Afo Emekeme Ndime Ime Tutu Esịm Akpatre

“Ẹyak ifehe mbuba eke anade nnyịn ke iso ye ime.”—MME HEBREW 12:1.

1, 2. Nso ke ndime ime ọwọrọ?

“ANA nte mbufo ẹnyene ime,” ntre ke apostle Paul ekewet ọnọ mme Christian ẹdide mme Hebrew ke akpa isua ikie. (Mme Hebrew 10:36) Ke ọsọn̄ọde etịn̄ nte edu emi edide akpan n̄kpọ, apostle Peter ama eteme mme Christian kpasụk ntre ete: ‘Ẹdian ime ke mbuọtidem mbufo.’ (2 Peter 1:5, 6) Edi nso ke ime enen̄ede edi?

² N̄wed ukabade ikọ Greek nsịn ke Ikọmbakara akabade ikọedinam Greek adade ọnọ “me” nte “sọn̄ọ du utu ke ndifehe . . . owo ndisọn̄ọ nda, mmụm n̄kama.” Kaban̄a ikọenyịn̄ Greek adade ọnọ “ime,” n̄wed ndụn̄ọde kiet ọdọhọ ete: “Enye edi edu emi ekemede ndiyọ mme n̄kpọ, idịghe ndision̄o idem mfep mmemmem mmemmem, edi ye ọkpọsọn̄ idotenyịn . . . Enye edi edu emi anamde owo ọsọn̄ọ ada ọyọ idomo. Enye edi ido emi ekemede ndikpụhọde ndiọkn̄kan idomo nsịn ke ubọn̄ koro ke ẹsiode ubiak oro ẹfep enye ada okụt utịtmbuba.” Do, ime anam owo ọsọn̄ọ ada ke osobode mme n̄kpọ ubiọn̄ọ ye nsọn̄ọn̄kpọ inyụn̄ iduọkke idotenyịn. Mmanie akpan akpan ẹyom edu emi?

3, 4. (a) Oyom mmanie ẹme ime? (b) Ntak anade nnyịn ime ime tutu esịm akpatre?

³ Kpukpru Christian ke ndamban̄a usụn̄ ẹfehe mbuba emi oyomde ime. Ke n̄kpọ nte isua 65 E.N., apostle Paul ama ewet mme ikọ nsịnudọn̄ ẹmi ọnọ ẹsọk Timothy ekedide nsan̄autom ye nsan̄a ukaisan̄ esie ete: “Mma n̄n̄wana eti en̄wan, mma mfehe mbuba mi mma, mma nsọn̄ọ mmụm mbuọtidem n̄kama.” (2 Timothy 4:7) Ye ikọ oro, “mfehe mbuba mi mma,” Paul ekemen uwem esie nte Christian odomo ye mbuba, emi enyenede itie ẹtọn̄ọde ye itie ẹtrede. Etisịm ini oro, Paul ke akasan̄a ye edikan ebịne utịtmbuba esie, ndien enye ama enyene mbuọtidem ndibọ utịp ke ini iso. Enye ama aka iso ndidọhọ ete: “Ẹma ẹnịm anyanya eti ido ẹben̄e mi, emi Ọbọn̄, kpa Edinen Ebiereikpe, edinọde mi ke usen oro.” (2 Timothy 4:8) Paul ama etịm enịm ete ke imọ iyọbọ utịp oro koro enye ama eme ime tutu esịm akpatre. Nso kaban̄a nnyịn eken?

⁴ Man esịn udọn̄ ọnọ mbon oro ẹma ẹketọn̄ọ mbuba emi, Paul ekewet ete: “Ẹyak ifehe mbuba eke anade nnyịn ke iso ye ime.” (Mme Hebrew 12:1) Nte mme Christian, nnyịn idụk mbuba ime emi ke ini nnyịn iyakde idem nnyịn inọ Jehovah Abasi ebe ke Jesus Christ. Eti ntọn̄ọ ke usụn̄ uwem edidi mbet edi akpan n̄kpọ, edi se idide akpan n̄kpọ ikan edi nnyịn ndikụre mbuba oro. Jesus ọkọdọhọ ete: “Ẹyenyan̄a owo eke edimede ime tutu esịm akpatre.” (Matthew 24:13) Utịp oro anade ebet mbon oro ẹkụrede mbuba oro uforo uforo edi nsinsi uwem! Ntem, sia inyenede utịtmbuba ke ekikere—ana nnyịn ime ime tutu esịm akpatre. Nso idin̄wam nnyịn isịm utịtmbuba oro?

Nnennen Udia—Se Ẹyomde

5, 6. (a) Man ika iso ke mbuba uwem, ana nnyịn inọ ntịn̄enyịn ke nso? (b) Mme n̄kpọ eke spirit ewe ke ana nnyịn ida inam n̄kpọ, ndien ntak-a?

⁵ Ẹkesibre ọwọrọetop Mbre Isthmus eset ẹkpere obio Corinth, Greece. Nte eyịghe mîdụhe Paul ama ọfiọk ete ke nditọete ke Corinth ẹma ẹmehe ye mme mbuba itọk ye mme mbuba eken oro ẹkenịmde do. Ke adade ifiọk oro mmọ ẹkenyenede ẹban̄a oro, enye ama eti mmọ aban̄a mbuba uwem oro mmọ ẹkefehede ete: “Nte mbufo ifiọkke ite edi kpukpru mbon itọk ẹfehe mbuba, edi edi owo kiet ọbọ utịp. Ẹfehe ndien ke usụn̄ nte ẹdibọde utịp.” Paul ama ọsọn̄ọ etịn̄ nte edide akpan n̄kpọ ndika iso ke mbuba oro nnyụn̄ nsịn ifịk n̄ka iso tutu esịm utịt. Edi nso ikan̄wam mmọ ndinam ntre? Enye ama adian ete: “Owo ekededi eke onyụn̄ an̄wanade mbọk akama idem ke ufat ke kpukpru usụn̄.” Ih, mbon oro ẹkesifehede mbuba ke eset ẹma ẹsisịn idem ke ọkpọsọn̄ ukpep, ẹnen̄ede ẹkpeme se mmọ ẹdiade ẹnyụn̄ ẹn̄wọn̄de, ẹnyụn̄ ẹkara kpukpru edinam mmọ man ẹkpekan.—1 Corinth 9:24, 25.

⁶ Nso kaban̄a mbuba oro mme Christian ẹfehede? Ebiowo kiet ke esop Mme Ntiense Jehovah ọdọhọ ete: “Afo enyene ndinọ ntịn̄enyịn ke udia eke spirit fo edieke anade afo aka iso ke mbuba uwem.” Kere ban̄a adan̄a udia eke spirit oro Jehovah, “Abasi ime,” ọnọde nnyịn. (Rome 15:5) Akpan ebiet emi udia eke spirit nnyịn otode edi Ikọ esie, kpa Bible. Nte nnyịn ikpenyeneke eti ndutịm ukot Bible? Ebede ke “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄,” Jehovah ọmọnọ n̄ko mme ekemini magazine Enyọn̄-Ukpeme ye Awake! ye mme n̄wed eken ẹkọn̄ọde ke Bible. (Matthew 24:45) Ndisịn ifịk n̄kpep mmọ ẹmi ẹyesọn̄ọ nnyịn idem ke n̄kan̄ eke spirit. Ih, ana nnyịn ida ini—‘idedep ifet’—inọ ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ.—Ephesus 5:16.

7. (a) Ntak emi nnyịn mîkpokopke uyụhọ ye edifiọk mme akpan ukpepn̄kpọ Christian kpọt? (b) Didie ke nnyịn ikeme ‘ndisịn idem mbịne ifiọk eke ọfọnde ama’?

⁷ Man isọn̄ọ idu ke usụn̄ uwem edidi mbet Christian, oyom nnyịn ika anyan ikan mme akpan “akpa editọn̄ọ ukpepn̄kpọ” inyụn̄ “isịn idem ibịne ifiọk eke ọfọnde ama.” (Mme Hebrew 6:1) Ntre ana nnyịn ikọri udọn̄ kaban̄a “ubom ye uniọn̄ ye ukon̄ ye utụn̄ọ” akpanikọ inyụn̄ ida udia emi ọnọde nsọn̄idem ito “ọkpọsọn̄ udia [oro enyenede] mmọ ẹmi ẹma ẹkekon̄ ẹwọrọ idaha.” (Ephesus 3:18; Mme Hebrew 5:12-14) Da mbụk inan̄ ẹmi ẹkemede ndiberi edem—Gospel Matthew, Mark, Luke, ye John—ẹmi ẹban̄ade uwem Jesus ke isọn̄ nte uwụtn̄kpọ. Ebede ke nditịn̄ enyịn n̄kpep mme mbụk Gospel ẹmi, idịghe mme n̄kpọ oro Jesus akanamde ye orụk owo oro enye ekedide kpọt ke nnyịn ifiọk edi imọfiọk n̄ko orụk ekikere oro akanamde enye anam mme n̄kpọ oro. Do nnyịn imekeme ‘ndinyene ekikere Christ.’—1 Corinth 2:16.

8. Didie ke mme mbono esop Christian ẹn̄wam nnyịn ndime ime ke mbuba uwem?

⁸ Paul eketeme mme ekemmọ andinịm ke akpanikọ ete: “Ẹyak nnyịn inyụn̄ ikere nte ikpedemerede kiet eken inọ ima ye nti utom; ikûnyụn̄ isịn ndisop idem ọtọ kiet, nte edu ndusụk owo edide, edi inọ kiet eken item; ndien mbufo ẹkpedọdiọn̄ ẹnam ntem, adan̄a nte ẹkụtde ẹte usen oro ke asan̄a ekpere.” (Mme Hebrew 10:24, 25) Mme mbono esop Christian ẹdi ebiet ndọn̄esịt didie ntem! Ndien esinọ nduọkodudu didie ntem ndidu ye ima ima nditọete nnyịn iren ye iban ẹmi ẹnyenede udọn̄ ke idem nnyịn ẹnyụn̄ ẹyomde ndin̄wam nnyịn ime ime tutu esịm akpatre! Nnyịn ikemeke ndida ima ima ndutịm otode Jehovah mi didie didie. Ebede ke ifịk ifịk ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ ye edidụk mme mbono esop kpukpru ini, ẹyak nnyịn ‘itie nte ikpọ owo ke ekikere.’—1 Corinth 14:20.

Mme Andida Nse Ndisịn Udọn̄ nnọ Fi

9, 10. (a) Ke usụn̄ ewe ke mme andida nse ẹkeme ndidi ebiet nsịnudọn̄ ke mbuba ime? (b) Nso idi akwa ‘otu ntiense ebietde obubịt enyọn̄ eke ẹkande nnyịn ẹkụk’ oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke Mme Hebrew 12:1?

⁹ Nte ededi, inamke n̄kpọ m̀mê efehe-itọk etịm idem adan̄a didie, mme n̄kpọ ẹkeme nditịbe ke usụn̄ ẹmi ẹkemede ndinam enye ọduọ. Paul okobụp ete: “Mbufo ẹkefefehe mbuba nte eyede ndise: anie ọkọwọrọ ọkọbiọn̄ọ mbufo ke usụn̄, ete, ẹkûsụk ibuot ẹnọ akpanikọ?” (Galatia 5:7) Nte an̄wan̄ade, ndusụk Christian ke Galatia ẹma ẹdụk idiọk nsan̄a ndien, nte utịp, ẹma ẹtịmede mmọ ke mbuba uwem mmọ. Ke n̄kan̄ eken, ibetedem ye nsịnudọn̄ otode mbon en̄wen ẹkeme ndinam mbuba emi emem utom ndiyọ. Emi enen̄ede etie ukem nte mme andida nse ke mbre mbuba ẹkemede ndisịn udọn̄ nnọ mbon mbuba. Mme otuowo ẹmi ẹnyenede ifiopesịt ẹsinam nduaidem oro onụkde mme andifehe mbuba ọsọn̄ ubọk tọn̄ọ ke ntọn̄ọ tutu esịm utịt. Ukụbe oro mme andida nse ẹkpọkde, ẹsiwakde ndisan̄a ye ọsọn̄-uyo ikwọ ye n̄kwakubọk, ẹkeme ndinọ mbon mbuba odudu efen efen oro ẹyomde man ẹkụre mbuba oro. Ke akpanikọ, mme andida nse oro ẹkerede ẹban̄a ẹkeme ndinọ mbon oro ẹfehede mbuba odudu.

¹⁰ Ke mbuba uwem oro mme Christian ẹfehede, mmanie ẹdi mme andida nse? Ke ama akabat mme ntiense Jehovah oro ẹkedude mbemiso eyo mme Christian, nte ẹwetde ke ọyọhọ ibuot 11 eke Mme Hebrew, Paul ekewet ete: “Mmọdo, sia otu [“obubịt enyọn̄,” NW] ntiense eke ẹwakde ntem ẹkande nnyịn ẹkụk, . . . ẹyak nnyịn ifehe mbuba eke anade nnyịn ke iso ye ime.” (Mme Hebrew 12:1) Ke ndida obubịt enyọn̄ ntịn̄ ikọ ndimen ndomo, Paul ikadaha ikọ Greek oro etịn̄de aban̄a san̄asan̄a obubịt enyọn̄ oro enyenede akpan udomo ye mbiet. Utu ke oro, nte W. E. Vine, ewetn̄wed ukabadeikọ etịn̄de, enye akada enye oro “owụtde obubịt enyọn̄ oro mînyeneke mbiet emi ofụkde ikpaenyọn̄.” Nte an̄wan̄ade, Paul ekenyene akwa udịm ntiense ke ekikere—ẹwakde tutu mmọ ẹbiet otu obubịt enyọn̄.

11, 12. (a) Didie ke mme ntiense oro ẹkedude mbemiso eyo mme Christian ẹkeme ndisịn udọn̄ nnọ nnyịn, yak idọhọ ntre, ndifehe mbuba ye ime? (b) Didie ke nnyịn ikeme ndibọ ufọn ọyọhọ ọyọhọ nto ‘akwa otu ntiense’?

¹¹ Nte mme anam-akpanikọ ntiense oro ẹkedude mbemiso eyo mme Christian ẹkeme ndidi ata ata mme andida nse eyomfịn? Ọsọsọn̄. Kpukpru mmọ ke ẹde ke n̄kpa, ẹbetde ediset ke n̄kpa. Nte ededi, mmọ ke idemmọ ẹkedi mme andifehe mbuba oro ẹkekụtde unen ke ini mmọ ẹkedude ke uwem, ndien mme uwụtn̄kpọ mmọ ẹdu ke mme page Bible. Nte nnyịn ikpepde N̄wed Abasi, mme anam-akpanikọ ẹmi ẹkeme nditie in̄wan̄în̄wan̄ ke ekikere nnyịn ẹnyụn̄ ẹkeme ndisịn udọn̄ nnọ nnyịn, yak idọhọ ntre, man ifehe mbuba emi isịm utịt.—Rome 15:4.a

¹² Ke uwụtn̄kpọ, ke ini mme ifet ererimbot ẹsịnde nnyịn ke idomo, ndi ndikere mban̄a nte Moses ekesịnde mme ubọn̄ Egypt ikpesịnke udọn̄ inọ nnyịn ndisọn̄ọ nda? Edieke etiede nte ke idomo oro anade nnyịn ke iso ọsọn̄ akaha, nditi ọkpọsọn̄ udomo oro Abraham okosobode ke ini ẹkedọhọde enye awa Isaac eyen esie eyenen̄ede esịn udọn̄ ọnọ nnyịn nditre ndikpa mba ke mbuba mbuọtidem. Udomo oro ‘akwa otu’ ntiense ẹmi ẹsịnde udọn̄ ẹnọ nnyịn ke usụn̄ emi ọkọn̄ọ ke adan̄a nte nnyịn idade enyịn ikike ikụt mmọ.

13. Ke nso usụn̄ ke Mme Ntiense Jehovah eyomfịn ẹsịn udọn̄ ẹnọ nnyịn ke mbuba uwem?

¹³ Ata ediwak Ntiense Jehovah ke eyomfịn ẹkan nnyịn ẹkụk n̄ko. Nso akwa uwụtn̄kpọ mbuọtidem ke mme Christian oro ẹyetde aran ọkọrọ ye iren ye iban “akwa otuowo” ẹnịm ntem! (Ediyarade 7:9) Nnyịn imekeme ndikot mbụk uwem mmọ ke ini ke ini ke magazine emi ye ke mme n̄wed Watch Tower eken.b Nte nnyịn ikerede iban̄a mbuọtidem mmọ, ẹsịn udọn̄ ẹnọ nnyịn ndime ime tutu esịm akpatre. Ndien nso utịbe utịbe n̄kpọ ke edi ntem ndinyene ibetedem n̄kpet n̄kpet ufan ye mme iman ẹmi ke idemmọ ẹnamde n̄kpọ Jehovah ke edinam akpanikọ! Ih, nnyịn imenyene ediwak owo ndisịn udọn̄ nnọ nnyịn ke mbuba uwem.

Sion̄o Ukot Ọniọn̄ Ọniọn̄

14, 15. (a) Ntak edide akpan n̄kpọ ndision̄o ukot ọniọn̄ ọniọn̄? (b) Ntak emi nnyịn ikpowụtde eti ibuot ke ndinịm mme utịtmbuba?

¹⁴ Ke ini efehede mbuba, utọ nte itọk anyan usụn̄, ana andifehe osion̄o ukot ọniọn̄ ọniọn̄. “Ndisọp n̄kaha ke ntọn̄ọ ekeme ndinam fi okpu,” ntem ke magazine New York Runner ọdọhọ. “Utịp ekeme ndidi ndin̄wan̄wana ke akpatre [kilomita] ifan̄ m̀mê nditre ke usụn̄.” Owo kiet emi esifehede itọk anyan usụn̄ eti ete: “Etịn̄ikọ kiet ke ukpepn̄kpọ oro n̄kodụkde ke nditịm idem nnọ mbuba oro ama odụri owo utọn̄ in̄wan̄în̄wan̄ ete: ‘Kûdomo ndifehe ikpat kiet ye nta itọk. Fehe nte ukeme fo edide. Mîdịghe ntre idem eyemem fi ndien afo emekeme nditre ke usụn̄.’ Ndinam item emi ama an̄wam mi ndikụre mbuba oro.”

¹⁵ Ke mbuba uwem, ana mme asan̄autom Abasi ẹn̄wana etieti. (Luke 13:24) Nte ededi, mbet oro James ekewet ete: “Ọniọn̄ emi otode ke enyọn̄ edi . . . eti ibuot.” (James 3:17, NW) Ke adan̄aemi eti uwụtn̄kpọ mbon en̄wen ekemede ndisịn udọn̄ nnọ nnyịn ndinam ekese, eti ibuot ayan̄wam nnyịn ndinịm mme ata utịtmbuba ẹsan̄ade ẹkekem ye mme ukeme ye mme idaha nnyịn. N̄wed Abasi eti nnyịn ete: “Yak owo kiet kiet odomo utom esie ọfiọk, ekem enye eyenyene se enye obụrede aban̄a ke idem esie ikpọn̄, idibụreke ke idem owo en̄wen. Koro owo kiet kiet enyene ndibiom mbiomo idem esie.”—Galatia 6:4, 5.

16. Didie ke nsụkidem an̄wam nnyịn ke ndision̄o ukot?

¹⁶ Ke Micah 6:8, ẹbụp nnyịn mbụme oro anamde ẹkere n̄kpọ mi: ‘Nso ke Jehovah oyom ye afo ke mîbọhọke ndisụk idem nsan̄a ye Abasi fo?’ Nsụkidem esịne nnyịn ndifiọk mme unana ukeme nnyịn. Ndi unana nsọn̄idem ye usọn̄ ẹbiọn̄ọ ndusụk se nnyịn ikemede ndinam ke utom Abasi? Yak idem okûmem nnyịn. Jehovah enyịme mme ukeme ye n̄waidem nnyịn ‘nte asan̄ade ekekem ye se nnyịn inyenede, idịghe nte ebede ukeme nnyịn.’—2 Corinth 8:12; men Luke 21:1-4 domo.

Dori Enyịn ke Utịp

17, 18. Ndinyene nso ke ekikere akan̄wam Jesus ndiyọ eto ndutụhọ?

¹⁷ Ke owụtde mme Christian ke Corinth ufọn edime ime ke mbuba uwem, Paul ama asiak ikpehe Mbre Isthmus en̄wen emi okodotde mmọ ẹwụk ntịn̄enyịn. Kaban̄a mme andibuana ke mme mbuba oro, Paul ekewet ete: “Ndien mmọ [ẹfehe] ndibọ anyanya eke edibiarade; edi nnyịn inam man ibọ anyanya eke mîdibiarake. Ntre ndien ke ami mfehe mbuba; mfeheke nte owo eke mînyeneke iwụk ebiet eke enye akade: ntem n̄ko ke ntop ita; ntopke nte owo ọtọde ofụm.” (1 Corinth 9:25, 26) Utịp andikan ke mme mbuba eset oro ekedi anyanya ẹdade ikọn̄ Isthmus m̀mê eto en̄wen, m̀mê idem nsat ikọn̄udia ẹkotde celery, ẹnam—ke akpanikọ “anyanya eke edibiarade.” Nte ededi, nso ina ibet mme Christian ẹmi ẹmede ime tutu esịm akpatre?

¹⁸ Ke etịn̄de aban̄a Uwụtn̄kpọ nnyịn, Jesus Christ, apostle Paul ekewet ete: “Ke ntak idatesịt oro ẹkenịmde enye ke iso enye ama ọyọ eto ndutụhọ, abatde esuene ke ekpri n̄kpọ, ndien ama osụhọde etetie ke ubọk nnasia ebekpo Abasi.” (Mme Hebrew 12:2, NW) Jesus ama eme ime tutu esịm utịt uwem esie nte owo ebe ke ndise mbe eto ndutụhọ nda n̄kụt utịp emi ẹdinọde enye, esịnede idatesịt emi enye enyenede ke nditịp n̄kpọ nsịn ke edinam enyịn̄ Jehovah asana, ke ndifak ekpụk ubonowo nsio ke n̄kpa, ye ke ndikara nte Edidem ye Akwa Oku nte enye anamde mme okopitem owo ẹfiak ẹnyene anana-utịt uwem ke paradise isọn̄.—Matthew 6:9, 10; 20:28; Mme Hebrew 7:23-26.

19. Nso ke nnyịn ikpeti nte nnyịn ibịnede usụn̄ uwem edidi mbet Christian?

¹⁹ Kere ban̄a idatesịt oro ẹnịmde nnyịn ke iso nte nnyịn isan̄ade ke usụn̄ edidi mbet Christian. Jehovah ọmọnọ nnyịn utom oro ọnọde ntotụn̄ọ uyụhọ, oro edide ndikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi ye ndinọ mbon en̄wen ọnọ-uwem ifiọk Bible. (Matthew 28:19, 20) Nso idatesịt ke edi ntem ndikụt owo emi enyenede udọn̄ ke ata Abasi nnyụn̄ n̄n̄wam owo oro odụk mbuba uwem! Ndien inamke n̄kpọ m̀mê mme owo oro nnyịn ikwọrọde ikọ inọ ẹnam n̄kpọ didie, edi ifet ndinyene ebuana ke utom oro abuanade ye edinam enyịn̄ Jehovah asana. Ke ini nnyịn imede ime ke utom ukwọrọikọ kpa ye unana udọn̄ m̀mê ubiọn̄ọ otode mbon oro nnyịn inọde ikọ ntiense ke efakutom nnyịn, nnyịn imesinyene idatesịt otode edidat Jehovah esịt. (Mme N̄ke 27:11) Ndien akwa utịp oro enye ọn̄wọn̄ọde ọnọ nnyịn edi nsinsi uwem. Nso idatesịt ke oro edidi ntem! Oyom nnyịn ika iso iti mme edidiọn̄ ẹmi inyụn̄ isọn̄ọ isịn ifịk ke mbuba emi.

Nte Utịt Asan̄ade Ekpere

20. Didie ke mbuba uwem ekeme nditetịm nsọn̄ nte utịt esie asan̄ade ekpere?

²⁰ Ke mbuba uwem, ana nnyịn in̄wana ye akwa asua nnyịn, Satan kpa Devil. Nte nnyịn isan̄ade ikpere utịt, enye ke unana edikpa mba ke odomo ndinam nnyịn ituak ukot iduọ m̀mê ndinam nnyịn itek ke ifịk. (Ediyarade 12:12, 17) Inyụn̄ imemke utom ndika iso nte mme anam-akpanikọ anditan̄a Obio Ubọn̄ oro ẹma ẹkeyak idem ẹnọ ke ntak ekọn̄, akan̄, idiọk udọn̄ọ, ye kpukpru nsọn̄ọn̄kpọ eken oro ẹnamde ẹdiọn̄ọ “utịt ini.” (Daniel 12:4; Matthew 24:3-14; Luke 21:11; 2 Timothy 3:1-5) Akan oro, ndusụk ini ekeme nditie nte ke utịt ebịghi akan nte nnyịn ikodoride enyịn, akpan akpan edieke nnyịn ikodụkde mbuba emi ke ediwak iduọk isua ẹmi ẹkebede. Edi, Ikọ Abasi ọsọn̄ọ ọnọ nnyịn ete ke utịt eyedi. Jehovah ọdọhọ ete ke enye idibehe ini. Utịt emekpere.—Habakkuk 2:3; 2 Peter 3:9, 10.

21. (a) Nso idisọn̄ọ nnyịn idem nte nnyịn ikade iso ke mbuba uwem? (b) Nso ikpedi ubiere nnyịn nte utịt etịmde-tịm asan̄a ekpere?

²¹ Do, man ikụt unen ke mbuba uwem ana nnyịn ida odudu ito se Jehovah ọnọde ke ima ima usụn̄ kaban̄a nsọn̄idem eke spirit nnyịn. Nnyịn imoyom n̄ko kpukpru nsịnudọn̄ oro nnyịn ikemede ndinyene nto ebuana ofụri ini ye mme ekemmọ andinịm ke akpanikọ, ẹmi n̄ko ẹfehede mbuba. Idem edieke ọkpọsọn̄ ukọbọ ye mme mbabuat n̄kpọntịbe ke usụn̄ ẹkpenamde mbuba nnyịn enen̄ede ọsọn̄, nnyịn imekeme ndime ime tutu esịm akpatre koro Jehovah ọnọde “akwa ubom odudu.” (2 Corinth 4:7) Ọnọ ndọn̄esịt didie ntem ndifiọk nte ke Jehovah oyom nnyịn ikụre mbuba emi inyụn̄ ikan! Ye ọkpọsọn̄ ubiere, “ẹyak ifehe mbuba eke anade nnyịn ke iso ye ime,” inyenede ọyọhọ mbuọtidem nte “ke edikem ini nnyịn iyọdọk mbun̄wụm, edieke nnyịn mîyakke idem emem nnyịn.”—Mme Hebrew 12:1; Galatia 6:9.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

Nte Afo Emeti?

◻ Ntak anade nnyịn ime ime tutu esịm akpatre?

◻ Mme ndutịm ewe ẹtode Jehovah ke nnyịn mîkpofụmike?

◻ Ntak edide akpan n̄kpọ nnyịn ndision̄o ukot ọniọn̄ ọniọn̄?

◻ Nso idatesịt ke ẹnịm nnyịn ke iso nte nnyịn ikade iso ke mbuba emi?

[Ndise ke page 18]

Bọ nsịnudọn̄ to mme mbono esop Christian