Ẹka Iso Ẹma Kiet Eken

“Ẹka iso ẹsan̄a ke ima, kpa nte Christ n̄ko akamade mbufo.”—EPH. 5:2.

1. Jesus ọkọdọhọ ke ẹdida nso idiọn̄ọ mbet imọ?

ẸDIỌN̄Ọ Mme Ntiense Jehovah nte mbon emi ẹsisan̄ade ke ufọk ke ufọk ẹkwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi. Edi Christ Jesus ama asiak n̄kpọ en̄wen oro ẹdidade ẹdiọn̄ọ ata mbet imọ. Enye ọkọdọhọ ete: “Ami mmọnọ mbufo obufa ibet, nte mbufo ẹma kiet eken; kpa nte n̄kamade mbufo, nte mbufo n̄ko ẹma kiet eken. Edieke mbufo ẹnyenede ima ke otu idem mbufo, kpukpru owo ẹyeda emi ẹfiọk ẹte mbufo ẹdi mbet mi.”—John 13:34, 35.

2, 3. Nso utịp ke ima oro imade kiet eken esinyene ke idem mbon oro ẹdụkde mbono esop nnyịn?

² Idụhe mbon emi ẹnyenede ima nte ata mme Christian. Ukem nte maknet esidụride ukwak ada, ima esinam mme asan̄autom Jehovah ẹdiana kiet, onyụn̄ anam mbon emi ẹnyenede esịt akpanikọ ẹtiene ẹdituak ibuot ẹnọ Jehovah. Ke uwụtn̄kpọ, mbabuat n̄kpọntịbe ke itieutom ama anam Marcelino, eren kiet ke Cameroon, oforo nnan. N̄kpọ emi ama anam mme owo ẹdọhọ ke enye edi ifọt ataidem. Ntem, utu ke ndidọn̄ Marcelino esịt, pastọ mmọ ye mbon ufọkabasi mmọ ẹma ẹbịn enye ẹsio ke ufọkabasi. Ke ini eyenete kiet okokotde enye edidụk mbono esop, enye ama esịn. Enye ikoyomke ẹfiak ẹsuene imọ nte ẹkesuenede ke ufọkabasi mmimọ.

³ Edi se iketịbede usen emi Marcelino okodụkde mbono esop ama enen̄ede akpa enye idem. Nditọete ẹma ẹnen̄ede ẹdara enye, ndien se ẹkekpepde ama enen̄ede ọdọn̄ enye esịt. Enye ama ọtọn̄ọ ndidụk mbono esop kpukpru ini, aka iso ekpep Bible, onyụn̄ ana baptism ke 2006. Idahaemi, enye esikwọrọ ikọ ọnọ mme iman ye mbọhọidụn̄ esie onyụn̄ ekpep ediwak owo Bible. Marcelino oyom kpukpru mbon emi enye ekpepde Bible ẹdụk esop Abasi man ẹditiene ẹkụt ata ima.

4. Ntak emi ‘ikpakade iso isan̄a ke ima’ nte Paul ọkọdọhọde?

⁴ Enen̄ede enem ndisịne ke otu mbon oro ẹnen̄erede ẹma kiet eken. Nso ndien ke ikpanam man ima emi okûbịt? Kere ban̄a ikan̄ emi mme owo ẹsibarade ẹwebe okoneyo ke ini etuep. Ikan̄ oro eyenịme edieke mbon emi ẹwebede mîkaha iso idọn̄ ifia. Kpasụk ntre, ima nnyịn ekeme ndibịt edieke nnyịn owo kiet kiet mînamke n̄kpọ man ima emi aka iso ofiop. Didie ke ikeme ndinam emi? Apostle Paul ọbọrọ ete: “Ẹka iso ẹsan̄a ke ima, kpa nte Christ n̄ko akamade mbufo onyụn̄ ayakde idemesie ọnọ ke ibuot mbufo, nte enọ ye uwa eke enemde ufịk emi ẹnọde Abasi.” (Eph. 5:2) Mbụme oro iyomde ndibọrọ idahaemi edi, Didie ke ikeme ndika iso nsan̄a ke ima?

“Mbufo, N̄ko, Ẹtat Esịt”

5, 6. Ntak emi Paul ọkọdọhọde mme Christian ke Corinth “ẹtat esịt”?

⁵ Apostle Paul ekewet ọnọ mme Christian ke Corinth ete: “Nnyịn imatat inua nnyịn itịn̄ ikọ inọ mbufo, mbon Corinth, imonyụn̄ itat esịt nnyịn. Ufan̄ ifahake mbufo ke esịt nnyịn, edi ufan̄ afaha ke esịt ima mbufo. Ntre, nte usiene eke ekemde—ntịn̄ nte ntịn̄ nnọ nditọwọn̄—mbufo, n̄ko, ẹtat esịt.” (2 Cor. 6:11-13) Ntak emi Paul ọkọdọhọde mbon Corinth ẹtat esịt ẹma ima?

⁶ Kop nte ẹketọn̄ọde esop Corinth mi. Paul akaka Corinth ke utịt utịt isua 50 E.N. Okposụkedi emi ẹkebiọn̄ọde enye ke nsonso oro, idem ikememke enye. Ikebịghike, ediwak owo do ẹma ẹbọ akpanikọ. Paul ama ada “isua kiet ye ọfiọn̄ itiokiet” esịn ifịk ekpep mmọ n̄kpọ onyụn̄ ọsọn̄ọ obufa esop emi idem. Emi owụt ke enye ama enen̄erede ama nditọete Corinth emi. (Utom 18:5, 6, 9-11) Akpakana mmọ ẹma ẹnyụn̄ ẹkpono enye n̄ko. Edi ndusụk owo ke esop oro ikamaha ndidian idem ye enye. Ekeme ndidi ndusụk mmọ ikamaha nte enye ekesinọde mmọ item. (1 Cor. 5:1-5; 6:1-10) Mîdịghe ekeme ndidi ndusụk owo ẹkesikpan̄ utọn̄ ẹnọ edidọk oro mme “akakan apostle” ẹkesidọkde Paul. (2 Cor. 11:5, 6) Paul okoyom kpukpru nditọete emi ẹma imọ. Ntre, enye ama ekpe mmọ ubọk ete “ẹtat esịt” ẹma imọ ye nditọete eken.

7. Didie ke ikeme ‘nditat esịt’ mma nditọete nnyịn?

⁷ Nso kaban̄a nnyịn? Didie ke ikeme ‘nditat esịt’ mma nditọete nnyịn? Isisọn̄ke mme owo ndima ubọkn̄ka mmọ m̀mê mbon obio mmọ. Ndien mme owo ẹsima ndidụk ndụk ye mbon emi ẹmade orụk mbre emi mmọ ẹnyụn̄ ẹmade. Edi ana ‘itat esịt’ ima nditọete nnyịn emi mîmaha se nnyịn imade. Ọkpọfọn ibụp idem nnyịn ite: ‘Ndi mmesima ndisan̄a ye nditọete oro mîdịghe ufan mi ke an̄wautom m̀mê nditiene mmọ mbọ ofụm? Ndi mmesikere ke akpana mbufa owo ẹnam n̄kọri kan̄a mbemiso ẹdotde ndidi ufan mi? Ndi mmesikọm kpukpru owo ke esop nnyịn?’

8, 9. Didie ke item Paul ke Rome 15:7 ekeme ndin̄wam nnyịn isikọm nditọete nnyịn ke usụn̄ emi edinamde ima nnyịn enen̄ede ofiop?

⁸ Se Paul eketịn̄de ọnọ mbon Rome anam ifiọk nte ikpesikọmde nditọete nnyịn. (Kot Rome 15:7.) Ikọ Greek oro ẹkabarede “ẹdara” ọwọrọ “ndikama owo esen, nnyịme ndidi ufan owo.” Ke eyo Bible, ke ini owo emi esimade ndikama esen ekenyenede isenowo, enye ekenyene ndinam mmọ ẹfiọk ke imenen̄ede idara ndikụt mmọ. Ntre n̄ko ke Christ adara nnyịn, ndien enye oyom itiene idara nditọete nnyịn n̄ko.

⁹ Ke ini ikọmde nditọete nnyịn ke Ufọkmbono Obio Ubọn̄ m̀mê ke ebiet en̄wen ekededi, ọkpọfọn isituak ida ineme nneme esisịt ye mbon emi edide ebịghi ikokụt m̀mê ikeneme nneme ye mmọ. Ndien usen en̄wen, nnyịn inam kpasụk ntre ye mbon eken. Edieke inamde emi, ibịghike, iyeneme nneme ye ata ekese owo ke esop nnyịn. Edi ufọn idụhe ndifịna idem edieke mûkemeke ndikọm m̀mê ndineme nneme ye kpukpru owo usen kiet. Ikponyụn̄ inaha iyat esịt edieke owo mîkemeke ndikọm nnyịn kpukpru usen.

10. Nso akwa ifet iberede inọ kpukpru owo ke esop, ndien nso ke kpukpru nnyịn ikpanam iban̄a emi?

¹⁰ Ekọm edi akpa n̄kpọ emi owụtde ke amadara owo. Nneme ye ufan ẹsitọn̄ọ do. Ke uwụtn̄kpọ, ke ini mbon emi ẹdụkde mbono ẹsiakde enyịn̄ ẹnọ mbon oro mmọ ẹsobode ẹnyụn̄ ẹtọn̄ọ nneme, esitie nte ẹkpefafiak ẹnịm mbono ọfiọn̄ en̄wen man mmọ ẹkpefiak ẹsobo ye kiet eken. Ifiọkutom oro nditọete emi ẹsibọpde Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ye mbon oro ẹsin̄wamde ke ini mbabuat n̄kpọntịbe ẹsibụkde ẹnọ kiet eken esinam mmọ ẹkụt nti edu nditọete mmọ onyụn̄ anam mmọ ẹkabade nti ufan. Ediwak ifet odu ndinyene nti ufan ke esop Jehovah. Edieke ‘itatde esịt’ ima kpukpru owo, iyenyene ediwak ufan, ndien emi ayanam ima oro adiande nnyịn ọtọkiet etetịm ofiop.

Di Se Ẹkemede Ndisan̄a N̄kpere

11. Nte ẹwụtde ke Mark 10:13-16, nso uwụtn̄kpọ ke Jesus ekenịm?

¹¹ Akpana kpukpru nnyịn idomo ndidu uwem ke usụn̄ emi edinamde mme owo ẹkeme ndisan̄a n̄kpere nnyịn nte Jesus okodude. Ndi emeti nte Jesus akanamde n̄kpọ ke ini mbet ẹkebiọn̄ọde mbon emi ẹkemende nditọ mmọ ẹsọk enye? Jesus ọkọdọhọ mbet esie ete: “Ẹyak n̄kpri nditọ ẹtiene mi; ẹkûdomo ndikpan mmọ, koro obio ubọn̄ Abasi enyenede mmọ eke ẹtiede ntem.” Ekem “enye emen nditọ oro akama ke ubọk esie onyụn̄ ọtọn̄ọ ndidiọn̄ mmọ, odori mmọ ubọk.” (Mark 10:13-16) Kere nte se Akwa Andikpep akanamde emi ekenemde n̄kpri nditọ oro ke idem.

12. Nso utọ edu ikeme ndikpan nneme?

¹² Kpukpru nnyịn ikpenyene ndibụp idem nnyịn ite: ‘Ndi mmedi se mme owo ẹkemede ndisan̄a n̄kpere, mîdịghe ndi nsinyeneke ini nnọ owo ndomokiet?’ Enyene mme edu emi mîdiọkke edi ekeme ndikpan nneme. Ke uwụtn̄kpọ, imekeme ndinam mme owo ẹkere ke nnyịn inyeneke ini inọ mmọ edieke isitịn̄de ikọ kpukpru ini ke urụk ukopikọ m̀mê edieke isifakde enye ke utọn̄ kpukpru ini ida ikop ikwọ m̀mê n̄kpọ en̄wen ke ini idude ye mme owo. N̄ko, edieke isisịnde ibuot isịn itọn̄ inam n̄kpọ ke kọmputa oro ẹkamade ke ubọk kpukpru ini oro idude ye mme owo, mmọ n̄ko ẹkeme ndikere ke nnyịn inyeneke ini inọ mmọ. Edi akpanikọ ke Bible ọdọhọ ke enyene ‘ini emi anade ẹdop’ uyo. Edi ini emi idude ye mme owo esiwak ndidi ‘ini emi ẹkpetịn̄de ikọ.’ (Eccl. 3:7) Owo ekeme ndidọhọ ete, “Nsimaha ọkpọsọn̄ ndụk,” mîdịghe ọdọhọ “Nsimaha ọkpọsọn̄ nneme usenubọk.” Nte ededi, ndisineme nneme ye mme owo idem ke ini mîdọn̄ke nnyịn owụt ke imenyene ima emi “[mîyomke] ufọn esiemmọ.”—1 Cor. 13:5.

13. Paul ọkọdọhọ Timothy anam n̄kpọ didie ye nditọete ke esop?

¹³ Paul ọkọdọhọ Timothy emi ekedide akpawara ete okpono kpukpru owo ke esop. (Kot 1 Timothy 5:1, 2.) Nnyịn n̄ko ikpenyene ndinam n̄kpọ ye ikpọ owo ke esop nte mme ete ye eka nnyịn, inyụn̄ ida n̄kparawa ye n̄kaiferi nte ata nditọeka nnyịn. Edieke inamde emi, kpukpru ndima nditọete nnyịn ẹyekeme ndisan̄a n̄kpere nnyịn.

14. Nso idi ndusụk ufọn oro nti nneme ẹkemede ndinyene?

¹⁴ Ndisineme nti nneme ye nditọete nnyịn ekeme ndisịn udọn̄ nnọ mmọ ẹsịn ifịk ẹnam n̄kpọ Abasi. Eyenete kiet ke Bethel etịn̄ nte esinemde imọ ke idem ima iti nte ikpọ nditọete ẹkesinemede nneme ye imọ ini emi ikakade Bethel obufa. Nsịnudọn̄ mmọ ama esinam enye ọdiọn̄ọ ke ẹnen̄ede ẹma imọ. Idahaemi enye esineme nneme ye mbufa nditọete ke Bethel nte ẹkesinyụn̄ ẹnemede ye enye.

Nsụhọdeidem Esinam Inyịme Ndinam Emem

15. Nso iwụt ke ata mme Christian ẹsitọhọ ndusụk ini?

¹⁵ Enyene ndidi ama ọsọn̄ Euodia ye Syntyche, nditọete iban iba emi ẹkedude ke esop Philippi ndinam emem ye kiet eken. (Phil. 4:2, 3) Paul ye Barnabas ẹma ẹnen̄ede ẹtọhọ isan̄ kiet ke eferife ẹnyụn̄ ẹdian̄ade nsan̄a ke ekpri ini. (Utom 15:37-39) Emi owụt ke ata mme Christian ẹsitọhọ ndusụk ini. Jehovah eteme nnyịn se ikpanamde man ikọk mfịna ekededi oro inyenede inyụn̄ ika iso idu ke emem ye mme ufan nnyịn. Edi enyene se enye oyomde nnyịn inam.

16, 17. (a) Didie ke nsụhọdeidem ekeme ndin̄wam ẹnam emem? (b) Didie ke nte Jacob akanamde n̄kpọ ke ini osobode Esau owụt ufọn nsụhọdeidem?

¹⁶ Yak idọhọ ke oyom ndisan̄a ye ufan fo ke ubomisọn̄ n̄ka ebiet. Ubomisọn̄ oro idimenke mbufo ika ebiet ndomokiet edieke owo mîwatke enye. Ntre n̄ko ke edi ye unam emem; odu se anade inam man ikeme ndinam emem. Ana isụhọde idem. (Kot James 4:10.) Mbụk Bible emi etienede mi owụt ke nsụhọdeidem ekeme ndinam owo iba emi ẹtọhọde ẹnam se Bible ekpepde.

¹⁷ Esau ama ọtọhọ ye Jacob onyụn̄ oyom ndiwot enye ke ntak emi ọkọbọde enye itie akpan. Isua 20 ebe tọn̄ọ emi eketịbe, idahaemi, mmọ ẹmọn̄ ẹfiak ẹsobo. ‘Ndịk enen̄ede anam Jacob, enyịn onyụn̄ anan enye.’ Enye ekere ke Esau ọmọn̄ owot imọ. Edi ke ini Jacob esịmde Esau, enye anam n̄kpọ oro akpade Esau idem. Jacob ‘onụhọ ke isọn̄ utịm ikatiaba tutu esịm Esau.’ Nso itịbe ndien? “Esau efehe edisobo ye enye, afat enye, onyụn̄ awan̄a enye ke itọn̄, onyụn̄ etịm enye inua: mmọ ẹnyụn̄ ẹtua eyet.” En̄wan oro okoyomde ndisiaha etre. Nsụhọdeidem Jacob ama anam Esau okpụhọde ekikere.—Gen. 27:41; 32:3-8; 33:3, 4.

18, 19. (a) Ke ini utọk etịbede, ntak emi ọfọnde ibem iso ika ibịne owo enye eken nte Bible ọdọhọde? (b) Ntak emi nnyịn mîkpefreke enyịn iban̄a ndinam emem edieke nnyịn mîkekemeke ndinam emem akpa ini oro ikakade ibịne owo?

¹⁸ Bible owụt nnyịn mfọnn̄kan usụn̄ oro ikpanamde emem. (Matt. 5:23, 24; 18:15-17; Eph. 4:26, 27)a Edi, ọyọsọn̄ nnyịn ndinam emem edieke nnyịn mîsụhọkede idem inam se Bible ọdọhọde. Iyomke ibebet owo enye eken edi ebịne nnyịn mbemiso inamde emem, ke ini edide nnyịn imekeme ndika mbịne enye n̄ko.

¹⁹ Ikpanaha ifre enyịn iban̄a unam emem edieke nnyịn mîkemeke ndinam emem akpa ini emi ikade ibịne owo. Koro ekeme ndidi esịt isụhọke enye kan̄a. Ti Joseph emi nditọete esie ẹkemụmde ẹnyam. Ke ediwak isua ama ekebe, mmọ ẹma ẹfiak ẹsobo ye enye, edi idahaemi enye ekedi andikara Egypt. Mmọ ẹma ẹkabade esịt ẹnyụn̄ ẹkpe Joseph ubọk ẹte efen ọnọ mmimọ. Enye ama efen ọnọ mmọ, ndien nditọ Jacob ẹma ẹkabade idụt emi ekerede enyịn̄ ẹdian Jehovah. (Gen. 50:15-21) Ndinam emem ye nditọete nnyịn esinam esop adiana kiet onyụn̄ anam idatesịt odu.—Kot Colossae 3:12-14.

Ẹyak Ima Ima “ke Edinam ye Akpanikọ”

20, 21. Nso ke Jesus ndiyet mme apostle esie ukot ekpep nnyịn?

²⁰ Esisịt ini mbemiso Jesus akakpade, enye ama ọdọhọ mme apostle esie ete: “N̄kenịm uwụtn̄kpọ nnọ mbufo, nte, kpa nte n̄kanamde ye mbufo, mbufo ẹkpenam kpa ntre.” (John 13:15) Enye eketịn̄ ikọ emi ke ama ekeyet mmọ ukot ama. Jesus ikanamke emi sia ekedide ido obio mmọ m̀mê man ẹdọhọ ke enye ọfọn. Mbemiso John okobụkde nte Jesus ekeyetde mmimọ ukot, enye ọkọdọhọ ete: “Jesus ama se inyenede enye ke ererimbot, onyụn̄ ama mmọ tutu esịm utịt.” (John 13:1) Ima akanam Jesus emen utom ofụn anam. Akana mmọ ẹkpebe Jesus, ẹsụhọde idem ẹnam n̄kpọ ẹnọ kiet eken. Ata ima Abasi ekpenyene ndinam nnyịn ifọn ido isinyụn̄ inam n̄kpọ inọ kiet eken.

²¹ Se Jesus akanamde emi ama enen̄ede otụk apostle Peter tutu enye ewet ete: “Ke emi mbufo ẹma ẹkeda edisụk ibuot nnọ akpanikọ ye ima nditọete eke mîsan̄ake ye mbubịk nte utịp ẹnam ukpọn̄ mbufo ẹsana, ẹnyene ufiop ufiop ima emi otode esịt ẹnọ kiet eken.” (1 Pet. 1:22) Apostle John emi Jesus eketienede eyet ukot ekewet n̄ko ete: “N̄kpri nditọ, ẹyak nnyịn ima ima, idịghe ke ikọ inua m̀mê ke edeme, edi ke edinam ye akpanikọ.” (1 John 3:18) Mmọdo, ẹyak inanam iwụt adan̄a nte imade kiet eken.

[Mme Ikọ Idakisọn̄]

Nte Afo Emeti?

• Didie ke ikeme ‘nditat esịt’ mma nditọete nnyịn?

• Nso idinam mme owo ẹkeme ndisan̄a n̄kpere nnyịn?

• Didie ke nsụhọdeidem ekeme ndin̄wam ẹnam emem?

• Nso idinam nnyịn ifọn ido inyụn̄ inam n̄kpọ inọ kiet eken?

[Ndise ke page 21]

Ẹnen̄ede ẹdara kiet eken

[Ndise ke page 23]

Yak mme owo ẹkeme ndisan̄a n̄kpere fi