Εκατομμύρια Ρωτούν: Τι θα Φάμε;

ΕΝΑΣ αγρότης χωρικός άφησε έναν ερημωμένο από ξηρασία αγρό στην Ινδία για να φέρη το μόνο βόδι του στην αγορά για να το πουλήση. Τι πήρε ως αντάλλαγμα για το ζώο; Δώδεκα μπανάνες! Αυτός ο άνθρωπος, όπως εκατομμύρια άλλοι στην Ινδία, πεινούσε!

Όχι μόνον στην Ινδία, αλλά και σ’ όλη την Ασία, σ’ ένα μεγάλο μέρος της Αφρικής και σ’ άλλα μέρη του κόσμου, μεγάλα τμήματα του πληθυσμού ρωτούν: «Τι θα φάμε;»

Τόσο κρίσιμη είναι η κατάστασις, ώστε μερικοί ειδικοί προλέγουν συνθήκες διεθνούς πείνας στους προσεχείς μήνες.

Η Πείνα που ‘Δεν Υπέθεταν ότι θα Συνέβαινε’

Είναι αλήθεια ότι ωρισμένα μέρη, όπως η Ινδία, είναι γνωστά για τις πείνες που έχουν κατά περιόδους. Αλλά η τωρινή έλλειψις τροφίμων είναι χαρακτηριστική. Ένας υπάλληλος της Ινδικής κυβερνήσεως, ηλικίας πενήντα ετών, λέγει: «Αυτή είναι η χειρότερη πείνα που είδα ποτέ στη ζωή μου.» Την πείνα αυτή επιδεινώνει το γεγονός ότι ‘δεν υπέθεταν ότι θα συνέβαινε.’ Αλλά δεν έγιναν προειδοποιήσεις πριν από πολλά χρόνια ότι θα ερχόταν αυτή η πείνα;

Ναι, έγιναν. Πράγματι το βιβλίο Πείνα—1975 (που εξεδόθη το 1967) παρέθεσε τα λόγια του Δρος Ρ. Έβελ που προείπε: «Ο κόσμος είναι στο κατώφλι της μεγαλύτερης πείνας που έγινε στην ιστορία. Αν οι τωρινές τάσεις συνεχισθούν, φαίνεται πιθανόν ότι η πείνα θα φθάση σε σοβαρές διαστάσεις στην Ινδία, στο Πακιστάν και στην Κίνα στις αρχές της δεκαετίας του 1970. . . . Αυτή η πείνα θα είναι μεγάλων διαστάσεων και θα επηρεάση εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους.»

Αυτή και όμοιες προειδοποιήσεις ήσαν πασίγνωστες μεταξύ των ειδικών των τροφίμων. Αλλά κάτι συνέβη για να κατασιγάση προσωρινώς αυτές τις τρομερές προρρήσεις.

Στα μέσα της δεκαετίας του ’60 η λεγόμενη «πράσινη επανάστασις» άρχισε με μεγάλα σαλπίσματα. Είχαν αναπτυχθή ειδικοί τύποι σίτου και ρυζιού υψηλής αποδόσεως, και αυτά έδωσαν ελπίδες ότι η πείνα επρόκειτο «να κατακτηθή.» Οι φωνές που προέλεγαν πείνα είχαν κατασιγασθή.

Τώρα, όμως, η ελπίδα της «πράσινης επαναστάσεως» εμφανίζεται ρηχή. Οι Τάιμς της Νέας Υόρκης λέγουν: «Η Πράσινη Επανάστασις της Ασίας, η οποία υποσχέθηκε μια νέα εποχή για την παραγωγή τροφίμων και ένα τέλος στην πείνα για πάντα, υπέστη μια σοβαρή οπισθοχώρησι το 1972.» Επίσης σε κύριο άρθρο ετόνισε: «Η μεγάλη υπόσχεσις της πράσινης επαναστάσεως, η οποία ποτέ δεν ήταν τόσο πράσινη όσο είχε περιγραφή μερικές φορές, φαίνεται να ξεθωριάζη.»

Τα Εφόδια Τροφίμων Λιγοστεύουν στην Ασία και στην Αφρική

Πριν από λίγους μήνες η «πράσινη επανάστασις» φαινόταν σαν μια λαμπρή επιτυχία, ένας θρίαμβος της τεχνολογίας. Μετά την εποχή των εσοδειών του 1971, η πρωθυπουργός Ιντίρα Γκάντι με αρκετή πεποίθησι διεκήρυξε ότι η Ινδία δεν θα εισήγε άλλα σιτηρά.

Αλλά σε λιγωτερο από ένα χρόνο η χώρα εκείνη έφθασε από ένα ρεκόρ πλεονασμάτων σε μια εθνική κρίσι τροφίμων. Σε μια πολιτεία τα 50 τοις εκατό των φυτειών αραβοσίτου του παρελθόντος έτους ξεράθηκαν· μόνον 30 τοις εκατό του ρυζιού μπορούσε ακόμη να φυτευθή. Ολόκληρη η εθνική συγκομιδή σιτηρών έπεσε περίπου 60 τοις εκατό κάτω του κανονικού. Οι άνθρωποι αναγκάσθηκαν να εργάζωνται πολύν χρόνο χωρίς τροφή. Και προλέγεται ότι τα πράγματα θα χειροτερεύσουν—αλλ’ όχι μόνο στην Ινδία.

Οι πρόσφατες συνθήκες πείνας στο Αφγανιστάν «αναφέρθηκαν μόνον εν μέρει στον έξω κόσμο,» λέγει η εφημερίς Πρωινός Ταχυδρόμος της Νοτίου Κίνας. Οι άνθρωποι στο Αφγανιστάν έχουν αναγκασθή ν’ αφήσουν τα χωριά των και περιωρίσθηκαν να τρώγουν χορτάρι και ρίζες. Μερικοί έχουν πωλήσει τα ζώα της εργασίας των, τη γη, ακόμη και την ξυλεία της στέγης των σπιτιών τους για ν’ αγοράσουν οποιαδήποτε τροφή που είναι δυνατόν να βρεθή. Έγινε γνωστό ότι δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι πέθαναν.

Εκθέσεις για έλλειψι τροφίμων επίσης έρχονται από τις Ασιατικές χώρες της Ινδονησίας, του Μπαγκλαντές, του Πακιστάν, της Καμπότζης, του Λάος και της Τουρκίας. Πτώσεις στις εσοδείες έγιναν στη Νότιο Κορέα και την Ταϊλάνδη.

Η Ρωσία και η Κίνα επίσης υπέφεραν προσφάτως από μείωσι παραγωγής σιτηρών. «Η Σοβιετική Ένωσις είχε τον χειρότερο της θερισμό σε μια εκατονταετία,» έγραψε το περιοδικό του Καναδά Σπεκταίητορ σχετικώς με την εσοδεία του 1972. Η Ρωσία αναγκάσθηκε ν’ αγοράση «επειγόντως αναγκαία» σιτηρά αξίας σχεδόν 2.000.000.000 δολλαρίων από το εξωτερικό, κυρίως από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Επίσης υπήρξε μείωσις στην παραγωγή πατάτας και λαχανικών. Οι τεράστιες Ρωσικές ελλείψεις παρουσίασαν προβλήματα για ολόκληρη την οικονομία και ωδήγησαν στην αντικατάστασι του υπουργού της γεωργίας.

Η παραγωγή σιτηρών της Κίνας ήταν χαμηλή το 1972, καθώς και η παραγωγή βάμβακος, σησαμίου και φυστικιών. Αυτή είναι μια από τις λίγες φορές που οι Κινέζοι επισήμως αναγνώρισαν απώλειες στην παραγωγή σιτηρών αφότου οι Κομμουνισταί ήλθαν στην εξουσία το 1949.

Η Αφρική επίσης επηρεάσθηκε από σοβαρή έλλειψι τροφίμων. Η Ένωσις των Ροδεσιανών γεωργών αναφέρει την πτώσι κατά 50 τοις εκατό της παραγωγής ως «εθνική τραγωδία.» Η κατάστασις στη Μαυριτανία χαρακτηρίζεται ως «εξαιρετικώς σοβαρά.» Υπολογίζουν ότι πιθανόν 80 τοις εκατό των κτηνών πέθαναν· η παραγωγή σιτηρών είναι μόνο το ένα πέμπτο της κανονικής.

Οι απώλειες των γεωργών της Νοτίου Αφρικής ήσαν άνω των 320 εκατομμυρίων δολλαρίων στις αρχές του 1973. Το Μάλι, η Τσάδ και το Άνω Βόλτα, οι χώρες που βρίσκονται ακριβώς νοτίως της Ερήμου Σαχάρας, είναι εκείνες που επλήγησαν σκληρότερα. Αλλά η Ζάμπια, η Μποτσουάνα, η Σουαζιλάνδη, η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, η Σενεγάλη, η Δαχομέη, το Καμερούν και η Νιγηρία αισθάνονται επίσης τα αποτελέσματα της περιωρισμένης τροφής.Επίσης έρχονται ειδήσεις για ελλείψεις τροφίμων από τις νήσους των θαλασσών και τη Νότιο και Κεντρική Αμερική.

Ναι, ‘ο κόσμος είναι στο κατώφλι της πείνας,’ προειδοποιεί ο Δρ. Μπέρμα, γενικός διευθυντής της Οργανώσεως Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (F.A.O.). Τον Φεβρουάριο του 1973 συνεβούλευσε κάθε χώρα που έχει ανάγκη βοηθείας ‘να κάμη τακτοποιήσεις τώρα’ με άλλες χώρες.

Αλλά μπορούν άλλες χώρες να συνεχίσουν επ’ αόριστον να βοηθούν; Ποιες είναι οι συνθήκες στα έθνη που είναι γνωστά για τη μεγάλη των γεωργική παραγωγικότητα;

Πόση Τροφή σε Άλλα Μέρη

Τι θα πούμε για τις Ηνωμένες Πολιτείες; Μολονότι δεν επλήγησαν από πολύ κακή εσοδεία, έχουν τώρα μέσα στα σύνορά των πάνω από εικοσιπέντε εκατομμύρια άτομα που δεν απολαμβάνουν εκείνο που επισήμως ονομάζεται «υποφερτό βιωτικό επίπεδο»—με άλλα λόγια, είναι πτωχά και συχνά πεινασμένα.

Ταυτοχρόνως οι τιμές των τροφίμων στις Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να ανεβαίνουν! Το 1972, οι λιανικές τιμές των τροφίμων ανέβηκαν 4,8 τοις εκατό στις Ηνωμένες Πολιτείες σε σύγκρισι με το προηγούμενο έτος· προλέγεται ότι θα υψωθούν 6 τοις εκατό το 1973. Εν τω μεταξύ οι τιμές των τροφίμων ανέβηκαν 8.6 τοις εκατό στον γειτονικό Καναδά το 1972.

Αυτή η ύψωσις των τιμών επηρεάζεται άμεσα από τις διαθέσιμες ποσότητες των τροφίμων. Όσο μεγαλύτερη είναι η ζήτησις των υπαρχόντων εφοδίων τόσο υψηλότερες είναι οι τιμές. Έτσι στις Ηνωμένες Πολιτείες το έτος 1972 η τιμή του «υπ’ αριθ. 2 σκληρού σίτου» ανέβηκε 61 τοις εκατό κατά μπούσελ, πράγμα που σε μεγάλο βαθμό ωφείλετο στη ζήτησι σιτηρών εκ μέρους των Σοβιέτ. Τώρα, καθώς δείχνει το παραπλεύρως διάγραμμα, τα αποθέματα των Ηνωμένων Πολιτειών εξαντλήθηκαν.

Η εσοδεία του Αυστραλιανού σίτου το περασμένο έτος ήταν λιγώτερη από το ήμισυ της αναμενόμενης παραγωγής, επειδή αυτή η ήπειρος υπέφερε από μεγάλη ξηρασία. Ο θερισμός του σίτου της Αργεντινής το 1971 είχε περιγραφή ως «απογοητευτικός.» Τα πλεονάσματα της Βούρμας (που μερικές φορές ονομάζεται ‘η ρυζαποθήκη της νοτιοανατολικής Ασίας’) είναι τώρα πολύ περιωρισμένα.

Κατανοείται, λοιπόν, ότι ολοένα και περισσότεροι ειδικοί φθάνουν στο συμπέρασμα ότι τα λίγα γεωργικώς πλούσια έθνη δεν μπορούν επ’ αόριστον να τρέφουν τον υπόλοιπο κόσμο. Το 1969 ο Ρ. Ο. Γκρηπ του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ εδήλωσε:

«Παράγων κρισίμου σπουδαιότητος στην κατάστασι του κόσμου είναι ότι τα αποθέματα τροφίμων σε χώρες με μεγάλη γεωργική παραγωγή, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς, η Αυστραλία και η Αργεντινή, γρήγορα εξαντλούνται . . .Σ’ εκείνους που είναι σε μια θέσι να αισθάνωνται τη μελλοντική κατάστασι, αυτό προκαλεί μεγάλη ανησυχία. . . . Το πρόβλημα θα είναι ιδιαιτέρως οξύ στις Ηνωμένες Πολιτείες, αφού σ’ εμάς αποβλέπουν ως τους κυρίους προμηθευτάς σιτηρών. . . Όταν η πείνα πλήξη και η πηγή των τροφίμων δεν θα επαρκή πλέον, τότε πρέπει ν’ αντιμετωπίσωμε το τρομερό ζήτημα ποιος θα επιζήση.»

Το 1973 όταν ένας Καναδός επίσημος επί του σίτου ερωτήθηκε αν θα συνεχίζη ο Καναδάς να εφοδιάζη τον κόσμο, απάντησε: «Δεν μπορείτε να πωλήτε ή να δίνετε εκείνο που δεν έχετε.»

Η κρίσις των τροφίμων που όλη η ανθρώπινη φυλή αντιμετωπίζει είναι πραγματική. Μπορεί να λυθή; Για ν’ απαντήσωμε σ’ αυτή την ερώτησι πρέπει πρώτα να προσδιορίσωμε γιατί η πείνα τώρα παρακολουθεί το ανθρώπινο γένος.

[Πίνακας στη σελίδα 4]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΤΙΜΕΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

1971 1973

25¢ το πάουντ 55¢ το πάουντ

79¢ το πάουντ 99¢ το πάουντ

45¢ η Ντουζίνα 72¢ η Ντουζίνα

[Γράφημα στη σελίδα 5]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΤΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΣΙΤΗΡΩΝ ΤΩΝ Η.Π. ΕΞΑΝΤΛΗΘΗΚΑΝ

1963 1969 1973