EDI EYO ESIERE URUA N̄KPỌ ỌDỌK NSO KE IKPANAM?

Diọn̄ọ Nte Abiatde Okụk Fo

Urua n̄kpọ ama ọdọk, esifịna kpukpru owo. Edi ufọn idụhe ndinam etie nte okwo okụre. Mme n̄kpọ mmọdo emi ekemede ndinam, emi ẹdin̄wamde fi.

NTAK EDIDE AKPAN N̄KPỌ

Edieke mûdiọn̄ọke nte abiatde okụk fo, okụk fo ekeme ndikụre ini mûkudorike enyịn. Oro ekeme ndidian ọkpọsọn̄ ekikere ye editịmede esịt nnọ fi. Idem ekpededi unen̄ekede unyene okụk, enyene nsio nsio n̄kpọ emi ekemede ndinam, emi ẹdin̄wamde fi ọdiọn̄ọ nte abiatde okụk fo.

SE EKEMEDE NDINAM

Nam se ubọk fo ekemede. Edieke mûbiatke okụk ukan se an̄wanade, esịt idinen̄ekede itịmede fi oyonyụn̄ enyene okụk ndise mban̄a mme n̄kpọ en̄wen oro ẹkemede nditịbe.

Se idin̄wamde fi edi ndiwewet se edidade okụk fo inam. Tọn̄ọ ke ndiwet okụk ifan̄ enyenede, ekem afo ewet se edidade okụk oro inam. Nte osụk ewetde, yak mme n̄kpọ emi oyomde ndidep ẹdi mme n̄kpọ emi enen̄erede oyom. Nam se ekekeme man okụt ete ke se edepde edi se ekewetde. Kpụhọde n̄kpọ ifan̄ edieke urua n̄kpọ ọdọkde m̀mê ke ini okụk oro enyenede ọdọkde ekpri m̀mê osụhọrede. Ekpedi ọmọdọ ndọ, ẹtie ntre ẹneme se ẹduakde ndinam.

Nam emi ise: Domo ndidi ama edep n̄kpọ afo osio okụk ekpe utu ke ndidep ke isọn. Ndusụk owo ẹkụt ke emi esin̄wam mmimọ ikûbiat okụk ukan se ikaduakde onyụn̄ anam mmimọ ikamake isọn. N̄ko, da ini dụn̄ọde bank statement fo man ọdiọn̄ọ se akabiatde ye se iyọhọde isụhọ. Edieke mûsunịmke okụk ke bank, wewet nte esibiatde okụk fo kpukpru usen man ke utịt ọfiọn̄ afo ọdiọn̄ọ se akabiatde ye se isụhọde. Esịt idinen̄ekede itịmede fi edieke ọdiọn̄ọde nnennen ibat okụk oro enyenede.

Isimemke utom ndinam se inemede emi, edi edieke afo esiwetde-wet se oyomde ndidep, oro eyenen̄ede an̄wam fi. N̄ko, esịt idinen̄ekede itịmede fi sia ubiatke okụk fo ntịme ntịme.

‘Bat se iditakde.’—Luke 14:28.

Kûda utom m̀mê mbubehe fo ubre mbre. Nso ke akpanam man utom m̀mê mbubehe fo idibọhọ fi? Se n̄kpọ ifan̄ mi: Kûsuka utom ke idiọk ini. Kûda utom oro anamde nte ufen. Sima ndin̄wam mme owo nyụn̄ sịn idem nam utom. Sikpono mme owo. Nam utom nte ẹdọhọde nyụn̄ domo ndinam utom fo enen̄ede ọfọn akan nte ekesinamde.

Kûbaha okụk fo. Bụp idemfo ete, ‘Ndi mmesibaha okụk ke mme n̄kpọ oro mînyeneke ufọn m̀mê ke mme n̄kpọ oro ẹkemede ndinam ndọn̄ọ?’ Ke uwụtn̄kpọ, ediwak owo ẹsibaha okụk oro mmọ ẹkebọde ufen ẹn̄wana ẹda ẹbre mbre mfọniso, ẹn̄wọn̄ sika, ẹda n̄kpọsọn̄ ibọk ke idiọk usụn̄ m̀mê ẹn̄wọn̄ ọkpọsọn̄ mmịn ẹbe ubọk. Mme n̄kpọ emi ẹkeme ndinam owo ọdọn̄ọ, anam ẹsio owo ke utom m̀mê anam mbubehe owo ọduọ.

‘Owo emi okụtde ọniọn̄ okop inemesịt. Ndinyene enye ọfọn akan ndinyene silver.’—Mme N̄ke 3:13, 14.

Nyene ekpri nnịm-nnọ-idem man n̄kpọ ekpetịbe. Edieke ekemede, sifam n̄kpri n̄kpri okụk nịm man edieke enyenede se anade ada okụk anam emi mûkukereke-kere, m̀mê ke ini n̄kpọ emi mûkudorike enyịn etịbede. Okụk ntre ekeme ndin̄wam fi okûnen̄ede utịmede esịt edieke afo m̀mê owo ubon fo ọdọn̄ọde, edieke mûnyeneke utom aba, m̀mê ke ini n̄kpọ en̄wen emi mûkudorike enyịn etịbede.

‘Koro ini ye n̄kpọntịbe unana idotenyịn ẹsịmde nnyịn.’—Ecclesiastes 9:11.

Se Akpanamde Man Udûnen̄ede Ubiat Okụk

Siwak nditem udia ke ufọk.

Owo ndisiwak ndika itie udia n̄kadia udia m̀mê ndisiwak ndidedep mmịn ye udia mmen nnyọn̄ ndidia ekeme ndinam enye abiat ediwak okụk. Imọdiọn̄ọ ke esida ini nditem udia ke ufọk esinyụn̄ akak owo ndusụk ini, edi ndisitem udia ke ufọk esinam nnyịn ibiatke okụk nte ikpabiatde edieke idepde udia emi ẹma ẹketetem ẹma. N̄ko, nditem udia ke ufọk ayanam etem enye ke usụn̄ emi akpamade ndidia.

Kûdep se okokụt.

Wewet se oyomde ndidep, nyụn̄ dep sụk se ekewetde oro. Kûdep se okokụt.
Ndusụk n̄kpọ udia ẹkpemem urua, emekeme ndidep enye awak edinịm edieke okụk fo ekemde. Edi kụt ete ke omobon mme n̄kpọ udia emi ẹkemede ndisọp mbiara ke usụn̄ emi mmọ mîdisọpke ibiara mbak udûbaha udia.
Sika ebiet emi ẹnyamde n̄kpọ afiak emem urua edieke se mmọ ẹnyamde edide eti.
Emekeme ndida Intanet ndep n̄kpọ emi oyomde edieke n̄kpọ oro ememde urua, man afo udûkudep se mûkuduakke ke ufọkurua man onyụn̄ ekeme ndidiọn̄ọ okụk ifan̄ emi abiatde ye se isụhọde. Edieke edide ẹsida Intanet ẹdep n̄kpọ ke edem mbufo, ndi emekeme nditiene ndep?
Yom ebiet ẹnamde promo m̀mê ebiet emi ẹfiakde ẹsụhọde urua n̄kpọ dep n̄kpọ. Domo ndidiọn̄ọ m̀mê n̄kpọ oyomde ndidep do edi ukem urua ke ebiet en̄wen.

Kere kan̄a mbemiso edepde mbufa n̄kpọ oro ẹsion̄ode ẹdi.

Mbon emi ẹsinamde fon ye mme n̄kpọ ntre ẹsisọsọp ẹsion̄o mbufa ẹdi man ẹnen̄ede ẹdia udori. Mbemiso edepde mbufa n̄kpọ oro ẹsion̄ode edi, bụp idemfo ete: ‘Ndi ndidep obufa n̄kpọ oro ẹsiode ẹdi mi eyenen̄ede enyene ufọn ọnọ mi? Ndien edieke edide se n̄kpụhọde fon mi m̀mê n̄kpọ en̄wen, ndi mmenen̄ede nyom ata obufa oro ẹsiode ẹdi?’

Diọn̄ n̄kpọ fo emi abiarade kama.

Tịm n̄kpọ ufọk fo, utọ nte frigde, TV, ye mme n̄kpọ ntre kama sia oro ayanam mmọ ẹbịghi. Edieke enyenede enye emi abiarade, men kọdiọn̄ edieke ndidiọn̄ mîsọn̄ke urua. Emekeme n̄ko ndibọ mme n̄kpọ oro mme owo ẹma ẹkekakama edep.

Yom ekpri in̄wan̄ tọ.

Ndi emekeme ndiyom itie ntọ ekpri in̄wan̄? Ndiyom itie ntọ ekpri in̄wan̄ ayanam unen̄ekede ubiat okụk udep mme n̄kpọ udia, omonyụn̄ ekeme ndinyanyam se ọtọde oro, mîdịghe ọnọ owo.

“N̄kọkibuot owo nsịnifịk itreke ndinyene ufọn.”—Mme N̄ke 21:5.

“Imesikama enyịn ise urua n̄kpọ man idiọn̄ọ ini urua n̄kpọ ọdọkde ye ini osụhọrede, nnyịn isinyụn̄ inen̄ekede idep n̄kpọ ke isọn.”—Miles, England.

“Kpukpru ini mbemiso ikade ikedep n̄kpọ, mmesitie ye ubon mi n̄wet mme n̄kpọ oro iyomde.”—Jeremy, U.S.A.

“Ke ini urua n̄kpọ ọdọkde m̀mê afiakde osụhọrede ekpri, imesisụhọde n̄kpọ ke mme n̄kpọ oro ikewetde ndidep inyụn̄ ifam ekpri okụk inịm man n̄kpọ ekpetịbe.”—Yael, Israel.

“Ima ikpep nditọ nnyịn ndisidiọn̄ mme n̄kpọ oro abiarade ke ufọk utu ke ndidep mbufa. Emi esịne moto ye mme n̄kpọ eken ke ufọk. Ami ye n̄wan mi n̄ko imodomo nditre ndidi obufa n̄kpọ ama ọwọwọrọ edi, nnyịn iyom ndidep.”—Jeffrey, U.S.A.

“Mmọtọ ekpri in̄wan̄ nnyụn̄ mbọk unen, oro anam nnen̄ekede mbiat okụk ndep mme n̄kpọ udia. Mmesikam nnọ mbon en̄wen se ntọde ke in̄wan̄ mi.”—Hono, Myanmar.

Mma emi ke etet nsio nsio n̄kpọ ke in̄wan̄ esie.