Ndi Ama Ọfiọk?
Ntak emi Jesus ọkọdọhọde ke “baba owo kiet isịnke obufa wine ke n̄kani ikpa wine”?
▪ Mbon eyo Bible ẹkesiwak ndisịn wine ke ikpa unam. (Joshua 9:13) Ẹkesida ikpa ofụri ufene nte ebot ẹnam ekpeme ikpa. Ẹkesinam ekpeme ikpa ke ndisịbe ibuot ye ukot okpo unam mfep, ẹnyụn̄ ẹtịn̄ enyịn ẹfọrọde ikpa mbak ẹditịbi idịbi. Ekem, ẹn̄wan ikpa oro ke eyo ẹnyụn̄ ẹkịm kpukpru ndudu ẹsịri ke ẹsiode itọn̄ m̀mê ukot kiet ẹfep emi edidide inua ekpeme. Ẹkeme ndida n̄kpọ mfak inua ekpeme emi mîdịghe ẹda urụk ẹbọp.
Ikpa oro ama ebịghi isisiekke-siek aba. Ke ntre, ikọfọnke ẹsịn obufa wine emi esikade-ka iso ọsọn̄ inua ke akani ikpa. Obufa wine ndika iso n̄kpụhọ ntre ekeme ndisiak akani ikpa emi mîsiekke aba. Edi obufa ikpa ama esinen̄ede esiek onyụn̄ ekeme ndikama obufa wine oro akade-ka iso okpụhọ inua. Mmọdo, Jesus eketịn̄ n̄kpọ emi mme owo ẹkenen̄erede ẹfiọk ke eyo esie. Enye eketịn̄ se ikemede nditịbe edieke owo esịnde obufa wine ke akani ikpa, ete: “Obufa wine ayasiak mme ikpa oro, onyụn̄ ọduọhọ, mme ikpa oro ẹyenyụn̄ ẹtak. Edi ẹnyene ndisịn obufa wine ke mbufa ikpa wine.”—Luke 5:37, 38.
Mmanie ẹkedi ‘mme owo emi ẹkamade afaka’ oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke ini mbon Rome ẹkemụmde Paul?
▪ Utom ọdọhọ ke ini ndutịme okodude ke temple ke Jerusalem, ke etubom mbonekọn̄ Rome kiet ama omụm Paul ke ntak emi enye ekekerede ke Paul ekedi etubom “owo tọsịn inan̄ emi ẹkamade afaka,” oro ẹken̄wanade ye ukara. (Utom 21:30-38) Mme owo emi ẹkamade afaka ẹkedi mmanie?
Ẹda ikọ Greek oro ẹkabarede ‘mme owo oro ẹkamade afaka’ ẹto ikọ Latin emi sicarii, emi ọwọrọde “mbon emi ẹkamade sica,” m̀mê afaka. Flavius Josephus emi ekesiwetde mbụkeset ke eyo mme apostle ọdọhọ ke mme Sicarii ẹdi otu mme Jew emi ẹkenyenede ukwan̄ ifiopesịt ẹnyụn̄ ẹdade ufre idụt mmọ; ata mme asua Rome, emi ẹkesiwotde owo ke ntak ukara.
Josephus ọdọhọ ke mme Sicarii “ẹma ẹsiwot owo ufọt uwemeyo iba, ye ke esịt obio; mmọ ẹkesinen̄ede ẹwot owo ke ini usọrọ, ke ini mmọ ẹbuahade ye otuowo, ẹdịp afaka, emi mmọ ẹsidade ẹwot mme asua mmọ, ke esịt ọfọn̄ mmọ.” Ke ini owo emi mmọ ẹkịmde ọduọde akpa, mmọ ẹma ẹsinam nte imenen̄ede iyat esịt mbak mme owo ẹdifiọk ke mmimọ iwot owo oro. Josephus adian do ete ke mme Sicarii ẹkeda iso ke en̄wan oro mme Jew ẹken̄wanade ye mbon Rome ke isua 66-70 E.N. Ke ntem, etubom mbonekọn̄ Rome oro ama enen̄ede oyom ndikọbi owo emi enye ekekerede ke enye ekedi etubom utọ n̄ka oro.
[Ndise ke page 15]
Akani ikpa wine
[Ndise ke page 15]
Ndise owo emi akamade afaka