Ο Τιμόθεος και το Έργο του στην Αρχαία Ελλάδα
Το όνομά του σημαίνει ‘ένας που τιμά τον Θεό’. Ήταν γιος μιας Ιουδαίας, της Ευνίκης, και ενός Έλληνα (του οποίου το όνομα δεν αναφέρεται στις Γραφές). Όταν ήταν πολύ μικρός, ο Τιμόθεος διδάχτηκε τα «ιερά γράμματα» από τη μητέρα του και πιθανώς και από τη γιαγιά του, τη Λωίδα. (Πράξεις 16:1· 2 Τιμόθεον 1:5· 3:15) Δεν ξέρουμε ακριβώς πότε ακριβώς ασπάστηκε ο Τιμόθεος τη Χριστιανοσύνη. Εντούτοις, ίσως προς τα τέλη του 49 μ.Χ. ή στις αρχές του 50 μ.Χ., όταν ο απόστολος Παύλος έφτασε στα Λύστρα (προφανώς στο σπίτι του Τιμόθεου), στη διάρκεια του δεύτερου ιεραποστολικού του ταξιδιού, ο μαθητής Τιμόθεος (ίσως στο τέλος της εφηβείας του ή λίγο μετά τα είκοσί του), ‘είχε καλή μαρτυρία από τους αδελφούς των Λύστρων και του Ικονίου’.—Πράξεις 16:2.
Πιθανόν να ήταν εκείνο τον καιρό που, ως αποτέλεσμα της ενέργειας του πνεύματος του Θεού, ειπώθηκαν ορισμένες προφητείες ή προβλέψεις σχετικά με τον Τιμόθεο. Αφού πρώτα το άγιο πνεύμα κατέδειξε μ’ αυτόν τον τρόπο το μέλλον του Τιμόθεου, οι πρεσβύτεροι της εκκλησίας, μαζί με τον απόστολο Παύλο, επέθεσαν τα χέρια τους στον Τιμόθεο, κι έτσι τον ξεχώρισαν για μια ειδική υπηρεσία σε σχέση με τη Χριστιανική εκκλησία. (1 Τιμόθεον 1:18· 4:14· 2 Τιμόθεον 1:6· παράβαλε Πράξεις 13:3.) Ο Παύλος διάλεξε τον Τιμόθεο ως περιοδεύοντα σύντροφο και, για να αποφύγει να δώσει στους Ιουδαίους αφορμή για πρόσκομμα, του έκανε περιτομή.—Πράξεις 16:3.
Ταξίδια με τον Παύλο.
Ο Τιμόθεος συμμετείχε με τον Παύλο σε Χριστιανικές δραστηριότητες, στους Φιλίππους, στη Θεσσαλονίκη και στη Βέροια. (Πράξεις 16:11–17:10) Όταν η εναντίωση που ξεσήκωσαν οι φανατικοί Ιουδαίοι ανάγκασε τον Παύλο να φύγει από τη Βέροια, ο απόστολος άφησε πίσω τον Σίλα και τον Τιμόθεο, προκειμένου να φροντίζουν για το νέο όμιλο των πιστών που δημιουργήθηκε εκεί. (Πράξεις 17:13-15) Μετά από αυτό, φαίνεται ότι ο Παύλος έστειλε μήνυμα στη Βέροια και συμβούλεψε τον Τιμόθεο να επισκεφτεί τους αδελφούς στη Θεσσαλονίκη για να τους ενθαρρύνει να παραμείνουν πιστοί παρά τις θλίψεις τους. (1 Θεσσαλονικείς 3:1-3) Προφανώς, όταν ο Τιμόθεος ενώθηκε και πάλι με τον Παύλο στην Κόρινθο, του έφερε καλά νέα για την πιστότητα και την αγάπη των Χριστιανών της Θεσσαλονίκης. (Πράξεις 18:5· 1 Θεσσαλονικείς 3:6) Στην επιστολή που έστειλε τότε ο Παύλος προς τους Θεσσαλονικείς, περιέλαβε στο χαιρετισμό τα ονόματα του Σιλουανού (Σίλα) και του Τιμόθεου, όπως έκανε και στη δεύτερη επιστολή του προς αυτούς.—1 Θεσσαλονικείς 1:1· 2 Θεσσαλονικείς 1:1.
Στη διάρκεια του τρίτου ιεραποστολικού ταξιδιού του Παύλου (περίπου 52-56 μ.Χ.), ο Τιμόθεος ταξίδεψε και πάλι μαζί με τον απόστολο. (Παράβαλε Πράξεις 20:4.) Ενώ βρισκόταν στην Έφεσο (1 Κορινθίους 16:8), ο Παύλος έγραψε τα εξής στην πρώτη του επιστολή προς Κορινθίους: «Σας έπεμψα τον Τιμόθεον, όστις είναι τέκνον μου αγαπητόν και πιστόν εν Κυρίω, όστις θέλει σας ενθυμίσει τας οδούς μου τας εν Χριστώ, καθώς διδάσκω πανταχού εν πάση εκκλησία». (1 Κορινθίους 4:17) Ωστόσο, προς το τέλος αυτής της επιστολής, ο Παύλος υπονοεί ότι ο Τιμόθεος μπορεί να μην πήγαινε στην Κόρινθο. Αναφέρει: ‘Αν έρθει ο Τιμόθεος, προσέξτε να τον ενθαρρύνετε να σας πλησιάσει άφοβα· γιατί κι αυτός εργάζεται για το έργο του Ιεχωβά όπως κι εγώ’. (1 Κορινθίους 16:10, ΝΔΜ) Αν πράγματι επισκέφτηκε ο Τιμόθεος την Κόρινθο, αυτό πρέπει να έγινε προτού φύγει αυτός και ο Έραστος από την Έφεσο για να πάνε στη Μακεδονία, επειδή ο Τιμόθεος και ο Παύλος βρίσκονταν μαζί στη Μακεδονία όταν γράφτηκε η δεύτερη επιστολή προς Κορινθίους (η οποία βασιζόταν στην αναφορά του Τίτου, όχι του Τιμόθεου). (Πράξεις 19:22· 2 Κορινθίους 1:1· 2:13· 7:5-7) Ίσως να μην πραγματοποιήθηκε η επίσκεψη που αναμενόταν να κάνει ο Τιμόθεος. Αυτό υπονοείται από το γεγονός ότι ο Παύλος, στη δεύτερη επιστολή του προς Κορινθίους, δεν αναφέρει καθόλου ότι ήταν εκεί ο Τιμόθεος, εκτός από την περίπτωση που ήταν και ο ίδιος μαζί του. (2 Κορινθίους 1:19) Αργότερα, τον καιρό που ο Παύλος έγραψε προς τους Ρωμαίους, προφανώς από την Κόρινθο (από το σπίτι του Γάιου), ο Τιμόθεος ήταν μαζί του.—Παράβαλε Ρωμαίους 16:21, 23· 1 Κορινθίους 1:14.
Το όνομα του Τιμόθεου περιλαμβάνεται στο χαιρετισμό που περιέχουν οι επιστολές που έγραψε ο Παύλος προς τους Φιλιππησίους (1:1), προς τους Κολοσσαείς (1:1) και προς τον Φιλήμονα (εδ. 1), στη διάρκεια της πρώτης φυλάκισης του αποστόλου στη Ρώμη. Φαίνεται ότι ο Τιμόθεος υπέμεινε κι ο ίδιος φυλάκιση στη Ρώμη για μερικό χρόνο, στο διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ της συγγραφής της προς Φιλιππησίους και της προς Εβραίους επιστολής.—Φιλιππησίους 2:19· Εβραίους 13:23.