Οινόπνευμα για Καύσιμα—Η Απάντησις;

Μια έκθεσις για την απάντησι της Βραζιλίας στην ενεργειακή κρίση

ΤΟ 1979, τα πρατήρια βενζίνης σε πολλές πόλεις της Βραζιλίας άρχισαν να πουλούν οινόπνευμα, αντί να πουλούν μόνο βενζίνη ή ακάθαρτο πετρέλαιο. Η ιδέα αυτή δεν είναι καινούργια. Ο Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ δήλωσε το 1922: «Η παγκόσμια κατανάλωσις πετρελαίου είναι τόσο μεγάλη ώστε τα αποθέματα μπορούν να διαρκέσουν μόνο λίγες γενεές ακόμη. Η λύσις είναι το οινόπνευμα, ένα καθαρό και τέλειο καύσιμο υλικό.»

Για να αποτελέση πραγματική λύσι, το οινόπνευμα πρέπει να προέρχεται από ανανεώσιμη πηγή. Η μόνη διαθέσιμη πηγή είναι η βιομάζα. Τι είναι αυτή; Ζωντανή βιολογική ύλη που μπορεί να μετατραπή σε ενέργεια. Το μυστικό είναι η φωτοσύνθεσις. Τα φυτά αποθηκεύουν ηλιακή ενέργεια σε μορφή χημικών ενώσεων, τις οποίες μπορεί ο άνθρωπος να χρησιμοποιήση για να παραγάγη οινόπνευμα—οινόπνευμα βιομάζας.

Τα αυτοκίνητα που κινούνται με οινόπνευμα έχουν ιστορία μισού αιώνα στη Βραζιλία. Το 1919 ο κυβερνήτης της Πολιτείας Περναμπούκο αποφάσισε να χρησιμοποιήση οινόπνευμα για τα κρατικά οχήματα, και στη δεκαετία του 1920 αυτή η πολιτεία χρησιμοποιούσε ήδη μίγματα οινοπνεύματος, και μερικά αυτοκίνητα λειτουργούσαν εξ ολοκλήρου μ’ αυτό το καύσιμο υλικό. Το 1933, ο πρόεδρος Γκετούλιο Βάργκας αποφάσισε να κάνη το Ρίο Ιανέιρο «την πρώτη οινοπνευματοκίνητη πόλι της Βραζιλίας.» Αλλά η προσπάθεια μετατροπής των 20.000 αυτοκινήτων της πόλεως για να κινούνται μ’ ένα μίγμα 60 τοις εκατό οινοπνεύματος χρειάσθηκε να εγκαταλειφθή όταν τελείωσε το οινόπνευμα. Και άλλες απόπειρες αναμίξεως οινοπνεύματος με βενζίνη έγιναν το 1938 και 1942, αλλά ήταν αδύνατον να διατιμηθή το οινόπνευμα συναγωνιστικά. Ωστόσο, το 1973 η εικόνα άρχισε να αλλάζη. Οι υπερυψωμένες τιμές του πετρελαίου και η αύξησις καταναλώσεως ανέβασαν τη δαπάνη των εισαγωγών πετρελαίου της Βραζιλίας από 400 εκατομμύρια δολλάρια (Η.Π.) που ήταν το 1972 σε 4.000 εκατομμύρια δολλάρια το 1975.

Επειδή η Βραζιλία έχει άφθονο τρεχούμενο νερό που μπορεί να δεσμευθή για την παραγωγή ηλεκτρισμού η αύξησις του κόστους του πετρελαίου δεν δημιούργησε καμμιά ενεργειακή κρίσι αλλά, μάλλον, κρίσι στα καύσιμα. Η καλύτερη εκλογή της χώρας για καύσιμο υλικό ήταν το οινόπνευμα βιομάζας. Γι’ αυτό, άρχισε το Νοέμβριο του 1975 το Εθνικό Πρόγραμμα Οινοπνεύματος, Προαλκοόλ. Καλύπτει τα πάντα—φυτείες εκατομμυρίων εκταρίωνa προσθέτου ζαχαροκαλάμου, πειραματισμοί με άλλα φυτά, καθώς και φροντίδα για αποθήκευσι και εμπορεία.

Το πρώτο στάδιο του σχεδίου ήταν η χρήσις 20 τοις εκατό οινοπνεύματος αναμιγμένου με βενζίνη, επειδή αυτό δεν θα απαιτούσε καμμιά προσαρμογή στις μηχανές των αυτοκινήτων. Μετά από τρία και πλέον χρόνια, προστέθηκε ήδη ένα ποσοστό 16 τοις εκατό οινοπνεύματος. Το πρόγραμμα Οινοπνεύματος της Βραζιλίας έχει ήδη ξεπεράσει πολύ τις προσδοκίες. Η παραγωγή οινοπνεύματος ήταν 740 εκατομμύρια λίτρα στα έτη 1974-75· στα έτη 1977-78 ανήλθε στα 1.500 εκατομμύρια. Τα σχέδια απαιτούν την παραγωγή 10.700 εκατομμυρίων λίτρων οινοπνεύματος το 1985, το οποίο θα αντιπροσωπεύη περίπου το 5 τοις εκατό της ενέργειας που θα καταναλώνη η χώρα.

Η Βραζιλία έχει συνολική έκτασι 8,5 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων κι έτσι υπάρχει αρκετό έδαφος—και ηλιακό φως—για την καλλιέργεια φυτών ώστε να παράγουν την αναγκαία πρώτη ύλη. Το σερράδο της Βραζιλίας, η ενδοχώρα της, με έκτασι περίπου 2 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα είναι ιδανική.

Πρώτος στόχος του Προαλκοόλ είναι να παραγάγη αιθυλική αλκοόλη από ζαχαροκάλαμο με ζύμωσι και κατόπιν με απόσταξι. Η σημερινή παραγωγή είναι περίπου 3.500 λίτρα οινοπνεύματος το χρόνο για κάθε εκτάριο, αλλά πειράματα γίνονται για την αύξησι αυτής της παραγωγής. Η κατασκευή και η εγκατάστασις ενός εργοστασίου για την παραγωγή περίπου 120.000 λίτρων οινοπνεύματος την ημέρα στοιχίζει περίπου το ίδιο όσο και η γεώτρησις ενός πετρελαϊκού φρέατος (10 εκατομμύρια δολλάρια, Η.Π.), αλλά με την εγγύησι της παραγωγής. Η πλήρης εγκατάστασις ενός τέτοιου διυλιστηρίου οινοπνεύματος απαιτεί περίπου τρία χρόνια, ενώ μια πετρελαιοπηγή μπορεί να απαιτήση πέντε χρόνια προτού μπορέση να χρησιμοποιηθή εμπορικά.

Πρόσφατα το Ίδρυμα Τεχνολογικών Ερευνών δημοσίευσε μάλιστα ένα εγχειρίδιο για την κατασκευή «μικροδιυλιστηρίων.» Αυτή η εγκατάστασις θα μπορούσε να εφοδιάση σε καύσιμα ένα φορτηγό και να θέση σε λειτουργία εργοστασιακά μηχανήματα για ανάγκες ηλεκτρισμού, ενώ τα κατάλοιπα του ζαχαροκάλαμου θα μπορούσαν να μετατραπούν σε λιπάσματα. Μόνο 24 εκτάρια γης θα χρειάζονταν για την καλλιέργεια ζαχαροκάλαμου για τον εφοδιασμό της εγκαταστάσεως. Για τους μεγάλους γεωκτήμονες σε απομονωμένες περιοχές το ιδιωτικό διυλιστήριο θα μπορούσε να σημάνη ένα νέο τρόπο ζωής.

Μια από τις κύριες ανησυχίες είναι η μόλυνσις που δημιουργείται από τα κατάλοιπα. Η παραγωγή ενός λίτρου οινοπνεύματος αποδίδει 12 λίτρα βινότο, το τοξικό κατάλοιπο πολτού ζαχαροκάλαμου. Αν το αφήσουν να ρέη στα εγχώρια ύδατα, θα απορροφά οξυγόνο και θα σκοτώνη τα ψάρια, τα φύκια και τα φυτά. Επίσης, ένα διυλιστήριο που χειρίζεται 120.000 λίτρα την ημέρα παράγει επίσης τέσσερις τόννους ζύμης. Ευτυχώς, η Βραζιλία φρόντισε γι’ αυτά τα προβλήματα. Η Μεταλούρτζικα Κόνγκερ Α. Ε. κατασκευάζει εξαρτήματα που μετατρέπουν με θερμοενέργεια τη ζύμη σε ζωοτροφές με πρωτεΐνες και το βινότο σε εξαίρετο λίπασμα ή σε ζωοτροφή με εξαέρωσι, χωρίς να επηρεάζη την απόδοσι του διυλιστηρίου.

Ένα καλής ποιότητας γόνιμο έδαφος απαιτείται για καλή παραγωγή. Όλο το έδαφος εδώ δεν ανταποκρίνεται σ’ αυτό το προσόν. Γι’ αυτό, η κυβέρνησις προτίθεται να αναπτύξη, παράλληλα με το αρχικό πρόγραμμα Προαλκοόλ, ένα σχέδιο για την παραγωγή αιθυλικής αλκοόλης, και αργότερα μεθυλικής αλκοόλης, από ξύλο ευκάλυπτου. Η μεθυλική αλκοόλη, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθή σαν υποκατάστατο και του καύσιμου πετρελαίου και του ακάθαρτου πετρελαίου. Ο κύριος λόγος για τη χρησιμοποίησι ευκαλύπτου είναι ότι αυτό το δένδρο δεν χρειάζεται τόσο γόνιμο έδαφος όπως το ζαχαροκάλαμο. Άλλα πλεονεκτήματα είναι ότι τα δένδρα ευκάλυπτου ωριμάζουν πολύ πιο γρήγορα στη Βραζιλία (πέντε χρόνια) και μπορούν να κόβωνται σε όλη τη διάρκεια του έτους. Επίσης, οι καιρικές συνθήκες επιδρούν πολύ λίγο στην ανάπτυξι της ευκαλύπτου αλλά έχουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την παραγωγή του ζαχαροκάλαμου. Επίσης, το κόστος παραγωγής του ξύλου της ευκαλύπτου είναι περίπου 150 δολλάρια (Η.Π.) το εκτάριο, σε σύγκρισι με 450 και πλέον δολλάρια (Η.Π.) για το ζαχαροκάλαμο. Αυτό το υψηλότερο κόστος οφείλεται στο ότι χρειάζεται περισσότερο γόνιμο έδαφος, περισσότερα λιπάσματα, ζιζανιοκτόνα και εργατικά χέρια. Εξ άλλου, μια εγκατάστασις σχεδιασμένη για να παράγη 120.000 λίτρα οινοπνεύματος την ημέρα από ξύλο ευκάλυπτου στοιχίζει περίπου διπλάσια από την εγκατάστασι για την επεξεργασία του ζαχαροκάλαμου.

Τώρα ακριβώς είναι διαθέσιμη προς χρήσι η αναγκαία πρώτη ύλη. Στις πολιτείες Μάτο Γκρόσσο ντο Σουλ και Μινάς Ζεράις μόνο υπάρχουν 500.000 και πλέον εκτάρια δένδρων ευκάλυπτου έτοιμα για να κοπούν. Θα χρειαζόταν να φυτεύωνται περίπου 1.000.000 εκτάρια με δένδρα το χρόνο για την απόδοσι της απαραίτητης πρώτης ύλης στο μέλλον. Πρόσφατα, ο πρόεδρος Φιγκουεϊρέντο δήλωσε ότι «εκείνο που χρειαζόμαστε είναι 10 τοις εκατό του σερράδο στην κεντρική Βραζιλία να είναι φυτεμένο με δένδρα ευκάλυπτου για την παραγωγή μεθυλικής αλκοόλης που να αντιστοιχή με 2 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου την ημέρα.» Αυτό θα έκανε τη Βραζιλία ανεξάρτητη από εισαγωγές πετρελαίου.

Υπάρχουν επίσης ωρισμένα πολύτιμα κατάλοιπα. Για κάθε 1.000 λίτρα οινοπνεύματος παράγονται 800 κιλά μεταλλουργικού κοκ, 350 κιλά ζωοτροφών (πρωτεΐνες), 500 κιλά ανθρακικού αερίου και 30 κιλά φουρφουρόλης, μιας πρώτης ύλης για ρητίνες και διαλύτες. Η αξία των δύο πρώτων ειδών και μόνο είναι περίπου το 70 τοις εκατό της αξίας του οινοπνεύματος. Λέγεται, λοιπόν, ότι η τιμή του οινοπνεύματος θα μπορούσε να ποικίλλη από 10 ως 20 σεντς το λίτρο, ανάλογα με το βαθμό στον οποίο μπορούν να χρησιμοποιούνται αυτά τα υποπροϊόντα.

Αλλαγές στα Αυτοκίνητα

Κάθε αυτοκίνητο που κινείται με βενζίνη μπορεί να μετατραπή για οινόπνευμα με μερικές μικρές προσαρμογές, κυρίως για καλύτερη λειτουργία. Στοιχίζει περίπου 200 δολλάρια (Η.Π.) ως 250 δολλάρια (Η.Π.) κατά αυτοκίνητο. Προς όφελός τους, τα αυτοκίνητα που κινούνται με οινόπνευμα τρέχουν πιο γρήγορα από τα βενζινοκίνητα αυτοκίνητα. Και επειδή το οινόπνευμα έχει υψηλότερη θερμοκρασία εκτονώσεως, δεν ξεσπάει σε φλόγες αμέσως αν το αυτοκίνητο υποστή κάποια βλάβη. Αλλά η κατανάλωσις καυσίμου αυξάνεται 10 ως 15 τοις εκατό. Επίσης, οι μηχανές που μετατρέπονται για να κινούνται με οινόπνευμα παρουσίασαν σημαντική διάβρωσι στα καρμπυρατέρ, στα ντιστρυμπιτέρ και στα ρεζερβουάρ καύσιμης ύλης. Γι’ αυτό, οι μηχανές που μετατράπηκαν πρόσφατα έχουν εξαρτήματα επενδυμένα με πλαστική ύλη και καρμπυρατέρ από αλουμίνιο, για την εξάλειψι αυτού του προβλήματος. Ένα άλλο πρόβλημα είναι το δύσκολο ξεκίνημα στον πολύ ψυχρό καιρό. Για την εξουδετέρωσι αυτού, επινοήθηκαν μέθοδοι προθερμάνσεως του οινοπνεύματος για ανάφλεξι.

Στο Σάο Πάοουλο, τα αυτοκίνητα χρώματος πορτοκαλί είναι καθαρά σημειωμένα με τις λέξεις «Μοβίδο α Αλκοόλ» (οινοπνευματοκίνητο) και αποτελούν κοινό θέαμα. Ένα κατά κανόνα αστείο όταν περνούν είναι, «Τουλάχιστον ο οδηγός είναι!» Παρ’ όλα αυτά, το πρόγραμμα οινοπνεύματος έχει περάσει εδώ και πολύ καιρό από το στάδιο του αστεϊσμού. Είναι πραγματικότητα.

Οι κατασκευαστές αυτοκινήτων έχουν ήδη εργοστάσια συναρμολογήσεως για την παραγωγή οινοπνευματοκινήτων αυτοκινήτων. Ο στόχος για το 1980 είναι 250.000 αυτοκίνητα με 100 τοις εκατό κινητήρες οινοπνεύματος. Η κυβέρνησις υπολογίζει ότι το 1982 περισσότερα από 1.000.000 αυτοκίνητα θα έχουν προσαρμοσθή ή θα έχουν βιομηχανικά κατασκευασμένες μηχανές που θα χρησιμοποιούν αποκλειστικά οινόπνευμα.

Αλλά είναι το οινόπνευμα βιομάζας η πλήρης λύσις; Είναι, πραγματικά, μια αξιόλογη ανανεώσιμη πηγή ενέργειας που ο Θεός έθεσε στη διάθεσι του ανθρώπου. Ωστόσο, η μετατροπή σε οινόπνευμα για καύσιμο δεν πρόκειται να λύση όλα τα προβλήματα. Η κακή χρήσις αυτού του αποθέματος και η απληστία στην παραγωγή και διανομή μπορεί να οδηγήση σε σοβαρά προβλήματα όπως ακριβώς συνέβη και με το πετρέλαιο. Το πραγματικό πρόβλημα δεν θα λυθή αν δεν εκλείψουν οι ιδιοτελείς εκμεταλλευτές μεταξύ του ανθρωπίνου γένους.

Έχομε κανένα λόγο για να πιστεύωμε ότι θα γίνη ποτέ αυτό; Ναι, αλλά όχι με ανθρώπινες προσπάθειες. Ωστόσο, η Βίβλος δείχνει ότι ο Θεός σκοπεύει να το κάνη αυτό μέσω της Μεσσιανικής του βασιλείας. «Εκ δόλου και εξ αδικίας θέλει λυτρόνει τας ψυχάς αυτών· και πολύτιμον θέλει εισθαι το αίμα αυτών εις τους οφθαλμούς αυτού.»—Ψαλμ. 72:14.

[Υποσημειώσεις]