Jehovah Ama Utom Ofụri Ukpọn̄ Fo
“Sededi eke mbufo ẹnamde, ẹnam ke [ofụri ukpọn̄, NW], nte n̄kpọ eke ẹnamde ẹnọ [Jehovah], mînamke inọ owo.”—COLOSSAE 3:23.
1, 2. (a) Ewe edi n̄kponn̄kan ifetutom oro nnyịn ikemede ndinyene? (b) Ntak emi nnyịn ndusụk ini mîkemeke ndinam kpukpru se nnyịn ikpamade ndinam ke utom Abasi?
NDINAM n̄kpọ Jehovah edi n̄kponn̄kan ifetutom oro nnyịn ikemede ndinyene. Ye eti ntak, n̄wedmbụk emi ke anyanini esịn udọn̄ ọnọ mme Christian ndisịn idemmọ ke utom ukwọrọikọ, idem ‘ẹdiọn̄de-diọn̄’ ẹnam ntre ke ini ekededi oro ẹkemede. (1 Thessalonica 4:1) Nte ededi, nnyịn isikemeke ndinam kpukpru se idọn̄de esịt nnyịn ndinam ke utom Abasi. “Mme idaha mi ẹyom mi nnam utom ofụri ini,” ntre ke eyenete an̄wan kiet oro mîdọhọ ndọ emi akanade baptism ke se ikperede ndisịm isua 40 ẹmi ẹkebede etịn̄. “Ntak nnamde utom, idịghe man nnyene nsọn̄urua ọfọn̄ n̄kon̄ine m̀mê man ndara nsọn̄urua ini nduọkodudu, edi man nnyene mme akpan n̄kpọ udu uwem, esịnede ubiatokụk ke ibọkusọbọ ye usọbọ edet. Etie mi ke idem nte n̄kpọ eke nnọde Jehovah se idide nyọhọ nsụhọ.”
2 Ima inyenede inọ Abasi onụk nnyịn iyom ndinam adan̄a nte nnyịn ikekeme ke utom ukwọrọikọ. Edi mme idaha eke uwem ẹsiwak ndisụhọde se nnyịn ikemede ndinam. Ndise mban̄a mme mbiomo N̄wed Abasi eken, esịnede mme mbiomo ubon, ekeme ndida n̄kponn̄kan ini ye ukeme nnyịn. (1 Timothy 5:4, 8) Ke “ndiọkeyo” ẹmi, uwem etetịm edi n̄kpọ-ata. (2 Timothy 3:1) Ke ini nnyịn mîkemeke ndinam kpukpru se nnyịn ikpamade ndinam ke utom ukwọrọikọ, esịt nnyịn ekeme nditịmede nnyịn ke ndusụk usụn̄. Nnyịn imekeme ndiyịk m̀mê Abasi enem esịt ye utuakibuot nnyịn.
Uyai Utom Ofụri Ukpọn̄
3. Nso ke Jehovah oyom oto kpukpru nnyịn?
3 Ke Psalm 103:14, Bible ọnọ nnyịn inem inem un̄wọn̄ọ ete ke Jehovah “[ọfiọk] nte nnyịn iborode; emeti ete ke nnyịn idi ntan.” Ke akande owo efen ekededi, enye ọfiọk mme mmeme nnyịn. Enye iyomke okpon akan se nnyịn ikemede ndinọ. Nso ke enye oyom? N̄kpọ oro kpukpru owo, inamke n̄kpọ m̀mê nso idi idaha esie ke uwem, ekemede ndinọ: “Sededi eke mbufo ẹnamde, ẹnam ke [ofụri ukpọn̄] nte n̄kpọ eke ẹnamde ẹnọ [Jehovah], mînamke inọ owo.” (Colossae 3:23) Ih, Jehovah odori enyịn nnyịn—kpukpru nnyịn—ndinam n̄kpọ nnọ enye ke ofụri ukpọn̄.
4. Nso ke ọwọrọ ndinam n̄kpọ Jehovah ke ofụri ukpọn̄?
4 Nso ke ndinam n̄kpọ Jehovah ke ofụri ukpọn̄ ọwọrọ? Ikọ Greek oro ẹkabarede “ofụri ukpọn̄” ke ata ata usụn̄ ọwọrọ “ke ukpọn̄.” “Ukpọn̄” ada aban̄a owo ofụri ofụri, ye kpukpru mme ukeme ikpọkidem ye eke ukere n̄kpọ esie. Ndinam n̄kpọ ke ofụri ukpọn̄ ke ntre ọwọrọ ndinọ idem nnyịn, ndisịn ofụri ukeme nnyịn nnyụn̄ nda odudu nnyịn nnam n̄kpọ ọyọhọ ọyọhọ nte ikekeme ke utom Abasi. Ke nditịn̄ ke mmemmem usụn̄, enye ọwọrọ ndinam ofụri se ukpọn̄ nnyịn ekemede ndinam.—Mark 12:29, 30.
5. Didie ke uwụtn̄kpọ mme apostle owụt ete ke inaha kpukpru owo ẹnam utom ukwọrọikọ ukem ukem?
5 Nte ndinam n̄kpọ ke ofụri ukpọn̄ ọwọrọ ke ana kpukpru nnyịn inam ukem udomo utom ke utom ukwọrọikọ? Oro ikemeke ndidi ntre, koro mme idaha ye mme ukeme ukpọn̄ kiet kiet ẹkpụhọde. Kere ban̄a mme anam-akpanikọ apostle Jesus. Kpukpru mmọ ikenyeneke ukeme ndinam n̄kpọ ke ukem udomo. Ke uwụtn̄kpọ, nnyịn ifiọk ata esisịt iban̄a ndusụk apostle, utọ nte Simon emi edide Zealot ye James eyen Alphaeus. Eyedi utom mmọ nte mme apostle ekedi ata esisịt. (Matthew 10:2-4) Ke edide isio, Peter ama ekeme ndibọ ediwak ikpọ mbiomo—kamse, Jesus ama akam ọnọ enye “mme ukpọhọde Obio Ubọn̄”! (Matthew 16:19) Kpa ye oro, owo ikanamke Peter okpon akan mbon eken. Ke ini John okokụtde n̄kukụt Obufa Jerusalem ke Ediyarade (ke n̄kpọ nte 96 E.N.), enye ama okụt itiat idakisọn̄ 12 ndien ẹma “ẹwet enyịn̄ mme apostle . . . duopeba” ke mmọ.a (Ediyarade 21:14) Jehovah ama ada utom kpukpru apostle ke ọsọn̄urua, idem okposụkedi ndusụk mmọ nte an̄wan̄ade ẹkekemede ndinam ekese n̄kan mbon eken.
6. Ke n̄ke Jesus aban̄ade asuan n̄kpasịp, nso itịbe inọ n̄kpasịp oro ẹkesuande ke “eti isọn̄,” ndien nso mbụme ẹdemede?
6 Ukem ntre, Jehovah iyomke ukem udomo utom ukwọrọikọ ito kpukpru nnyịn. Jesus ama owụt emi ke n̄ke asuan n̄kpasịp, emi ekemende utom ukwọrọikọ odomo ye edisuan n̄kpasịp. N̄kpasịp oro ẹkeduọn̄ọ ke nsio nsio orụk isọn̄, ẹwụtde nsio nsio idaha esịt emi mbon oro ẹkopde etop emi ẹnyenede. “Enye emi ẹsuande n̄kpasịp ke eti isọn̄,” Jesus ama anam an̄wan̄a, “edi owo emi okopde ikọ, onyụn̄ ọfiọkde se enye ọwọrọde; emi onyụn̄ osion̄ode mfri ke akpanikọ, onyụn̄ on̄wụmde idem, ndusụk utịm ikikie, ndusụk utịm ike ata, ndusụk utịm ike edịp ye duop.” (Matthew 13:3-8, 18-23) Nso idi mfri emi, ndien ntak emi enye on̄wụmde idem ke nsio nsio udomo?
7. Nso idi mbun̄wụm n̄kpasịp oro ẹsuande, ndien ntak emi enye on̄wụmde ke nsio nsio udomo?
7 Sia n̄kpasịp oro ẹtọde edide “ikọ Obio Ubọn̄,” edin̄wụm mfri ada aban̄a edisuan ikọ oro, nditịn̄ enye nnọ mmọ efen. (Matthew 13:19) Udomo mfri oro on̄wụmde okpụhọde—ọtọn̄ọde ke utịm ike edịp ye duop esịm utịm ikikie—koro mme ukeme ye mme idaha ke uwem mîdịghe ukem ukem. Owo oro enyenede nsọn̄idem ye ukeme ikpọkidem ekeme ndisịn ekese ini ke ndikwọrọ ikọ akan owo oro uyịre uyịre udọn̄ọ m̀mê usọn̄ ọbọde ukeme. Akparawa owo oro mîdọhọ ndọ emi mînyeneke mme mbiomo ubon ekeme ndinam ekese n̄kan owo oro enyenede ndinam utom ofụri ini man ọnọ ubon n̄kpọ.—Men Mme N̄ke 20:29 domo.
8. Didie ke Jehovah ese mbon oro ẹnọde mfọnn̄kan n̄kpọ oro ukpọn̄ mmọ ekemede ndinọ?
8 Ke enyịn Abasi, nte owo oro anamde utom ke ofụri ukpọn̄ emi on̄wụmde mfri utịm ike edịp ye duop etre ndisịn idem nte owo oro on̄wụmde utịm ikikie? N̄wan̄ansa-o! Udomo mfri ekeme ndikpụhọde, edi Jehovah okop inemesịt adan̄a nte utom oro inamde edide ofụri se ukpọn̄ nnyịn ekemede ndinọ. Ti ete, kpukpru nsio nsio udomo mfri ẹto mme esịt oro ẹdide “eti isọn̄.” Ikọ Greek oro (ka·losʹ) emi ẹkabarede nte “eti” etịn̄ aban̄a n̄kpọ oro edide “ediye” oro onyụn̄ “anamde esịt adat, onyụn̄ eyede enyịn.” Edi n̄kpọ ndọn̄esịt didie ntem ndifiọk nte ke ini nnyịn inamde ukeme nnyịn, esịt nnyịn edi ediye n̄kpọ ke enyịn Abasi!
Imenke Idomo ye Kiet Eken
9, 10. (a) Esịt nnyịn ekeme ndida nnyịn n̄kesịm nso etikwo etikwo ekikere? (b) Didie ke uwụtn̄kpọ oro ke 1 Corinth 12:14-26 owụt ete ke Jehovah imenke nnyịn idomo ye mbon en̄wen ke se nnyịn ikemede ndinam?
9 Nte ededi, anana-mfọnmma esịt nnyịn ekeme ndibiere n̄kpọ isio isio. Enye ekeme ndimen utom nnyịn ndomo ye eke mbon efen. Enye ekeme ndikere, ‘Mbon efen ke ẹnam ata ekese ke utom ukwọrọikọ ẹkan nte ami nnamde. Jehovah ekeme didie ndinem esịt ye utom mi?’—Men 1 John 3:19, 20 domo.
10 Mme ekikere ye mme usụn̄ Jehovah ẹnen̄ede ẹkon̄ ẹkan eke nnyịn. (Isaiah 55:9) Nnyịn inyene ndusụk ikike iban̄a nte Jehovah esede mme ukeme nnyịn owo kiet kiet ito 1 Corinth 12:14-26, emi ẹmende esop ẹdomo ye idem emi enyenede ediwak ndido—enyịn, ubọk, ukot, utọn̄, ye ntre ntre eken. Kere ban̄a ata ikpọkidem ke esisịt ini. Ekpedi n̄kpọ imam ntem didie ndimen enyịn fo ndomo ye ubọk fo m̀mê ndimen ukot fo ndomo ye utọn̄ fo! Ndido idem kiet kiet enyene isio isio utom, edi kpukpru mbak idem ẹnyene ufọn ẹnyụn̄ ẹbat ke ẹsọn̄ urua. Ukem ntre, Jehovah ama utom ofụri ukpọn̄ fo edide mmọ efen ẹnam ekese m̀mê mmọ ẹnam esisịt.—Galatia 6:4.
11, 12. (a) Ntak emi ndusụk owo ẹkemede ndikere ke mmimọ idi “mmeme” m̀mê ke inyene “usụhọde ukpono”? (b) Didie ke Jehovah ese utom nnyịn?
11 Ke ntak idaha oro ẹtode unana nsọn̄idem, usọn̄, ye mme idaha eken, ke ndusụk idaha ndusụk nnyịn imekeme ndikere ke nnyịn idi “mmemmem” mîdịghe ‘inyeneke ukpono.’ Edi oro idịghe nte Jehovah esede mme n̄kpọ. Bible asian nnyịn ete: “Mme ndido eke ẹdide mmemmem ke enyịn owo ẹkpedu ke ikpọkidem: nnyịn inyụn̄ imen ukpono eke awakde akan inọ mme ndido . . . eke ẹtienede nnyịn nte mmọ mînyeneke ukpono . . . Edi Abasi eketetịm obok ikpọkidem, emen ukpono eke awakde akan ọnọ mme ndido eke ẹnanade ukpono.” (1 Corinth 12:22-24) Ntre kpukpru owo ẹkeme ndisọn̄ urua ke iso Jehovah. Enye ada utom nnyịn ke n̄kpọuto etiene udomo ukeme nnyịn. Nte esịt fo inụkke fi ndiyom ndisịn ofụri ukeme fo ndinam n̄kpọ nnọ utọ enyene mbufiọk ye ima ima Abasi emi?
12 Do, se idide akpan n̄kpọ inọ Jehovah idịghe afo ndinam adan̄a nte owo efen anamde edi edi ndinam se afo—ukpọn̄ fo—ke idemfo ekemede ndinam. Nte ke Jehovah abat mme ukeme nnyịn owo kiet kiet ke akpan n̄kpọ edi se ẹkewụtde ke usụn̄ otụkde owo ke nte Jesus akanamde n̄kpọ ye nsio nsio iban iba ke akpatre ini uwem esie ke isọn̄.
“Ata Ọsọn̄urua” Enọ N̄wan Oro Owụtde Esịtekọm
13. (a) Nso idaha okodu akanade Mary ndiduọk Jesus edifuọn̄ aran ke ibuot ye ke ukot? (b) Nso ikedi ekọmurua aran Mary?
13 Ke mbubịteyo Friday, Nisan 8, Jesus ama ekesịm Bethany, ekpri obio-in̄wan̄ kiet emi odude ke usụk usụk n̄kan̄ edem usiahautịn Obot Olive, oyomde usụn̄ ke n̄kpọ nte kilomita ita ọkpọn̄ Jerusalem. Jesus ama enyene ndima ufan ke obio emi—Mary, Martha, ye eyeneka mmọ erenowo, Lazarus. Jesus ama esika esen ke ufọk mmọ, iso-ọfọn ediwak ini. Edi ke mbubịteyo Saturday, Jesus ye mme ufan esie ẹma ẹdia udia ke ufọk Simon, akani owo akpamfia oro ekemede ndidi Jesus akanam asana. Nte Jesus eketiede ke okpokoro, Mary ama anam ekpri edinam oro owụtde ntotụn̄ọ ima oro enye ekenyenede ọnọ owo oro akanamde eyeneka esie eset. Enye ama okụbọde otu oro edifuọn̄ aran esịnede, “ata ọsọn̄urua.” Ọsọn̄urua, ke akpan! Enye akakpa denarius 300, emi edide ukem ye n̄kpọ nte okụk utom isua kiet. Enye ama ọtọhọ Jesus enem-ufịk aran emi ke ibuot ye ke ukot. N̄wan oro ama akam ada idet esie ọkwọhọde enye ukot.—Mark 14:3; Luke 10:38-42; John 11:38-44; 12:1-3.
14. (a) Didie ke mme mbet ẹkenam n̄kpọ ẹban̄a edinam Mary? (b) Didie ke Jesus akanam n̄kpọ ndinyan̄a Mary?
14 Mme mbet ẹma ẹyat esịt! Mmọ ẹma ẹbụp ẹte: “Ẹbiat n̄kpọ emi ẹban̄a nso?” Judas, ke adade ekikere ediwụt mme ubuene mfọnido ofụk udọn̄ uyịp inọ esie, ama ọdọhọ ete: “Ntak owo mîkanyamke edifuọn̄ aran emi ibọ okụk ikie ita, ida inọ mme ubuene?” Mary ikosioroke uyo. Nte ededi, Jesus ama ọdọhọ mme mbet esie ete: “Ẹkpọn̄ enye; nsinam ẹfịnade enye? Enye anam eti [orụk ka·losʹ] utom ke idem Mi. . . . Enye akanam se ekemede; enye ebem iso eyet Mi ufuọn̄n̄kpọ ke idem eben̄e ini edibụk Mi. Ke akpanikọ ke ndọhọ mbufo, Ebiet ekededi eke ẹdikwọrọde gospel ke ofụri ererimbot, ẹyenyụn̄ ẹtịn̄ se n̄wan emi akanamde, ndida nti enye.” Enyene ndidi ufiop eke mme ikọ Jesus ẹmi ẹkesụk Mary esịt didie ntem!—Mark 14:4-9; John 12:4-8.
15. Ntak emi se Mary akanamde okotụkde Jesus ntre, ndien nso ke nnyịn ikpep ito oro kaban̄a utom ofụri ukpọn̄?
15 Se Mary akanamde ama enen̄ede otụk Jesus. Ke ekikere esie, n̄wan emi ama anam n̄kpọ oro odotde itoro. Idịghe nte enọ esie ọsọn̄de urua ke n̄kan̄ eke obụk ekebehe Jesus edi akpanikọ oro nte ke “enye akanam se ekemede.” Enye ama ada ifet oro anam n̄kpọ onyụn̄ ọnọ se enye ekekemede ndinọ. Mme edikabade eken ẹsịn mme ikọ oro ntem, “Enye anam ofụri se enye ekemede,” m̀mê “Enye anam se odudu esie ekemede ndinam.” (An American Translation; The Jerusalem Bible) Enọ Mary ekedi ke ofụri ukpọn̄ koro enye ọkọnọde ofụri se enye ekekemede. Ofụri se utom ofụri ukpọn̄ edide edi oro.
“N̄kpri Okudọk Iba” eke Ebeakpa
16. (a) Jesus akasan̄a didie okụt etịbe oro ubuene ebeakpa ekesịnde? (b) Okudọk ebeakpa oro ẹkekpon udomo adan̄a didie?
16 Usen ifan̄ ke oro ebede, ke Nisan 11, Jesus ama abiat ofụri usen kiet ke temple, emi ẹkebụpde ebiet odudu esie otode ndien enye ama ọnọ ibọrọ ke ebe oro ke mbụme idomo oro ẹkebụpde enye ẹban̄a tax, ediset ke n̄kpa, ye mme n̄kpọ eken. Enye ama asua ọnọ mme scribe ye mme Pharisee ke ntak, ke otu mme n̄kpọ eken, ‘ẹkediade ufọk mme ebeakpa.’ (Mark 12:40) Ekem Jesus ama osụhọde etetie, nte an̄wan̄ade ke Okụre Iban, ke ebiet emi, nte ekemde ye ido mme Jew, usịnetịbe 13 ẹkedude. Enye ama etie do ke ekpri ini, etịn̄de enyịn ese nte mme owo ẹsịnde etịbe mmọ. Ediwak mbon inyene ẹma ẹdi, eyedi ndusụk ẹma ẹwụt idem nte ndinen owo, idem ke usụn̄ oro ebede ubọk. (Men Matthew 6:2 domo.) Ntịn̄enyịn Jesus okowụhọ ke n̄wan kiet akpan akpan. Ekeme ndidi uke uke owo ikpekekwe n̄kpọ ndomokiet edide n̄wọrọnda iban̄a n̄wan oro m̀mê enọ esie. Edi Jesus, emi ekemede ndifiọk esịt mbon en̄wen, ama ọfiọk ete ke enye ekedi “ubuene ebeakpa.” Enye n̄ko ama ọfiọk nnennen udomo enọ esie—“n̄kpri okudọk iba, eke edide farthing kiet.”b—Mark 12:41, 42.
17. Didie ke Jesus ekese etịbe ebeakpa oro, ndien nso ke nnyịn ke ntem ikpep iban̄a edinọ Abasi n̄kpọ?
17 Jesus ama okot mme mbet esie ekpere idemesie, koro enye okoyomde mmọ ẹkụt ukpepn̄kpọ oro enye okoyomde ndikpep nnennen. N̄wan oro “ama esịn akan kpukpru mmọ ẹmi ẹkesịnde okụk ke usịnetịbe,” ntre ke Jesus eketịn̄. Ke ekikere esie, n̄wan oro ama esịn akan kpukpru mbon eken ke ẹtan̄de ẹdian ọtọkiet. Enye ọkọnọ “ofụri se enye akpadade odu uwem”—akpatre okụk esie. Ke ndinam ntre, enye akayak idemesie esịn ke ubọk ukpeme Jehovah. Ke ntem owo oro ẹkesiode ẹwụt nte uwụtn̄kpọ edinọ Abasi enọ edi enye oro enọ esie mîkemke n̄kpọ ndomokiet ke n̄kan̄ eke obụk. Nte ededi, ke enyịn Abasi enye ekedi ọsọn̄urua n̄kpọ!—Mark 12:43, 44; James 1:27.
Ndikpep N̄kpọ Nto nte Jehovah Esede Utom Ofụri Ukpọn̄
18. Nso ke nnyịn ikpep ito nte Jesus akanamde n̄kpọ ye iban iba oro?
18 Otode edinam Jesus ye iban iba ẹmi, nnyịn imekeme ndikpep inem inem ukpepn̄kpọ ke nte Jehovah esede utom ofụri ukpọn̄. (John 5:19) Jesus ikemenke ebeakpa oro idomo ye Mary. Enye ikadaha ke okudọk iba eke ebeakpa oro osụhọde akan “ata ọsọn̄urua” aran Mary. Sia n̄wan kiet kiet ọkọnọde ke ofụri ukeme esie, ke enyịn Abasi enọ mmọ ẹkesọn̄ urua ukem ukem. Ntre edieke ekikere nte ke afo unyeneke ufọn odụkde fi esịt ke ntak mûkemeke ndinam ofụri se akpamade ndinam ke utom Abasi, kûduọk idotenyịn. Jehovah enem esịt ndibọ ofụri se afo ekemede ndinọ. Ti ete, Jehovah “ese esịt,” anam enye ọfiọk ọyọhọ ọyọhọ se mme udọn̄ esịt fo ẹdide.—1 Samuel 16:7.
19. Ntak emi nnyịn mîkpekpehe ikpe inọ mbon efen ke se mmọ ẹnamde ke utom Abasi?
19 Nte Jehovah esede utom ofụri ukpọn̄ ekpenyene ndikara usụn̄ oro nnyịn isede inyụn̄ inamde n̄kpọ ye kiet eken. Okpowụt unana ima didie ntem ndisụk uyo mban̄a mme ukeme mbon efen m̀mê ndimen utom owo kiet ndomo ye eke owo efen! Ke mfụhọ, Christian kiet ekewet ete: “Ke ndusụk idaha ndusụk owo ẹsinam ekere ke edieke afo mûdịghe asiakusụn̄ afo udịghe n̄kpọ ndomokiet. Oyom n̄ko ẹwụt esịtekọm ẹban̄a nnyịn oro idomode ndika iso nnam utom ‘n̄kukụre’ nte mme asuanetop Obio Ubọn̄ ofụri ini.” Ẹyak nnyịn iti ite ke owo inọhọ nnyịn odudu ndibiere se idide utom ofụri ukpọn̄ nnọ ekemmọ Christian. (Rome 14:10-12) Jehovah enem esịt aban̄a utom ofụri ukpọn̄ oro owo kiet kiet ke otu ediwak miliọn mme anam-akpanikọ asuanetop Obio Ubọn̄ anamde, nnyịn n̄ko ikpenyene ndinem esịt.
20. Awak ndidi mfọnn̄kan n̄kpọ ndikere nso mban̄a mme ekemmọ andituak ibuot?
20 Nte ededi, nso edieke etiede nte ndusụk owo ẹnam osụhọde akan se mmọ ẹkemede ndinam ke utom ukwọrọikọ? Usụhọde ibat hour ke utom ekemmọ andinịm ke akpanikọ ekeme ndiwụt mbiowo oro ẹtịn̄de enyịn nte ke oyom ẹnọ un̄wam m̀mê nsịnudọn̄. Ke ukem ini oro, inaha nnyịn ifre nte ke ye ndusụk owo, utom ofụri ukpọn̄ ekeme ndinen̄ede n̄kpere nditie nte n̄kpri okudọk ebeakpa akan ọsọn̄urua aran Mary. Esiwak ndidi mfọnn̄kan n̄kpọ ndikere nte ke nditọete nnyịn iren ye iban ẹma Jehovah ye nte ke utọ ima oro oyonụk mmọ ndinam ekese—idịghe esisịt—nte mmọ ẹkekeme. Ke akpanikọ idụhe eti asan̄autom Jehovah oro edimekde ndinam ekpri akan se enye ekemede ke utom Abasi!—1 Corinth 13:4, 7.
21. Ewe ubọkọkọ oro ọnọde utịp ke ediwak owo ẹbịne, ndien mme mbụme ewe ẹdemede?
21 Nte ededi, ye ediwak ke otu ikọt Abasi, utom ofụri ukpọn̄ ọwọrọ ndibịne ubọkọkọ oro ọnọde n̄kponn̄kan utịp—utom usiakusụn̄. Nso mme edidiọn̄ ke mmọ ẹbọ? Ndien nso kaban̄a nnyịn oro mîkemeke kan̄a ndinam usiakusụn̄—didie ke nnyịn ikeme ndiwụt edu usiakusụn̄? Ẹyeneme mme mbụme ẹmi ke ibuotikọ oro etienede.
[Mme Ikọ idakisọn̄]
a Sia Matthias akadade itie Judas nte apostle, eyedi enyịn̄ esie—idịghe eke Paul—okodu ke otu mbon oro ẹkewetde ke mme itiat idakisọn̄ 12 oro. Okposụkedi Paul ekedide apostle, enye ikedịghe kiet ke otu 12 oro.
b Okụk emi kiet kiet ekedi lepton kiet, n̄kpri-n̄kan okụk mme Jew emi okodude ini oro. Lepton iba ẹkedi ukem ye mbahade 1 ke itie 64 ke okụk utom usen kiet. Nte ekemde ye Matthew 10:29, ye assarion kiet (edide ukem ye lepton itiaita), owo ekeme ndidep akaran̄abasi iba, ẹmi ẹkedide inuen oro ememde urua akan ọnọ mme ubuene ndida nnam udia. Ntre ebeakpa emi ekenen̄ede edi ubuene, koro enye ekenyenede sụk mbahade iba ke otu okụk oro ekemede ndidep akaran̄abasi kiet, ikpetke-kpet ndikem se ẹdade ẹdep udia ini kiet.
Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?
◻ Nso ke ọwọrọ ndinam n̄kpọ Jehovah ke ofụri ukpọn̄?
◻ Didie ke uwụtn̄kpọ oro ke 1 Corinth 12:14-26 owụt ete ke Jehovah imenke nnyịn idomo ye mbon en̄wen?
◻ Nso ke nnyịn ikpep iban̄a edinọ ke ofụri ukpọn̄ ke utịn̄ikọ Jesus aban̄ade ata ọsọn̄urua aran Mary ye n̄kpri okudọk iba eke ebeakpa oro?
◻ Didie ke nte Jehovah esede utom ofụri ukpọn̄ okpotụk usụn̄ nte nnyịn isede kiet eken?
[Ndise ke page 15]
Mary ọkọnọ ofụri se enye ekekemede, eyetde Jesus “ata ọsọn̄urua” aran ke idem
[Mme ndise ke page 16]
Okudọk ebeakpa oro—ikekemke n̄kpọ ndomokiet ke n̄kan̄ okụk edi ekedi ata ọsọn̄urua ke enyịn Jehovah