Η Νέα Ουαλλική Βίβλος—Βελτίωση;

Από τον ανταποκριτή του Ξύπνα! στη Βρετανία

«Σκοπός της Νέας Ουαλλικής Βίβλου [Y Beibl Cymraeg Newydd] είναι, όχι να υποσκελίσει τη Βίβλο του Γουίλιαμ Μόργκαν [που φαίνεται παραπάνω] [Εικονογράφηση—(Βιβλικό κείμενο στην ουαλική)], αλλά να βρει τη θέση της πλάι στην κλασική προκάτοχό της», λέει η Βιβλική Εταιρία. Ποιος ήταν ο Γουίλιαμ Μόργκαν, και τι μπορούμε να πούμε για την ουαλλική γλώσσα και γι’ αυτές τις μεταφράσεις της Αγίας Γραφής;

Η ΟΥΑΛΛΙΑ—μια θαυμάσια ορεινή περιοχή που έχει έκταση περίπου 21.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα και εξέχει στα δυτικά των αγγλικών συνόρων—έχει δύο επίσημες γλώσσες, την ουαλλική και την αγγλική. Η ουαλλική, παλιότερη από την αγγλική, είναι μια αρχαία γλώσσα που προήλθε από το κελτικό παρακλάδι της ινδοευρωπαϊκής οικογένειας γλωσσών. Σήμερα, ο πληθυσμός της Ουαλλίας είναι λίγο μικρότερος από τρία εκατομμύρια, αλλά μόνο ο ένας στους τέσσερις μιλάει την ουαλλική. Ωστόσο, η Αγία Γραφή εκδόθηκε στην Ουαλλική μόλις το 16ο αιώνα.

Το Βιβλίο που Έσωσε μια Γλώσσα

Η ουαλλική μετάφραση των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών ολοκληρώθηκε το 1567. Βασικά, αποτέλεσε έργο δύο λογίων, του Γουίλιαμ Σέιλσμπουρι και του Ρίτσαρντ Ντέιβις, ενώ τη μετάφραση της Αποκάλυψης την έκανε ο Τόμας Χιούετ. Ο Γουίλιαμ Μόργκαν, που ήταν λόγιος της εβραϊκής, της ελληνικής και της λατινικής γλώσσας, αναθεώρησε αργότερα τις μεταφράσεις τους και πρόσθεσε τη δική του μετάφραση των Εβραϊκών Γραφών. Ολόκληρη η Αγία Γραφή τυπώθηκε τελικά το 1588 και, μέσω αυτής, πραγματοποιήθηκε ο στόχος ‘να μπορεί κάθε Ουαλλός να αντλεί την αλήθεια των Γραφών από την πηγή, στη δική του γλώσσα’.—Ουαλλία—Ιστορία (Wales—A History), του Γουίνφορντ Βον-Τόμας.

Μετά την έκδοση της αγγλικής Μετάφρασης Βασιλέως Ιακώβου, το 1611, έγιναν αναθεωρήσεις από το διάδοχο του Μόργκαν, τον Ρίτσαρντ Πάρι, του οποίου η μετάφραση χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα. Αλλά όπως το θέτει το σύγγραμμα Η Αγία Γραφή στην Ουαλλία (The Bible in Wales): «Η Βίβλος του Πάρι στέρησε από τον ουαλλικό λαό μερικά από τα πλεονεκτήματα της λογιότητας του Μόργκαν».

Η μετάφραση του Γουίλιαμ Μόργκαν αποτέλεσε αξιοσημείωτο επίτευγμα. Αυτός αποδείχτηκε επίσης αριστοτέχνης στην πεζογραφία. Ωστόσο, δεν είχε κανένα πρότυπο να ακολουθήσει, δεδομένου ότι μέχρι τότε δεν είχε γραφτεί σχεδόν τίποτα άλλο στην ουαλλική εκτός από ποίηση. Το θερμό, μεγαλόπρεπο ύφος του και η απαλότητα της έκφρασης έθεσαν ένα πρότυπο, τόσο στην πεζογραφία όσο και στον προφορικό λόγο, για τον ουαλλικό λαό—πρότυπο που έχει αντέξει 400 χρόνια. Αλλά πέτυχε περισσότερα απ’ αυτό. «Αν υπήρξε ποτέ ένα βιβλίο που έσωσε μια γλώσσα», λέει ο Ουαλλός ιστορικός Γουίνφορντ Βον-Τόμας, «αυτό το βιβλίο είναι η Αγία Γραφή στην ουαλλική».

Κάτι Ζωτικό δεν Σώθηκε

Για τον εορτασμό της τετρακοσιοστής επετείου της Ουαλλικής Βίβλου, εμφανίστηκε μια νέα μετάφραση το 1988, που αποτέλεσε το αποκορύφωμα 25ετούς εργασίας. Ποια είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά της, και πώς συγκρίνεται με τη Βίβλο του Γουίλιαμ Μόργκαν;

Η ουαλλική, όπως και κάθε άλλη γλώσσα, έχει αλλάξει κι έχει ωριμάσει στη διάρκεια των αιώνων. Αναμένεται, λοιπόν, ότι Η Νέα Ουαλλική Βίβλος θα πρέπει να είναι γραμμένη στην «καθομιλούμενη ουαλλική, που είναι κατανοητή στους αναγνώστες τώρα, στα τέλη του 20ού αιώνα». Η ελπίδα ότι «αυτή η νέα σύγχρονη μετάφραση θα προσφέρει μια καινούρια κατανόηση του Λόγου του Θεού και θα κάνει το λαό της Ουαλλίας να συνειδητοποιήσει εκ νέου το άγγελμά της» είναι θαυμάσια. Όμως, τι θα πούμε για τον ισχυρισμό ότι «κύριος στόχος των μεταφραστών υπήρξε η όσο το δυνατόν ακριβέστερη και πιστότερη μετάδοση της σημασίας των αρχικών κειμένων»; Πόσο βάσιμος είναι αυτός ο ισχυρισμός;

Στις Εβραϊκές Γραφές, το όνομα του Θεού εμφανίζεται με τη μορφή του Τετραγράμματου, יהוה, το οποίο στην ουαλλική μεταφράζεται Jehofa ή Jehofah. Όταν η επιτροπή μετάφρασης ρωτήθηκε ποια τακτική θα ακολουθούνταν σ’ ό,τι αφορά τη μετάφραση αυτού του Τετραγράμματου στη Νέα Ουαλλική Βίβλο, αυτή απάντησε: «Το Ιεχωβά είναι τεχνητό όνομα! . . . Αυτό [το Ιεχωβά] μπορεί να ακούγεται μεγαλόπρεπο, αλλά δεν αντιστοιχεί με τίποτα στην αρχική γλώσσα της Αγίας Γραφής . . . Η λέξη αυτή [το Τετραγράμματο] μπορεί να αναφέρεται στην Αγία Γραφή πάνω από εφτά χιλιάδες φορές, αλλά οι Ιουδαίοι έλεγαν κάθε φορά (το) ΚΥΡΙΟΣ». Συνεπώς, καθοδηγούμενοι προφανώς από την ιουδαϊκή παράδοση, αυτοί προτίμησαν να μη μεταφράσουν το προσωπικό όνομα του Θεού, αλλά να το αντικαταστήσουν με το ARGLWYDD (ΚΥΡΙΟΣ). Μολονότι οι μεταφραστές κάνουν εξαίρεση και χρησιμοποιούν το Jehofah στην «Εισαγωγή στην Παλαιά Διαθήκη» της μετάφρασής τους, παραδέχονται ότι υπάρχει ένας άλλος «παραδοσιακός τρόπος μετάφρασης του θεϊκού ονόματος . . . δηλαδή Γιαχβέ». Γιατί, λοιπόν, δεν χρησιμοποίησαν τουλάχιστον αυτόν τον τύπο;

Η Νέα Αγγλική Βίβλος (The New English Bible), σε μια υποσημείωση στο εδάφιο Έξοδος 3:15, δηλώνει: «Τα εβραϊκά σύμφωνα ΓΧΒΧ προφανώς προφέρονταν Γιαχβέ, αλλά διαβάζονται κατά παράδοση Ιεχωβά». Στη σύγχρονη Νέα Βίβλο της Ιερουσαλήμ (New Jerusalem Bible), το Τετραγράμματο μεταφράζεται «Γιαχβέ», επειδή στον Πρόλογο του Εκδότη εκφράζεται η εξής παραδοχή: «Σίγουρα, η έκφραση ‘Ο Κύριος είναι ο Θεός’ αποτελεί ταυτολογία, ενώ δεν συμβαίνει το ίδιο με την έκφραση ‘Ο Γιαχβέ είναι ο Θεός’». Εντούτοις, Η Νέα Ουαλλική Βίβλος ακολουθεί αυτήν ακριβώς την τακτική όταν μεταφράζει, για παράδειγμα, το 3ο εδάφιο του 100ού Ψαλμού ως εξής: «Gwybyddwch mai’r ARGLWYDD sydd Dduw [«Γνωρίσατε ότι ο ΚΥΡΙΟΣ είναι ο Θεός»]».

Μολονότι η επιτροπή μετάφρασης της Νέας Ουαλλικής Βίβλου δήλωσε την τακτική της, ότι δηλαδή «το Θεϊκό Όνομα στην Παλαιά Διαθήκη . . . θα εμφανίζεται ως ΚΥΡΙΟΣ», είναι παράξενο το γεγονός ότι δεν ακολούθησε με συνέπεια αυτή την τακτική. Στο εδάφιο Έξοδος 17:15, το κείμενό της λέει «Jehofa-Nissi» («Ο Ιεχωβά Είναι ο Σηματοδότης [Στύλος] μου») και στο εδάφιο Barnwyr (Κριταί) 6:24 λέει «Jehofa-shalom» («Ο Ιεχωβά Είναι Ειρήνη»). Ωστόσο, για παρόμοιες εκφράσεις που χρησιμοποιούν το θεϊκό όνομα, όπως η έκφραση ‘Ιεχωβά-ιρέ’ («Ο Ιεχωβά θα Φροντίσει· ο Ιεχωβά θα Προμηθεύσει») στο εδάφιο Γένεσις 22:14, εμφανίζεται η λέξη «ARGLWYDD» (ΚΥΡΙΟΣ), χωρίς καμιά εξήγηση.

Σε αντίθεση μ’ αυτές τις ασυνέπειες της Νέας Ουαλλικής Βίβλου, ο λόγιος της εβραϊκής γλώσσας, Γουίλιαμ Μόργκαν, κατανόησε ότι το Τετραγράμματο υποδηλώνει μια προσωπικότητα. Αυτός χρησιμοποίησε το όνομα Jehofa, για παράδειγμα, στα εδάφια Έξοδος 6:2, 3 και Ψαλμός 83:18. Είναι ενδιαφέρον επίσης ότι χρησιμοποίησε το συγκεκομμένο τύπο του θεϊκού ονόματος, Γιαχ, στη μετάφραση «Χαλελού-Γιαχ» («Αινείτε τον Γιαχ, εσείς άνθρωποι»), στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές στα εδάφια Gweledigaeth Ioan (Αποκάλυψις) 19:1, 3, 4 και 6.

Οι Ουαλλοί Αινούν τον Ιεχωβά

Όταν πέθανε ο Γουίλιαμ Μόργκαν, το 1604, δεν είχε εξοφλήσει ακόμη τα χρήματα που χρωστούσε για την εκτύπωση της νέας του μετάφρασης της Αγίας Γραφής, αλλά ο στόχος του είχε επιτευχθεί. Ως επί το πλείστον χάρη στην επιδεξιότητά του και στους στοργικούς του κόπους, η Αγία Γραφή έγινε μια πλούσια κληρονομιά για τους θρησκευόμενους Ουαλλούς.

Σήμερα, τα καλά νέα της Βασιλείας του Ιεχωβά Θεού διακηρύττονται στην Ουαλλία από 6.500 περίπου Μάρτυρες του Ιεχωβά, που απαρτίζουν 80 εκκλησίες εκεί. Για τα άτομα που δυσκολεύονται με την αγγλική γλώσσα, μερικά βοηθήματα μελέτης που έχει εκδώσει η Εταιρία Σκοπιά είναι διαθέσιμα και στην ουαλλική. Έτσι, με τη βοήθεια οποιασδήποτε διαθέσιμης μετάφρασης της Αγίας Γραφής, αναγγέλλεται και αναγνωρίζεται το όνομα και ο σκοπός του Ιεχωβά σ’ ολόκληρο το Πριγκιπάτο της Ουαλλίας, μέσω των όσιων Μαρτύρων Του.—Ησαΐας 43:10-12, ΜΝΚ.