Ke tụhi-tụhi usenubọk Sunday Mary Magdalene ye Mary eka James, ọkọrọ ye Salome, Joanna, ye iban eken, ẹda ufuọn̄n̄kpọ ẹdi udi ndidiọn̄ okpo Jesus. Ke ẹsan̄ade ke usụn̄ mmọ ẹneme ye kiet eken ẹte: “Anie edikpat itiat ke inua udi osio ọnọ nnyịn?” Edi ke ẹsịmde, mmọ ẹkụt ẹte ke unyekisọn̄ ama otịbe ndien ke angel Jehovah ama akpat itiat oro efep. Mbonukpeme oro idụhe, udi onyụn̄ ana ukpọk! Matthew 27:​57–28:2; Mark 15:​42–16:4; Luke 23:​50–24:​3, 10; John 19:​14, Joh 19:31–20:1; Joh 12:42; Leviticus 23:​5-7; Deuteronomy 21:​22, 23; Psalm 34:20; Zechariah 12:⁠10.

Ibuot 128

Jesus Odu Uwem!

KE INI iban oro ẹkụtde nte udi Jesus anade ukpọk, Mary Magdalene efehe man eketịn̄ ọnọ Peter ye John. Nte ededi, iban eken nte an̄wan̄ade ẹsụhọ ke udi. Ibịghike, angel kiet ọbiọn̄ọde onyụn̄ okot mmọ ẹdụk esịt.

Mi iban oro ẹkụt angel en̄wen, ndien kiet ke otu mme angel ẹmi ọdọhọ mmọ ete: “Mbufo ẹkûfehe ndịk, koro mmọfiọk nte mbufo ẹyom Jesus emi ẹkewotde ke eto. Enye idụhe mi, koro ẹma ẹnam enye eset, kpa nte enye ọkọdọhọde. Ẹdi, ẹdise ebiet emi enye akanade. Ẹnyụn̄ ẹka usọp usọp ẹketịn̄ ẹnọ mme mbet esie ẹte ke ẹma ẹnam enye eset ke n̄kpa.”(NW) Ntre ke ndịk ye akwa idara, iban ẹmi n̄ko ẹfen̄e ẹwọn̄ọ.

Etisịm ini emi, Mary omokụt Peter ye John, enye onyụn̄ etịn̄ ọnọ mmọ ete: “Ẹkemen Ọbọn̄ ẹfep ke udi, ndien nnyịn ifiọkke ọtọ nte ẹnịmde Enye.” Inikiet inikiet, apostle iba oro ẹtọn̄ọ itọk. John ọsọp ukot itọk akan—nte an̄wan̄ade sia esehede akan—enye onyụn̄ ebemiso osịm udi. Etisịm ini emi, iban oro ẹma ẹdaha, ntre owo ndomokiet idụhe. Ke onụhọde, John onyụn̄ọ ese esịt udi onyụn̄ okụt ọfọn̄ ubọp okpo, edi enye osụk ada ke an̄wa.

Ke ini Peter osịmde, enye imen̄eke edi ebe nnennen odụk esịt. Enye okụt ọfọn̄ ubọp okpo nte ẹbonode de n̄ko ye ọfọn̄ emi ẹkedade ẹbọp Jesus ibuot. Ẹwan̄ enye ẹnịm ọtọkiet. Idahaemi John n̄ko odụk udi, enye onyụn̄ onịm ikọ Mary ke akpanikọ. Edi Peter m̀mê John ifiọkke ite ke Jesus ama eset ke n̄kpa, idem okposụkedi Enye ke ediwak ini ekesitịn̄de ọnọ mmọ ete ke Imọ iyeset. Ke ẹdude ke eyịghe, mmọ mbiba ẹfiak ẹnyọn̄ọ ufọk, edi Mary, oro afiakde edi itie udi, osụhọ.

Mi kan̄a, iban eken ke ẹwara ẹka nditịn̄ nnọ mme mbet nte ke Jesus ama eset, nte mme angel oro ẹkewụkde mmọ ete ẹnam. Ke adan̄aemi mmọ ẹsụk ẹfehede ẹka ke ofụri ukeme mmọ, Jesus osobo ye mmọ onyụn̄ ọdọhọ ete: “Mmọkọm mbufo.” Ke ẹduọn̄ọde enye ke ukot, mmọ ẹtuak ibuot ẹnọ enye. Ndien Jesus ọdọhọ ete: “Ẹkûfehe ndịk: ẹka ẹkedọhọ nditọete Mi, ẹte, mmọ ẹnyọn̄ọ ẹka ke Galilee; mmọ ẹdinyụn̄ ẹkụt Mi do.”

Mbemiso, ke ini unyekisọn̄ okotịbede, mme angel ẹkenyụn̄ ẹbiọn̄ọrede, mbonekọn̄ oro ẹkedude ke ukpeme ẹma ẹnyek idem ẹnyụn̄ ẹkabade ẹtie nte mme akpan̄kpa. Ke ẹfiakde ẹdiọn̄ọ idem, mmọ inikiet inikiet ẹma ẹdụk obio ẹnyụn̄ ẹmen kpukpru se ikotịbede ẹtịn̄ ẹnọ ikpọ oku. Ke ẹma ẹkesop ibuot ye “mbiowo” mme Jew, ẹma ẹbiere ndidomo ndifụk n̄kpọntịbe emi ke ndinọ mbonekọn̄ oro ubọkedem. Ẹma ẹteme mmọ ẹte: “Mbufo ẹdọhọ ẹte, Mbet Esie ẹkedi ke okoneyo ẹdiyịp Enye, ke adan̄aemi nnyịn idede idap.”

Sia ẹkemede ndiwot mbonekọn̄ Rome ke ndide idap ke itieutom mmọ, mme oku oro ẹn̄wọn̄ọ ẹte: “Edieke ikọ [ude idap mbufo] emi osịmde andikara utọn̄, nnyịn iyekpe ye enye, isio mbufo ke ndịk.” Sia ubọkedem oro ekenen̄erede okpon, mbonekọn̄ oro ẹma ẹnam kpa nte ẹketemede mmọ. Nte utịp, nsunsu etop aban̄ade ediyịp oro ẹyịpde okpo Jesus asuana ntatara ntatara ke otu mme Jew.

Mfụhọ akan Mary Magdalene, oro osụhọde ke udi ubọk. Jesus okpodu m̀mọ̀n̄? Ke onụhọde man onyụn̄ọ ese esịt udi, enye okụt angel iba ye afia edisịnen̄kpọ, oro ẹfiakde ẹbiọn̄ọde! Kiet etie ke n̄kan̄ ibuot ndien enye eken ke n̄kan̄ ukot emi okpo Jesus akanade. Mmọ ẹbụp ẹte “N̄wan, nsinam atuade?”

Mary ọbọrọ ete, “Ẹkemen Ọbọn̄ mi ẹfep, ndien mfiọkke ebiet eke ẹkenịmde Enye do.” Ekem enye ọwọn̄ọde iso onyụn̄ okụt owo kiet oro afiakde obụp enye ukem mbụme emi, ete: “N̄wan, nsinam atuade?” Ndien owo emi obụp n̄ko ete: “Oyom anie?”

Ke ekerede ete ke owo emi edi ekpeme-in̄wan̄ oro udi odude, n̄wan emi ọdọhọ enye ete: “Ọbọn̄, edieke ekemende okpo efep, sian mi ebiet eke okonịmde enye, ndien ami ndibiom enye nnyọn̄.”

Owo oro ete, “Mary.” Ndien inikiet inikiet n̄wan emi ọdiọn̄ọ, oto ntịm-mmehe usụn̄ oro owo emi etịn̄de ikọ ọnọ enye, ete ke edi Jesus. N̄wan emi osio n̄kpo ete “Rabboni,” (emi ọwọrọde “Andikpep!”). Ndien ye akwa idara, n̄wan emi omụm enye. Edi Jesus ọdọhọ ete: “Kûtụk Mi; koro ndọkke kan̄a ntiene Ete; edi bịne nditọete Mi kọdọhọ mmọ ete, Mmọn̄ ndidọk ntiene Ete Mi ye Ete mbufo, Abasi Mi ye Abasi mbufo.”

Mary efehe idahaemi aka ke ọtọ oro mme apostle ye ekemmọ mbet ẹbonode. Enye adian mbụk esie ke mbụk oro iban eken ẹma ẹkenọnọ ẹban̄a edikụt oro ẹkụtde Jesus oro ẹkenamde eset. Edi, iren ẹmi, oro mîkonịmke akpa iban oro ke akpanikọ, nte an̄wan̄ade inịmke Mary n̄ko ke akpanikọ. Matthew 28:​3-15; Mark 16:​5-8; Luke 24:​4-12; John 20:​2-18.

▪ Ke okụtde nte udi anade ukpọk, nso ke Mary Magdalene anam, ndien nso ifiọk n̄kpọntịbe ke iban eken ẹnyene?

▪ Didie ke Peter ye John ẹnam n̄kpọ ke ẹkụtde nte udi anade ukpọk?

▪ Nso ke iban eken ẹsobo ke usụn̄ nte mmọ ẹkade nditọt ediset ke n̄kpa Jesus nnọ mme mbet?

▪ Nso ikotịbe inọ mbonekọn̄ ukpeme oro, ndien nso ke ẹkenam ẹban̄a ntọt oro mmọ ẹkenọde mme oku?

▪ Nso itịbe ke ini Mary Magdalene odude ikpọn̄ ke udi, ndien nso ke mme mbet ẹnam ẹban̄a ntọt oro iban ẹmi ẹnọde?

MME mbet ẹsụk ẹtie mfụhọ mfụhọ. Mmọ itịmke ifiọk ntak emi udi anade ukpọk, m̀mê mmọ ndinịm mbụk iban oro ke akpanikọ. Ntre nte ini akade ke Sunday oro, Cleopas ye mbet en̄wen ẹkpọn̄ Jerusalem ẹka Emmaus, emi oyomde usụn̄ ke n̄kpọ nte itiat itiaba.

Ke usụn̄ isan̄, ke adan̄aemi mmọ ẹsụk ẹnemede ẹban̄a mme n̄kpọntịbe usen oro, esenowo adiana ye mmọ. Enye obụp ete, “Nso orụk nneme ke ẹneme ntem ke isan̄ mbufo?”

Mbet ẹmi ẹtuak ẹda, iso mmọ ẹnyụn̄ ẹtie mfụhọ mfụhọ, ndien Cleopas ọbọrọ ete: “Nte Afo kpọt edi esenowo ke Jerusalem, ndien ufiọkke se ikotịbede do ke usen ifan̄ ẹmi?” Enye obụp ete, “Nso idi oro?”

“Se iban̄ade Jesus emi otode Nazareth,” ntre ke mmọ ẹbọrọ. “Ikpọ oku ye mme andikara nnyịn ẹma ẹyak enye ẹnọ ubiereikpe n̄kpa ẹnyụn̄ ẹwot enye ke eto. Edi nnyịn ikodori enyịn ite ke owo emi ekedi enyeemi ẹkenịmde ndifak Israel.”—NW.

Cleopas ye nsan̄a esie ẹnam mme utịbe utịbe edinam eke usen oro an̄wan̄a—mbụk aban̄ade utịbe utịbe edikụt mme angel ye udi ndina ukpọk—edi ekem ẹyarade editịmede esịt mmọ kaban̄a se n̄kpọ ẹmi ọwọrọde. Esenowo oro asua ọnọ mmọ ete: “O mbon ẹmi ẹnanade ibuot, ẹmi mîsọpke ndinịm kpukpru se mme prọfet ẹketịn̄de ke akpanikọ. Nte inaha nte Christ okụt mme ukụt ẹmi, ndien ebe odụk ke Ubọn̄ Esie?” Enye ndien anam mme ufan̄ikọ ẹtode edisana uwetn̄kpọ ẹmi aban̄ade Christ an̄wan̄a mmọ.

Ke akpatre mmọ ẹsan̄a ẹkpere Emmaus, ndien esenowo oro anam nte n̄kpọ eke oyomde ndibe n̄ka iso. Ke ẹyomde ndikop ikọ efen efen, mbet ẹmi ẹkpak ẹte: “Dan̄ ye nnyịn; koro ke ekpere mbubịteyo.” Ntre enye etie ndidia udia. Nte enye ọbọn̄de akam onyụn̄ obụn̄de uyo ayak ọnọ mmọ, mmọ ẹfiọk ẹte ke enye ke akpanikọ edi Jesus ke idem eke owo oro emende-men ọfọrọ. Edi adan̄aoro enye osop mmọ ke enyịn.

Idahaemi mmọ ẹfiọk nte esenowo oro ekenyenede ifiọk ntre! Mmọ ẹbụp ẹte: “Nte esịt ikofiopke nnyịn, ke ini Enye enemede nneme ye nnyịn ke usụn̄, onyụn̄ asiakde ikọ Abasi ọnọ nnyịn?” Ye unana ubiatini, mmọ ẹdaha ke enyọn̄ ẹnyụn̄ ẹsọsọp ẹsan̄a ofụri anyanusụn̄ oro ẹfiak ke Jerusalem, ke ebiet emi mmọ ẹkụtde mme apostle ye mmọemi ẹsopde idem ye mmọ. Mbemiso Cleopas ye nsan̄a esie ẹkemede ndisioro uyo, mbon eken ke nduaidem ẹbụk ẹte: “Ọbọn̄ emeset ke akpanikọ, omonỵụn̄ owụt Simon idem.” Ekem owo iba ẹmi ẹbụk nte Jesus okonyụn̄ owụtde mmimọ idem n̄ko. Emi anam ọyọhọ utịm ikanan̄ ke usen oro enye owụtde nsio nsio mbet esie idem.

Jesus inikiet inikiet owụt idem ọyọhọ utịm ikotion. Idem okposụkedi ẹkọbide usụn̄ ke ntak emi mme mbet ẹkopde ndịk ẹban̄a mme Jew, enye odụk, ada ke ufọt mmọ, onyụn̄ ọdọhọ ete: “Emem akpakam odu ye mbufo.” Mmọ ẹkop ndịk, ẹkerede ẹte ke mmimọ ikụt spirit. Ntre, ke anamde an̄wan̄a nte ke imọ idịghe ekpo, Jesus ọdọhọ ete: “Nsinam esịt etịmerede mbufo, nsinyụn̄ inam eyịghe otịbede mbufo ke esịt? Ẹse ubọk ye ukot Mi, ẹfiọk ete edi Ami ke Idem Mi; ẹfiọn̄ọ Mi, ẹnyụn̄ ẹse: koro spirit inyeneke obụk ye ọkpọ nte mbufo ẹkụtde Ami nnyenede.” Kpa ye oro, mmọ ẹsụk ẹmemen̄e ndinịm ke akpanikọ.

Man an̄wam mmọ ẹdiọn̄ọ ke imọ ke akpanikọ idi Jesus, enye obụp ete: “Nte mbufo ẹmenyene se owo adiade mi?” Ke ọbọde ibio ọfọp iyak ata, enye ọdọhọ ete: “Emi edi ikọ eke n̄ketịn̄de ye mbufo, ke adan̄aemi n̄kodude ye mbufo [mbemiso n̄kpade]; nte, kpukpru se ẹkewetde ẹban̄a Mi ke ibet Moses ye mme prọfet ye mme psalm ẹnyene ndisu.”

Nte utịp, ke akade iso ke se idade iban̄a ukpepn̄kpọ Bible ye mmọ, Jesus ekpep ete: “Ẹkewet ntem, ẹte Christ enyene ndikpa, ndinyụn̄ ntọn̄ọ ntak nset ke n̄kpa ke ọyọhọ usen ita: ẹnyụn̄ ẹnyene nditọn̄ọ ke Jerusalem n̄kwọrọ edikabade esịt ye edifen mme idiọkn̄kpọ ke enyịn̄ Esie nnọ kpukpru mme idụt. Mbufo ẹdi mme ntiense n̄kpọ ẹmi.”