Watchtower LIBRARY EKE INTANET
Watchtower
LIBRARY EKE INTANET
Efịk
Ẹ,Ê,Ị,Ọ,Ụ,Û,N̄
  • Ẹ
  • ẹ
  • Ê
  • ê
  • Ị
  • ị
  • Ọ
  • ọ
  • Ụ
  • ụ
  • Û
  • û
  • N̄
  • n̄
  • BIBLE
  • MME N̄WED
  • MBONO ESOP
  • w99 5/1 p. 4-7
  • Kpukpru Owo Ẹyenyene Ifụre

Vidio ndomokiet idụhe mi.

Kûyat esịt, n̄kpọ anam vidio emi okûbre.

  • Kpukpru Owo Ẹyenyene Ifụre
  • Enyọn̄-Ukpeme Ọnọ Ntọt Obio Ubọn̄ Jehovah—1999
  • N̄kpri Ibuotikọ
  • Ukem Ibuot Nneme
  • “Ndutụhọ eke Ikụtde Idaha Emi”
  • “Osụk Idem Ọnọ Ikpîkpu N̄kpọ”
  • “Ini eke Ẹdiyararede Nditọ Abasi”
  • Ata Ifụre ke Akpatre
  • Mbon Oro Ẹbọhọde Ufụn Edi Ẹnam Ibat
    Enyọn̄-Ukpeme Ọnọ Ntọt Obio Ubọn̄ Jehovah—1992
  • Kûtaba Uduak Ubọhọ-Ufụn Emi Abasi Ọnọde
    Enyọn̄-Ukpeme Ọnọ Ntọt Obio Ubọn̄ Jehovah—1992
  • Nam N̄kpọ Jehovah Abasi Emi Ọnọde Nnyịn Ifụre
    Enyọn̄-Ukpeme Ọnọ Ntọt Obio Ubọn̄ Jehovah (Eke Ukpepn̄kpọ)—2018
  • Nte Ikemede Ndinyene Ata Ifụre
    Enyọn̄-Ukpeme Ọnọ Ntọt Obio Ubọn̄ Jehovah (Eke Ukpepn̄kpọ)—2018
Se En̄wen En̄wen
Enyọn̄-Ukpeme Ọnọ Ntọt Obio Ubọn̄ Jehovah—1999
w99 5/1 p. 4-7

Kpukpru Owo Ẹyenyene Ifụre

“Mbat nte ndutụhọ eke ikụtde idaha emi idịghe se idotde ndida ndomo ye ubọn̄ eke ẹdiyararede ke idem nnyịn. Koro ofụri ekondo etiede ke ọkpọsọn̄ udọn̄, ebet ini eke ẹdiyararede nditọ Abasi. Koro ẹkenam ofụri ekondo osụk idem ọnọ ikpîkpu n̄kpọ, itoho ke edinyịme esịt, edi oto ke Enye emi akanamde enye osụk ntre, ye idotenyịn, ete ke ẹyenyan̄a ekondo ke idemesie nde ẹsio ke itie ufụn mbiara, ẹsịn ke itie eyenisọn̄ emi enyenede ubọn̄ eke nditọ Abasi. Koro nnyịn imọfiọk ite ofụri ekondo ke omụm mmụm, onyụn̄ odu ke ubiak uman tutu esịm emi.”—ROME 8:18-22.

KE IKPEHE emi ke leta oro enye ekewetde ọnọ ẹsọk mme Christian ke Rome, apostle Paul ada ibio ibio n̄wọrọnda usụn̄ etịn̄ ntak emi uwem ananade ata ifụre onyụn̄ awakde ndiyọhọ ntre ye ukpọk ukpọk n̄kpọ ye ubiak. Enye anam an̄wan̄a n̄ko nte nnyịn ikemede ndinyene ata ifụre.

“Ndutụhọ eke Ikụtde Idaha Emi”

Paul inamke “ndutụhọ eke ikụtde idaha emi” ekpri ke ini enye ọdọhọde ete ke mmọ “idịghe se idotde ndida ndomo ye ubọn̄ eke ẹdiyararede ke idem nnyịn.” Ke eyo Paul ọkọrọ ye ke oro ebede, mme Christian ẹma ẹbọ ufen idiọk idiọk ke idak ọkpọsọn̄ ukara owo kiet eke ukara Rome, emi ekekerede esisịt aban̄a mme unen owo. Ke ndondo oro Rome ekedide edinịm ke akpanikọ ete ke mme Christian ẹkedi asua Ukara, enye ama efịk mmọ ke ibak ibak usụn̄. Ewetmbụk oro J. M. Roberts ọdọhọ ete: “Ediwak Christian ke ibuot obio [Rome] ẹma ẹnen̄ede ẹkpan̄a ke enyene-ndịk usụn̄ ke an̄wambre mîdịghe ẹfọp mmọ ye uwem.” (Shorter History of the World) Kaban̄a mbon oro Nero ọkọkọbọde mi, ntọt efen ọdọhọ ete: “Ẹma ẹwot ndusụk ke cross, ẹkịm ikpa unam ẹfụk ndusụk ẹnyụn̄ ẹyak ebua ẹta, ẹma ẹda itai ẹfiọn̄ọ ndusụk ẹnyụn̄ ẹbara ikan̄ man ẹnam n̄kpọ nte utuenikan̄ eke mîkemeke ndinịme ke ini ekịm.”—New Testament History, eke F. F. Bruce.

Ke akpanikọ, mme akpa Christian oro ẹkpekema ndibọhọ utọ ufịk oro, edi mmọ ikoyomke ndibiat mme ukpepn̄kpọ Jesus Christ man ẹbọhọ oro. Mmọ ẹkenen̄ede ẹda san̄asan̄a, ke uwụtn̄kpọ, ke en̄wan ke ufọt mme andikara Rome ye mme utọ andin̄wana nyom ifụre mme Jew nte N̄ka Ukwan̄ Ifiopesịt. (John 17:16; 18:36) Ye N̄ka Ukwan̄ Ifiopesịt oro, “ikọ aban̄ade ndibet eti ini Abasi ikedịghe se afanikọn̄ idaha oro okoyomde.” Mmọ ẹkedọhọ ke se ẹkeyomde edi “edida afai afai edinam ntiene asua,” kpa Rome. (New Testament History) Mme akpa Christian ẹkekere isio isio. “Ndibet eti ini Abasi” ekedi n̄kukụre ata idem n̄kpọ ndimek ọnọ mmọ. Mmọ ẹma ẹtịm ẹnịm ẹte ke Abasi kpọt ndisịbe ndụk edida nsinsi utịt ọsọk “ndutụhọ eke ikụtde idaha emi” onyụn̄ ada ata ifụre oro ebịghide edi. (Micah 7:7; Habakkuk 2:3) Nte ededi, mbemiso nnyịn inemede nte oro editịbede, ẹyak nnyịn idụn̄ọde ntak “[ẹkenamde] ofụri ekondo osụk idem ọnọ ikpîkpu n̄kpọ” ke akpa ifet.

“Osụk Idem Ọnọ Ikpîkpu N̄kpọ”

Mi ikọ oro “ekondo,” nte Benjamin Wilson ọdọhọde ke The Emphatic Diaglott, iwọrọke “unam ye edibotn̄kpọ oro mînyeneke uwem” nte ndusụk owo ẹnọde ekikere edi, utu ke oro, ọwọrọ “ofụri ubonowo.” (Men Colossae 1:23 domo.) Enye etịn̄ aban̄a ofụri ekpụk ubonowo—kpukpru nnyịn oro iyomde ifụre. Ẹma ẹnam nnyịn ‘isụk idem inọ ikpîkpu n̄kpọ’ ke ntak edinam akpa ete ye eka nnyịn. “[Ikotoho] ke edinyịme esịt” nnyịn m̀mê nte utịp ọkpọkpọ edimek owo kiet ke emi eketịbe. Nnyịn ikadada idaha nnyịn imana. Ke idaha ekikere N̄wed Abasi, Rousseau ikenenke ke ini enye ọkọdọhọde ete ke “owo akamana nte eyenisọn̄.” Ẹkeman owo nnyịn kiet kiet ẹsịn ke ufụn idiọkn̄kpọ ye unana mfọnmma, ẹsịn ke ufụn editịm n̄kpọ emi ọyọhọde ye edikpu ye ikpîkpu n̄kpọ, yak idọhọ ntre.—Rome 3:23.

Ntak emi ekedide ntre? Koro akpasarade ete ye eka nnyịn, Adam ye Eve, ẹkeyom nditie “nte Abasi,” ndinam ubiere ọyọhọ ọyọhọ ke idemmọ, ndibiere se idide eti ye se idide idiọk nnọ idemmọ. (Genesis 3:5) Mmọ ẹma ẹfụmi akpan n̄kpọ kiet aban̄ade ifụre. Andibot ikpọn̄îkpọn̄ ekeme ndinyene ọyọhọ ọyọhọ ifụre. Enye edi Andikara Ekondo. (Isaiah 33:22; Ediyarade 4:10b) Ana ifụre owo ọwọrọ ifụre oro enyenede-nyene adan̄a. Oro edi ntak emi mbet oro James ekesịnde udọn̄ ọnọ mme Christian ke eyo esie ete ẹyak “ata edifọn ibet Abasi emi anamde owo ọwọrọ ufụn” akara mmọ.—James 1:25.

Jehovah nte enende ama osio Adam ye Eve efep ke ubon ofụri ekondo esie, ndien mmọ ẹma ẹkpan̄a nte utịp. (Genesis 3:19) Edi nso kaban̄a mme andito ubon mmọ? Ke mbọm, okposụkedi mmọ ke emi ẹkekemede ndinọ sụk unana mfọnmma, idiọkn̄kpọ, ye n̄kpa, Jehovah ama osụk ayak mmọ ẹnyene nditọ. Ntre ‘n̄kpa ama ebe esịm kpukpru owo.’ (Rome 5:12) Ke usụn̄ifiọk oro Abasi ‘ama anam ekondo osụk idem ọnọ ikpîkpu n̄kpọ.’

“Ini eke Ẹdiyararede Nditọ Abasi”

Jehovah akanam ekondo osụk idem ọnọ ikpîkpu n̄kpọ “ye idotenyịn” nte ke usen kiet ẹyefiak ẹnọ ofụri ekpụk ubonowo ifụre ebe ke mme edinam “nditọ Abasi.” Mmanie ẹdi “nditọ Abasi” ẹmi? Mmọ ẹdi mme mbet Jesus Christ ẹmi, ukem nte “ofụri ekondo” ubonowo eken, ẹmanade ẹdụk ke ufụn idiọkn̄kpọ ye unana mfọnmma. Mmọ inyeneke nnennen itie ke edisana, mfọnmma ubon ofụri ekondo Abasi ke emana. Edi Jehovah anam n̄wọrọnda n̄kpọ ọnọ mmọ. Ebede ke uwa ufak Jesus Christ, Enye osio mmọ ke ufụn ndammana idiọkn̄kpọ onyụn̄ ọdọhọ ke ‘ikpe etebe’ mmọ, m̀mê ke ẹsana ke n̄kan̄ eke spirit. (1 Corinth 6:11) Ekem enye ada mmọ enyene nte “nditọ Abasi,” afiakde ada mmọ esịn ke ubon ofụri ekondo esie.—Rome 8:14-17.

Nte nditọ oro Jehovah adade enyene, mmọ ẹyenyene ubọn̄ ubọn̄ ifet. Mmọ ẹdidi “mme oku ẹnọ Abasi: mmọ ẹyenyụn̄ ẹda ubọn̄ ke isọn̄” ye Jesus Christ nte ubak Obio Ubọn̄, m̀mê ukara Abasi eke heaven. (Ediyarade 5:9, 10; 14:1-4) Emi edi ukara emi ẹsọn̄ọde ẹwụk ke edumbet ifụre ye unenikpe—idịghe ke ufịk ye nsọn̄ido. (Isaiah 9:6, 7; 61:1-4) Apostle Paul ọdọhọ ete ke nditọ Abasi ẹmi ẹdi nsan̄a Jesus, kpa ‘mfri Abraham’ oro ẹken̄wọn̄ọde ke anyan ini. (Galatia 3:16, 26, 29) Ke ntre, mmọ ẹnyene akpan udeme ke ndisu un̄wọn̄ọ oro Abasi ọkọn̄wọn̄ọde ọnọ Abraham ufan esie. Ubak un̄wọn̄ọ oro edi nte ke ebede ke mfri (m̀mê, eyen) Abraham, “kpukpru mme idut ke ererimbot ẹyenyụn̄ ẹkụt mfọn.”—Genesis 22:18.

Nso edidiọn̄ ke mmọ ẹda ẹsọk ubonowo? Nditọ Abasi ẹbuana ke ndisio ofụri ubonowo ke ufụn mme enyene-ndịk utịp idiọkn̄kpọ Adam ye ke ndinam ubonowo afiak edi mfọnmma. Mme owo “ẹtode ke kpukpru obio ye esien ye idụt” ẹkeme ndibọ edidiọn̄ ebe ke ndiwụt mbuọtidem ke uwa ufak Jesus Christ onyụn̄ ebe ke ndisụk ibuot nnọ ọnọ-ufọn ukara Obio Ubọn̄ esie. (Ediyarade 7:9, 14-17; 21:1-4; 22:1, 2; Matthew 20:28; John 3:16) Ke usụn̄ emi “ofụri ekondo” inikiet efen ayafiak enyene “itie eyenisọn̄ emi enyenede ubọn̄ eke nditọ Abasi.” Emi ididịghe ndusụk orụk ukeuke, ibio ibio ifụre ukaraidem edi, utu ke oro, edidi ndibọhọ kpukpru n̄kpọ oro adade ubiak ye mfụhọ ọsọk ubonowo toto nte Adam ye Eve ẹkesịn itie edikara Abasi. Eyịghe idụhe apostle Paul ekekemede ndidọhọ nte ke “ndutụhọ eke ikụtde idaha emi idịghe se idotde ndida ndomo ye” ubọn̄ ubọn̄ utom oro mme anam-akpanikọ ẹdinamde!

Ini ewe ke ‘ediyarade nditọ Abasi’ editọn̄ọ? Ke mîbịghike, ke ini Jehovah edinamde kpukpru owo ẹdiọn̄ọ mbon ẹmi ẹdide nditọ Abasi. Emi edidi ke ini “nditọ” ẹmi, oro ẹnamde ẹset ẹka obio mme spirit, ẹbuanade ye Jesus Christ ke ndinam isọn̄ asana ọbọhọ idiọkido ye ufịk ke ekọn̄ Abasi eke Har–​Magedon. (Daniel 2:44; 7:13, 14, 27; Ediyarade 2:26, 27; 16:16; 17:14; 19:11-21) Nnyịn imokụt n̄kaiso uyarade ẹkande nnyịn ẹkụk nte ke nnyịn inen̄ede idu ke “ukperedem ini,” ke ini emi anyan ediyọ oro Abasi ọyọde nsọn̄ibuot ye utịp esie edide idiọkido editrede.—2 Timothy 3:1-5; Matthew 24:3-31.

Ih, edi akpanikọ, nte apostle Paul ọdọhọde, nte ke “ofụri ekondo ke omụm mmụm, onyụn̄ odu ke ubiak uman tutu esịm emi”—edi iditịmke ibịghi aba. Ediwak miliọn owo oro ẹdude uwem idahaemi ẹyekụt “ini emi ẹdinamde kpukpru n̄kpọ ẹtọn̄ọ ntak ẹfọn ẹma, kpa ini emi Abasi eketịn̄de aban̄a enye ke inua ndisana prophet Esie,” esịnede edifiak n̄wụk emem, ifụre, ye unenikpe nnọ ofụri ekpụk ubonowo.—Utom 3:21.

Ata Ifụre ke Akpatre

Nso ke ana afo anam man enyene “itie eyenisọn̄ emi enyenede ubọn̄ eke nditọ Abasi” mi? Jesus Christ ọkọdọhọ ete: “Edieke mbufo ẹsọn̄ọde ẹda ke ikọ Mi, mbufo ẹdi mbet Mi ke akpanikọ: ndien mbufo ẹyefiọk akpanikọ, akpanikọ oyonyụn̄ anam mbufo ẹwọrọ ufụn.” (John 8:31, 32) Oro edi ukpọhọde ifụre—ndikpep ndien ekem ẹnam mme ewụhọ ye mme ukpepn̄kpọ Christ. Emi ọnọ ndusụk udomo ifụre idem idahaemi. Ke n̄kpet n̄kpet ini iso, enye ayada ọyọhọ ifụre edi ke idak ukara Christ Jesus. Usụn̄ oro owụtde eti ibuot edi ndifiọk “ikọ” Jesus ebe ke ndikpep Bible. (John 17:3) Ukem nte mme akpa Christian, buana ifịk ifịk ye esop mme ata mbet Christ. Ebede ke ndinam ntre, afo emekeme ndibọ ufọn nto mme akpanikọ oro ẹsiode owo ke ufụn oro Jehovah ọnọde ebe ke esop esie mfịn.—Mme Hebrew 10:24, 25.

Ke adan̄aemi “[ebetde] ini eke ẹdiyararede nditọ Abasi,” afo emekeme ndinyene uko oro apostle Paul ekenyenede ke edikere mban̄a ye ibetedem Christ oro ọnọde ukpeme, idem ke ini ndutụhọ ye mme ukwan̄ikpe ẹtiede nte se owo mîkemeke ndiyọ. Ke ama ekeneme aban̄a ediyarade nditọ Abasi, Paul ama obụp ete: “Anie edidianade nnyịn ke ima Christ? Nte ukụt edidianade, m̀mê ndutụhọ, m̀mê isịn-enyịn, m̀mê akan̄, m̀mê ubuene ye unana, m̀mê n̄kpọ-ndịk, m̀mê ofụt?” (Rome 8:35) Edi akpanikọ, ke ndida mme ikọ Rousseau, mme Christian ke eyo Paul ẹkesụk ẹdu “ke ufụn” mme odudu ufịk kiet m̀mê eken. Ẹma “ẹwot” mmọ “ke ofụri usen” nte “erọn̄ n̄kpa.” (Rome 8:36) Ndi mmọ ẹma ẹyak oro akan mmọ ubọk?

Paul ewet ete: “Edi ke kpukpru n̄kpọ ẹmi nnyịn imakan, inyụn̄ idọdiọn̄ ikan, oto ke Enye emi akamade nnyịn.” (Rome 8:37) Edikan kpa ye ofụri se mme akpa Christian oro ẹkenyenede ndiyọ? Didie ke ekedi ntre? Enye ọbọrọ ete: “Mmetịm mbụre mfiọk nte, n̄kpa ye uwem, ye mme angel ye mbọn̄, ye n̄kpọ eke ẹdude ke emi, ye n̄kpọ eke ẹdidide, ye mme odudu, ye ukon̄ ye utụn̄ọ, ye n̄kpọ efen ekededi eke ẹbotde, idikemeke ndidianade nnyịn ke ima Abasi, emi odude ke Christ Jesus Ọbọn̄ nnyịn.” (Rome 8:38, 39) Afo n̄ko emekeme ‘ndikan’ ‘ukụt, m̀mê ndutụhọ, m̀mê isịn enyịn’ oro afo enyenede ndiyọ kan̄a ke emi. Ima Abasi ọnọ ubiọn̄ nte ke mîbịghike—ke mîbịghike ke emi—“ẹyenyan̄a [nnyịn] . . . ẹsio ke [kpukpru] itie ufụn . . . ẹsịn ke itie eyenisọn̄ emi enyenede ubọn̄ eke nditọ Abasi.”

[Mme Ndise ke page 6]

“Ofụri ekondo ke omụm mmụm, onyụn̄ odu ke ubiak uman tutu esịm emi”

[Ndise ke page 7]

‘Ẹyenyan̄a ekondo ẹsio ke kpukpru itie ufụn ẹsịn ke itie eyenisọn̄ emi enyenede ubọn̄ eke nditọ Abasi’

    Mme N̄wed Ikọ Efịk (1982-2025)
    Wọrọ
    Dụk
    • Efịk
    • Share
    • Mek nte amade
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nte Ẹkpedade Ikpehe Intanet Emi Ẹnam N̄kpọ
    • Ediomi
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Dụk
    Share