Didie ke Afo Efehe ke Mbuba Uwem?
“Nte mbufo ifiọkke ite edi kpukpru mbonitọk ẹfehe mbuba, edi edi owo kiet ọbọ utịp. Ẹfehe ndien ke usụn̄ nte ẹdibọde utịp.”—1 CORINTH 9:24.
1. Bible emen usụn̄uwem Christian nnyịn odomo ye nso?
BIBLE emen ediyom oro nnyịn iyomde nsinsi uwem odomo ye mbuba. Ke ekperede utịt uwem esie, apostle Paul ama etịn̄ aban̄a idemesie ete: “Mma n̄n̄wana eti en̄wan, mma mfehe mbuba mi mma, mma nsọn̄ọ mmụm mbuọtidem n̄kama.” Enye ama akpak ekemmọ mme Christian ete ẹnam kpasụk ntre ke ini enye ọkọdọhọde ete: “Ẹyak nnyịn nde ikpọnọde kpukpru mbiomo inịm n̄kan̄ kiet, ye idiọkn̄kpọ eke ẹyịrede nnyịn ke kpukpru edem; ẹnyụn̄ ẹyak ifehe mbuba eke anade nnyịn ke iso ye ime.”—2 Timothy 4:7; Mme Hebrew 12:1.
2. Nso ntọn̄ọ oro ọnọde nsịnudọn̄ ke nnyịn ikụt ke mbuba uwem?
2 Edida ndomo oro edi ata nnennen koro mbuba esịne ntọn̄ọ, nnennen udomo mbuba, ye itie oro mbuba etrede, m̀mê utịtmbuba. Ntre ke edi ye edinam n̄kọri eke spirit nnyịn ke uwem. Nte nnyịn ima ikokụt, kpukpru isua ediwak tọsịn owo ke mme itie ikie ke ẹtọn̄ọ mbuba uwem ediye ediye. Ke isua ition ẹmi ẹkebede, ke uwụtn̄kpọ, owo 1,336,429 nte ido edide ẹketọn̄ọ mbuba emi ebe ke uyakidem ye baptism mmọn̄. Utọ okopodudu ntọn̄ọ oro edi n̄kpọ nsịnudọn̄. Nte ededi, akpan n̄kpọ edi ndikaiso mfehe mbuba oro tutu osịm utịt. Nte afo ke anam emi?
Mbuba Uwem
3, 4. (a) Didie ke Paul okowụt nte edikaiso ke mbuba edide akpan n̄kpọ? (b) Didie ke ndusụk owo ẹkekpu ndinam item Paul oro?
3 Ke ndidori nsọn̄uyo ke nte edisọn̄ọ ndu ke mbuba emi edide akpan n̄kpọ, Paul ama ọnọ item ete: “Nte mbufo ifiọkke ite edi kpukpru mbonitọk ẹfehe mbuba, edi edi owo kiet ọbọ utịp. Ẹfehe ndien ke usụn̄ nte ẹdibọde utịp.”—1 Corinth 9:24.
4 Edi akpanikọ, ke mbre eset, edi owo kiet kpọt ekesibọ utịp. Nte ededi, ke mbuba uwem, kpukpru owo ẹdot ndibọ utịp. Akpan n̄kpọ akam edi ndifehe mbuba emi nsịm utịt! Ke inemesịt, ediwak owo ke edinam akpanikọ ẹma ẹfehe mbuba emi ẹsịm utịt uwem mmọ, nte apostle Paul ekefehede. Ndien ediwak miliọn ke ẹkaiso ndifehe. Ndusụk owo, nte ededi, ẹma ẹkpu ndisịn idem n̄kaiso m̀mê ndinam n̄kọri nsịm utịt. Utu ke oro, mmọ ẹma ẹyak n̄kpọ efen ẹbiọn̄ọ mmọ anamde mmọ ẹduọn̄ọ ke mbuba mîdịghe idotke aba ke ndusụk usụn̄. (Galatia 5:7) Emi ọkpọnọ kpukpru nnyịn ntak ndidụn̄ọde idem nse nte ifehede ke mbuba uwem.
5. Nte Paul ekemen mbuba uwem odomo ye mbre umia mbuba? Nam an̄wan̄a.
5 Ẹkeme ndibụp mbụme ẹte: Nso ke Paul ekenyene ke ekikere ke ini enye ọkọdọhọde ke “edi owo kiet ọbọ utịp”? Nte ima ikokụt ke mbemiso, ikọ esie ikọwọrọke ite ke otu mbon oro ẹketọn̄ọde mbuba uwem, edi owo kiet kpọt edibọ utịp nsinsi uwem. Nte an̄wan̄ade oro ikpedịghe ntre, koro ndien ndien, enye ama anam an̄wan̄a nte ke edi uduak Abasi nte kpukpru orụk owo ẹkpebọ edinyan̄a. (Rome 5:18; 1 Timothy 2:3, 4; 4:10; Titus 2:11) Baba, enye ikọdọhọke ite ke mbuba uwem edi umia mbuba emi andifehe kiet kiet odomode ndikan kpukpru owo eken. Mbon Corinth ẹma ẹtịm ẹfiọk n̄ko ẹte ke utọ edu umia mbuba oro ama esidu ke otu mbon mbre ke mme Mbre Isthmus mmọ, emi ẹdọhọde ke ama akam ọwọrọ etop ke ini oro akan mme Mbre Olympic. Nso, ndien, ke Paul ekenyene ke ekikere?
6. Nso ke udọn̄ikọ ayarade aban̄a nneme Paul kaban̄a efeheitọk ye mbuba?
6 Ke ndida uwụtn̄kpọ efeheitọk, Paul eketịn̄ akpan akpan aban̄a idotenyịn edinyan̄a esie. Ke mme ufan̄ikọ oro ẹtienede, enye ama etịn̄ aban̄a nte enye akanamde utom ọkpọsọn̄ onyụn̄ esịn̄erede idem ke ediwak usụn̄. (1 Corinth 9:19-22) Ekem, ke 1Co 9 ufan̄ikọ 23, enye ama ọdọhọ ete: “Nanam kpukpru n̄kpọ kaban̄a gospel, man ami nde nnyene udeme ke esịt.” Enye ama ọfiọk ete ke owo idinyan̄ake imọ n̄kukụre koro ẹma ẹkemek imọ nte apostle mîdịghe koro imọ ima ikọkwọrọ ikọ inọ mmọ efen ke ediwak isua. Man etiene enyene udeme ke mme edidiọn̄ eti mbụk, ana enye akaiso ndinam kpukpru se enye ekekeme kaban̄a eti mbụk. Ana enye efehe ye ọyọhọ ekikere edikan, akam esịn̄erede idem ọkpọsọn̄ nte n̄kpọ eke enye ekefehede ke mbuba itọk ke Mme Mbre Isthmus, emi “owo kiet [esibọde] utịp.”—1 Corinth 9:24a.
7. Nso ke ẹyom man ‘ẹfehe ke usụn̄ nte ẹdibọde utịp’?
7 Ekese odu oro nnyịn ikemede ndikpep nto emi. Okposụkedi emi kpukpru owo oro ẹbuanade ke mbuba emi ẹyomde ndikan, edi sụk mbon oro ẹnen̄erede ẹbiere ndikan ẹnyene idotenyịn ekededi ndinam ntre. Mmọdo, nnyịn ikpokopke uyụhọ n̄kukụre koro nnyịn imetiene ibuana ke mbuba. Nnyịn ikpekereke ite ke kpukpru n̄kpọ ẹdidi inem inem koro nnyịn ‘idude ke akpanikọ.’ Nnyịn imekeme ndikere enyịn̄ oro Christian, edi nte nnyịn imenyene n̄kpọ ndiwụt ke nnyịn idi mme Christian? Ke uwụtn̄kpọ, nte nnyịn imanam mme n̄kpọ oro idiọn̄ọde ke Christian ekpenyene ndinam—idụk mme mbonoesop Christian, ibuana ke utom an̄wautom, ye ntre ntre eken? Ke edide ntre, oro ọfọn, ndien nnyịn ikpenyene ndidomo ndisụk n̄kaiso ke mme utọ nti edu oro. Nte ededi, nte edi mmemmem n̄kpọ nte ke nnyịn imekeme ndibọ ufọn akamba akamba nto se nnyịn inamde? Ke uwụtn̄kpọ, nte nnyịn kpukpru ini imesinam ntịmidem ndinyene ebuana ke ndinọ mme ibọrọ ke mme mbonoesop? Nte nnyịn imesidomo ndida se ikpepde isịn ke edinam ke uwem nnyịn? Nte nnyịn imesinọ ntịn̄enyịn ke ndifori usọ nnyịn man nnyịn ikeme ndinọ ọyọhọ ọyọhọ ikọ ntiense kpa ye ubiọn̄ọ oro nnyịn isobode ke an̄wautom? Nte nnyịn imenyịme ndikan n̄kpọ-ata eke edifiak n̄ka mbịne mbon oro ẹnyenede udọn̄ nnyụn̄ nnịm ukpepn̄kpọ Bible? Paul ama akpak ete, “Ẹfehe ndien ke usụn̄ nte ẹdibọde utịp.”—1 Corinth 9:24b.
Wụt Mfara ke Idem ke Kpukpru N̄kpọ
8. Ekeme ndidi nso okonụk Paul ndikpak ekemmọ mme Christian ete ‘ẹwụt mfara ke idem ke kpukpru n̄kpọ’?
8 Ke eyouwem esie, Paul ama okụt ediwak owo oro ẹketekde ke ifịk, ẹfiọrọ ẹkpọn̄ usụn̄, mîdịghe ẹkpa mba ke mbuba uwem. (1 Timothy 1:19, 20; Mme Hebrew 2:1) Ntak edi oro enye ndien ndien eketide ekemmọ mme Christian ete ke mmọ ẹdu ke ọkpọsọn̄ en̄wan oro akade-kaiso. (Ephesus 6:12; 1 Timothy 6:12) Enye ama ada uwụtn̄kpọ efeheitọk afiak esịk aka iso onyụn̄ ọdọhọ ete: “Owo ekededi eke onyụn̄ an̄wanade mbọk akama idem ke ufat ke kpukpru usụn̄.” (1 Corinth 9:25a) Ke nditịn̄ ntem, Paul eketịn̄ aban̄a n̄kpọ oro mme Christian ke Corinth ẹketịmde ẹmehe, oro edi, ọkpọsọn̄ ukpep oro mbon mbre ẹkesitienede ke mme Mbre Isthmus.
9, 10. (a) Didie ke n̄wed kiet etịn̄ aban̄a mbon mbre ke mme Mbre Isthmus? (b) Nso akpan akpan odot ẹtịm ẹfiọk kaban̄a utịn̄ikọ emi?
9 Mi edi in̄wan̄în̄wan̄ uwụtn̄kpọ aban̄ade mme an̄wana mbọk ẹdude ke ukpep:
“Ke inemesịt ye unana n̄kụni enye osụhọde idem onịm mme ibet ye ukpan kaban̄a ukpep esie ke ọfiọn̄ duop, emi edide ke ẹsiode oro ẹfep enye idikemeke ndin̄wana nte eyede. . . . Enye atan̄idem aban̄a n̄kpri nsịn̄ede, ye mmemidem, ye unana esie, onyụn̄ abat enye nte n̄kpọ ukpono ndinen̄ede mbet n̄kpọ ekededi oro ke ata esisịt udomo ekemede ndisụhọde ifet esie ndikan. Enye esikụt mbon efen ẹyụhọde udọn̄ edidia udia, ẹbọde nduọkodudu ke adan̄aemi enye okotde ibifịk ọkpọsọn̄ ọkpọsọn̄ ke ntak usịn̄ede idem, ẹdiade uwem, ẹkopde inem uwem ke inemesịt; edi enye iwakke ndifụbe ufụp mban̄a, koro esịt esie owụhọde ke utịp, ndien ọkpọsọn̄ ukpep edi ata akpan n̄kpọ. Enye ọfiọk ete ke iyetaba ifet imọ edieke ke idaha m̀mê ke ini ekededi imọ iduọkde odudu ke ọkpọsọn̄ ukpep oro.”—The Expositor’s Bible, Eboho V, page 674.
10 Se idide akpan n̄kpọ udọn̄ edi oro ẹkụtde nte ke owo emi ọbọde ukpep oro “abat enye nte n̄kpọ ukpono” nditiene utọ ọkpọsọn̄ ndutịm editụk idem oro. Ke akpanikọ, enye “iwakke ndifụbe ufụp mban̄a” ifụre ye inem uwem oro enye okụtde nte mbon efen ẹdarade. Nte nnyịn imekeme ndikpep n̄kpọ nto emi? Ih, ke akpanikọ imekeme.
11. Nso ukwan̄ ekikere ke ana nnyịn ikpeme ibiọn̄ọ ke adan̄aemi ibuanade ke mbuba uwem?
11 Ti mme ikọ Jesus oro nte ke “inuaotop emi adade owo aka nsobo atara, ọkpọusụn̄ onyụn̄ an̄wan̄a; mme andidụk ke esịt ẹnyụn̄ ẹwak. Koro inuaotop emi adade owo osịm uwem afafaha, usụn̄ onyụn̄ esịre; ndien mme andikụt enye iwakke.” (Matthew 7:13, 14) Nte afo odomode ndisan̄a ke ‘mfafaha usụn̄,’ nte afo omofụbe ufụp aban̄a ifụre ye uwem nnam-se-mmade oro mme owo ke usụn̄ enye eken ẹdarade? Nte afo emekere ke imataba ndusụk n̄kpọ oro mbon efen ẹnamde, oro ekemede nditie nte idiọkke ke idemmọ? Edi mmemmem n̄kpọ nnyịn ndikere n̄kpọ ke utọ usụn̄ oro edieke nnyịn ikpụde ndinyene ntak oro nnyịn inamde n̄kpọ ke usụn̄ enyeemi ke ekikere. Paul ọkọdọhọ ete, “Mmọ ẹnam emi ndibọ anyanya eke edibiarade; edi nnyịn inam man ibọ anyanya eke mîdibiarake.”—1 Corinth 9:25b.
12. Ntak ẹkemede ndidọhọ nte ke ubọn̄ ye uwọrọetop oro mme owo ẹyomde ẹtie nte anyanya eke edibiarade oro ẹkesinọde ke mme Mbre Isthmus?
12 Andikan ke mme Mbre Isthmus ama esibọ anyanya eto Isthmus m̀mê mbiet eto ntre, emi anade edi ama esiyemede ke usen m̀mê urua ifan̄ ẹbede. Nte ededi, ikedịghe anyanya eke edibiarade ke mme efeheitọk ẹken̄wana ẹnọ edi edi ubọn̄, ukpono, ye uwọrọetop oro okotode enye. N̄wed kiet obụk ete ke ini andikan ọnyọn̄de osịm ufọk, ẹma ẹsidara enye nte ọkpọsọn̄ owo oro akande. Ẹma ẹsiwak ndiwụri ibibene obio man mbonisan̄ ẹsan̄a ẹbe, ndien ẹma ẹsiwụk mme mbiet esie ndida n̄kpono enye. Kpa ye kpukpru emi, nte ededi, ubọn̄ esie okosụk edi enyeemi edibiarade. Mfịn, ibat ibat owo ẹdiọn̄ọ ẹban̄a n̄kpọsọn̄ mbon oro ẹkekande do, ndien n̄wakn̄kan owo ikam idọn̄ke enyịn iban̄a. Mbon oro ẹyakde ini, odudu, nsọn̄idem, ye idem inemesịt ubon mmọ atak man ẹnyene ukeme, uwọrọetop, ye inyene ke ererimbot, edi emi mînyeneke inyene ke n̄kan̄ Abasi, ẹyekụt ẹte ke “anyanya” ubọkowo mmọ, ukem nte uwem mmọ, eyebe efep.—Matthew 6:19, 20; Luke 12:16-21.
13. Didie ke usụn̄uwem owo oro odude ke mbuba uwem okpụhọde ye eke owo mbre mbuba?
13 Mbon mbre ke mbre mbuba ẹkeme ndinyịme ndibọ ọkpọsọn̄ ukpep oro ẹyomde, utọ nte enyeoro ẹnamde an̄wan̄a ke enyọn̄ emi, edi emi edi sụk ke ekpri ini. Ndondo oro mbuba okụrede, mmọ ẹfiak ẹbịne usụn̄uwem mmọ eke usen ke usen. Mmọ ẹkeme ndisụk mbọ ukpep ke ini ke ini man ẹsụk ẹnyene usọ mmọ, edi mmọ iditieneke ọkpọsọn̄ usụn̄ editụk idem oro, ke nsụhọde n̄kaha tutu ini mbuba efen ekem. Idịghe ntre ye mbon oro ẹdude ke mbuba uwem. Ye mmọ, ubọ ukpep ye utụk idem ana edi usụn̄uwem.—1 Timothy 6:6-8.
14, 15. Ntak emi anade andibuana ke mbuba uwem owụt mfara ke idem kpukpru ini-e?
14 Jesus Christ ama asian otuowo ekesịnede mbet esie ye mbon efen ete, “Owo ekededi ama oyom nditiene mi, yak enye akan̄ idemesie (mîdịghe, “ana enye ọdọhọ idemesie ete, ‘Baba,’” edikabade eke Charles B. Williams) onyụn̄ emen eto ndutụhọ esie etiene mi kpukpru ini.” (Mark 8:34, NW) Ke ini nnyịn inyịmede ikot emi, ana nnyịn idu ke mben̄eidem ndinam ntre “kpukpru ini,” idịghe koro ndusụk akpan ufọn ẹdu ke nditụk idem, edi koro ndondo oro owo okpude ndiwụt ọniọn̄, ndondo oro owo ọduọkde eti ubiere, ekeme ndibiat kpukpru se ẹkekọde ẹbon, idem esịnde nsinsi mfọnọn̄kpọ nnyịn ke itiendịk. Nte ido edide esinam n̄kọri ke n̄kan̄ eke spirit ata sụn̄sụn̄, edi esidi usọp usọp n̄kpọ didie ntem nditaba enye edieke nnyịn mîdụhe ke ukpeme kpukpru ini!
15 N̄ko-n̄ko, Paul ama akpak ete ke ana nnyịn iwụt mfara ke idem “ke kpukpru usụn̄,” oro edi, ana nnyịn inam ntre kpukpru ini ke kpukpru ikpehe uwem. Emi owụt eti ekikere koro edieke owo oro ọbọde ukpep esịnde idem akaha, mîdịghe odude uwem nnam-se-mmade, nso ufọn idu do ke kpukpru ubiak ikpọkidem ye mmemidem oro enye ọkọyọde? Kpasụk ntre ke mbuba uwem, ana nnyịn iwụt mfara ke idem ke kpukpru n̄kpọ. Owo ekeme ndikara idemesie ke mme utọ n̄kpọ nte ukpa mmịn ye use, edi eti idaha emi esisụhọde edieke enye atan̄de idem onyụn̄ owụtde ndomoidem. Mîdịghe nso edieke enye emede anyan ime onyụn̄ ọfọnde ido ye mmọ en̄wen, edi enye esinam idiọkn̄kpọ ndịbe ndịbe ke uwem esie? Man mfara ke idem enen̄ede enyene ufọn, ana ẹwụt enye “ke kpukpru usụn̄.”—Men James 2:10, 11 domo.
Kûfehe ‘Nte Mînyeneke Iwụk’
16. Ndifehe idịghe ke usụn̄ “eke mînyeneke iwụk” ọwọrọ nso?
16 Ke okụtde n̄kpọsọn̄ ukeme oro ẹyomde man ẹkan ke mbuba uwem emi, Paul ama akaiso ọdọhọ ete: “Ntre ndien ke ami mfehe mbuba; mfeheke nte owo eke mînyeneke iwụk ebiet eke enye akade: ntem n̄ko ke ntop ita; ntopke nte owo ọtọde ofụm.” (1 Corinth 9:26) Ikọ oro “eke mînyeneke iwụk” ke ataata usụn̄ ọwọrọ “eke uyarade mîdụhe” (Kingdom Interlinear), “eke owo mîkwe, eke idiọn̄ọ mîdụhe” (Lange’s Commentary). Ntre, man owo edifehe ‘nte mînyeneke iwụk’ ọwọrọ ete ke uyarade ekpenyene ndidu nnọ kpukpru mme andida nse kaban̄a ebiet emi efeheitọk akade. The Anchor Bible akabade enye “idịghe edifehe n̄kwan̄a n̄kwan̄a.” Ke edide afo ama okụt n̄kwan̄a n̄kwan̄a nde-ikpat ẹmi ẹdide ẹdọdọk ẹsosụhọde esụk, ẹmi ẹdude ẹkanade mi ye ko, ndien idem akade edem edem ke ndusụk ini, ekpedi ọkpọsọn̄ n̄kpọ afo ndikere ke owo oro akakam efehe itọk, itịn̄ke-tịn̄ iban̄a m̀mê enye akam ọdiọn̄ọ ebiet emi enye akade. Edi edieke afo okokụtde mme nde-ikpat oro ẹsan̄ade ke anyan, nnennen udịm, nde-ikpat kiet kiet odude ke iso enyeoro ekebemde iso ndien kpukpru ẹnyenede ukem ufan̄, afo emekeme ndibiere nte ke mme nde-ikpat oro ẹnyene owo oro ọdiọn̄ọde nnennen ebiet emi enye akade.
17. (a) Didie ke Paul okowụt ke imọ ikefeheke ‘ke usụn̄ eke mînyeneke iwụk’? (b) Didie ke nnyịn ikeme ndikpebe Paul ke afan̄ emi?
17 Uwem Paul owụt in̄wan̄în̄wan̄ nte ke enye ikefeheke ‘nte mînyeneke iwụk.’ Enye ama enyene ediwak uyarade ndiwụt nte ke imọ ikedi Christian asan̄autom ye apostle. Enye ekenyene uduak kiet kpọt, ndien enye ama esịn̄ede idem ọkpọsọn̄ ọkpọsọn̄ ke ofụri uwem esie man enyene enye. Uwọrọetop, odudu, inyene, m̀mê inem uwem iketịmekede enye ekikere, idem okposụkedi ekemede ndidi enye ekpekenyene ekededi ke otu mmọemi. (Utom 20:24; 1 Corinth 9:2; 2 Corinth 3:2, 3; Philippi 3:8, 13, 14) Nte afo afiakde ese usụn̄uwem fo, nso utọ afan̄ ke afo okụt? Nnennen udịm ye in̄wan̄în̄wan̄ ebiet akade m̀mê enyeoro oyode ye unana uduak? Nte uyarade odu nte ke afo ke efehe ke mbuba uwem? Ti ete ke nnyịn idu ke mbuba emi, yak idọhọ, idịghe n̄kukụre ndinyụn̄ ndomo ndinam n̄kpọ ye unana ifiopesịt, edi man isịm utịt.
18. (a) Nso ke ẹmen ẹdomo nte ‘editọ ofụm ita’ ke n̄kan̄ nnyịn? (b) Ntak emi oro edide enyene-ndịk usụn̄uwem nditiene?
18 Ke owụtde mbiet n̄kpọ oro odude ke emi ye mbuba efen, Paul ama akaiso ọdọhọ ete: “Ntem n̄ko ke ntop ita; ntopke nte owo ọtọde ofụm.” (1 Corinth 9:26b) Ke en̄wan nnyịn ke uwem, nnyịn imenyene ediwak asua, esịnede Satan, ererimbot, ye unana mfọnmma nnyịn. Nte otopita ke eset, ana nnyịn ikeme nditọ mmọ nduọn̄ọ ke isọn̄ ye ọkpọsọn̄ ubọkita. Ye inemesịt, Jehovah Abasi ọnọ nnyịn ukpep onyụn̄ an̄wam nnyịn ke en̄wan emi. Enye ọnọ mme item ke Ikọ esie, ke mme n̄wed ẹkọn̄ọde ke Bible, ye ke mme mbonoesop Christian. Nte ededi, edieke nnyịn ikotde Bible ye mme n̄wed oro inyụn̄ ikade mme mbonoesop edi idaha se ikpepde isịn ke edinam, nte nnyịn ibahake ukeme nnyịn, ‘itọde ofụm ita’? Ndinam ntre ekpesịn nnyịn ke ata enyene-ndịk idaha. Nnyịn ikere ke nnyịn ke in̄wana en̄wan ndien ekem inyene abian̄a abian̄a ifụre, edi nnyịn ikanke mme asua nnyịn. Oro edi ntak mbet James ọnọde item ete: “Mbufo ẹdi mme anam ikọ, ẹkûdi mme andikokop ikpọn̄îkpọn̄, ẹbian̄a idem.” Kpa nte ‘editọ ofụm ita’ mîdibiatke odudu mme asua nnyịn, ndidi “mme andikokop ikpọn̄îkpọn̄” idinyụn̄ iwọrọke ite ke nnyịn inam uduak Abasi.—James 1:22; 1 Samuel 15:22; Matthew 7:24, 25.
19. Didie ke nnyịn ikeme ndikụt nte ke owo isioho nnyịn iduọk?
19 Ke akpatre, Paul asian nnyịn se idide ndịben̄kpọ oro anamde enye okụt unen ete: “Ntọn̄ọ idemmi ita, nnam enye odụk ufụn, mbak, ke mma n̄kọkwọrọ nnọ owo en̄wen, ke usụn̄ ekededi ẹdisio mi ke idemmi ẹduọk.” (1 Corinth 9:27) Ukem nte Paul, ana nnyịn ikara anana-mfọnmma ikpọkidem nnyịn utu ke ndiyak enye akara nnyịn. Oyom nnyịn ibiat mme ntụhọ ikpọkidem, udọn̄itọn̄, ye idiọk udọn̄ obụkidem ifep. (Rome 8:5-8; James 1:14, 15) Ndinam ntre ekeme ndinọ ubiak, koro ikọ oro ẹkabarede “ntọn̄ọ” ke ataata usụn̄ ọwọrọ ‘tọ ke idak enyịn’ (Kingdom Interlinear). Nte ededi, nte edikop ubiak ke ndamban̄a enyịn, yak idọhọ, ndien idu uwem ifọnke ikan ediyak idem nnọ mme idiọk udọn̄ obụkidem ndien ikpa?—Men Matthew 5:28, 29; 18:9; 1 John 2:15-17 domo.
20. Ntak edide usọp usọp n̄kpọ kemi ndidụn̄ọde nte nnyịn ifehede ke mbuba uwem?
20 Mfịn, nnyịn imasan̄a ikpere utịtmbuba oro. Ini ndinọ mme utịp asan̄a ekpere. Ye mme Christian oro ẹyetde aran, enye edi “utịp akwa ikot eke Abasi okokotde . . . ke Christ Jesus.” (Philippi 3:14) Ye mbon akwa otuowo, enye edi uwem nsinsi ke paradise isọn̄. Ye ata ekese ẹdude ke itiendịk, ẹyak nnyịn ibiere, nte Paul ekebierede, nte ke nnyịn ‘ididịghe se ẹsiode ẹduọk.’ Kpukpru nnyịn ikpakam ida item emi: “Ẹfehe ndien ke usụn̄ nte ẹdibọde utịp” isịn ke esịt.—1 Corinth 9:24, 27.
Nte Afo Emeti?
◻ Ntak odotde ndimen uwem Christian ndomo ye mbuba?
◻ Didie ke mbuba uwem okpụhọde ye itọk?
◻ Ntak emi anade nnyịn iwụt mfara ke idem kpukpru ini ye “ke kpukpru usụn̄”?
◻ Didie ke owo etre ndifehe nte “mînyeneke iwụk”?
◻ Ntak emi n̄kpọndịk akam odude ke ‘nditọ ofụm ita’?
[Ndise ke page 16]
Anyanya andikan, ọkọrọ ye ubọn̄ ye ukpono, edi enyeoro edibiarade