Η Στοιχειοθέτηση Εισέρχεται στον Αιώνα των Κομπιούτερς
ΤΑ ΚΟΜΠΙΟΥΤΕΡΣ (ηλεκτρονικοί υπολογιστές) υπάρχουν σχεδόν παντού. Χτυπούν το εγερτήριο σε ξυπνητήρια για να ξυπνήσουν τους ανθρώπους το πρωί και να ελέγξουν την έγχυσι υγρού καυσίμου στα αυτοκίνητά τους καθώς τα θέτουν σε κίνηση για να πάνε στην εργασία τους. Ρομπότ επίσης που ελέγχονται από κομπιούτερς κάνουν τις συγκολλήσεις που συνδέουν πολλά αυτοκίνητα.
Τα νέου τύπου εφόδια γραφείων που λειτουργούν με μικροσκοπικά κομπιούτερς γίνονται ολοένα πιο κοινά, όπως είναι οι γραφομηχανές που θυμούνται ορισμένες λέξεις ή φράσεις. Όταν άνθρωποι ψωνίζουν, τα κομπιούτερς μπορούν αυτόματα να προσθέτουν το λογαριασμό και να ρυθμίζουν ταυτόχρονα τα αποθέματα του καταστήματος.
Τα κομπιούτερς βοηθούν επίσης στην εκτύπωσι της πρωινής σας εφημερίδας.
Στα πρόσφατα χρόνια, η τυπογραφία μπήκε στον αιώνα των κομπιούτερς. Πολλές μεγάλες εφημερίδες των Ηνωμένων Πολιτειών χρησιμοποιούν ήδη κομπιούτερς για τη στοιχειοθέτηση, και πολλές Ευρωπαϊκές εφημερίδες κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση. Στην Ιαπωνία, όπου οι άνθρωποι διαβάζουν τις εφημερίδες περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα, τα κομπιούτερς χρησιμοποιούνται για στοιχειοθετήσεις από τη δεκαετία του 1960. Γιατί αυτή η παγκόσμια αλλαγή;
Μικρά «Τσιπς» και Μεγάλα Προγράμματα
Το αυξανόμενο κόστος εργασίας, συνδυασμένο με την αύξηση της τυπογραφίας όφφσετ και του συναγωνισμού από τις μικρότερες, πιο εύκαμπτες εφημερίδες, όλα αυτά συνέβαλαν στο να προωθήσουν τις βιομηχανίες εφημερίδων προς τη χρήση κομπιούτερς στη δεκαετία του 1970. Αλλά η στροφή αυτή δεν θα ήταν δυνατόν να γίνει αν τα κομπιούτερς δεν είχαν αυτές τις τεράστιες ικανότητες.
Τι είναι εκείνο που κάνει τα κομπιούτερς τόσο χρήσιμα; Εν πρώτοις, ο καλύτερος προγραμματισμός ή ‘η λογική οργάνωση των ενεργειών της μηχανής’. Επίσης η καλύτερη ‘μηχανική οργάνωση της μηχανής’ με τη μορφή μικροσκοπικών «τσιπς» (ολοκληρωμένων μικροκυκλωμάτων) πυριτίου που επιταχύνουν το ρυθμό των κομπιούτερς και τους δίνουν μεγαλύτερη ικανότητα μνήμης.
Αυτά τα «τσιπς» γίνονται πρώτα με σχεδίαση ηλεκτρικών κυκλωμάτων που είναι τόσο πολύπλοκα, ώστε μπορούν να παραβληθούν με χάρτη οδικού σχεδίου μεγάλης πόλεως. Κατόπιν τα σχέδια φωτοσμικρύνονται και χαράζονται πάνω σε ειδικά φτιαγμένα τεμάχια πυριτίου. Καθώς τα «τσιπς» βελτιώνονται, τα κομπιούτερς γίνονται ταχύτερα και ισχυρότερα, ενώ συγχρόνως γίνονται μικρότερα και φθηνότερα. Παραδείγματος χάριν, από το έτος 1975 ως το 1978 τα «τσιπς» μιας εταιρίας αυξήθηκαν οκταπλάσια στην ικανότητα μνήμης, ενώ η τιμή τους έπεσε κατά 71 τοις εκατό. Άλλη μια εταιρία κατασκεύασε ένα «τσιπ» που περιγράφεται ως «ισοδύναμο μιας πολύ μεγάλης μηχανής που έγινε πριν από πέντε ή έξι χρόνια»!
Όσο εντυπωσιακή κι αν ήταν αυτή η μηχανική εξέλιξη στην οργάνωση της μηχανής, χωρίς κατάλληλες οδηγίες προγραμματισμού ή τη λογική οργάνωσή της, το πολυδύναμο κομπιούτερ θα ήταν άχρηστο. Η χρησιμοποίηση ενός κομπιούτερ χωρίς προγραμματισμό είναι σαν να συμβουλεύεται κανείς μια εντυπωσιακά δεμένη σειρά εγκυκλοπαιδειών που περιέχουν μόνο άγραφες σελίδες! Προτού χρησιμοποιηθούν τα κομπιούτερς για στοιχειοθέτηση στην τυπογραφική βιομηχανία, έπρεπε να αναπτυχθεί μια επιδέξια λογική οργάνωση των ενεργειών της μηχανής.
Πώς να Διδάξετε ένα Κομπιούτερ να Διαιρεί τις Λέξεις
Καθώς διαβάζετε αυτό το περιοδικό μπορεί να προσέξετε ότι πολλές γραμμές στοιχείων είναι του ιδίου μήκους. Αυτό αληθεύει έστω και αν μερικές απ’ αυτές τις γραμμές έχουν περισσότερα γράμματα από άλλες. Αν δακτυλογραφούσατε μια παράγραφο από το Ξύπνα! οι γραμμές δεν θα ήταν όλες του ιδίου μήκους, αλλά στο περιοδικό οι στήλες των στοιχείων είναι ευθυγραμμισμένες. Αυτό σημαίνει ότι το διάστημα μεταξύ των λέξεων (και μερικές φορές μεταξύ των γραμμάτων επίσης) έχει ρυθμισθεί έτσι ώστε οι γραμμές να γίνουν του ιδίου μεγέθους.
Η παραδοσιακή στοιχειοθέτηση το κάνει αυτό μηχανικά. Αλλά ένα κομπιούτερ πρέπει να μάθει να μετρά τον αριθμό των διαστημάτων σε μια γραμμή στοιχείων και να αποφασίζει πόσες λέξεις θα χωρέσουν στη γραμμή. Τότε το διάστημα που απομένει πρέπει να απλωθεί εξ ίσου μεταξύ των λέξεων. Αυτό δεν είναι πολύ δύσκολο για πολλά κομπιούτερς. Το πρόβλημα παρουσιάζεται όταν μια λέξη πρέπει να διαιρεθεί για να βγει σωστή η γραμμή. Πώς διδάσκετε ένα κομπιούτερ να διαιρεί τις λέξεις κατάλληλα;
Η κατάλληλη διαίρεση των λέξεων δεν είναι τόσο εύκολη όσο φαίνεται, όπως θα σας πει οποιοσδήποτε καλός γραμματέας. Αυτό ειδικά ισχύει σε πολύ ακανόνιστες γλώσσες όπως είναι η Αγγλική.
Γιατί να μην προγραμματίσετε απλώς το κομπιούτερ με ένα λεξικό που να περιλαμβάνει όλες τις λέξεις που θα πρέπει να διαιρεί; Αυτή μπορεί να φαίνεται ότι είναι μια απλή λύση. «Αλλά, ατυχώς δεν είναι πρακτική.» όπως τόνισε ένας προγραμματιστής κομπιούτερς. Γιατί δεν είναι; «Θα είχατε ανάγκη ενός πολύ μεγάλου λεξικού για κάθε γλώσσα την οποία στοιχειοθετείτε. Κάθε λεξικό θα έπρεπε να περιλαμβάνει όλες τις διαφορετικές έννοιες των λέξεων που θα συναντούσε το κομπιούτερ.
Ποια λοιπόν είναι η λύση; Το κομπιούτερ πρέπει να προγραμματίζεται με όλους τους κανόνες που απαιτούνται για να διαιρούνται σωστά οι λέξεις, και κατόπιν πρέπει να προστεθεί στο πρόγραμμα ένα ειδικό λεξικό εξαιρουμένων λέξεων για τις λέξεις που δεν ακολουθούν τους κανόνες. Ένα καλό πρόγραμμα συλλαβισμού στην Αγγλική θα διαιρέσει σωστά το 95 τοις εκατό όλων των λέξεων της γλώσσας, πράγμα που σημαίνει ότι ένας σχετικά μικρός αριθμός λέξεων είναι ανάγκη να εισαχθεί στο λεξικό.
Μήπως αυτό σημαίνει ότι το κομπιούτερ ποτέ δε θα κάνει λάθη; Όχι. Τι θα λεχθεί για τις λέξεις όπως είναι η αγγλική λέξις former (σχηματιστής); Ως ουσιαστικό αυτή η λέξη σημαίνει «έναν που σχηματίζει» και διαιρείται έτσι: form-er. Αλλά ως επίθετο, σημαίνει «παλαιότερος,» και η λέξη διαιρείται for-mer. Ένας άνθρωπος μπορεί εύκολα να πει από τα συμφραζόμενα με ποια έννοια χρησιμοποιείται η λέξη, αλλά ένα κομπιούτερ πολύ δυσκολεύεται να το κάνει αυτό. Ένας άνθρωπος πρέπει να πει στο κομπιούτερ πώς να διαιρεί αυτά τα ομόγραφα. «Τα κομπιούτερς ποτέ δεν πρόκειται να αντικαταστήσουν τους διορθωτές,» παρατήρησε ένας από τους συντονιστές του στοιχειοθετικού προγράμματος των κομπιούτερς της Εταιρίας Σκοπιά.
Στοιχειοθέτηση με Κομπιούτερς στη Σκοπιά
Η Βιβλική και Φυλλαδική Εταιρία Σκοπιά Νέας Υόρκης, Inc., είναι μια θρησκευτική οργάνωση που εκδίδει Βιβλικά έντυπα για τους Μάρτυρες του Ιεχωβά επί 70 χρόνια και πλέον. Στο Μπρούκλυν της Νέας Υόρκης, αυτή η Εταιρία χρησιμοποιεί μία μεγάλη τυπογραφική εγκατάσταση, που τώρα αντί για στοιχειοθέτηση με θερμό μέταλλο χρησιμοποιεί φωτοσύνθεση με κομπιούτερς. Τι θα σημάνει αυτό; Θα σημάνει σημαντική εξοικονόμηση χρόνου, ενέργειας, χώρου, και εργατικού δυναμικού. Να, το γιατί—
Για να γίνει η στοιχειοθέτηση με θερμό μέταλλο για το εργοστάσιο της Εταιρίας Σκοπιά στο Μπρούκλυν, απαιτούνται 20 Λινοτυπικές μηχανές. Οι μηχανές είναι μηχανικά πολύπλοκες, και διατηρούν σε πλήρη απασχόληση δύο μηχανικούς. Είναι δύσκολο να βρεθούν ανταλλακτικά γι’ αυτές τις απαρχαιωμένες μηχανές. Απαιτούνται μεγάλες ποσότητες ενέργειας, για να λειώσει ο μόλυβδος, ο οποίος διαμορφώνεται σε μεταλλικές γραμμές μια γραμμή κάθε φορά. Απαιτούνται από έξι ως δώδεκα μήνες για να αποκτηθεί η ικανότητα χειρισμού μιας τέτοιας μηχανής.
Οι μεταλλικές γραμμές, μαζί με οποιεσδήποτε εικόνες, στοιχειοθετούνται τότε ή τακτοποιούνται σ’ ένα ειδικό μετάλλινο πλαίσιο που λέγεται ‘σελιδοθέτης’ για να διαμορφωθεί το σχήμα της απαιτούμενης σελίδας. Πολλοί ειδικευμένοι τεχνίτες, στοιχειοθέτες, το κάνουν αυτό. Απαιτείται μεγάλη έκταση χώρου για τα ειδικά εφόδια και τα βαριά τραπέζια όπου οι στοιχειοθέτες κάνουν το κοπιαστικό έργο τους.
Όλα αυτά απαιτούν χρόνο. Μια μόνο σελίδα της Βίβλου, εκδόσεως της Σκοπιάς, απαιτεί περίπου 45 λεπτά της ώρας για να τεθεί σε μεταλλικές γραμμές από μια Λινοτυπική μηχανή, και άλλα 15 λεπτά χρειάζονται για τη στοιχειοθέτηση.
Ο στοιχειοθετημένος σελιδοθέτης, που περιλαμβάνει έναν αριθμό σελίδων, πρέπει να χρησιμοποιηθεί τότε για ανάγλυφη αποτύπωση σε ειδική χάρτινη μήτρα, η οποία στη συνέχεια χρησιμοποιείται για την έκχυση μιας βαριάς στερεοτυπικής πλάκας από κράμα λειωμένου μολύβδου. Γι’ αυτή τη διαδικασία απαιτούνται, επιδέξια εργασία, εκτεταμένος χώρος, και σημαντική ποσότητα ενέργειας. Προτού χρησιμοποιηθεί αυτή η πλάκα για εκτύπωση μεγάλων ποσοτήτων πρέπει να επινικελωθεί για να αποκτήσει μεγαλύτερη σκληρότητα, αλλά και τότε ακόμη η εργασία δεν είναι έτοιμη. Γιατί; Μικροσκοπικές ανωμαλίες στην επιφάνεια της πλάκας θα κάνουν το πιεστήριο να τυπώνει ανομοιόμορφα, με αποτέλεσμα μερικά μέρη να έχουν λιγότερο ή περισσότερο μελάνι. Αυτό μπορεί να είναι παραδεκτό σε μερικές εκτυπώσεις, αλλά δεν ανταποκρίνεται στους κανόνες ποιότητας της Εταιρίας Σκοπιά. Ώρες, ακόμη και μια μέρα ή και περισσότερες πρέπει να δαπανηθούν σε επίπονη εργασία προπαρασκευής ώσπου να διορθωθεί το πρόβλημα και ν’ αρχίσει το πιεστήριο να λειτουργεί.
Αντίθετα, ένα και μόνο σύστημα ηλεκτρονικής στοιχειοθετήσεως που λειτουργεί με κομπιούτερ μπορεί να αντικαταστήσει όλες τις 20 Λινοτυπικές, μηχανές, καθώς και τον εξοπλισμό για την παρασκευή πλακών από θερμό μέταλλο. Αυτό εξοικονομεί μεγάλη έκταση χώρου και μειώνει την ανάγκη εργατικών χεριών. Το κομπιούτερ στοιχειοθετεί το κείμενο σε σελίδες, και κατόπιν ο στοιχειοθέτης το εκθέτει σε φωτογραφικό χαρτί, το οποίο στη συνέχεια φωτογραφείται για να γίνουν πλάκες για εκτύπωσι όφφσετ.
Αφού το κείμενο δακτυλογραφηθεί μέσα σ’ αυτό το σύστημα, κατόπιν το έργο της στοιχειοθετήσεως που συνήθως απαιτούσε ώρες μπορεί να γίνει σε λεπτά της ώρας. Δεν είναι ανάγκη να λειώνει ο μόλυβδος για να γίνονται μεταλλικές γραμμές ή πλάκες, πράγμα που εξοικονομεί δαπανηρή ενέργεια! Λιγότερο προσωπικό θα απαιτηθεί για στοιχειοθέτηση, και πολλοί δεν είναι ανάγκη να είναι ειδικευμένοι τεχνίτες. Οι λεπτές ελαφριές πλάκες όφφσετ που κατασκευάζονται μπορούν να τοποθετηθούν στο πιεστήριο μέσα σε λεπτά της ώρας με πολύ λιγότερη προετοιμασία, που εξοικονομεί πολύτιμο χρόνο για το πιεστήριο.
Αντιμετώπισις Μοναδικών Αναγκών
Ένα σύστημα κομπιούτερς ΙΒΜ έχει αγορασθεί γι’ αυτό το σκοπό, καθώς και ένα μηχάνημα φωτοσυνθέσεως μεγάλης ταχύτητας της Οτολότζικ. Στη Νότια Αφρική, υψηλής αποδόσεως συστήματα της Κομπιουγκράφικ έχουν συγχρονίσει την προεργασία των πιεστηρίων για την προετοιμασία των βιβλίων, καθώς και των περιοδικών σε εννέα τοπικές γλώσσες. Ενδιαφέρει να σημειωθεί, ότι πολλή από τη λογική οργάνωση ενεργειών της μηχανής ή προγραμματισμού, που απαιτούνται για να γίνει αυτή η στοιχειοθέτηση, με κομπιούτερ στο Μπρούκλυν έγινε από τους ίδιους τους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Γιατί;
«Οι ανάγκες μας είναι μοναδικές,» σχολίασε ένας από τους αναλυτές συστημάτων που επεξεργάζεται τα σχέδια στο Μπρούκλυν της Νέας Υόρκης. «Μολονότι είναι αλήθεια ότι υπάρχουν προγράμματα για στοιχειοθέτηση στην αγορά, αυτά δεν κρίνονται κατάλληλα για μας.» Γιατί; Πρώτον, διότι η Εταιρία Σκοπιά δεν θέλει να συμβιβάσει τον τύπο και την ποιότητα των κανόνων της με εκείνη που παρουσιάζουν τα συστήματα του εμπορίου. Επίσης, διότι η Εταιρία Σκοπιά τυπώνει τακτικά σε 167 γλώσσες, πολύ περισσότερα από όσα μπορούν να προσφέρουν τα διαθέσιμα σήμερα συστήματα του εμπορίου. «Δεν υπάρχουν προγράμματα στοιχειοθετήσεως διαθέσιμα στο εμπόριο για πολλές απ’ αυτές τις γλώσσες,» συνεχίζει ο αναλυτής, «διότι δεν πρόκειται να αποφέρει κέρδος η ανάπτυξη λογικής οργανώσεως για γλώσσες που τις διαβάζουν πολύ λίγοι άνθρωποι,»
Φυσικά, η εκδοτική δράση της Εταιρίας Σκοπιά δεν έχει σκοπό την κερδοσκοπία. Χρησιμεύει για την απόκτησι ζωτικών πληροφοριών από την Αγία Γραφή ως προς την πραγματική σημασία των συγχρόνων γεγονότων για τους λαούς όλου του κόσμου. Γι’ αυτό το λόγο το περιοδικό αυτό τυπώνεται σε 34 γλώσσες, και το συνοδευτικό του περιοδικό η Σκοπιά, σε 106 γλώσσες.
Πώς μπορεί τελικά ένα μοναδικό σύστημα να κάνει στοιχειοθέτηση για τόσο πολλές γλώσσες; «Είναι μια ολόκληρη επιχείρηση,» ομολόγησε ένας από τους προγραμματιστές. «Μια νέα γλώσσα συχνά σημαίνει περισσότερο από απλώς ένα πρόγραμμα συλλαβισμού. Μπορεί να σημαίνει επίσης ένα νέο αλφάβητο, και ειδικό προγραμματισμό για τους τόνους των λέξεων. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί ακόμη να χρειασθεί να φτιάξομε τις δικές μας συσκευές με οθόνη και πληκτρολόγιο.» Πρόκειται πραγματικά για μια ολόκληρη επιχείρηση.
Για να γίνει το μαζικό αυτό σχέδιο, πολυάριθμοι Μάρτυρες του Ιεχωβά με παρελθόν σε επεξεργασία δεδομένων για κομπιούτερς προσφέρθηκαν να έλθουν στα κεντρικά γραφεία της Εταιρίας στο Μπρούκλυν της Νέας Υόρκης. Πολλοί απ’ αυτούς έκαναν προσωπικές θυσίες για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους. Μερικοί έμειναν ένα χρόνο ή και περισσότερο, και η συμπαράστασή τους πολύ εκτιμήθηκε. Άλλοι ασχολήθηκαν πάνω από τρία χρόνια ως τώρα. «Στην αρχή απαιτήθηκε χρόνος για να τακτοποιηθούν τα πράγματα,» είπε ένας από τους τριετείς παλαιμάχους, «αλλά έγινε τεράστια πρόοδος κυρίως το τελευταίο έτος. Είμαστε πολύ ενθουσιασμένοι από τα όσα επιτελέσθηκαν.»
Προοπτική
Τι επιφυλάσσει το μέλλον για την φωτοσύνθεση με κομπιούτερ; Εν πρώτοις, καλύτερα ‘προγράμματα προβλέψεως’. Τα υπάρχοντα προγράμματα μπορεί να ‘προβλέπουν’ και πριν από τη στοιχειοθέτηση σε ένα περιορισμένο βαθμό, αλλά υπάρχει ανάγκη προγραμμάτων που μπορούν να κάνουν και περισσότερα από αυτό. Αυτά τα προγράμματα, που καταρτίζονται ήδη, αφήνουν τον ηλεκτρονικό υπολογιστή να αποφασίσει πόσο διάστημα να αφήσει στο κάτω μέρος μιας σελίδας για υποσημειώσεις, ή για ερωτήσεις μελέτης, όπως γίνεται στα κύρια άρθρα μελέτης του περιοδικού Σκοπιά.
Κάτι άλλο που αναπτύσσεται απ’ αυτό το γράψιμο είναι η ικανότητα να βλέπομε μια πλήρως στοιχειοθετημένη σελίδα πάνω στην οθόνη και τότε να ρυθμίζομε το σχήμα της σελίδας όπως θέλομε. «Τέτοια συστήματα υπάρχουν στο εμπόριο,» παρατήρησε ένας προγραμματιστής της Εταιρίας Σκοπιά, «αλλά δεν προσφέρουν την ευκαμψία που θέλομε. Εμείς ενδιαφερόμεθα για ένα σύστημα που να μας επιτρέπει να γράφομε στο πληκτρολόγιο το κείμενο χωρίς την ανάγκη να θέτομε και πολύπλοκες εντολές στοιχειοθετήσεως μέσα στο κείμενο. Αυτό θα μας επιτρέψει να χρησιμοποιούμε τα άρθρα κατ’ ευθείαν από τους συγγραφείς και τους μεταφραστές.»
Υπάρχουν και άλλα πλεονεκτήματα επίσης, όπως λέει στη συνέχεια ο αναλυτής. «Το σύστημά μας θα μας επιτρέπει να βάζομε ένα κενό τετράγωνο ή άλλο σχήμα, για μια εικόνα στη σελίδα. Τότε το κείμενο του άρθρου θα ξαναστοιχειοθετείται αυτόματα για να προσαρμόζεται γύρω από το πλαίσιο που προστέθηκε.» Αυτό το σύστημα, όταν τελειοποιηθεί, θα επιτρέψει στους συντάκτες και τους καλλιτέχνες να δοκιμάζουν γρήγορα πολλά πιθανά σχέδια στις σελίδες, προτού καταλήξουν σ’ αυτό που τους αρέσει καλύτερα. Κατόπιν, με το πάτημα ενός κουμπιού, ο στοιχειοθέτης θέτει σε ειδικό χαρτί οτιδήποτε σχεδιάζεται πάνω στην οθόνη.
Η ηλεκτρονική στοιχειοθέτηση με κομπιούτερς που γίνεται από την Εταιρία Σκοπιά απαίτησε σημαντικούς κόπους και δαπάνες, αλλά υπόσχεται πολλά οφέλη. Οι Χριστιανοί σήμερα αντιμετωπίζουν έναν κόσμο γεμάτο ανθρώπους που χρειάζονται επειγόντως το Βιβλικό άγγελμα της ελπίδας. Κατάλληλο είναι να επωφεληθεί η Εταιρία από οτιδήποτε που θα τη βοηθήσει θετικά να εκτελέσει καλύτερα την αποστολή της να διακηρύξει την «ημέραν εκδικήσεως του Θεού ημών» και να «παρηγορήση πάντας τους πενθούντας.»—Ησ. 61:2.
«Πρέπει πρώτον να κηρυχθή το ευαγγέλιον εις πάντα τα έθνη.»—Μάρκ. 13:10.
[Εικόνες στη σελίδα 17]
Μια λινοτυπική μηχανή μπορεί να παραγάγει 8 ως 11 γραμμές το λεπτό. Κείμενο επισωρευμένο μέσα σ’ ένα κομπιούτερ μπορεί να παραγάγει πάνω σ’ ένα σύστημα φωτοσυνθέσεως 2.000 γραμμές το λεπτό
Εισαγωγή του Κειμένου
Υπολογιστής
Φωτοσυνθέσεως
[Εικόνες στη σελίδα 19]
Όλος αυτός ο εξοπλισμός του θερμού μολύβδου μπορεί ν’ αντικατασταθεί, κι έτσι να κερδηθεί καιρός, δύναμη, χώρος, και ενέργεια
Λινοτυπική
Χυτήριο (Κλίβανος Τήξεως)
Χύσιμο Καλουπιών
Καθαρισμός Πλακών
Συσκευή Επινικελώσεως
Πιεστήριο για δοκίμια
Μηχάνημα Χαράξεως
Τραπέζια Σελιδοποιήσεως
Επίπεδο Χυτήριο Πλακών
Πρέσα για τις Μήτρες