Nte Afo Omodụk Ke Nduọkodudu Abasi?
“Owo ama okodụk ke nduọkodudu Abasi, enye odop utom esie.”—MME HEBREW 4:10.
1. Ntak emi ẹnen̄erede ẹyom nduọkodudu?
NDUỌKODUDU. Nso ikọ oro enemde ẹnyụn̄ ẹmade ke emi edi ntem! Ke emi idude uwem ke ererimbot mfịn oro etiede itọk itọk onyụn̄ ọyọhọde ye utom, ata ediwak nnyịn iyenyịme ite ke esisịt nduọkodudu edi n̄kpọ oro ẹnen̄erede ẹma. Edide akparawa m̀mê akani owo, ọdọ ndọ m̀mê owo oro mîdọhọ ndọ, ibifịk ekeme ndibaba nnyịn ndien ikpa mba n̄kukụre ke ndidu uwem eke usen ke usen. Ye mbon oro ẹnyenede mmeme eke obụkidem m̀mê ẹbiomode ndo, usen kiet kiet edi n̄kpọ-ata. Nte N̄wed Abasi ọdọhọde, “ofụri ekondo ke omụm mmụm, onyụn̄ odu ke ubiak uman tutu esịm emi.” (Rome 8:22) Iwọrọke ite ke owo emi ọduọkde odudu edi ifu. Nduọkodudu edi se owo oyomde oro anade ẹnyene.
2. Jehovah ọduọk odudu tọn̄ọde ke ini ewe?
2 Jehovah Abasi ke idemesie ke ọduọk odudu. Ke n̄wed Genesis, nnyịn ikot ite: “Ekem ẹnam enyọn̄ ye isọn̄, ye kpukpru udịm mmọ ẹma. Abasi onyụn̄ anam utom esie emi enye akanamde, okụre ke ọyọhọ usen itiaba; ndien ke ọyọhọ usen itiaba enye odop kpukpru utom esie emi enye akanamde.” Jehovah ama anam “ọyọhọ usen itiaba” edi ata san̄asan̄a, koro uwetn̄kpọ eke odudu spirit aka iso etịn̄ ete: “Abasi ọdiọn̄ ọyọhọ usen itiaba, onyụn̄ anam enye edi edisana.”—Genesis 2:1-3.
Abasi Ọduọk Odudu ke Utom Esie
3. Nso mîkemeke ndidi mme ntak ẹmi Abasi ọduọkde odudu?
3 Ntak emi Abasi ọkọduọkde odudu ke utom ke “ọyọhọ usen itiaba”? Edi akpanikọ, enye ikọduọkke odudu ke ntak emi enye akakpade mba. Jehovah enyene ‘nsọn̄idem eke okponde’ ndien enye “ikpaha mba, inyụn̄ ikpọtke.” (Isaiah 40:26, 28) Abasi ikonyụn̄ iduọkke odudu ke ntak emi enye okoyomde nduọkodudu m̀mê man enyene ekpri ufan̄, koro Jesus akasian nnyịn ete: “Ete Mi ke ananam utom tutu esịm emi, Ami ke nnyụn̄ nnam.” (John 5:17) Ke usụn̄ ekededi, “Abasi edi spirit” ndien mme ukpụhọde eke obụkidem ye mme udọn̄ eke mme edibotn̄kpọ oro ẹnyenede idem eke obụk ikarake enye.—John 4:24.
4. Ke nso usụn̄ ke “ọyọhọ usen itiaba” okokpụhọde ye ‘mme usen’ itiokiet oro ẹkebemde iso?
4 Didie ke nnyịn ikeme ndinyene ifiọk mban̄a ntak emi Abasi ọkọduọkde odudu ke “ọyọhọ usen itiaba”? Ebe ke ndifiọk nte ke okposụkedi oro ekenen̄erede okop inemesịt ke se enye akanamde ke anyan ini eke ‘mme usen’ edibotn̄kpọ itiokiet oro ekebemde iso, Abasi akpan akpan ama ọdiọn̄ “ọyọhọ usen itiaba” onyụn̄ okot enye “edisana.” Concise Oxford Dictionary akabade “edisana” nte “se ẹyakde san̄asan̄a ẹnọ m̀mê se ẹsiode ẹnịm (ẹnọ abasi m̀mê ẹnọ uduak ido ukpono).” Ntem, Jehovah ndidiọn̄ “ọyọhọ usen itiaba” nnyụn̄ n̄kot enye edisana owụt ete ke anaedi usen oro ye ‘nduọkodudu’ esie ẹnyene ndusụk ebuana ye edisana uduak esie utu ke ndinyene ebuana ye mme udọn̄ ekededi kaban̄a idemesie. Nso idi ebuana oro?
5. Nso ke Abasi akanam ẹdu ke edinam ke ‘mme akpa usen’ edibotn̄kpọ itiokiet?
5 Ke ‘mme usen’ edibotn̄kpọ itiokiet oro ẹkebemde iso, Abasi ama obot onyụn̄ anam kpukpru ndutịm edisan̄a n̄kanade ye mme ibet ẹkarade edinam ke isọn̄ ye kpukpru n̄kpọ ẹkanarede enye ẹkụk. Ntaifiọk idahaemi ke ẹkpep nte ẹketịmde mmọ ẹmi ke utịbe utịbe usụn̄. Ke ekperede utịt “ọyọhọ usen itiokiet,” Abasi ama obot akpa owo iba oro onyụn̄ enịm mmọ ke “in̄wan̄ ke Eden ke edem usiahautịn.” Ke akpatre, Abasi ama etịn̄ uduak esie kaban̄a ekpụk ubonowo ye isọn̄ ke mme ntịn̄nnịm ikọ ẹmi: “Mbufo ẹtọt, ẹnyụn̄ ẹwak, ẹnyụn̄ ẹyọhọ ke isọn̄, ẹnyụn̄ ẹkan enye: ẹnyụn̄ ẹkara iyak ke akamba mmọn̄, ye inuen ke enyọn̄, ye kpukpru n̄kpọ uwem eke ẹnyọnide ke isọn̄.”—Genesis 1:28, 31; 2:8.
6. (a) Ke utịt “ọyọhọ usen itiokiet,” didie ke Abasi okokụt kpukpru se enye okobotde? (b) Ke nso usụn̄ifiọk ke “ọyọhọ usen itiaba” edi edisana?
6 Nte “ọyọhọ usen itiokiet” eke edibot mme n̄kpọ akasan̄ade esịm utịt, mbụk oro asian nnyịn ete: “Abasi okụt kpukpru se enye akanamde, ndien, sese ẹfọn eti eti.” (Genesis 1:31) Abasi ama okop uyụhọ ke kpukpru n̄kpọ oro enye akanamde. Ntem enye ama ọduọk odudu m̀mê etre utom edika iso mbot n̄kpọ ke n̄kan̄ isọn̄. Nte ededi, kpa ye oro paradise in̄wan̄ oro ọkọfọnde ama okonyụn̄ eyede ini oro, enye ekedi ekpri ikpehe kpọt, ndien edibotn̄kpọ ẹdide owo iba kpọt ẹkedu ke isọn̄. Ayada ini man isọn̄ ye ekpụk ubonowo ẹsịm idaha oro Abasi akaduakde. Ke ntak emi, enye ama emek “ọyọhọ usen itiaba” enịm man kpukpru se enye okobotde ke ‘mme usen’ itiokiet oro ẹkebemde iso ẹkọri ke n̄kemuyo ye edisana uduak esie. (Men Ephesus 1:11 domo.) Nte “ọyọhọ usen itiaba” asan̄ade ekpere utịt esie, isọn̄ akpakabade edi paradise ofụri ererimbot emi ubon eke mme mfọnmma owo ẹdidụn̄de ke nsinsi. (Isaiah 45:18) Ẹsio, m̀mê ẹyak, “ọyọhọ usen itiaba” ẹnịm san̄asan̄a ẹnọ edinam ye edisu uduak Abasi kaban̄a isọn̄ ye ubonowo. Ke usụn̄ifiọk oro ke enye edi “edisana.”
7. (a) Ke nso usụn̄ ke Abasi ọkọduọk odudu ke “ọyọhọ usen itiaba”? (b) Kpukpru n̄kpọ ẹditie didie etisịm ini emi “ọyọhọ usen itiaba” oro edisịmde utịt esie?
7 Ntre Abasi ama odop utom edibot mme n̄kpọ esie ke “ọyọhọ usen itiaba.” Eketie nte n̄kpọ eke enye ekesịkde ada onyụn̄ ayak se enye ama akananam okụre edinam esie. Enye ama enyene ọyọhọ mbuọtidem nte ke etisịm utịt “ọyọhọ usen itiaba,” kpukpru n̄kpọ ẹyetie nnennen nte enye akaduakde. Idem edieke mme n̄kpọ ubiọn̄ọ ẹkpedude, ẹkpekan mmọ. Ofụri okopitem ubonowo ọyọbọ ufọn ke ini uduak Abasi edisude ọyọhọ ọyọhọ. N̄kpọ ndomokiet idibiọn̄ọke emi koro edidiọn̄ Abasi odude ke “ọyọhọ usen itiaba,” ndien enye ama anam enye edi “edisana.” Nso utịbe utịbe idotenyịn ke emi edi ntem ọnọ okopitem ubonowo!
Israel Ama Okpu Ndidụk ke Nduọkodudu Abasi
8. Ini ewe ndien didie ke nditọ Israel ẹkedi ẹdinịm Sabbath?
8 Idụt Israel ama ọbọ ufọn oto ndutịm Jehovah kaban̄a utom ye nduọkodudu. Idem mbemiso ọkọnọde nditọ Israel Ibet ke Obot Sinai, Abasi ama asian mmọ ebe ke Moses ete: “Mbufo ẹse, koro Jehovah ọnọde mbufo sabbath, mmọdo enye ọnọde mbufo udia usen iba ke ọyọhọ usen itiokiet; kpukpru mbufo ẹtie ke itie mbufo; owo baba kiet okûwọrọ ọkpọn̄ ọtọ esie ke ọyọhọ usen itiaba.” Utịp ekedi nte ke “mmọ [ẹma] ẹduọk odudu ke ọyọhọ usen itiaba.”—Exodus 16:22-30.
9. Ntak emi ibet Sabbath nte eyịghe mîdụhe ekedide ukpụhọde oro nditọ Israel ẹkemade?
9 Ndutịm emi ekedi obufa ọnọ nditọ Israel, ẹmi ẹkesụk ẹnyan̄ade ẹsion̄o ke ufụn Egypt. Okposụkedi nditọ Egypt ye mbon eken ẹkebatde ini nte ọniọn̄de ke usen ition esịm duop, itiehe nte ke ẹma ẹnọ nditọ Israel oro ẹkedude ke ufụn usen nduọkodudu. (Men Exodus 5:1-9 domo.) Ke ntre owụt eti ibuot ndibiere nte ke mbon Israel ẹma ẹdara ẹban̄a ukpụhọde emi. Utu ke ndida se Sabbath okoyomde nte mbiomo m̀mê ukpan, enyene ndidi mmọ ẹma ẹdara ndinịm enye. Ke akpanikọ, Abasi ama asian mmọ ke ukperedem ete ke Sabbath ekenyene ndidi n̄kpọ editi nnọ mmọ kaban̄a itie ufụn mmọ ke Egypt ye enye ndifak mmọ nsion̄o.—Deuteronomy 5:15.
10, 11. (a) Ebede ke ndikop item, nso ke nditọ Israel ẹkpekedori enyịn ndidara? (b) Ntak emi nditọ Israel ẹkekpude ndidụk ke nduọkodudu Abasi?
10 Edieke nditọ Israel oro ẹketienede Moses ẹwọn̄ọ ke Egypt ẹkpekekopde item, mmọ ẹkpekenyene ifet ndidụk “isọn̄ emi ọfiọrọde mmọn̄eba ye aran ọkwọk” oro ẹken̄wọn̄ọde. (Exodus 3:8) Do mmọ ẹkpekedara ata nduọkodudu, idịghe sụk ke Sabbath edi ke ofụri uwem mmọ. (Deuteronomy 12:9, 10) Nte ededi, oro ikedịghe ntre. Kaban̄a mmọ, apostle Paul ekewet ete: “Mmanie ẹkekop ẹnyụn̄ ẹyat Enye esịt? Nte idịghe kpukpru mmọ eke ẹsan̄ade ye Moses ẹwọn̄ọ ke Egypt? Abasi okonyụn̄ ayat esịt ye mmanie isua aba? Nte idịghe ye mme anam idiọk-n̄kpọ, ẹmi mme okpo mmọ ẹduọn̄ọde ke desert? Enye okonyụn̄ ọn̄wọn̄ọ ọnọ mmanie ete, mmọ ididụkke ke nduọk-odudu Imọ, ke mîbọhọke mbon ntụt-utọn̄? Ntre ke nnyịn ikụt ite mmọ ikekemeke ndidụk oto ke unana mbuọtidem.”—Mme Hebrew 3:16-19.
11 Nso okopodudu ukpepn̄kpọ ke emi edi ntem ọnọ nnyịn! Ke ntak unana mbuọtidem mmọ ke Jehovah, emana oro ikenyeneke nduọkodudu oro enye ọkọn̄wọn̄ọde ọnọ mmọ. Utu ke oro, mmọ ẹma ẹkpan̄a ke wilderness. Mmọ ẹma ẹkpu ndikụt nte ke nte mme andito ubon Abraham, mmọ ẹma ẹnyene n̄kpet n̄kpet ebuana ye uduak Abasi ke ndinọ kpukpru idụt ke isọn̄ mme edidiọn̄. (Genesis 17:7, 8; 22:18) Utu ke ndinam utom ke n̄kemuyo ye uduak Abasi, mme udọn̄ n̄kpọ ererimbot ye ibụk mmọ ẹma ẹwọn̄ọde ntịn̄enyịn mmọ ofụri ofụri. Akpakam nnyịn idehede iduọ idụk utọ usụn̄ oro!—1 Corinth 10:6, 10.
Nduọkodudu Osụk Ododu
12. Nso idotenyịn okosụk odu ọnọ mme Christian eke akpa isua ikie, ndien didie ke mmọ ẹkpekenyene enye?
12 Ke ama okowụt nte Israel okokpude ndidụk ke nduọkodudu Abasi ke ntak unana mbuọtidem, Paul ama ọwọn̄ọde ntịn̄enyịn esie ọnọ mme ekemmọ andinịm ke akpanikọ. Nte ikụtde ke Mme Hebrew 4:1-5, enye ama ọnọ mmọ nsọn̄ọ nte ke “un̄wọn̄ọ edidụk ke nduọkodudu [Abasi osụhọ].” Paul ama akpak mmọ ndinyene mbuọtidem ke “gospel,” sia “nnyịn ẹmi ima inịm ke akpanikọ [ibede] idụk ke nduọkodudu oro.” Sia uwa ufak Jesus ama okososio Ibet efep, Paul mi iketịn̄ke iban̄a ata ata nduọkodudu oro Sabbath ọkọnọde. (Colossae 2:13, 14) Ke okotde oto Genesis 2:2 ye Psalm 95:11, Paul ama akpak mme Christian oro ẹkedide mme Hebrew ndidụk ke nduọkodudu Abasi.
13. Ke ndikot nto Psalm 95, ntak emi Paul okodụride ntịn̄enyịn owụt ikọ oro “mfịn”?
13 Ndinyene ifet ndidụk ke nduọkodudu Abasi ekpekenyene ndidi “eti mbụk” nnọ mme Christian oro ẹkedide mme Hebrew, ukem nte nduọkodudu Sabbath ekpekedide “eti mbụk” ọnọ nditọ Israel oro ẹkebemde mmọ iso. Ntem, Paul ama akpak mme ekemmọ andinịm ke akpanikọ ete ẹkûnam ukem ndudue oro Israel akanamde ke wilderness. Ke okotde oto se idide Psalm 95:7, 8 idahaemi, enye ama odụri ntịn̄enyịn owụt ikọ oro “mfịn,” okposụkedi ata anyan ini ama ekebe tọn̄ọ nte Abasi okodop utom ubot n̄kpọ. (Mme Hebrew 4:6, 7) Nso ikedi ọkpọ ikọ Paul? Ekedi nte ke “ọyọhọ usen itiaba,” emi Abasi okosiode enịm man otodo uduak esie kaban̄a isọn̄ ye ubonowo osu ọyọhọ ọyọhọ, ke akaka iso. Ke ntre, ekedi usọp usọp n̄kpọ ọnọ mme ekemmọ Christian esie ndinam utom ọtọkiet ye uduak oro utu ke ndiyak mme ibụk ibụk udọn̄ ẹkara mmọ. Enye ama ọtọn̄ọ ntak ọnọ ntọt ete: “Ẹkûsọn̄ esịt mbufo.”
14. Didie ke Paul okowụt ete ke “nduọk-odudu” Abasi osụk ososụhọ?
14 Adianade do, Paul ama owụt ete ke “nduọk-odudu” oro ẹken̄wọn̄ọde ikedịghe sụk edisụhọde ntie ke Isọn̄ Un̄wọn̄ọ ke idak ndausụn̄ Joshua. (Joshua 21:44) “Koro edieke Joshua ọkọnọde mmọ nduọk-odudu,” nte Paul owụtde, “Abasi ikpetịn̄ke aba iban̄a usen efen.” Ke ekerede aban̄a emi, Paul ama adian do ete: “Mmọdo nduọk-odudu sabbath osụhọ ọnọ ikọt Abasi.” (Mme Hebrew 4:8, 9) Nso idi “nduọk-odudu sabbath” oro?
Ẹdụk ke Nduọkodudu Abasi
15, 16. (a) Nso ke ikọ oro “nduọk-odudu sabbath” ọwọrọ? (b) Nso ke ọwọrọ ‘owo ndiduọk odudu ke utom esie’?
15 Ẹkabade ikọ oro “nduọk-odudu sabbath” ẹto ikọ Greek emi ọwọrọde “edinịm sabbath.” (Kingdom Interlinear) Prọfesọ William Lane ọdọhọ ete: “Ikọ oro enyene akpan ukpụhọde esie oto ukpepn̄kpọ Sabbath oro ọkọtọn̄ọde ke Ido Ukpono Mme Jew ọkọn̄ọde ke Exod 20:8-10, emi ẹkesọn̄ọde ẹtịn̄ nte ke nduọkodudu ye itoro ẹsan̄a ọtọkiet. . . . [Enye] ọsọn̄ọ etịn̄ aban̄a akpan ikpehe eke usọrọ ye idara, oro ẹkewụtde ke utuakibuot ye itoro Abasi.” Ntre, ndien, nduọkodudu oro ẹken̄wọn̄ọde idịghe sụk editre utom. Enye edi edikpụhọde n̄kpọn̄ ekikak ekikak utom oro mînyeneke uduak nnyụn̄ ndinam utom idatesịt oro ọnọde Abasi ukpono.
16 Emi edi se mme udiana ikọ Paul ẹwụtde: “Koro owo ama okodụk ke nduọk-odudu Abasi, enye odop utom esie, kpa nte Abasi okodopde utom Esiemọ.” (Mme Hebrew 4:10) Abasi ikọduọkke odudu ke ọyọhọ usen edibotn̄kpọ itiaba ke ntak akakpade mba. Utu ke oro, enye eketre utom ubot n̄kpọ esie eke isọn̄ man otodo utom ubọk esie ẹkọri ẹnyụn̄ ẹsịm ọyọhọ ubọn̄, ẹnọde enye itoro ye ukpono. Nte ubak edibotn̄kpọ Abasi, nnyịn n̄ko ikpenyene ndisan̄a ye ndutịm oro. Nnyịn ikpenyene ‘ndiduọk odudu ke mme utom nnyịn,’ oro edi, nnyịn ikpenyene nditre ndidomo ndikụt unen nnọ idem nnyịn ke iso Abasi ke ndin̄wana ndinyene edinyan̄a. Utu ke oro, akpana nnyịn inyene mbuọtidem nte ke edinyan̄a nnyịn ọkọn̄ọ ke uwa ufak Jesus Christ, emi editode ke enye ẹnam kpukpru n̄kpọ ẹfiak ẹdidu ke n̄kemuyo ye uduak Abasi.—Ephesus 1:8-14; Colossae 1:19, 20.
Ikọ Abasi Enyene Uwem
17. Nso usụn̄ edinam oro Israel eke obụk ẹketienede ke ana nnyịn ifep?
17 Nditọ Israel ẹkekpu ndidụk ke nduọkodudu oro Abasi ọkọn̄wọn̄ọde ke ntak nsọn̄ibuot ye unana mbuọtidem mmọ. Mmọdo, Paul ama akpak mme Christian oro ẹkedide mme Hebrew ete: “Mmọdo ẹyak nnyịn isịn ifịk idụk ke nduọk-odudu oro, mbak owo baba kiet edidụk ke orụk ntụt utọn̄ oro ọduọ.” (Mme Hebrew 4:11) Ata ediwak mme Jew eke akpa isua ikie ikenyeneke mbuọtidem ke Jesus, ndien ediwak mmọ ẹma ẹbọ ufen idiọk idiọk ke ini editịm n̄kpọ mme Jew ekesịmde utịt esie ke 70 E.N. Edi akpan n̄kpọ didie ntem nte nnyịn inyene mbuọtidem ke ikọ un̄wọn̄ọ Abasi mfịn!
18. (a) Nso mme ntak ke Paul ọkọnọ aban̄a edinyene mbuọtidem ke ikọ Abasi? (b) Didie ke ikọ Abasi “ọsọp akan kpukpru ofụt iso iba”?
18 Nnyịn imenyene nti ntak ndibuọt idem ke ikọ Jehovah. Paul ekewet ete: “Ikọ Abasi enyene uwem, onyụn̄ ananam n̄kpọ, onyụn̄ ọsọp akan kpukpru ofụt iso iba, ekịm abahade ukpọn̄ ye spirit, ye ikek ye ndia; onyụn̄ enyene ukeme ndidụn̄ọde ekikere ye uduak esịt owo.” (Mme Hebrew 4:12) Ih, ikọ, m̀mê etop Abasi, “ọsọp akan kpukpru ofụt iso iba.” Ama oyom mme Christian oro ẹkedide mme Hebrew ẹti se iketịbede inọ mme ete ete mmọ. Ke ẹfụmide ubiereikpe Jehovah nte ke mmọ ẹyekpan̄a ke wilderness, mmọ ẹma ẹdomo ndidụk Isọn̄ Un̄wọn̄ọ oro. Edi Moses ama odụri mmọ utọn̄ ete: “Koro mme Amalekite ye mme Canaanite ẹdude do ke iso mbufo, mbufo ẹyenyụn̄ ẹkpan̄a ke ofụt.” Ke ini nditọ Israel ẹkesọn̄de ibuot ẹsan̄a ẹka iso, “mme Amalekite ye mme Canaanite ẹmi ẹdụn̄de ke obot oro, ẹsụhọde ẹkewot mmọ, ẹnyụn̄ ẹsuan mmọ, tutu ẹsịm ke Hormah.” (Numbers 14:39-45) Ikọ Jehovah ọsọp akan kpukpru ofụt iso iba, ndien owo ekededi eke okoide-koi ofụmi enye isitreke ndibọ utịp.—Galatia 6:7-9.
19. Didie ke ikọ Abasi “ekịm” ke okopodudu usụn̄, ndien ntak emi nnyịn ikpenyịmede mbiomo oro inyenede ke iso Abasi?
19 Ikọ Abasi “ekịm abahade ukpọn̄ ye spirit, ye ikek ye ndia” ke okopodudu usụn̄ didie ntem! Enye odụk ekikere ye mme uduak esịt owo kiet kiet, ekịmde ke ndamban̄a usụn̄ ebe nnennen ekesịm ndia ke ata esịt ọkpọ! Okposụkedi nditọ Israel ẹmi ẹkenyan̄ade ẹsio ke ufụn nditọ Egypt ẹkenyịmede ndinịm Ibet, Jehovah ama ọfiọk ete ke mmọ ke ata esịt mmọ ikowụtke esịtekọm inọ ndutịm esie ye mme n̄kpọ oro enye oyomde. (Psalm 95:7-11) Utu ke ndinam uduak esie, mmọ ẹkesịn ekikere ke ndiyụhọ mme ibụk ibụk udọn̄ idemmọ. Ntem, mmọ ikodụkke ke nduọkodudu oro Abasi ọkọn̄wọn̄ọde edi ẹma ẹkpan̄a ke wilderness. Oyom nnyịn inyene emi ke ekikere, koro “baba n̄kpọ kiet eke edịbede [Abasi] ke enyịn inyụn̄ idụhe; edi kpukpru n̄kpọ ẹna iferi ye ata in̄wan̄în̄wan̄ ke enyịn Abasi, emi nnyịn isan̄ade n̄kpọ ye Enye.” (Mme Hebrew 4:13) Nnyịn ikpakam inam n̄kpọ ekekem ye uyakidem nnyịn nnọ Jehovah inyụn̄ “idịghe mbon mfiak edem n̄ka nsobo.”—Mme Hebrew 10:39.
20. Nso ina ke iso, ndien nso ke ana nnyịn inam idahaemi man idụk ke nduọkodudu Abasi?
20 Okposụkedi “ọyọhọ usen itiaba”—usen nduọkodudu Abasi—osụk akade iso, enye odu ke edidemede aban̄a edisu uduak esie kaban̄a isọn̄ ye ubonowo. Ke mîbịghike, Edidem Messiah, Jesus Christ, ayanam n̄kpọ ndision̄o kpukpru mme andibiọn̄ọ uduak Abasi, esịnede Satan kpa Devil, mfep ke isọn̄. Ke ini Tọsịn Isua Ukara Christ, Jesus ye mme nsan̄a andikara esie ẹdide owo 144,000 ẹyeda isọn̄ ye ubonowo ẹkesịm idaha oro Abasi akaduakde. (Ediyarade 14:1; 20:1-6) Ini edi emi nnyịn ndiwụt nte ke uwem nnyịn owụhọ ke ndinam uduak Jehovah Abasi. Utu ke ndiyom ndikụt unen nnọ idem nnyịn ke iso Abasi nnyụn̄ n̄ka iso mbịne mme udọn̄ idem nnyịn, ini edi emi nnyịn ‘ndiduọk odudu ke mme utom idem nnyịn’ nnyụn̄ nnam n̄kpọ mban̄a udọn̄ n̄kpọ Obio Ubọn̄ ke ofụri esịt. Ke ndinam oro ye ke ndika iso nnam akpanikọ nnọ Ete nnyịn eke heaven, kpa Jehovah, nnyịn iyenyene ifet ndidara mme ufọn nduọkodudu Abasi idahaemi ye ke nsinsi.
Nte Afo Emekeme Ndinam An̄wan̄a?
◻ Kaban̄a nso uduak ke Abasi ọkọduọk odudu ke “ọyọhọ usen itiaba”?
◻ Nso nduọkodudu ke nditọ Israel ẹkpekedara, edi ntak emi mmọ ẹkekpude ndidụk enye?
◻ Nso ke ana nnyịn inam man idụk ke nduọkodudu Abasi?
◻ Didie ke ikọ Abasi enyene uwem, anam n̄kpọ, onyụn̄ ọsọp akan kpukpru ofụt iso iba?
[Ndise ke page 16, 17]
Nditọ Israel ẹma ẹnịm Sabbath, edi mmọ ikodụkke ke nduọkodudu Abasi. Ndi afo ọmọfiọk ntak?