Mme Uwụtn̄kpọ Oro Ẹdude ke Bible—Nte Mmọ Ẹsin̄wan̄a Fi?

EDIEKE ẹyomde ndinam uwụtn̄kpọ kiet an̄wan̄a, ẹkeme ndida ata ediwak ikọ, edi ndusụk ini ikọ kiet kpọt ekeme ndidi uwụtn̄kpọ. Mme uwụtn̄kpọ m̀mê ikọ emi ẹnamde owo ada enyịn ikike okụt n̄kpọ ẹyọyọhọ Bible.a Ke uwụtn̄kpọ, owo kiet ọkọdọhọ ke Jesus ama ada se ibede uwụtn̄kpọ 50 ke utịn̄ikọ kiet kpọt oro enye ọkọnọde—oro edi, ke Ukwọrọikọ Oro ke Obot.

Ntak emi afo ekpenyenede udọn̄ ke mme uwụtn̄kpọ emi? Akpa kan̄a, edieke mmọ ẹn̄wan̄ade fi, edikot Bible eyenen̄ede enem fi, an̄wan̄a fi, onyụn̄ anam fi owụt esịtekọm aban̄a Ikọ Abasi. Adianade do, edieke afo ọfiọkde ke se okotde edi uwụtn̄kpọ onyụn̄ enen̄erede ọfiọk se enye ọwọrọde, se Bible etịn̄de eyenen̄ede an̄wan̄a fi. Ke nditịm ntịn̄, edieke owo mîfiọkke se idide uwụtn̄kpọ ke Bible, emi ekeme nditịmede enye onyụn̄ anam se ẹtịn̄de an̄wan̄a enye ke usụn̄ en̄wen.

Ndifiọk Mme Uwụtn̄kpọ

Uwụtn̄kpọ esida n̄kpọ kiet odomo ye n̄kpọ en̄wen. Ẹkot se ẹdomode n̄kpọ oro ẹdomode, ẹkot se ẹdade enye ẹdomo n̄kpọ oro ẹdade enye ẹdomo. Ẹkot mbiet n̄kpọ oro odude ke ufọt mmọ mbiba se mmọ ẹdade ẹbiet kiet eken. Ke ntre, ndifiọk n̄kpọ mbita emi edinam owo enen̄ede ọfiọk se uwụtn̄kpọ ọwọrọde.

Ndusụk ini, ẹkeme ndimem utom ndifiọk n̄kpọ oro ẹdomode ye n̄kpọ oro ẹdade enye ẹdomo. Edi mmọ ekeme ndinyene ediwak n̄kpọ oro mmọ ẹdade ẹbiet kiet eken. Nso idin̄wam fi ọfiọk nnennen n̄kpọ oro mmọ ẹdade ẹbiet kiet eken? Ediwak ini, n̄kpọ oro ẹnemede ke ẹsida ẹfiọk.b

Ke uwụtn̄kpọ, Jesus ọkọdọhọ esop ke Sardis ete: “Ke akpanikọ ibọhọke afo edemede, nyedi nte inọ.” Mi Jesus akada edidi esie (n̄kpọ oro ẹdomode) odomo ye inọ (n̄kpọ oro ẹdade enye ẹdomo). Edi nso ke edidi esie akada ebiet inọ? Se ẹnemede anam nnyịn ifiọk. Jesus ama aka iso ọdọhọ ete: “Afo udunyụn̄ ufiọkke hour eke ndisịmde fi idem.” (Ediyarade 3:3) Mmọdo, Jesus ndimen edidi esie ndomo ye inọ iban̄ake ntak emi enye edidide. Ikọ esie ikọwọrọke ke imọ ididi idiyịp n̄kpọ. Utu ke oro, edimen ndomo emi okowụt ke Jesus edidi ke mbuari, ke unana idotenyịn.

Nte ededi, ndusụk ini, uwụtn̄kpọ emi odude ke itie kiet ke Bible ekeme ndinam owo ọfiọk ukem uwụtn̄kpọ oro ke itie en̄wen. Ke uwụtn̄kpọ, apostle Paul ama ọnọ ukem uwụtn̄kpọ oro Jesus ọkọnọde, ke ini ekewetde ete: “Mbufo ke idem mbufo ẹmetịm ẹfiọk ẹte usen Jehovah ke edi ukem nte inọ ke okoneyo.” (1 Thessalonica 5:2) Se Paul enemede itịn̄ke in̄wan̄-in̄wan̄ se usen Jehovah ye inọ ẹdade ẹbiet kiet eken. Edi ndimen uwụtn̄kpọ emi ndomo ye enye oro Jesus ọkọnọde ke Ediyarade 3:3 ekeme ndinam owo ọfiọk se mmọ ẹdade ẹbiet kiet eken. Uwụtn̄kpọ emi enen̄ede eti kpukpru ata mme Christian ke ana mmọ ẹdu ke edidemede kpukpru ini.

Mme Uwụtn̄kpọ Oro Ẹkpepde Nnyịn N̄kpọ Ẹban̄a Abasi

Idụhe owo oro ofụri edu ye odudu Ata Ọkpọsọn̄ ẹkemede ndin̄wan̄a enye. Ke eset, Edidem David ama ewet ete ke Jehovah “omokpon.” (Psalm 145:3) Ke Job ama eketie ekere aban̄a ndusụk edibotn̄kpọ Abasi, enye ama ofiori ete: “Sese! Emi edi ekpri ke otu se ubọk esie anamde, ndien se ẹkopde ẹban̄a enye ekpri didie ntem! Edi anie ekeme ndifiọk ọkpọsọn̄ obuma esie?”—Job 26:14, NW.

Kpa ye oro, Bible ọnọ mme uwụtn̄kpọ man an̄wam nnyịn ifiọk nti edu Abasi nnyịn ke heaven ke esisịt udomo. Ẹdọhọ ke Jehovah edi Edidem, Ọbọp-Ibet, Ebiereikpe, ye Owoekọn̄—ana in̄wan̄-in̄wan̄ ke enye edi owo emi ẹkpekponode. Ẹdọhọ n̄ko ke enye edi Andibọk, Ọnọitem, Andikpep, Ete, Ọkọkudọn̄ọ, ye Andinyan̄a—kpa owo emi ẹkpemade. (Psalm 16:7; 23:1; 32:8; 71:17; 89:26; 103:3; 106:21; Isaiah 33:22; 42:13; John 6:45) Kiet kiet ke otu kpukpru udorienyịn̄ emi ọnọ nnyịn ndiye uwụtn̄kpọ ye ediwak n̄kpọ oro mmọ ẹdade ẹbiet kiet eken. Mme utọ uwụtn̄kpọ oro ẹnam nnyịn ifiọk mme n̄kpọ oro ediwak ikọ mîkpekemeke ndinam ifiọk.

Bible emen Jehovah odomo n̄ko ye mme n̄kpọ oro mînyeneke uwem. Ẹkot enye “Akwa Itiat Israel,” “akwa itiat,” ye “ufọk ekọn̄.” (2 Samuel 23:3; Psalm 18:2; Deuteronomy 32:4) Didie ke Jehovah ebiet mme n̄kpọ emi? Kpa nte akwa itiat ọsọn̄ọde owụhọ ke ebiet, owo mîkemeke ndimenede mfep, kpa ntre ke Jehovah ekeme ndidi ebiet ubọhọ fo.

Mme uwụtn̄kpọ oro ẹwụtde nsio nsio edu Jehovah ẹyọyọhọ Psalm. Ke uwụtn̄kpọ, Psalm 84:11 ọdọhọ ke Jehovah edi “utịn ye otu-ekọn̄” koro un̄wana, uwem, odudu, ye ukpeme ẹto enye. Ke ini Psalm 121:5 ọdọhọde ke “Jehovah edi mfụt fo ke ubọk nnasia fo.” Kpa nte mfụt ekemede ndikpeme owo mbiọn̄ọ anainai eyo, Jehovah ekeme ndikpeme mbon oro ẹnamde n̄kpọ esie mbiọn̄ọ ikpọ afanikọn̄, onyụn̄ ekpeme mmọ nte n̄kpọ eke ọdọn̄de mmọ ke mfụt “ubọk” m̀mê ke idak “mba” esie.—Isaiah 51:16; Psalm 17:8; 36:7.

Mme Uwụtn̄kpọ Oro Ẹwụtde nte Jesus Etiede

Bible etịn̄ ke ediwak ebiet ke Jesus edi “Eyen Abasi.” (John 1:34; 3:16-18) Emi esisọn̄ etieti ndin̄wan̄a ndusụk mbon oro mîdịghe mme Christian, sia Abasi mînyeneke ata n̄wan mînyụn̄ idịghe owo emi enyenede ata ikpọkidem. Edi akpanikọ ke Abasi ibonke eyen nte emi owo esibonde. Ke ntre, ikọ emi edi uwụtn̄kpọ. Ẹtịn̄ man an̄wam owo emi okotde Bible ọfiọk ke ebuana oro Jesus enyenede ye Abasi ebiet eke ata ete ye eyen. Uwụtn̄kpọ emi owụt n̄ko ke Jehovah ọnọ Jesus uwem, sia edide Jehovah okobot enye. Kpasụk ntre, Bible okot Adam emi ekedide akpa owo “eyen Abasi.”—Luke 3:38.

Jesus ama ada mme uwụtn̄kpọ owụt nsio nsio n̄kpọ oro enye anamde man osu uduak Abasi. Ke uwụtn̄kpọ, enye ama ọdọhọ ete: “Ami ndi ata vine, Ete mi onyụn̄ edi ọtọin̄wan̄.” Ekem enye ama ada mme mbet esie odomo ye mme n̄kọk vine. (John 15:1, 4) Nso akpan n̄kpọ ke uwụtn̄kpọ emi ekpep? Ana ata n̄kọk vine ẹka iso ẹsọn̄ọ ẹyịre ke ekpat vine man ẹka iso ẹdu uwem ẹnyụn̄ ẹn̄wụm mfri. Kpasụk ntre, ana mme mbet Christ ẹka iso ẹdiana kiet ye enye. Jesus ọkọdọhọ ete: “Ke ẹsiode mi ẹfep mbufo ikemeke ndinam n̄kpọ ndomokiet.” (John 15:5) Ndien kpa nte ọtọin̄wan̄ oyomde vine on̄wụm mfri, Jehovah oyom mbon oro ẹdianade kiet ye Christ ẹn̄wụm ndamban̄a mfri.—John 15:8.

Fiọk Se N̄kpọ Kiet Adade Ebiet Eken

Nnyịn imekeme ndida uwụtn̄kpọ ke usụn̄ en̄wen edieke ikotde ntre ntre edi ifiọkke se n̄kpọ kiet adade ebiet eken. Da se ẹwetde mi ke Rome 12:20 ke uwụtn̄kpọ: “Edieke biọn̄ ọdọn̄de asua fo, nọ enye udia adia; edieke itọn̄ asatde enye, nọ enye mmọn̄ ọn̄wọn̄; koro ke edinam ntem afo oyobok enye mbubek ikan̄ ke ibuot.” Ndi ndibok owo mbubek ikan̄ ke ibuot ọwọrọ ndisio enye usiene? Baba, iwọrọke ntre edieke ifiọkde se n̄kpọ emi ẹdade ẹbiet kiet eken. Ẹda uwụtn̄kpọ emi ẹto nte ẹkesifọpde ukwak ke eset. Ẹkesidọn̄ mbat ukwak ke itie ubara utịm, ẹfụk mbubek ikan̄ ke enyọn̄ esie n̄ko. Emi ama esinam mbat ukwak oro atara onyụn̄ anam edisana ukwak adian̄arede ọkpọn̄ mbukpen̄. Kpasụk ntre, ndifọn ido ye owo ayanam enye etre ndisọn̄ ido onyụn̄ anam enye ọtọn̄ọ ndidu eti uwem.

Ndifiọk se uwụtn̄kpọ ọwọrọde ayanam nnyịn ifiọk se ikotde onyụn̄ enen̄ede otụk nnyịn. Imokụt nte idiọkn̄kpọ okponde ke ini ẹmende enye ẹdomo ye isọn. (Luke 11:4) Edi esinem nnyịn didie ntem ke ini Jehovah adahadedo ọnọ nnyịn onyụn̄ ọsọhide isọn oro ẹkpebatde ẹnịm ẹnọ nnyịn, efep! Ke ini ẹdọhọde ke enye ‘ofụk’ onyụn̄ ‘ọsọhi’ mme idiọkn̄kpọ nnyịn efep—oro edi, nte n̄kpọ eke ọsọhide se ẹkewetde ke itiatn̄wed efep—ẹn̄wọn̄ọ ẹnọ nnyịn ke enye idibatke aba orụk idiọkn̄kpọ oro inọ nnyịn ke ini iso. (Psalm 32:1, 2; Utom 3:19) Ndien edi n̄kpọ ndọn̄esịt didie ntem ndifiọk ke Jehovah ekeme ndinam mme idiọkn̄kpọ oro ẹdatde nte iduot m̀mê scarlet ẹfia nte snow!—Isaiah 1:18.

Se inemede emi ẹdi ifan̄ kpọt ke otu ata ediwak uwụtn̄kpọ emi ẹdude ke Ikọ Abasi, kpa Bible. Ntem, ke ini okotde Bible fo, nen̄ede tịn̄ enyịn ke mme uwụtn̄kpọ. Da ini dụn̄ọde fiọk se mmọ ẹdade ẹbiet n̄kpọ oro ẹdade mmọ ẹdomo nyụn̄ tie kere emi. Ndinam emi ayanam fi enen̄ede ọfiọk onyụn̄ owụt esịtekọm aban̄a N̄wed Abasi.

[Mme Ikọ Idakisọn̄]

[Ekebe ke page 13]

Nte Uwụtn̄kpọ Ẹn̄wamde

Uwụtn̄kpọ ẹn̄wam nnyịn ke ediwak usụn̄. Ẹkeme ndida n̄kpọ oro ọsọn̄de ndin̄wan̄a owo ndomo ye n̄kpọ oro ẹkemede ndisọp mfiọk. Ẹkeme ndida se ibede uwụtn̄kpọ kiet nnam nsio nsio ikpehe n̄kpọ kiet oro ẹtịn̄de, an̄wan̄a. Ẹkeme ndida uwụtn̄kpọ nsọn̄ọ ntịn̄ akpan n̄kpọ mîdịghe ẹda ẹnam se ẹtịn̄de enem.

[Ekebe ke page 14]

Ndifiọk Nsio Nsio Ikpehe

UWỤTN̄KPỌ: “Mbufo ẹdi inụn̄ isọn̄.” (Matthew 5:13)

N̄KPỌ ORO ẸDOMODE: Mbufo (mme mbet Jesus)

N̄KPỌ ORO ẸDADE MMỌ ẸDOMO: Inụn̄

SE MMỌ ẸDADE ẸBIET KIET EKEN: Ekeme ndinam n̄kpọ odu ebịghi

SE EKPEPDE NNYỊN: Mme mbet ẹma ẹnyene etop oro ekekemede ndinịm ediwak owo uwem.

[Se ẹwetde ke ikpọ abisi ke page 15]

“Jehovah edi andibọk mi, ndinanake n̄kpọ.”—PSALM 23:1