Jehovah—Abasi Emi Ayararede Mme Ndịben̄kpọ

“Abasi emi ayararede ndịben̄kpọ odu ke enyọn̄.”—DANIEL 2:28.

1, 2. (a) Didie ke Jehovah okpụhọde ye akwa Asua esie? (b) Didie ke mme owo ẹwụt ukpụhọde emi?

JEHOVAH, akakan ye ima ima Abasi ofụri ekondo, n̄kukụre Andibot, edi Abasi ọniọn̄ ye unenikpe. Ufọn idụhe enye ndidịp owo emi enye edide, mme utom esie, m̀mê mme uduak esie. Ke ini esie ye ke ọniọn̄ esie, enye ayarade idemesie. Ke usụn̄ emi enye okpụhọde ye Asua esie, Satan kpa Devil, emi odomode ndidedịp ata owo emi enye edide ye mme uduak esie.

² Idem kpa nte Jehovah ye Satan ẹdide isio, ntre n̄ko ke edi ye mme andituak ibuot nnọ mmọ. Ẹda uwem esịt iba ye abian̄a ẹdiọn̄ọ mbon oro ẹtienede ndausụn̄ Satan. Mmọ ẹdomo ndinịm idem nte mme anam nti utom, ke adan̄aemi ẹnamde mme utom ekịm. Ẹma ẹsian mme Christian mbon Corinth ẹte ẹkûyak akpanikọ emi akpa mmọ idem. “Koro orụk owo ẹmi ẹdi mme apostle abian̄a, mme anamutom n̄kari, ẹmi ẹforode mme apostle Christ. Inyụn̄ idịghe utịben̄kpọ; koro kpa Satan ke idemesie ke oforo angel un̄wana.” (2 Corinth 11:13, 14) Mme Christian, ke n̄kan̄ eken, ẹberi edem ke Christ nte Adausụn̄ mmọ. Ke adan̄aemi okodude ke isọn̄ enye ama owụt edu Ete esie, Jehovah Abasi, ke mfọnmma usụn̄. (Mme Hebrew 1:1-3) Ntem, ebede ke nditiene Christ, mme Christian ẹkpebe Jehovah, Abasi akpanikọ, emi ayararede n̄kpọ, ye un̄wana. Ufọn idụhe mmọ n̄ko ndidịp se mmọ ẹdide, mme utom mmọ, ye mme uduak mmọ.—Ephesus 4:17-19; 5:1, 2.

3. Didie ke nnyịn ikpafan̄a edori ikọ oro nte ke ẹnyenyịk mbon oro ẹkabarede ẹdi Mme Ntiense Jehovah nditiene mbuana ke “ndedịbe n̄ka”?

³ Ke ini emi enye ọdiọn̄ọde nte edide mfọnn̄kan ini, Jehovah esiyarade mme n̄kpọ ẹban̄ade mme uduak esie ke nde ke nde ye se iban̄ade ini iso emi mme owo mîkọfiọkke ke mbemiso. Ke usụn̄ifiọk emi enye edi Abasi emi ayararede ndịben̄kpọ. Ntem, ẹnọ mbon oro ẹyomde ndinam n̄kpọ esie ikot—ih ẹkpak mmọ—ndikpep mme utọ ntọt oro ẹyararede mi. Ndụn̄ọde ẹkenamde ke 1994 ye se ibede Mme Ntiense 145,000 ke idụt Europe kiet ama ayarade nte, ke ẹbaharede ukem ukem, mmọ kiet kiet ẹma ẹnam ọkpọkpọ ndụn̄ọde ke mme ukpepn̄kpọ Mme Ntiense Jehovah ke isua ita mbemiso ẹmekde ndikabade ndi Ntiense. Mmọ ẹkenam ubiere nte ekemde ye ifụre oro mmọ ẹnyenede ndinam edimek ye unana edinyenyịk. Ndien mmọ ẹma ẹka iso ndinyene ifụre uduak ye edinam. Ke uwụtn̄kpọ, ke ntak oro ibat ibat owo mîkenyịmeke aba ye n̄kokon̄ idaha ido uwem oro ẹnọde mme Christian, mmọemi ke ukperedem ẹma ẹbiere ẹte ke mmimọ ikoyomke aba ndika iso ndi Mme Ntiense. Nte ededi, edi inem n̄kpọ nte ke ufan̄ isua ition ẹmi ẹkebede, ata ediwak ke otu n̄kani Mme Ntiense oro ẹma ẹnam usio-ukot ndifiak ntọn̄ọ ebuana ye edinam mmọ nte Mme Ntiense.

4. Nso mîkpanaha afịna mme anam-akpanikọ Christian, ndien ntak mîkpanaha afịna?

⁴ Nte ededi, idịghe kpukpru n̄kani Mme Ntiense oro ẹkefiak ẹdi, ndien ndusụk mbon oro ini kiet ko ẹkenyenede ifetutom ke esịt esop Christian ẹdu ke otu mmọ. Emi ikpedịghe n̄kpọ n̄kpaidem, koro kiet ke otu mme n̄kpet n̄kpet anditiene Jesus, kpa apostle Judas, ama akam afiak edem. (Matthew 26:14-16, 20-25) Edi nte emi edi ntak nditịmede esịt mban̄a Ido Ukpono Christ ke idemesie? Nte emi abiat unen oro Mme Ntiense Jehovah ẹkụtde ke ndinam utom unọ ukpep mmọ? N̄wan̄ansa-o, ukem nte edinam unana edinam akpanikọ Judas Iscariot mîketreke mme uduak Abasi.

Ata Ọkpọsọn̄ Kpa ye Oro Ama Ima

5. Nnyịn isan̄a didie ifiọk ite ke Jehovah ye Jesus ẹma mme owo, ndien didie ke mmọ ẹwụt ima emi?

⁵ Jehovah edi Abasi ima. Enye ekere aban̄a mme owo. (1 John 4:7-11) Kpa ye n̄kokon̄ idaha esie, enye okop inemesịt ndinam ufan ye mme owo. Nnyịn ikot iban̄a kiet ke otu mme asan̄autom esie eke eset, ite: “Abraham enịm Abasi ke akpanikọ, ndien ẹbat oro ẹnọ enye ke edinen ido; ẹnyụn̄ ẹkot enye, ẹte, Ufan Abasi.” (James 2:23; 2 Chronicles 20:7; Isaiah 41:8) Kpa nte mme ufan ẹdide owo ẹbuanade mme n̄kpọ oro mmọ mîyomke mbon efen ẹdiọn̄ọ, m̀mê ndịben̄kpọ, kpa ntre n̄ko ke Jehovah anam ye mme ufan esie. Ke afan̄ emi Jesus ekpebe Ete esie, koro enye ama anam ufan ye mme mbet esie onyụn̄ abuana ndịben̄kpọ ye mmọ. Enye ọkọdọhọ mmọ ete: “N̄kotke aba mbufo mme asan̄autom, koro asan̄autom mîfiọkke se eteufọk esie anamde; edi n̄kot mbufo mme ufan, koro mma mmen kpukpru se n̄kokopde ke inua Ete Mi nyarade nnọ mbufo.” (John 15:15) Ọkpọkpọ ntọt, m̀mê “ndịben̄kpọ,” oro Jehovah, Eyen esie, ye mme ufan mmọ ẹdiọn̄ọde adian mmọ ọtọkiet ke ọkpọsọn̄ mbọbọ ima ye utuakibuot.—Colossae 3:14.

6. Ntak emi mîyomke Jehovah edịp mme uduak esie?

⁶ Se enyịn̄ Jehovah ọwọrọde, “Enye Anam Akabade Edi,” owụt ukeme oro enye enyenede ndikabade ndi se ededi oro enye oyomde man enye anam uduak esie osu. Ke mîbietke mme owo, ufọn idụhe Jehovah ndidịp mme uduak esie ke ntak okopde ndịk nte ke mbon en̄wen ẹkeme ndibiọn̄ọ enye ndinam mmọ ẹsu. Enye ikam ikemeke ndikpu, ntre enye ayarade ekese n̄kpọ oro enye aduakde ndinam ke Ikọ esie, kpa Bible, in̄wan̄în̄wan̄. Enye ọn̄wọn̄ọ ete: “Ikọ mi . . . idifiakke itiene mi ubọk ubọk, tutu enye anam se mmade, onyụn̄ okụt unen ke utom emi ndọn̄de enye.”—Isaiah 55:11.

7. (a) Nso ke Jehovah ekebem iso etịn̄ ke Eden, ndien didie ke Satan okowụt ke Abasi edi akpanikọ? (b) Didie ke edumbet oro ke 2 Corinth 13:8 edi akpanikọ kpukpru ini?

⁷ Esisịt ini ke nsọn̄ibuot oro ke Eden ama ekebe, Jehovah ke ibio ibio usụn̄ ama ayarade se ididide akpatre utịp kaban̄a eneni oro osụk akade iso ke ufọt esie ye Asua esie, Satan. Ẹyedịghi Mfri Abasi oro ẹken̄wọn̄ọde ubiak ubiak, edi idiwotke-wot enye, ke adan̄aemi ẹdidịghide Satan ẹwot ke akpatre. (Genesis 3:15) Ke 33 E.N., Devil ke akpanikọ ama edịghi Mfri oro, Christ Jesus, ebe ke ndinam enye akpa. Ke usụn̄ emi, Satan ama anam N̄wed Abasi osu ndien ke ndinam ntem owụt Jehovah nte edide Abasi akpanikọ, okposụkedi emi mîkenen̄ekede idi uduak Satan. Usua oro enye asuade akpanikọ ye edinen ido, ọkọrọ ye edu ntan̄idem ye unana edikabade esịt esie, ama anam enye anam nnennen se Abasi ekebemde iso etịn̄ ete ke enye ayanam. Ih, ye kpukpru mbon oro ẹbiọn̄ọde akpanikọ, kpa ye Satan ke idemesie, edumbet emi edi akpanikọ: “Nnyịn [ikemeke] ndinam n̄kpọ mbiọn̄ọ akpanikọ, edi inanam n̄kpọ ida ye akpanikọ.”—2 Corinth 13:8.

8, 9. (a) Nso ke Satan ọdiọn̄ọ, edi nte ifiọk emi anam mme uduak Jehovah ẹkûsu? (b) Nso in̄wan̄în̄wan̄ ntọt ke mme andibiọn̄ọ Jehovah ẹfụmi, ndien ntak-a?

⁸ Toto nte ẹkewụk Obio Ubọn̄ Abasi nte enyịn mîkwe ke 1914, Ediyarade 12:12 enyene n̄kpọ ndinam: “Ntre ẹdara, O mme heaven, ye mbufo ẹmi ẹdụn̄ọde ke esịt. Mbọm isọn̄ ye inyan̄, koro andidori ikọt Abasi ikọ ama osụhọde etiene mbufo; enye asan̄a ye akwa ifụtesịt, sia enye ọdiọn̄ọde ete ini imọ edi ibio.” Edi, ndi ifiọk oro nte ke ini imọ edi ibio anam Satan okpụhọde edinam esie? Oro ọkpọwọrọ Satan ndinyịme nte ke Jehovah edi Abasi akpanikọ ye nte ke nte Akakan Andikara, enye ikpọn̄ odot ẹtuak ibuot ẹnọ. Nte ededi, Devil imaha ndinyịme nte ke ẹkan imọ, idem okposụkedi enye ọdiọn̄ọde emi.

⁹ Jehovah ayarade se iditịbede ke ini emi Christ edidide ndibiere ikpe nnọ editịm n̄kpọ Satan an̄wan̄wa. (Matthew 24:29-31; 25:31-46) Ke afan̄ emi, Ikọ esie ọtọt aban̄a mme andikara ererimbot ete: “Ini mme owo ẹdọhọde ẹte, idu ke emem ye ifụre, kpa adan̄aoro ke nsobo abuat mmọ, nte emi uman abuatde n̄wan idịbi.” (1 Thessalonica 5:3) Mbon oro ẹtienede ndausụn̄ Satan ẹfụmi in̄wan̄în̄wan̄ ntọt emi. Enyịn ekịm mmọ ke ntak idiọk esịt mmọ, ndien emi akpan mmọ ndikabade esịt n̄kpọn̄ idiọk usụn̄ edinam mmọ nnyụn̄ n̄kpụhọde mme ekikere ye mme uduak mmọ ndidomo ndibiọn̄ọ mme uduak Jehovah.

10. (a) Ke nso udomo ke ekeme ndidi 1 Thessalonica 5:3 ama enyene edisu, edi didie ke ikọt Jehovah ẹkpenam n̄kpọ? (b) Ntak emi mbon oro mînyeneke mbuọtidem ẹkemede ndidọdiọn̄ n̄kop ifụtesịt ke ini iso ke ndibiọn̄ọ ikọt Abasi?

¹⁰ Akpan akpan toto ke 1986, emi Edidiana Mme Idụt akatan̄ade nte Isua Emem Ofụri Ererimbot, ererimbot ọyọhọ ye nneme aban̄ade emem ye ifụre. Ẹmenam mme akpan usio-ukot ke ukeme ndinyene emem ererimbot, ndien ekeme ndidi ẹkụt ndusụk unen. Nte ofụri edisu prọfesi oro edi emi, mîdịghe nte nnyịn imekeme ndidori enyịn ndikop aduai-owo-idem ntọt aban̄ade emi ke ini iso? Jehovah ayanam n̄kpọ oro an̄wan̄a ke edikem ini esie. Kan̄a kemi, ẹyak nnyịn idu ke edidemede ke n̄kan̄ eke spirit, ‘itiede ibet inyụn̄ isọn̄ọ iyom edidi usen Jehovah.’ (2 Peter 3:12) Nte ini osụk ebede ye ekese nneme efen efen aban̄ade emem ye ifụre, ndusụk owo ẹmi ẹdiọn̄ọde ntọt emi, edi ẹmi ẹmekde ndifụmi enye, ẹkeme ndidọdiọn̄ nsọn̄ ibuot ke ndikere nte ke Jehovah idisụho, m̀mê ikemeke ndisu, ikọ esie. (Men Ecclesiastes 8:11-13; 2 Peter 3:3, 4 domo.) Edi mme ata Christian ẹfiọk ẹte ke Jehovah oyosu uduak esie!

Nnennen Ukpono Ẹnọde N̄kpọutom Ẹmi Jehovah Adade Anam N̄kpọ

11. Nso ke Daniel ye Joseph ẹkekpep ẹban̄a Jehovah?

¹¹ Ke ini Edidem Nebuchadnezzar, andikara Obufa Obio Ukara Babylon, akadabade ndap oro eketịmerede enye ekikere tutu enye ikemeke nditi, enye ama obụp oyom un̄wam. Mme oku, mbia mfa, ye mbia idiọn̄ esie ikekemeke nditịn̄ ndap oro nnọ enye m̀mê ndisiak se enye ọkọwọrọde. Daniel asan̄autom Abasi, nte ededi, ama ekeme ndinam ntre, okposụkedi enye ye unana ubiatini ama etịn̄ nte ke ediyarade ndap oro ye se enye ọwọrọde ikotoho ọniọn̄ imọ. Daniel ọkọdọhọ ete: “Abasi emi ayararede ndịben̄kpọ odu ke enyọn̄, ndien edi enye asian edidem Nebuchadnezzar se ididide ke ukperedem usen.” (Daniel 2:1-30) Ediwak isua ikie ke mbemiso, Joseph, prọfet Abasi efen, ama ọfiọk n̄ko nte ke Jehovah edi Andiyarade ndịben̄kpọ.—Genesis 40:8-22; Amos 3:7, 8.

12, 13. (a) Anie ekedi n̄kponn̄kan prọfet Abasi, ndien ntak emi ọbọrọde ntre? (b) Mmanie mfịn ẹnam utom nte “akama ukpọhọde ndịben̄kpọ Abasi,” ndien didie ke nnyịn ikpese mmọ?

¹² N̄kponn̄kan prọfet Jehovah oro akanam anamde utom ke isọn̄ ekedi Jesus. (Utom 3:19-24) Paul ama anam an̄wan̄a ete: “Abasi, emi akadade mme prọfet etịn̄ ikọ n̄kpụhọ n̄kpụhọ ye ke nsio nsio usụn̄ ọnọ mme ete nnyịn ke eyo oko, ke ukperedem ini emi ama etịn̄ ọnọ nnyịn ke Eyen; emi Enye ekemekde enịm, ete edidi andinyene kpukpru n̄kpọ, okonyụn̄ adade ubọk Esie obot ekondo.”—Mme Hebrew 1:1, 2.

¹³ Jehovah eketịn̄ ikọ ọnọ mme akpa Christian ebe ke Eyen esie, Jesus, emi akanamde mmọ ẹfiọk ndịben̄kpọ Abasi. Jesus ama asian mmọ ete: “Ẹyak ẹnọ mbufo ndifiọk ndịben̄kpọ Obio Ubọn̄ Abasi.” (Luke 8:10) Ke ukperedem Paul ama etịn̄ aban̄a mme Christian oro ẹyetde aran nte ẹdide “mme anamutom Christ ye mme akama ukpọhọde ndịben̄kpọ Abasi.” (1 Corinth 4:1) Mfịn, mme Christian oro ẹyetde aran ẹka iso ndinam utom kpa ntre, ẹnamde otu asan̄autom emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄ emi ọnọde udia eke spirit ke edikem ini ebe ke Otu Ukara esie. (Matthew 24:45-47) Edieke nnyịn itịmde iwụt ukpono inọ mme prọfet oro Abasi ọkọnọde odudu ke mme usen edem, ndien akpan akpan Eyen Abasi, nte nnyịn ikpowụtke ukpono n̄ko inọ n̄kpọutom edide owo emi Jehovah adade mfịn anam n̄kpọ ke ndiyarade ntọt Bible oro edide akpan n̄kpọ ọnọ ikọt esie ke ndiọkeyo emi?—2 Timothy 3:1-5, 13.

An̄wan̄wa m̀mê Ndịbe Ndịbe?

14. Ini ewe ke mme Christian ẹsinam utom ke ndịbe, ke ntem ẹtienede uwụtn̄kpọ anie?

¹⁴ Nte Jehovah ndiyarade mme n̄kpọ an̄wan̄wa ọwọrọ ete ke mme Christian ẹkpenyene ndiyarade kpukpru n̄kpọ oro mmọ ẹfiọkde kpukpru ini ye ke kpukpru idaha? Nte ededi, mme Christian ẹtiene item oro Jesus ọkọnọde mme apostle esie ete “ẹnyene ibuot nte urụkikọt, ẹnyụn̄ ẹfụre nte ibiom.” (Matthew 10:16) Edieke ẹdọhọde ke mmọ ikemeke ndituak ibuot nnọ Abasi nte ubieresịt mmọ oyomde, mme Christian ẹka iso “ndikop uyo Abasi,” koro mmọ ẹfiọk ẹte ke idụhe n̄kpọutom ubọk owo emi enyenede unen ndikpan utuakibuot Jehovah. (Utom 5:29) Jesus ke idemesie ama owụt nte emi odotde. Nnyịn ikot ite: “Ke n̄kpọ ẹmi ẹma ẹkebe, Jesus asan̄a ke Galilee; koro Enye mînyịmeke ndisan̄a ke Judea, koro mme Jew ẹyomde Enye ndiwot. Edi usọrọ mme Jew ekpere, kpa usọrọ mme ataya. Ntre ke Jesus ete mmọ [nditọeka esie eke obụk], . . . Mbufo ẹdọk ẹka usọrọ: Ami ndọkke kan̄a n̄ka usọrọ emi; koro mîsịmke kan̄a uyọhọ ini Mi. Ndien ke Enye ama ọkọdọhọ ntem ye mmọ, Enye osụk etie kan̄a ke Galilee. Edi ke ini nditọeka Esie ẹma ẹkedọk ẹka usọrọ, ekem Jesus nde ọdọk aka; edi ikaha an̄wan̄wa, edi nte owo ededịbe aka n̄kpọ.”—John 7:1, 2, 6, 8-10.

Nte Ẹkpetịn̄ m̀mê Owo Ikpetịn̄ke?

15. Didie ke Joseph okowụt nte ke ndidịp n̄kpọ ndusụk ini edi ima ima n̄kpọ ndinam?

¹⁵ Ke ndusụk idaha, ndidịp n̄kpọ iwụtke ọniọn̄ kpọt edi owụt ima n̄ko. Ke uwụtn̄kpọ, didie ke Joseph, ete emi ekemende Jesus akama, akanam n̄kpọ ke ini ọkọfiọkde ete ke Mary, n̄wan emi enye okoyomde ndidọ, omoyomo idịbi? Nnyịn ikot ite: “Edi sia Joseph ebe esie edide edinen owo, mînyụn̄ imaha ndisuene enye ke iso owo, enye aduak ndisio enye ndọ ke ndịbe.” (Matthew 1:18, 19, sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn.) Okpokowụt unana ima didie ntem ndinam enye edi an̄wan̄wa n̄kpọ nsahi!

16. Nso mbiomo ke mbiowo, ọkọrọ ye kpukpru mme andibuana eken ke esop, ẹnyene kaban̄a ndịbe ikọ?

¹⁶ Owo ikpenyeneke ndiyarade mme ndịbe ikọ oro ẹkemede ndida mfịna m̀mê ubiak ndi nnọ mbon oro mîkpanaha ẹkop. Mbiowo Christian ẹsinyene emi ke ekikere ke ini anade mmọ ẹnọ owo item m̀mê ẹdọn̄ mme ekemmọ Christian esịt mîdịghe idem ẹtụnọde mmọ ke ntak ẹkenamde akwa idiọkn̄kpọ ẹdian Jehovah. Ndise mban̄a mme n̄kpọ ẹmi ke usụn̄ N̄wed Abasi edi se ẹyomde; ndiyarade mme ndịbe ikọ nnọ mbon oro n̄kpọ emi mîbeheke idịghe se ẹyomde inyụn̄ iwụtke ima. Ke akpanikọ, mme andibuana ke esop Christian ididomoke ndikap mbiowo inua mbọ ndịbe ikọ edi ẹyewụt ukpono ẹnọ mbiomo mbiowo ndimụm mme ndịbe ikọ n̄kama. Mme N̄ke 25:9 ọdọhọ ete: “Kpekpe ikọ fo ye mbọhọidụn̄ fo: edi kûyarade ikọ idịbi owo efen.”

17. Ntak emi mme Christian ke ata ediwak idaha ẹsidịpde mme ndịbe ikọ, edi ntak emi mmọ mîkemeke ndinam ntre kpukpru ini?

¹⁷ Edumbet emi edi akpanikọ n̄ko ke ekpụk ubon m̀mê ke otu n̄kpet n̄kpet ufan. Ndidịp ndusụk n̄kpọ edi akpan n̄kpọ man ẹfep utọk ye nsịn̄ede ke itie ufan. “Ofụm edere aman edịm: kpa ntre ke [edeme eke ayararede ndịben̄kpọ, NW] aman mbọpiso.” (Mme N̄ke 25:23) Nte ededi, edinam akpanikọ nnọ Jehovah ye ndinen edumbet esie, ọkọrọ ye ima ẹnyenede ẹnọ mbon oro ẹnamde ndudue, ke ini ke ini ekeme ndiyom ẹtịn̄ mme ndịbe ikọ ẹnọ mme ete ye eka, mbiowo Christian, m̀mê mbon en̄wen oro ẹnọde odudu.a Edi ke ediwak idaha, mme Christian ẹsidịp mme ndịbe ikọ mbon en̄wen, ẹkpemede mmọ kpa nte mmọ ẹkpemede eke idemmọ.

18. Ewe edu Christian ita ẹkeme ndin̄wam nnyịn ibiere se nnyịn ikpetịn̄de ye se nnyịn mîkpetịn̄ke?

¹⁸ Ke nditịn̄ ibio ibio, Christian ekpebe Jehovah ke ndidịp ndusụk n̄kpọ ke ini ẹyomde, ayararede mmọ n̄kukụre ke ini odotde. Nsụhọdeidem, mbuọtidem, ye ima ẹda enye usụn̄ ke ndibiere se enye ekpetịn̄de ye se enye mîkpetịn̄ke. Nsụhọdeidem akpan enye ndiwụt idem nte idide n̄wọrọnda owo, ndidomo ndinam n̄wụt mbon en̄wen idem ebe ke ndisian mmọ kpukpru n̄kpọ oro enye ọdiọn̄ọde m̀mê ke ndidemede mmọ udọn̄ mban̄a mme ndịben̄kpọ oro enye mîkemeke nditịn̄. Mbuọtidem ke Ikọ Jehovah ye esop Christian onụk enye ndikwọrọ ntọt Bible oro Abasi ọnọde ke adan̄aemi odude ke ukpeme man efep editịn̄ mme n̄kpọ oro ẹkemede ndiyat mbon en̄wen esịt ke ntọn̄ọ. Ih, ima onụk enye an̄wan̄wa nditịn̄ mme n̄kpọ oro ẹnọde Abasi ubọn̄ emi onyụn̄ oyomde mme owo ẹdiọn̄ọ man ẹnyene uwem. Enye ke n̄kan̄ eken ekpeme mme ọkpọkpọ ndịbe ikọ owo, ọfiọkde ete ke ediwak idaha ndiyarade mmọ owụt unana ima.

19. Ewe usụn̄ edinam an̄wam ndinam ẹdiọn̄ọ mme ata Christian, ndien enye osụn̄ọ ke nso?

¹⁹ Usụn̄ emi adade ukem ukem mi an̄wam ndinam ẹdiọn̄ọ mme ata Christian. Mmọ idịpke owo emi Abasi edide ebe ke nditre ndida enyịn̄ esie m̀mê ke ndida ndedịbe ukpepn̄kpọ Abasi-Ita-ke-Kiet oro owo mîkemeke ndinam an̄wan̄a. Mme abasi ẹmi owo mîfiọkke ẹdi se ẹdade ẹdiọn̄ọ nsunsu ido ukpono, idịghe eke akpanikọ. (Se Utom 17:22, 23.) Mme Ntiense Jehovah oro ẹyetde aran ẹnen̄ede ẹma ifet edidi “akama ukpọhọde ndịben̄kpọ Abasi.” Ebede ke ndiyarade mme ndịben̄kpọ ẹmi an̄wan̄wa nnọ mbon en̄wen, mmọ ẹn̄wam ke ndidụri mbon esịt akpanikọ nda man ẹyom itie ufan ye Jehovah.—1 Corinth 4:1; 14:22-25; Zechariah 8:23; Malachi 3:18.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?

◻ Ntak emi mîyomke Jehovah edịp mme uduak esie?

◻ Jehovah ayarade mme ndịben̄kpọ esie ọnọ mmanie?

◻ Nso mbiomo ke mme Christian ẹnyene kaban̄a mme ndịbe ikọ?

◻ Ewe edu ita ẹdin̄wam mme Christian ndidiọn̄ọ se ẹkpetịn̄de ye se mîkpetịn̄ke?

[Mme ndise ke page 8, 9]

Jehovah ayarade mme ndịben̄kpọ ebe ke Ikọ esie