Nte Abasi Edi Akpa Ke Ubon Fo?

“Afo nyụn̄ ma Jehovah Abasi fo ke ofụri esịt fo.”—MARK 12:29, 30.

1. Didie ke edi akpan n̄kpọ ete nnyịn ima Jehovah?

“EWE edi ebeiso item ke ofụri ibet?” ntre ke scribe kiet okobụp Jesus. Utu ke ndinọ ekikere idemesie, Jesus ọkọbọrọ mbụme esie ke ndikot nto Ikọ Abasi ke Deuteronomy 6:4, 5. Enye ọkọbọrọ ete: “Ebeiso edi, ẹkop O Israel, Jehovah Abasi nnyịn, edi Jehovah kiet. Afo nyụn̄ ma Jehovah Abasi fo ke ofụri esịt fo, ye ke ofụri ukpọn̄ fo, ye ke ofụri ekikere fo, ye ke ofụri odudu fo.”—Mark 12:28-30.

2. (a) Nso ubiọn̄ọ ke Jesus ekenyene ndisobo? (b) Nso ikeme ndinam edi ọkpọsọn̄ n̄kpọ ndusụk ini ndinem Jehovah esịt?

² Man inam se Jesus okokotde ebeiso ibet—enyeemi okponde akan—oyom ete nnyịn inam se inemde Jehovah esịt kpukpru ini. Jesus ama anam, idem okposụkedi apostle Peter ini kiet akafan̄ade aban̄a edinam Jesus, ndien ke idaha efen mme n̄kpet n̄kpet iman esie ẹma ẹnam n̄ko. (Matthew 16:21-23; Mark 3:21; John 8:29) Nso edieke afo okụtde idemfo ke ukem idaha oro? Yak idọhọ ke mbonubon ẹyom fi etre ukpepn̄kpọ Bible fo ye ebuana fo ye Mme Ntiense Jehovah. Nte afo eyenịm Abasi akpa ke ndinam se inemde enye esịt? Nte Abasi edi akpa, idem ke ini mbonubon ẹbiọn̄ọde mme ukeme fo ndinam n̄kpọ esie?

Afia Ubiọn̄ọ Ubon

3. (a) Nso utịp ke mme ukpepn̄kpọ Jesus ẹkeme ndinyene ke ubon? (b) Didie ke mbonubon ẹkeme ndiwụt owo oro mmọ ẹmade ẹkan?

³ Jesus ikosụhọkede nsọn̄ọn̄kpọ oro ekemede ndidu ke ini mbon efen ke ubon ẹbiọn̄ọde owo ubon oro onyịmede mme ukpepn̄kpọ esie. Jesus ọkọdọhọ ete: “Mme asua owo ẹyedi mbon ufọk esie.” Edi, kpa ye mfụhọ mfụhọ utịp emi, Jesus ama owụt owo oro ekpedide akpa ke ndidọhọ ete: “Owo eke amade ete m̀mê eka akan Mi idotke ye Ami: owo eke onyụn̄ amade eyen eren esie m̀mê eyen esie an̄wan akan Mi idotke ye Ami.” (Matthew 10:34-37) Nnyịn inịm Jehovah Abasi akpa ebe ke nditiene mme ukpepn̄kpọ Eyen esie, Jesus Christ, emi edide “ata mbiet Idem [Abasi].”—Mme Hebrew 1:3; John 14:9.

4. (a) Nso ke Jesus ọkọdọhọ nte abuanade ke ndidi anditiene enye? (b) Ke nso usụn̄ifiọk ke mme Christian ẹnyene ndisua mbonubon?

⁴ Ke idaha efen ke ini Jesus ekenemede se inen̄erede ibuana ke ndidi ata anditiene enye, enye ama ọdọhọ ete: “Edieke owo etienede Mi, ndien mîsuaha ete esie, ye eka esie, ye n̄wan esie, ye nditọ esie, ye nditọeka esie iren, ye nditọeka esie iban, ye uwem esie n̄ko, enye ikemeke ndidi owo mbet Mi.” (Luke 14:26) Ikọ Jesus nte an̄wan̄ade ikọwọrọke ite ke mme anditiene enye ẹkpenyene ndisua ubon mmọ ata edisasua, sia enye ọkọnọde mme owo ewụhọ ndima idem mme asua mmọ. (Matthew 5:44) Utu ke oro, ikọ Jesus mi ọkọwọrọ ete ke ana mme anditiene enye ẹma mbonubon osụhọde akan nte mmọ ẹmade Abasi. (Men Matthew 6:24 domo.) Ke ndinam n̄kpọ ekekem ye ifiọk oro, Bible ọdọhọ ete ke Jacob ‘ama asua’ Leah onyụn̄ ama Rachel, emi ọkọwọrọde ete ke enye ikamaha Leah nte akamade Rachel, eyeneka esie. (Genesis 29:30-32) Jesus ọkọdọhọ ke ikpenyene ndisua idem “ukpọn̄,” m̀mê uwem nnyịn, m̀mê ima osụhọde akan nte imade Jehovah!

5. Didie ke Satan ke n̄kari ada ndutịm ubon anam n̄kpọ ke idiọk usụn̄?

⁵ Nte Andibot ye Ọnọ-Uwem, Jehovah odot ndibọ ọyọhọ utuakibuot nto kpukpru mme asan̄autom esie. (Ediyarade 4:10b) Apostle Paul ekewet ete: “Ntọn̄ọ edọn̄ nnọ Ete, emi ẹsiode kpukpru ubon ke enyọn̄ ye ke isọn̄ enyịn̄ ke Enye.” (Ephesus 3:14, 15) Jehovah akanam ndutịm ubon ke utọ utịbe utịbe usụn̄ oro anamde mbonubon ẹnyene ima uduot owo ẹnọ kiet eken. (1 Ndidem 3:25, 26; 1 Thessalonica 2:7) Nte ededi, Satan kpa Devil ke n̄kari ada ima uduot owo emi ke ubon anam n̄kpọ ke idiọk usụn̄, emi esịnede udọn̄ edinem mbonima esịt. Enye anam ubiọn̄ọ otode ubon ototịm ọsọn̄ ubọk, ndien ediwak owo ẹkụt nte edide n̄kpọ-ata ndisọn̄ọ nda nnọ akpanikọ Bible ke ini ẹsobode enye.—Ediyarade 12:9, 12.

Ndikan N̄kpọ-Ata Oro

6, 7. (a) Didie ke ẹkeme ndin̄wam mbonubon ẹfiọk nte ukpepn̄kpọ Bible ye ebuana Christian ẹdide akpan n̄kpọ? (b) Didie ke ikeme ndiwụt nte ke nnyịn imenen̄ede ima mbonubon nnyịn?

⁶ Nso ke afo edinam edieke ẹnyịkde fi ndibiere m̀mê oyom ndinam Abasi enem esịt m̀mê oyom ndinam andibuana ke ubon enem esịt? Nte afo eyedọhọ ke Abasi iyomke nnyịn ikpep Ikọ esie inyụn̄ ida mme edumbet esie isịn ke edinam edieke edinam ntre adade utọk edi ke ubon? Edi kere ban̄a oro ise. Edieke ayakde idem emem fi onyụn̄ etrede ukpepn̄kpọ Bible m̀mê ebuana fo ye Mme Ntiense Jehovah, mbonima fo ẹdisan̄a didie ẹfiọk ẹte ke nnennen ifiọk Bible edi n̄kpọ n̄kpa ye uwem?—John 17:3; 2 Thessalonica 1:6-8.

⁷ Nnyịn imekeme ndinam idaha emi an̄wan̄a ke usụn̄ emi: Ekeme ndidi andibuana ke ubon enyene ebeubọk udọn̄ un̄wọn̄ ọkpọsọn̄ mmịn. Ndi edifụmi m̀mê editre ndidọn̄ enyịn ke mfịna un̄wọn̄ mmịn esie ekpenyene ata ufọn ọnọ enye? Ndi ndisio idem n̄kpọn̄ nnyụn̄ ntre ndinam n̄kpọ mban̄a mfịna esie man emem odu ọkpọfọn akan? Baba, eyedi afo eyenyịme nte ke mfọnn̄kan n̄kpọ ekpedi ndidomo ndin̄wam enye akan mfịna un̄wọn̄ mmịn esie, idem ọkpọkọm emi ọwọrọ ndiyọ iyatesịt ye ndịghe esie uko uko. (Mme N̄ke 29:25) Ukem ntre, edieke edide afo emenen̄ede ama mbonubon fo, afo uduyakke mme ukeme mmọ ẹnam idem emem fi etre ndikpep Bible. (Utom 5:29) Edi n̄kukụre ke ndisọn̄ọ nda ke afo ekeme ndin̄wam mmọ ndikụt nte ke ndidu uwem ekekem ye mme ukpepn̄kpọ Christ ọwọrọ ata uwem nnyịn.

8. Didie ke nnyịn ibọ ufọn ito akpanikọ oro nte ke Jesus ke edinam akpanikọ ama anam uduak Abasi?

⁸ Ndinịm Abasi akpa ekeme ndidi ata ọkpọsọn̄ n̄kpọ ke ndusụk ini. Edi ti ete ke Satan n̄ko ama anam edi ọkpọsọn̄ n̄kpọ ọnọ Jesus ndinam uduak Abasi. Edi Jesus ikedehede iyak idem emem enye; enye ama akam ọyọ ọkpọsọn̄ ubiak ke eto ndutụhọ kaban̄a nnyịn. “Jesus Christ [edi] Andinyan̄a nnyịn,” ntre ke Bible ọdọhọ. “Emi akakpade ke ibuot nnyịn.” (Titus 3:6; 1 Thessalonica 5:10) Nte nnyịn ikopke inemesịt nte ke Jesus ikayakke idem inọ ubiọn̄ọ? Ke ntak emi enye ọkọyọde n̄kpa uwaidem, nnyịn imenyene idotenyịn nsinsi uwem ke emem emem obufa ererimbot edinen ido ebe ke ndiwụt mbuọtidem ke iyịp esie oro ẹkeduọkde.—John 3:16, 36; Ediyarade 21:3, 4.

Eti Utịp Oro Ekemede Ndinyene

9. (a) Didie ke mme Christian ẹkeme ndibuana ke ndinyan̄a mbon efen? (b) Nso ikedi idaha ubon Timothy?

⁹ Nte afo ama ọfiọk ete ke afo n̄ko emekeme ndinyene udeme ke ndinyan̄a mbon en̄wen, esịnede mme ata ndima iman fo? Apostle Paul ama akpak Timothy ete: “Yịre ke edinam utom emi [emi ekekpepde fi]; koro ke edinam ntem afo eyenyan̄a idemfo ye mmọemi ẹkopde uyo fo.” (1 Timothy 4:16) Timothy okodụn̄ ke ubon oro abaharede, ete esie emi ekedide owo Greek ikedịghe andinịm ke akpanikọ. (Utom 16:1; 2 Timothy 1:5; 3:14) Okposụkedi nnyịn mîfiọkke m̀mê ete Timothy ama akabade edi andinịm ke akpanikọ tutu amama, ifet oro odude nte ke ekeme ndidi enye ama akabade edi ama ototịm okpon ebe ke eti eduuwem Eunice, n̄wan esie, ye eke Timothy.

10. Nso ke mme Christian ẹkeme ndinam ke ibuot nsan̄andọ mmọ oro mînịmke ke akpanikọ?

¹⁰ N̄wed Abasi owụt nte ke mme ebe ye ibanndọ oro ẹsọn̄ọde ẹmụm akpanikọ Bible ẹkama ẹkeme nditịp nsịn ke ndinyan̄a nsan̄andọ mmọ ẹmi mîdịghe Christian ebe ke ndin̄wam mmọ ẹkabade ẹdi mme andinịm ke akpanikọ. Apostle Paul ekewet ete: “Edieke eyenete enyenede n̄wan eke mînịmke ke akpanikọ, ndien n̄wan oro onyịmede ndidụn̄ ye enye, enye okûkpọn̄ n̄wan oro. N̄wan eke onyụn̄ enyenede ebe eke mînịmke ke akpanikọ, ndien ebe oro onyịmede ndidụn̄ ye enye, okûkpọn̄ ebe esie. Koro afo n̄wan, anam didie ọfiọk m̀mê afo edinyan̄a uberi? Afo ebe, onyụn̄ anam didie ọfiọk m̀mê afo edinyan̄a n̄wan fo?” (1 Corinth 7:12, 13, 16) Apostle Peter ama etịn̄ aban̄a nte ibanndọ, ke nditịm ntịn̄, ẹkpenyan̄ade mme ebe mmọ, ọdọhọde ete: “Ẹsụk idem ẹnọ mme ebe eke mbufo, man edieke ndusụk mmọ mînịmke ikọ Abasi ke akpanikọ, ẹkpedụdi mmọ ẹda, itoho ke ukwọrọikọ, edi oto ke edu iban mmọ.”—1 Peter 3:1.

11, 12. (a) Nso utịp ke ediwak tọsịn mme Christian ẹbọ, ndien nso ke mmọ ẹkenam ndibọ emi? (b) Bụk ifiọkutom aban̄ade andibuana kiet ke ubon emi ọkọbọde utịp ediyọ esie ke edinam akpanikọ.

¹¹ Ke mme isua ndondo emi ediwak tọsịn owo ẹmekabade ẹdi Mme Ntiense Jehovah ke ẹma ẹkebiọn̄ọ utom Christian eke iman mmọ ẹdide Mme Ntiense ke ediwak ọfiọn̄ ye idem ediwak isua. Nso utịp ke emi edi ntem ọnọ mme Christian ẹmi ẹsọn̄ọde ẹda, ndien nso edidiọn̄ ke emi edi ntem ọnọ mbon oro ke ini kiet ẹkedide mme andibiọn̄ọ! Ye ntụk ke uyo esie, ebiowo Christian kiet emi edide isua 74 obụk ete: “Mmesiwak ndikọm n̄wan ye nditọ mi ke ndikọsọn̄ọ nyịre ye akpanikọ ke mme isua oro n̄kọbiọn̄ọde mmọ.” Enye ọkọdọhọ ete ke isua ita imọ ke nsọn̄ibuot ima isikam isịn ndiyak n̄wan imọ etịn̄ n̄kpọ ọnọ imọ aban̄a Bible. “Edi enye ama esida ifet oro enen̄erede etie nte ke ami nyenyịme anam n̄kpọ,” ntre ke enye ọkọdọhọ, “onyụn̄ ọtọn̄ọ ndinọ mi ikọ ntiense nte enye ọfiọn̄ọde mi ukot. Ami n̄wụt esịtekọm didie ntem nte ke enye ikememke idem inọ ubiọn̄ọ mi!”

¹² Ebe efen emi ọkọbiọn̄ọde ubon esie ama ewet ete: ‘Ami n̄kedi ndiọkn̄kan asua nnọ n̄wan mi koro ke enye ama ọkọbọ akpanikọ, mma nsisịn enye ndịk ke idem, ndien nnyịn ikesitọhọ kpukpru usen; oro edi, ami kpukpru ini n̄kesitọn̄ọ utọk oro. Edi kpukpru emi ekedi ikpîkpu; n̄wan mi ama ọsọn̄ọ eyịre ye Bible. Isua 12 ke ntem ẹma ẹbe ke idat idat en̄wan mi ndibiọn̄ọ akpanikọ nnyụn̄ mbiọn̄ọ n̄wan ye eyen mi. Ami n̄kedi Devil ke mbiet owo nnọ mmọ mbiba.’ Ke akpatre eren oro ama ọtọn̄ọ ndidụn̄ọde uwem esie nse. Enye ama anam an̄wan̄a ete: ‘Mma n̄kụt adan̄a nte n̄kọdiọkde. Mma n̄kot Bible, ndien otode item esie, ami idahaemi ndi Ntiense emi ama akana baptism.’ Kere ban̄a akwa idatesịt oro n̄wan emi ekenyenede, ih, ke ndikan̄wam ‘ndinyan̄a ebe esie’ ebe ke ndiyọ ubiọn̄ọ esie ke edinam akpanikọ ke isua 12!

Ndikpep N̄kpọ Nto Jesus

13. (a) Nso idi akpan ukpep oro mme ebe ye ibanndọ ẹkpenyenede ndikpep nto usụn̄uwem Jesus? (b) Didie ke mme owo ẹmi ẹkụtde nte edide ọkpọsọn̄ n̄kpọ ndisụk ibuot nnọ Abasi ẹkeme ndibọ ufọn nto uwụtn̄kpọ Jesus?

¹³ Akpan ukpepn̄kpọ emi mme ebe ye ibanndọ ẹkpekpepde ẹto usụn̄uwem Jesus edi eke n̄kopitem nnọ Abasi. “Ami [nnam] se inemde Enye esịt kpukpru ini,” ntre ke Jesus ọkọdọhọ. “Mbịneke uduak Idemmi, edi mbịne uduak Andidọn̄ Mi.” (John 5:30; 8:29) Idem ke ini Jesus ini kiet okokụtde nte akpan ikpehe kiet ke uduak Abasi mînemke ndinam, enye ama okop item. Enye ọkọbọn̄ akam ete: “Edieke Afo onyịmede, men Mi cup emi fep.” Edi enye ama ọsọsọp adian ete: “Edi okûdi nte Ami nnyịmede, yak edi nte Afo onyịmede.” (Luke 22:42) Jesus ikọdọhọke Abasi okpụhọde uduak Esie; enye ama owụt ke imenen̄ede ima Abasi ebe ke ndisụhọde idem ke n̄kopitem nnam se ededi oro ekedide uduak Abasi ọnọ enye. (1 John 5:3) Ndinịm uduak Abasi akpa kpukpru ini, nte Jesus okonịmde, idịghe ata akpan n̄kpọ n̄kukụre ke ndikụt unen ke uwem unana ndọ edi n̄ko ke uwem ndọ ye ubon. Kere ban̄a ntak emi edide ntre.

14. Didie ke ndusụk mme Christian ẹkere n̄kpọ nte mîdotke?

¹⁴ Nte ẹma ẹkebebem iso ẹtịn̄, ke ini mme andinịm ke akpanikọ ẹnịmde Abasi akpa, mmọ ẹsiyom ndikaiso ndu ye mme nsan̄andọ mmọ oro mînịmke ke akpanikọ ẹnyụn̄ ẹsikeme ndin̄wam mmọ man ẹkeme ndidot ndinyene edinyan̄a. Idem ke ini nsan̄andọ mbiba ẹdide mme andinịm ke akpanikọ, ndọ mmọ ekeme nditre ndidi enyeoro ọfọnde. Ke ntak ntụhọ idiọkn̄kpọ, mme ebe ye ibanndọ isinyeneke mme ima ima ekikere kpukpru ini iban̄a kiet eken. (Rome 7:19, 20; 1 Corinth 7:28) Ndusụk owo ẹkam ẹsika ata anyan ẹkesịm ediyom ndinyene nsan̄andọ efen, okposụkedi mmọ mînyeneke isọn̄ N̄wed Abasi inọ usiondọ. (Matthew 19:9; Mme Hebrew 13:4) Mmọ ẹsikere ẹte ke emi edi mfọnn̄kan n̄kpọ ọnọ mmimọ, nte ke uduak Abasi oro nte yak mme ebe ye ibanndọ ẹdu ọtọkiet ọsọn̄ akaha. (Malachi 2:16; Matthew 19:5, 6) Emi nte mfan̄a mîdụhe edi usụn̄ efen ndinyene mme ekikere owo utu ke eke Abasi.

15. Ntak emi edinịm Abasi akpa edide ukpeme?

¹⁵ Nso ukpeme ke edi ntem ndinịm Abasi akpa! Mme ọdọ ndọ ẹmi ẹnamde ntre ẹyedomo ndidiana ọtọkiet nnyụn̄ mbiere mme mfịna mmọ ebe ke ndida item Ikọ Abasi nsịn ke edinam. Mmọ ke ntre ẹyefep kpukpru orụk mfịna oro ẹsisụn̄ọde ke ini ẹfụmide uduak esie. (Psalm 19:7-11) Ẹnam emi an̄wan̄a ebe ke n̄kparawa mme ọdọ ndọ emi, ke ayakde esisịt ndibiere usiondọ, ẹkebierede nditiene item Bible. Ediwak isua ke ukperedem ke ini n̄wan oro akafiakde eti idatesịt oro enye ekenyenede ke ndọ esie, enye ama ọdọhọ ete: “Mmesisụhọde ntie nnyụn̄ ntua eyet ke ini n̄kerede mban̄a ifet oro okodude ami ndidianade ntie ikpọn̄ n̄kpọn̄ ebe mi ke ofụri isua ẹmi. Ekem mmesibọn̄ akam nnọ Jehovah Abasi nnyụn̄ n̄kọm enye ke item ye ndausụn̄ esie oro akadiande nnyịn ọtọkiet ke utọ inem inem itie ebuana oro.”

Mme Ebe, Ibanndọ —Ẹkpebe Christ!

16. Nso uwụtn̄kpọ ke Jesus okonịm ọnọ mme ebe ye ibanndọ?

¹⁶ Jesus, emi onịmde Abasi akpa kpukpru ini, onịm utịbe utịbe uwụtn̄kpọ ọnọ mme ebe ye ibanndọ, ndien mmọ ẹyenam ọfọn nditịm nnọ enye ntịn̄enyịn. Ẹteme mme ebe ẹte ẹkpebe usụn̄ nte Jesus owụtde ima ima itieibuot ke idem mme andibuana ke esop Christian. (Ephesus 5:23) Ndien Christian iban ẹkeme ndikpep n̄kpọ nto uwụtn̄kpọ nsụkibuot oro mînyeneke ndo emi Jesus osụkde ọnọ Abasi.—1 Corinth 11:3.

17, 18. Ke mme usụn̄ ewe ke Jesus okonịm eti uwụtn̄kpọ ọnọ mme ebe?

¹⁷ Bible ọnọ item ete: “Mme ebe, ẹma iban mbufo, kpa nte Christ akamade ufọk Abasi, okonyụn̄ ayakde Idem ọnọ ke ibuot esie.” (Ephesus 5:25) Akpan usụn̄ kiet oro Jesus okowụtde ima oro enye akamade esop eke mme anditiene enye ekedi ke ndidi n̄kpet n̄kpet ufan mmọ. Jesus ọkọdọhọ ete: “N̄kot mbufo mme ufan, koro mma mmen kpukpru se n̄kokopde ke inua Ete Mi nyarade nnọ mbufo.” (John 15:15) Kere ban̄a ofụri ini emi Jesus ekesidade ke nditịn̄ ikọ nnọ mme mbet esie—ata ediwak nneme oro enye ekesinyenede ye mmọ—ye mbuọtidem oro enye ekenyenede ke idem mmọ! Nte oro idịghe eti uwụtn̄kpọ inọ mme ebe?

¹⁸ Jesus ama enyene ata udọn̄ ke idem mme mbet esie ama onyụn̄ enyene ata ima ọnọ mmọ. (John 13:1) Ke ini mme ukpepn̄kpọ esie mîkan̄wan̄ake mmọ, enye ke ime ama ada san̄asan̄a ini ndinam mme n̄kpọ ẹn̄wan̄a. (Matthew 13:36-43) Mme ebe, nte mfọnọn̄kpọ eke spirit n̄wan mbufo edi akpan n̄kpọ ntre ọnọ mbufo? Nte afo emesida ini ndidu ye enye, okụtde ete ke mbufo mbiba ẹmenyene akpanikọ Bible in̄wan̄în̄wan̄ ke esịt ye ke ekikere? Jesus ama esisan̄a ye mme apostle esie ke utom ukwọrọikọ, iso-ọfọn ọnọde owo mmọ kiet kiet ukpep san̄asan̄a. Nte afo emesisan̄a ye n̄wan fo ke utom ukwọrọikọ, abuanade ke mme ediwaha eke ufọk ke ufọk ye ke edinịm mme ukpepn̄kpọ Bible?

19. Didie ke usụn̄ nte Jesus akanamde n̄kpọ ye mmeme mme apostle esie oro akafiakde owụt idem onịm uwụtn̄kpọ ọnọ mme ebe?

¹⁹ Jesus ọkọnọ mme ebe mfọnn̄kan uwụtn̄kpọ akpan akpan ke anamde n̄kpọ ye unana mfọnmma mme apostle esie. Ke ini akpatre udia esie ye mme apostle esie, enye ama ekeme ndikụt edu ndomoidem afiakde owụt idem. Ndi enye ama asua ọnọ mmọ ke nsọn̄ido? Baba, edi enye ke nsụhọdeidem ama eyet ukot mmọ owo kiet kiet. (Mark 9:33-37; 10:35-45; John 13:2-17) Nte afo emesime utọ ime oro ye n̄wan fo? Utu ke ndikụni mban̄a mmeme oro afiakde owụt idem, nte afo ke ime omodomo ndin̄wam enye onyụn̄ osịm esịt esie ebe ke uwụtn̄kpọ fo? Osụk etie nte iban ẹyenam n̄kpọ ẹban̄a utọ ima ima mbọm oro, nte mme apostle ke akpatre ẹkenamde.

20. Nso ke mme Christian iban mîkpedehede ifre, ndien anie ke ẹnọ nte uwụtn̄kpọ mmọ?

²⁰ Ibanndọ n̄ko ẹnyene ndikere mban̄a Jesus, emi akananam mîfreke nte ke “Abasi onyụn̄ edi Ibuot ọnọ Christ.” Enye kpukpru ini ama esisụk idem ọnọ Ete esie eke heaven. Ukem ntre, ibanndọ ikpenyeneke ndifre nte ke “erenowo onyụn̄ edi ibuot ọnọ n̄wan,” ih, nte ke ebe mmọ edi ibuot ọnọ mmọ. (1 Corinth 11:3; Ephesus 5:23) Apostle Peter ama akpak Christian ibanndọ ete ẹkere ẹban̄a uwụtn̄kpọ “nti iban” eke eset, akpan akpan eke Sarah, emi “okosụkde idem ọnọ Abraham, onyụn̄ okotde enye ete, Ọbọn̄ mi.”—1 Peter 3:5, 6.

21. Ntak emi ndọ Abraham ye Sarah okokụtde unen edi eke Lot ye n̄wan esie okụtde edikpu?

²¹ Sarah nte an̄wan̄ade ama ọwọrọ ọkpọn̄ eti ufọkidụn̄ ke obio uforo man okodụn̄ ke tent ke esenidụt. Ntak-a? Koro enye akamade utọ usụn̄uwem oro? Ikpedịghe ntre. Koro ebe esie ọkọdọhọde enye aka? Nte eyịghe mîdụhe emi ekedi ntak kiet, sia Sarah akamade onyụn̄ okponode Abraham ke ntak mme edu uten̄e Abasi esie. (Genesis 18:12) Edi ata akpan ntak oro akanamde enye asan̄a ye ebe esie aka ekedi ima oro enye akamade Jehovah ye udọn̄ ofụri esịt esie nditiene ndausụn̄ Abasi. (Genesis 12:1) Enye ama okop inemesịt ke ndikop item nnọ Abasi. N̄wan Lot, ke n̄kan̄ eken, ama emen̄e ndinam uduak Abasi ndien ke ntem ama ọwọn̄ọde ye udọn̄ ese mme n̄kpọ oro ẹkekpọn̄de ke obio esie ke Sodom. (Genesis 19:15, 25, 26; Luke 17:32) Nso utịt oro edide n̄kpọ mmọn̄eyet ke emi ekedi ntem ọnọ ndọ oro—kpukpru emi ke ntak ntụtutọn̄ esie ye Abasi!

22. (a) Nso ndụn̄ọde idemowo ke mbonubon ẹdinam ọniọn̄ ọniọn̄? (b) Nso ke nnyịn idikere iban̄a ke ukpepn̄kpọ nnyịn efen?

²² Ntre nte ebe m̀mê n̄wanndọ, edi akpan n̄kpọ ete afo obụp idemfo ete, ‘Nte Abasi edi akpa ke ubon nnyịn? Ndi ami mmesinen̄ede ndomo ndinam utom ubon oro Abasi ọkọnọde mi? Nte ami mmesisịn ata ukeme ndima nsan̄andọ mi nnyụn̄ n̄n̄wam enye enyene m̀mê omụm eti itie ebuana ye Jehovah akama?’ Ke ata ediwak ubon nditọwọn̄ ẹdu n̄ko. Nnyịn iyeneme udeme oro mme ete ye eka ẹnyenede ye ufọn oro odude ke mmọ mbiba ye nditọ mmọ ndinịm Abasi akpa.

Nte Afo Emeti?

◻ Nso ikeme ndidi mme utịp ukpepn̄kpọ Jesus ke idem ediwak ubon?

◻ Nso utịp ke ediwak tọsịn Christian ẹmi ẹsọn̄ọde ẹda ẹbọ?

◻ Nso idin̄wam mme nsan̄andọ ẹfep oburobụt ido ye usiondọ?

◻ Nso ke mme ebe ẹkeme ndikpep nto ukpepn̄kpọ Jesus?

◻ Didie ke ibanndọ ẹkeme nditịp nsịn ke inemesịt ndọ?

[Ndise ke page 10]

Didie ke Sarah eketịp esịn ke ndọ esie ndikụt unen?