọtidem David ekeme ndisịn udọn̄ nnọ nnyịn ke ini isobode mmemidem ke ntak idiọkn̄kpọ m̀mê ndudue?
12 Owo ekededi emi okụtde edikpu m̀mê okopde mmemidem ke ntak idiọkn̄kpọ m̀mê ndudue ekeme nditie nte David ke ini enye ọkọdọhọde ete: “Mmọfiọk ndudue mi: idiọkido mi onyụn̄ odu mi ke iso kpukpru ini.” Ke ekpede Jehovah ubọk, David ama ọdọhọ n̄ko ete: “Fụk iso fo, kûse mme idiọkido mi; nyụn̄ sọhi kpukpru mme ukwan̄n̄kpọ mi fep.” Nte ededi, enye ikedehede iyak mmemidem owot udọn̄ esie ndinam n̄kpọ Jehovah. “Kûmen mi ke iso fo uduọk; kûnyụn̄ ubọ mi edisana spirit fo.” Nte an̄wan̄ade David ekedi “ntan,” edi Jehovah ikọkpọn̄ke enye, koro David ama owụt mbuọtidem ke un̄wọn̄ọ Jehovah nte ke “[idisịnke] edibụn̄ọ ye edinuaha esịt ke ndek.”—Psalm 38:1-9; 51:3, 9, 11, 17.
13, 14. (a) Ntak emi nnyịn mîkpakabakede idi mme anditiene owo? (b) Didie ke uwụtn̄kpọ Paul ye Peter ẹwụt ke ẹkenam mmọ n̄ko ke ntan?
13 Nte ededi, tịmfiọk ete ke adan̄aemi nnyịn inyenede ndise “otu ntiense eke ẹwakde ntem” nte n̄kpọ nsịnudọn̄ “[ndifehe] mbuba eke anade nnyịn ke iso ye ime,” owo idọhọke nnyịn ẹte ikabade idi mme anditiene mmọ. Ẹdọhọ nnyịn itiene ndeikpat “Jesus, Anditọn̄ọ mbuọtidem nnyịn ye Andinam enye ọfọn ama,” idịghe mme anana mfọnmma owo—idịghe ukpọk mme anam-akpanikọ apostle eke akpa isua ikie.—Mme Hebrew 12:1, 2; 1 Peter 2:21.
14 Apostle Paul ye Peter, mme adaha ke esop Christian, ẹma ẹtuak ukot ẹduọn̄ọ ndusụk ini. “Nnamke eti n̄kpọ eke ọdọn̄de mi ndinam, edi idiọkn̄kpọ eke mîdọn̄ke mi ndinam, oro ke nnanam,” ntem ke Paul ekewet. “Mbọm mi, owo nditaha!” (Rome 7:19, 24) Ndien Peter ke ekpri ini oro ekenyenede mbuọtidem ke idemesie akaha ama ọdọhọ Jesus ete: “Kpukpru owo ẹkpeduọn̄ọ kaban̄a Fi, ami ndiduọhọ tutu amama.” Ke ini Jesus okodụride Peter utọn̄ ete ke enye eyekan̄ Imọ utịm ikata, Peter ke n̄kohodeidem ama afan̄a Eteufọk esie, ọkpọde inua ete: “Akpanana nte n̄kpa ye Afo, ndikan̄ke Fi.” Edi enye ama akan̄ Jesus, kpa ndudue oro akanamde enye atua eyet etieti. Ih, ẹkenam Paul ye Peter ke ntan.—Matthew 26:33-35.
15. Kpa ye akpanikọ oro nte ke ẹnam nnyịn ke ntan, nso odudu ke nnyịn inyene ndika iso iso?
15 Nte ededi, kpa ye mme mmeme mmọ, Moses, David, Paul, Peter, ye mmọ eken ukem nte mmọ ẹma ẹkan. Ntak-a? Koro mmọ ẹma ẹwụt ọkpọsọn̄ mbuọtidem ke Jehovah, ẹbuọt idem ke enye ofụri ofụri, ẹnyụn̄ ẹsọn̄ọ ẹyịre ye enye kpa ye mme n̄kpọ ubiọn̄ọ. Mmọ ẹkeberi edem ke enye ndinọ “akwa ubom odudu.” Ndien enye ama ọnọ, idehede iyak mmọ ẹduọ ẹbe udomo edifiak ndaha nda. Edieke nnyịn ikade iso ndiwụt mbuọtidem, nnyịn imekeme nditịm nnịm nte ke ini ẹbierede ikpe kaban̄a nnyịn, ke enye edidu ke n̄kemuyo ye mme ikọ ẹmi: “Abasi ikwan̄ake nte efrede utom mbufo ye ima enyịn̄ Esie eke mbufo ẹwụtde.” Emi ọnọ nnyịn odudu didie ntem ndika iso iso kpa ye akpanikọ oro nte ke ẹnam nnyịn ke ntan!—2 Corinth 4:7; Mme Hebrew 6:10.
Nso ke Ndidi se Ẹnamde ke Ntan Ọwọrọ Ọnọ Nnyịn Owo Kiet Kiet?
16, 17. Ke edide edisịm ubiereikpe, didie ke Jehovah abuan edumbet oro ẹnamde an̄wan̄a ke Galatia 6:4?
16 Ifiọk n̄kpọntịbe emekpep ediwak ete ye eka ye mme andikpep ọniọn̄ oro odude ke ndibiere mme idaha nditọ m̀mê nditọ ufọkn̄wed nte ekemde ye ukeme owo kiet kiet, idịghe ke isọn̄ edimen ndomo ye nditọeka m̀mê uke otu ukpepn̄kpọ. Emi odu ke n̄kemuyo ye edumbet Bible oro ẹdọhọde mme Christian ẹtiene: “Yak owo kiet kiet odomo utom esie ọfiọk, ekem enye eyenyene se enye obụrede aban̄a ke idemesie ikpọn̄, idibụreke ke idem owo en̄wen.”—Galatia 6:4.
17 Ke n̄kemuyo ye edumbet emi, okposụkedi Jehovah anamde n̄kpọ ye ikọt esie nte otu oro ẹtịmde, enye ebiere ikpe ọnọ mmọ nte owo kiet kiet. N̄wed Mbon Rome 14:12 ọdọhọ ete: “Kpukpru nnyịn kiet kiet iyebụk mbụk iban̄a idemesie inọ Abasi.” Jehovah otịm ọfiọk nsenubon mme asan̄autom esie kiet kiet. Enye ọfiọk nte mmọ ẹtiede ke ikpọkidem ye ke ekikere, mme ukeme mmọ, mme ndammana odudu ye mmeme mmọ, mme idaha unam n̄kpọ oro ekemede ndidu, ọkọrọ ye udomo nte mmọ ẹkemede ndida mme idaha unam n̄kpọ ẹmi nsion̄o mbun̄wụm Christian. Mme ikọ Jesus ẹban̄ade ebeakpa emi ekesịnde n̄kpri okudọk iba ke usịn etịbe temple ye n̄ke esie aban̄ade n̄kpasịp oro ẹketọde ke eti isọn̄ ẹdi mme uwụtn̄kpọ ẹmi ẹkamade nsịnudọn̄ ẹnọ mme Christian ẹmi ẹkemede ndikop mfụhọ ke ntak edida idemmọ ndomo ye mmọ en̄wen nte mîwụtke eti ibuot.—Mark 4:20; 12:42-44.
18. (a) Ntak emi nnyịn ikpebierede se edidi ntan ọwọrọde ọnọ nnyịn owo kiet kiet? (b) Ntak emi ndụn̄ọde idem esịt akpanikọ mîkpanamke nnyịn ikop mfụhọ?
18 Edi akpan n̄kpọ nte nnyịn ibiere se edidi ntan ọwọrọde ke idaha nnyịn owo kiet kiet man ikeme ndinam n̄kpọ ke ofụri ukeme nnyịn. (Mme N̄ke 10:4; 12:24; 18:9; Rome 12:1) Edi n̄kukụre ke ndinen̄ede mfiọk mme ọkpọkpọ unana ukeme ye mme mmeme nnyịn ke nnyịn ikeme ndidu ke edidemede mban̄a ediyom oro oyomde inam n̄kọri ye mme idaha oro ẹkemede ndidu ndinam ntre. Ke ndinam ndụn̄ọde idem owo, ẹyak nnyịn ikûdede ifụmi odudu edisana spirit ke ndin̄wam nnyịn ndinam n̄kọri. Enye ke ẹkeda ẹbot ekondo, ẹwet Bible, ndien, ke ufọt n̄kpakpa ererimbot, ẹmeda emem emem n̄ka obufa ererimbot ẹdi. Ntre edisana spirit Abasi ke akpanikọ okop odudu ekem ndinọ mmọ oro ẹben̄ede enye ọniọn̄ ye ukeme oro ẹyomde man ẹmụm nsọn̄ọnda ẹkama.—Micah 3:8; Rome 15:13; Ephesus 3:16.
19. Nnyịn ndidi se ẹnamde ke ntan idịghe ntak nso?
19 Edi n̄kpọ ndọn̄esịt didie ntem ndifiọk nte ke Jehovah esiti ke nnyịn idi ntan! Nte ededi, nnyịn ikpedehede ikere ite ke emi edi eti ntak ndisụhọde ubọk mîdịghe ndusụk ndinam idiọk. N̄wan̄ansa-o! Nte ke Jehovah esiti ke nnyịn idi ntan edi ediwụt oro enye owụtde ima mfọnido esie oro owo mîdotke. Edi nnyịn iyomke ndidi “owo eke mîten̄eke Abasi, ẹnyụn̄ ẹwọn̄ọrede mfọn Abasi nnyịn ẹsịn ke obukpo uwem, ẹnyụn̄ ẹkan̄de Jesus Christ emi edide ukụre Eteufọk ye Ọbọn̄ nnyịn.” (Jude 4) Ndidi se ẹnamde ke ntan idịghe ntak edidi owo eke mîten̄eke Abasi. Christian ododomo ndin̄wana ye mme ntụhọ unamidiọk, ọtọn̄ọ idemesie ita onyụn̄ anam enye odụk ufụn, man ‘okûyat edisana spirit Abasi esịt.’—Ephesus 4:30; 1 Corinth 9:27.
20. (a) Ke ewe ikpehe iba ke nnyịn inyene “[ndiyọhọ] kpukpru ini ke utom Ọbọn̄”? (b) Ntak emi nnyịn inyenede ntak ndinyene idotenyịn-e?
20 Idahaemi, ke mme akpatre isua eke editịm n̄kpọ ererimbot Satan ẹmi, idịghe ini nditek ke ifịk—idịghe adan̄a nte edikwọrọ Obio Ubọn̄ abuanade inyụn̄ idịghe adan̄a nte editịm n̄kọri mbun̄wụm spirit Abasi ọyọhọ ọyọhọ abuanade. Ke ikpehe mbiba oro nnyịn inyene “[ndiyọhọ] kpukpru ini ke utom.” Ini edi emi ndika iso iso sia nnyịn ifiọkde ite ke ‘utom eke nnyịn inamde idiwọrọke idi ikpîkpu.’ (1 Corinth 15:58) Jehovah eyekama nnyịn, koro David eketịn̄ aban̄a enye ete: “Enye idiyakke edinen owo esehede ke nsinsi.” (Psalm 55:22) Nso n̄kpọ idatesịt ke edi ntem ndifiọk nte ke Jehovah ayak nnyịn itiene ibuana ọkpọkpọ ke n̄kponn̄kan utom oro akanam ẹnọde mme anana mfọnmma edibotn̄kpọ ẹdide owo ẹnam—ndien edi ntre kpa ye ẹnamde nnyịn ke ntan!
[Mme Ikọ idakisọn̄]
a N̄wed utatikọ Bible oro Herders Bibelkommentar, ke enemede n̄kpọ aban̄a Psalm 103:14, ọdọhọ ete: “Enye otịm ọfiọk ete ke imọ ikobot mme owo ke ntanisọn̄, ndien enye ọfiọk mme mmeme ye nte uduot uwem mmọ edide ibio ibio, ẹmi ẹfịghede mmọ idiọk idiọk toto ke akpasarade idiọkn̄kpọ oro.”—Sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn.
Nte Emekeme Ndinam An̄wan̄a?
◻ Didie ke Genesis 2:7 ye Psalm 103:14 ẹkpụhọrede ke ndidọhọ ke ẹnam mme owo ke ntan?
◻ Ntak emi Mme Hebrew ibuot 11 edide n̄kpọ nsịnudọn̄ ọnọ mme Christian mfịn-e?
◻ Ntak emi nnyịn ikpedide ọniọn̄ ke ndida edumbet oro odude ke N̄wed Mbon Galatia 6:4 nsịn ke edinam?
◻ Didie ke Mme Hebrew 6:10 ye 1 Corinth 15:58 ẹkeme ndin̄wam nnyịn ndikan mmemidem?
[Mme ndise ke page 10]
Mme Christian ẹsikpebe mbuọtidem ekemmọ mme andituak ibuot, edi mmọ ẹtiene Jesus, Andinam mbuọtidem mmọ ọfọn ama