Ntak Emi Ini Omụhọde Ntem?
INI. Ekeme ndidi ọkpọsọn̄ n̄kpọ nnyịn ndinam ikọ oro enen̄ede an̄wan̄a, edi nnyịn imetịm ifiọk nte ke akananam itiehe nte nnyịn imenyene ini oro ekemde. Nnyịn imọfiọk n̄ko ite ke enye esibe usọp usọp. Ke akpanikọ, nnyịn imesiwak ndiseme nte, “Ini ọsọp akaha.”
Nte ededi, uyarade odu nte ke ewet uto owo England oro Austin Dobson ama enen̄ede enen ke ini enye ọkọdọhọde ke 1877 ete: “Ndi ọdọhọ ke ini emebe? Ah, ihih! Mbọm, Ini osụk ododu, nnyịn ibe ifep.” Tọn̄ọ enye akakpa ke 1921, Dobson emebe efep ke se ikperede isua 80; ini osụk ododu.
Akpakịp Ini
Kaban̄a Andibot ubonowo, Bible asian nnyịn ete: “Ke ini ikpọ obot mîka-imanake kan̄a, ke afo mûka-ubotke kan̄a isọn̄ ye ererimbot, kpa ke nsinsi-nsinsi afo edi Abasi.” (Psalm 90:2) Mîdịghe nte The New Jerusalem Bible esịnde, “ke nsinsi nsinsi afo edi Abasi.” Ntre ini edidu adan̄a nte Abasi ke idemesie odude—ke nsinsi!
Ke edide ata isio ye Abasi, emi enyenede nsinsi ini, nnyịn ikot iban̄a mme owo ite: “Koro kpukpru mme usen nnyịn ẹkabarede ẹdaha ke iyatesịt fo: nnyịn ima isua nnyịn nte ekikere kiet. Isua ata ye duop ẹdu ke eyo uwem nnyịn, ye isua anan̄, edieke nsọn̄idem odude; ndien iseri mmọ edi ọkpọsọn̄ utom ye ukụt: koro enye (isua) awarade ndibe, ndien nnyịn idan̄a.”—Psalm 90:9, 10.
Sia Bible ekpepde in̄wan̄în̄wan̄ nte ke Abasi akaduak ete owo odu uwem ke nsinsi, ntak emi uwem mfịn omụhọde ntem? (Genesis 1:27, 28; Psalm 37:29) Utu ke ndidu anana-utịt uwem nte Abasi akaduakde, ntak emi mme owo ke ofụri ofụri ẹnyenede, ke n̄wak n̄kaha, se isụhọrede ikan usen 30,000? Ntak emi mme owo ẹnyenede ini emi ekpride ntre? Anie m̀mê nso idi ntak utọ mfụhọ mfụhọ idaha emi? Bible ọnọ mme in̄wan̄în̄wan̄ ibọrọ oro ẹnọde uyụhọ.a
Ini Akaka Iso Ndimụhọ
Ikpọ owo ẹyesọn̄ọ nte ke idaha uwem etie itọk itọk ke mme iduọk isua eke ndondo emi. Ọkọmbụk n̄kpọntịbe kiet, Dr. Sybille Fritsch, ọkọdọhọ ete ke isua 200 ẹmi ẹbede, ini utom omosụhọde oto ke hour 80 esịm 38 ke urua, “kpa ye oro emi inamke nnyịn itre ndiseme.” Enye akanam an̄wan̄a ete: “Ini idụhe; ini edi ọsọn̄urua n̄kpọ; ẹyom ini nte ẹyomde ofụm; uwem etie itọk itọk.”
Mbufa n̄kpọ oro ẹsion̄ode ẹdi ẹmeberede mme ifet ye mme idaha oro mme emana oro ẹkebemde iso akananam mîkam ikereke-kere iban̄a. Edi nte mme idaha oro ẹdude ndisịn idem ke udịm udịm edinam okponde, ntre ke edikpu ke nditre ndinyene ini oro okponde ekem ndinam ntre okpon. Idahaemi, ke ediwak ikpehe ke ererimbot, mme owo ẹda n̄kanika ẹdu uwem, ẹfehede ẹto ke ini kiet oro ẹkenịmde ẹbịne efen. Ana Papa adaha utom ke n̄kanika itiaba usenubọk, ana Mama atan̄ nditọ akayak ke ufọkn̄wed ke n̄kanika ebede 8 usenubọk ke minit 30, Ete Ete enyene ndikụt abiaibọk ke ayakde minit 20 ndimia 9 usenubọk, ndien ana kpukpru nnyịn itịm idem inọ akpan mbono ke n̄kanika ebede 7 mbubịteyo ke minit 30. Ke ibụmede ediyom ndikụre nsio nsio n̄kpọ ke ini oro ẹkenịmde, ọsọsọn̄ ndinyene ini nnọ nduọkodudu. Ndien nnyịn imeseme iban̄a anana-inem edinam eke usen ke usen, iseme iban̄a ọkpọsọn̄ nsịn̄ede.
Idịghe Ini Nnyịn Ikpọn̄ Omụhọ
Idiọkido Asua Abasi, Satan kpa Devil, emi ukwan̄ ukwan̄ uduak esie akadade ekesịm ibio ibio ini uwem ubonowo, amakabade ọnọmọ enye idahaemi. (Men Galatia 6:7, 8 domo.) Ke etịn̄de aban̄a emana Obio Ubọn̄ Messiah ke heaven, Ediyarade 12:12 ọnọ nnyịn ntak idotenyịn ke ini enye ọdọhọde ete: “Ntre ẹdara, O mme heaven, ye mbufo ẹmi ẹdụn̄ọde ke esịt. Mbọm isọn̄ ye inyan̄, koro andidori ikọt Abasi ikọ ama osụhọde etiene mbufo; enye asan̄a ye akwa ifụtesịt, sia enye ọdiọn̄ọde ete ini imọ edi ibio.”—Sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn.
Nte ekemde ye ubatini Bible oro ẹkemede ndiberi edem ye edisu ntịn̄nnịm ikọ Bible, nnyịn idu uwem idahaemi ke utịt utịt ‘ibio ini’ oro. Nso n̄kpọ idatesịt ke edi ntem ndifiọk nte ke ini Satan ke akpatre ọmọn̄ ebe efep ofụri ofụri ke mîbịghike! Ke ndondo oro ẹmụmde enye ẹkọbi, ẹyenam okopitem ubonowo afiak edi mfọnmma, ndien mmọ ẹkeme ndinyene nsinsi uwem oro Jehovah akaduakde ọnọ mmọ ke editọn̄ọ. (Ediyarade 21:1-4) Unana ini ididịghe mfịna aba.
Nte afo emekeme ndikere mban̄a se ndinyene nsinsi uwem ediwọrọde—ndidu uwem ke nsinsi? Mme n̄kpọ oro afo mûkemeke ndinam idifịnake fi aba. Edieke oyomde ini efen efen, n̄kpọn̄, m̀mê urua efen, m̀mê isua efen osụk ododu—ke akpanikọ, akaka nsinsi ini anyanade ana fi ke iso!
Ndida Ini Oro Inyenede Idahaemi Nnam N̄kpọ ke Ọniọn̄
Ke ọfiọkde ete ke ini imọ ndida n̄kara mme owo edi ibio, Satan odomo ndinam mme owo ẹnana ini man mmọ ẹkûnyene ini ndikpan̄ utọn̄ nnọ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi oro ẹma ẹkewụk. Ke ntre, nnyịn iyanam ọfọn nditiene item Abasi emi: “Ẹtịn̄ enyịn ẹkpeme nte ẹsan̄ade: ẹkûsan̄a nte ndisịme, edi ẹsan̄a nte mbon eti ibuot. Ẹdedep ifet, koro mme usen ẹdiọkde. Mmọdo ẹkûdi mme ọkọi, edi ẹtịm ẹfiọk se Ọbọn̄ amade.”—Ephesus 5:15-17.
Edi akpan n̄kpọ didie ntem nte nnyịn ida ini nnyịn inam n̄kpọ ke ọniọn̄ kaban̄a mme n̄kpọ oro ẹnyenede n̄kponn̄kan ufọn utu ke ndibiat enye ke ndibịne mme ikpîkpu n̄kpọ oro mîdidaha nsinsi ufọn idi! Nnyịn ikpọkọri ukem edu oro Moses ekenyenede ke ini enye ekeben̄ede Jehovah ke mme ikọ esịt akpanikọ ẹmi ete: “Nam nnyịn ifiọk ndibat usen nnyịn ntem, man nnyịn ida esịt ifiọk idi.”—Psalm 90:12.
Edi akpanikọ, kpukpru owo inyeneke ini ke ererimbot mfịn. Kpa ye oro, Mme Ntiense Jehovah ẹsọn̄ọ ẹkpak fi ndida ndusụk ke otu ọsọn̄urua ini fo n̄kpep mban̄a se Abasi oyomde man enyene nsinsi uwem ke idak ukara Obio Ubọn̄ esie. Hour kiet emi abiatde ke urua kiet ndikpep Bible ke nde ke nde, man ‘etịm ọfiọk se Ọbọn̄ amade,’ ekeme ndinam fi odu ke idaha ndikụt ke idemfo nte mme ikọ ẹmi ẹsude: “Wọn̄ọde kpọn̄ idiọk, nyụn̄ nam eti; ndien dụn̄ ke nsinsi. Nti owo ẹyeda isọn̄ ẹnyene, ẹnyụn̄ ẹdụn̄ ke esịt ke nsinsi.”—Psalm 37:27, 29.
[Ikọ idakisọn̄]
a Se n̄wed oro Ifiọk Oro Adade Osịm Nsinsi Uwem, ibuot 6, emi Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc., osiode.