Γνωρίζετε Τι Διαβάζουν Τα Παιδιά Σας;

«ΜΑΜΑ δεν πρόκειται να ξαναδιαβάσω τα βιβλία της πια», δήλωσε η 11χρονη Σάνα. Αναφερόταν σε μια πασίγνωστη συγγραφέα παιδικών βιβλίων. Όταν ρωτήθηκε γιατί, έδειξε στη μητέρα της αρκετά αποσπάσματα από το βιβλίο που περιείχαν αισχρότητες. Όπως λέει η μητέρα: «Αισθάνθηκα σοκ. Επειδή μέχρι τότε πίστευα ότι είχα ελέγξει τα βιβλία που διάβαζαν τα παιδιά μας, συνήθως διαβάζοντας τα εξώφυλλα του βιβλίου για να καθορίσω το θέμα της ύλης. Αλλά ποτέ δε φαντάστηκα ότι τα βιβλία που ήταν γραμμένα για 10χρονα και 12χρονα παιδιά θα περιείχαν τέτοια γλώσσα. Έτσι αφού την επαίνεσα που ήρθε σε μένα, αποφάσισα να εξετάζω στο μέλλον πολύ προσεκτικά την αναγνωστική τους ύλη».

Επί χρόνια μερικοί τηλεοπτικοί σταθμοί σ’ όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες εκπέμπουν το εξής μήνυμα των δέκα λέξεων: «Είναι δέκα η ώρα. Γνωρίζετε πού είναι τα παιδιά σας;» Κανένας στοργικός γονιός δε θέλει να είναι τα παιδιά του έξω στο δρόμο το βράδι, που μπορούν να συμβούν πολλά ανεπιθύμητα πράγματα. Αλλά πότε ήταν η τελευταία φορά που ελέγξατε την αναγνωστική ύλη των παιδιών σας; Μήπως μ’ αυτά που διαβάζουν, τα παιδιά σας έρχονται σε συναναστροφή με ανθρώπους οι οποίοι προάγουν την τεμπελιά, την εξέγερση, την κλοπή, την πορνεία, την ομοφυλοφιλία και ακόμη και το φόνο; ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ αληθινά τι διαβάζουν τα παιδιά σας;

Τι Διαβάζουν

Μια μητέρα ανακάλυψε ότι ο 9χρονος γιος της είχε χωμένο το κεφάλι του μέσα σ’ ένα βιβλίο. Αλλά προς ευχαρίστησή της είδε ότι το βιβλίο αυτό ήταν μια εγκυκλοπαίδεια! Δε χρειάζεται να πούμε, ωστόσο, ότι αυτό είναι η εξαίρεση—όχι ο κανόνας. Πολύ πιο συχνά τα παιδιά αυτής της ηλικίας απορροφούνται από ένα βιβλίο κόμικς ή ένα περιοδικό με εικόνες. Τα περιοδικά αυτά ασφαλώς έχουν τη θέση τους. Αλλά, για να είμαστε ειλικρινείς, σπάνια προσφέρουν καλή ύλη για ανάγνωση.a

Και τι θα πούμε για τους έφηβους; Όπως λέει το περιοδικό Σεβεντήην: «Ένα μεγάλο μέρος των σημερινών αγορών για έφηβους συγκεντρώνεται πάνω στα αισθηματικά μυθιστορήματα». Ένα 16χρονο κορίτσι αναφέρεται ότι είπε: «Τα βιβλία είναι τόσο πραγματικά. Νομίζεις ότι εσύ είσαι ο ήρωας . . . Βρίσκω τον εαυτό μου μέσα τους». Ένα αισθηματικό μυθιστόρημα μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα να διεγερθούν οι φαντασίες για τον έρωτα και το ρομαντισμό πολύ προτού ο νεαρός να είναι σε θέση να ενεργήσει απέναντι σ’ αυτά τα συναισθήματα. Σε μερικές περιπτώσεις οι νεαροί έχουν εθιστεί στα μυθιστορήματα αυτά, και ακόμη και στα αισθηματικά μυθιστορήματα, τα οποία είναι πολύ παραστατικά από σεξουαλική άποψη.

Για παράδειγμα, μια νεαρή γυναίκα άρχισε διαβάζοντας τα παλιότερα αισθηματικά μυθιστορήματα. Αλλά σύντομα, λέει, «Δεν μπορούσε να περάσει μέρα χωρίς να διαβάσω τουλάχιστον ένα». Για να ικανοποιήσει την επιθυμία της για ανάγνωση, άρχισε να διαβάζει τα νεότερα αισθηματικά μυθιστορήματα. «Αυτά προχωρούσαν σε πολύ λεπτομερειακές περιγραφές για ανήθικο σεξ πριν από το γάμο», θυμάται αυτή.

Και τι θα πούμε για τα νεαρά αγόρια; Αυτά θα μπορούσαν να στραφούν μακριά από τα αισθηματικά μυθιστορήματα, αλλά να είναι εξίσου αγκιστρωμένα στα επιστημονικά μυθιστορήματα, στην περιπέτεια και στις ιστορίες για σπορ. Μερικά από αυτά είναι υγιή αναγνώσματα· μερικά δεν είναι.

Εκείνο που δεν πρέπει να παραβλέπεται επίσης είναι τα μαθήματα που κάνουν τα παιδιά στο σχολείο. Το σχολείο συχνά σημαίνει ότι το παιδί εκτίθεται σε πράγματα όπως είναι η θεωρία της εξέλιξης, οι ψεύτικες θρησκευτικές θεωρίες, ακόμη και τα βιβλία και τα φιλμ που μιλούν ωμά για το σεξ. Οι γονείς συχνά δε γνωρίζουν αυτά τα οποία διδάσκονται τα παιδιά τους.

Τι Μπορούν να Κάνουν οι Γονείς

Έτσι τι μπορείτε να κάνετε εσείς σαν γονιός για να βοηθήσετε τα παιδιά σας; Αρχίστε βάζοντας το καλό παράδειγμα ο ίδιος. Τώρα, ομολογουμένως, αυτό μπορεί να μην είναι εύκολο για τον καθένα. Ένας ιεραπόστολος των Μαρτύρων του Ιεχωβά που υπηρετεί στην Κένυα παρατήρησε: «Στις περισσότερες περιπτώσεις οι γονείς δεν έλαβαν αρκετή ή και καθόλου σχολική εκπαίδευση οι ίδιοι και δεν διαβάζουν πολύ καλά. Έτσι δε γνωρίζουν τι διδάσκονται τα παιδιά τους στο σχολείο ή τι διαβάζουν όταν βρίσκονται μόνα τους». Ίσως, συνεπώς, να είναι αναγκαίο για τους γονείς σ’ αυτές τις χώρες να λάβουν κάποια εκπαίδευση στην ανάγνωση. Συνήθως στις εκκλησίες των Μαρτύρων του Ιεχωβά γίνεται τέτοιου είδους εκπαίδευση.

Στις πιο ευημερούσες χώρες, ωστόσο, οι γονείς γενικά είναι εγγράμματοι. Αν αυτό αληθεύει για σας, πώς μπορείτε να αξιοποιήσετε το πλεονέκτημα αυτό; Για να το πούμε απλά, αν θέλετε τα παιδιά σας να διαβάζουν, τότε θα πρέπει πρώτα να βλέπουν να διαβάζετε εσείς. Αν θέλετε να διαβάζουν καλά βιβλία, πρέπει να δουν εσάς να διαβάζετε καλά βιβλία.

Είναι ενδιαφέρον ότι η Βίβλος υποδεικνύει την αξία αυτής της πρώιμης εκπαίδευσης. Μιλάει για έναν εξέχοντα νεαρό, που λεγόταν Τιμόθεος, ο οποίος ‘από βρέφος γνώριζε τις ιερές γραφές’. (2 Τιμόθεον 3:15) Προφανώς η μητέρα του Τιμόθεου διάβαζε τις Γραφές σ’ αυτόν ακόμη και όταν ήταν μωρό! Ο απόστολος Παύλος τουλάχιστον εν μέρει αποδίδει τη μεγάλη αγάπη για τον Λόγο του Θεού που είχε ο Τιμόθεος στην εκπαίδευση που είχε πάρει.

Παρόμοια σήμερα, το να διαβάζει κανείς σε παιδιά από τον καιρό που είναι βρέφη είναι ζωτικό. Ένα παιδί-θαύμα (ένας μαθητής στην ηλικία των 11) και οι τρεις αδελφές του αναφέρεται ότι εξελίχθηκαν σε ιδιοφυΐες εξαιτίας της πρώιμης εκπαίδευσης που πήραν από τους γονείς τους. Όπως λέει ο πατέρας τους: «Τα παιδιά μας δεν είναι τίποτα το ιδιαίτερο. Απλώς είχαν την ευκαιρία να μάθουν σε πολύ μικρή ηλικία». Αλήθεια, δεν είναι πιθανό ότι θα περιμένετε εσείς από τα παιδιά σας να είναι ιδιοφυΐες. Αλλά το παράδειγμα τονίζει την αξία που έχει το να καθιερώνει κανείς καλές αναγνωστικές συνήθειες σε πολύ μικρή ηλικία. Πράγματι, ο Δρ Μπεττελέμ παρατήρησε: «Έχει βρεθεί ότι το ποιο παιδί τα πηγαίνει καλά στο σχολείο και το ποιο παιδί τα πηγαίνει άσχημα στο σχολείο κατά μεγάλο βαθμό καθορίζεται προς το τέλος της τρίτης τάξης. Έτσι, η εκπαίδευση στην ανάγνωση στη διάρκεια των τριών πρώτων τάξεων παίζει πολύ κρίσιμο ρόλο».

Καθώς οι νεαροί σας θα κάνουν προσπάθειες για να βελτιώσουν την ανάγνωσή τους, θα χρειαστούν περισσότερη ενθάρρυνση και έπαινο από εσάς. Το βιβλίο Πώς να Υποκινήσετε τους Έφηβους δηλώνει: «Ο έπαινος είναι πιθανόν το πιο δυνατό, αλλά και το πιο αγνοημένο κίνητρο, που μπορούν να δώσουν οι ενήλικες στους νεαρούς!»

Αλλά πώς επιβλέπουν οι γονείς την αναγνωστική ύλη ενός παιδιού; Μερικοί έχουν ανακαλύψει ότι τα παιδιά τους, ενώ υποτίθεται ότι κοιμούνται, διαβάζουν πορνογραφικά περιοδικά κάτω από τα σκεπάσματα με το φακό. Αυτό δε σημαίνει, ότι οι γονείς θα πρέπει να καταφύγουν σε κατασκοπευτικές και σε αστυνομικές μεθόδους. Αλλά τονίζει πράγματι την ανάγκη για ανοιχτή επικοινωνία ανάμεσα στους γονείς και στο παιδί. Γιατί να μην κάνετε μια ειλικρινή συζήτηση εξηγώντας στο παιδί σας ακριβώς ποια είναι η αντίρρησή σας και γιατί τα βλέπετε τα πράγματα έτσι; Εάν το κάνετε αυτό με έναν ήρεμο, ανοιχτό και ειλικρινή τρόπο, το πιθανότερο είναι ότι θα υπάρχει λίγη, αν υπάρχει καθόλου, δυσαρέσκεια. Το να δείχνει κανείς στο παιδί τον σωστό «τρόπο», συχνά έχει μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.—Παροιμίαι 22:6.

Μην παίρνετε τελείως αρνητική στάση απέναντι σ’ αυτά που διαβάζει το παιδί σας. Αντί να συμπλέκετε τα χέρια σας με απελπισία σχετικά με το είδος της ύλης που διαβάζει ο νεαρός, κάνετε κάτι σχετικά με αυτό! Παράσχετε ευπρεπή λογοτεχνία για τα παιδιά σας. Ο νεαρός που σας αναφέραμε πιο πριν, ο οποίος καταβρόχθιζε τις εγκυκλοπαίδειες μπορούσε να το κάνει αυτό μονάχα επειδή κατ’ αρχήν υπήρχαν στο σπίτι του τέτοια βιβλία. Θα μπορούσε μια εγκυκλοπαίδεια να είναι μια συνετή επένδυση για την οικογένειά σας; Και τι θα πούμε σχετικά με τους «κλασικούς» συγγραφείς; Πολλές ιστορίες περιπετειών, εξυψώνουν την αξιοπιστία και την οσιότητα, καθώς και διευρύνουν τη φαντασία του παιδιού. Έχετε τέτοια βιβλία σπίτι σας; Αν τα βιβλία είναι πολύ ακριβά για να αγοραστούν, δείτε αν υπάρχουν ευκολίες στη δημόσια βιβλιοθήκη τις οποίες ενθαρρύνετε το παιδί σας να χρησιμοποιήσει.

Τι θα πούμε για τα περιοδικά; Πολλά ασχολούνται με τη φωτογραφία, την ιστορία, τη γεωγραφία και τα ζώα. Εκδόσεις όπως Η Σκοπιά και το Ξύπνα! μπορούν να διεγείρουν το ενδιαφέρον του παιδιού σας για το Δημιουργό. Και όταν κάνετε συνδρομές σ’ αυτά τα περιοδικά, οι οποίες στέλνονται στο όνομα του παιδιού σας, τότε θα έχει περισσότερη διάθεση να τα διαβάζει.

Σχολική Ύλη

Αλλά τι θα πούμε για την ύλη την οποία διδάσκεται το παιδί σας στο σχολείο; Μερικοί γονείς έδειξαν αρκετό ενδιαφέρον ώστε να μιλήσουν με τις σχολικές αρχές και να ζητήσουν να εξαιρεθούν τα παιδιά τους από την ανάγνωση ορισμένης ύλης για την οποία οι γονείς είχαν αντίρρηση. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει ανάγκη για ισορροπία σε σχέση μ’ αυτό το θέμα. Κατ’ αρχή, η ζωή θα εκθέτει συνεχώς το παιδί σας σε ιδέες και θεωρίες, οι οποίες δεν εναρμονίζονται με τη Βίβλο. Και το παιδί σας τελικά κάποτε θα βγει μόνο του στον κόσμο. Θα χρειαστεί τη «διορατικότητα» και την «ικανότητα σκέψης» την οποία ενθάρρυνε ο Σολομώντας να αναπτύξουν οι νεαροί έτσι ώστε να μπορούν να διακρίνουν το αληθινό από το εσφαλμένο. (Παροιμίαι 1:4) Θα βοηθήσει τα παιδιά σας να καλλιεργήσουν τις ικανότητες που αναφέραμε παραπάνω η προσπάθειά σας να τα προστατεύσετε από αυτές τις εσφαλμένες ιδέες;

Γι’ αυτό μερικοί γονείς επιτρέπουν στα παιδιά τους να εκπληρώνουν όλους τους διορισμούς τής κατ’ οίκον εργασίας που παίρνουν από το σχολείο, ενώ ταυτόχρονα επιβλέπουν οι ίδιοι από κοντά αυτά που διδάσκονται. Εξετάζουν τα σχολικά βιβλία που έχουν δοθεί στα παιδιά τους. Συζητούν καθημερινά αυτά που διδάχτηκαν τα παιδιά στο σχολείο. Η τακτική μελέτη της Βίβλου και η ειλικρινής και ανοιχτή επικοινωνία τούς βοηθάει να κρατούν τη σκέψη του παιδιού στο σωστό δρόμο.—Δευτερονόμιον 6:6-9.

Βέβαια, μπορεί κατά καιρούς να υπάρχει μια αληθινή ανάγκη για να πλησιαστούν οι σχολικές αρχές, ιδιαίτερα όταν η ύλη που διδάσκεται έχει την απόλυτη αντίρρησή μας. Θυμηθείτε, ωστόσο, ότι οι δάσκαλοι των παιδιών δεν είναι εχθροί σας. Οι δάσκαλοι γενικά είναι ευσυνείδητοι και έχουν ακριβώς το ίδιο ενδιαφέρον, όπως και εσείς, σχετικά με τις ικανότητες του παιδιού σας στο σχολείο. Έτσι κατά περιόδους να επισκέπτεστε το σχολείο και να γνωρίζεστε με τους δασκάλους στο βαθμό που το επιτρέπει ο χρόνος και οι περιστάσεις σας.

Η ικανότητα να διαβάζει κανείς είναι βασική για τη μάθηση. Χωρίς αυτήν, η μάθηση είναι δύσκολη. Αν ξέρεις ανάγνωση, δεν υπάρχει σχεδόν τίποτα που να μην μπορείς να το μάθεις. Τα παιδιά που αρχίζουν να απολαμβάνουν την ανάγνωση βρίσκονται πραγματικά σε πλεονεκτική θέση.

[Υποσημειώσεις]

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 13]

Αν θέλετε να διαβάζουν καλά βιβλία πρέπει να βλέπουν εσάς να διαβάζετε καλά βιβλία