Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Γιατί Χάνω τους Φίλους Μου;

«Η φίλη μου και εγώ είχαμε πολλά κοινά ενδιαφέροντα και δραστηριότητες· μας άρεσε να κάνουμε παρέα. Αλλά ξαφνικά η φιλία μας άρχισε να κρυώνει όλο και περισσότερο. Αυτό με έκανε να νιώσω πολύ καταθλιμμένη».—Μαρία.

ΤΕΛΙΚΑ βρήκες ένα φίλο, κάποιον που σε καταλαβαίνει και δεν σε επικρίνει. Κατόπιν, εντελώς ξαφνικά, η φιλία σας αρχίζει να χαλάει. Προσπαθείς να τη σώσεις, αλλά μάταια.

Ένας πιστός φίλος είναι ανεκτίμητος. (Παροιμίαι 18:24) Το να χάσεις ένα φίλο μπορεί να είναι οδυνηρή εμπειρία. Η Αγία Γραφή μάς λέει ότι, όταν οι φίλοι του Ιώβ τον εγκατέλειψαν, εκείνος είπε με θλίψη: ‘Οι στενοί μου γνώριμοι έπαψαν να υπάρχουν, και οι γνωστοί μου με ξέχασαν’. (Ιώβ 19:14, ΜΝΚ) Μπορεί να νιώθεις και εσύ παρόμοια στενοχώρια αν πρόσφατα διαλύθηκε κάποια φιλία σου. Όπως λέει και ο νεαρός Πάτρικ, «νιώθεις σαν να πέθανε κάποιος που αγαπούσες». Αλλά τι θα πούμε αν όλες ουσιαστικά οι φιλίες σου καταστρέφονται;

Εύθραυστες Φιλίες

Το βιβλίο Εφηβεία (Adolescence) του Ίστγουντ Άτγουοτερ παρατηρεί ότι οι εφηβικές φιλίες «συχνά παρουσιάζουν διακυμάνσεις, και χαρακτηρίζονται από απότομες, δραματικές αλλαγές και αισθήματα πικρίας όταν χωρίζουν οι φίλοι». Τι κάνει τις εφηβικές φιλίες τόσο εύθραυστες; Ένας λόγος είναι ότι τα αισθήματα, οι απόψεις, οι στόχοι και τα ενδιαφέροντά σου αρχίζουν να αλλάζουν καθώς μεγαλώνεις. (Παράβαλε 1 Κορινθίους 13:11.) Μπορεί να διαπιστώσεις ότι ίσως υπερέχεις—ή μειονεκτείς—από τους συνομηλίκους σου σε μερικούς τομείς.

Γι’ αυτό όταν οι φίλοι μεγαλώνουν, μερικές φορές χωρίζουν—όχι επειδή έχουν μαλώσει, αλλά επειδή αναπτύσσουν διαφορετικούς στόχους, ενδιαφέροντα και αξίες. Ίσως, μάλιστα, είναι καλύτερο να τελειώνει μια σχέση. Καθώς μεγαλώνεις και αρχίζεις να παίρνεις τα πνευματικά πράγματα περισσότερο στα σοβαρά, ίσως συνειδητοποιείς ότι μερικοί από τους πρώην φίλους σου δεν αποτελούσαν ωφέλιμη επιρροή. (1 Κορινθίους 15:33) Νοιάζεσαι για αυτούς, αλλά δεν απολαμβάνεις τη συντροφιά τους όπως κάποτε.

Πράγματα που Δηλητηριάζουν τις Φιλίες

Τι θα πούμε, όμως, αν χάνεις συνέχεια φίλους—σχέσεις που θα ήθελες να κρατήσεις; Ειλικρινά, αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι πρέπει να ξεπεράσεις μερικά ελαττώματα της προσωπικότητάς σου. Η ζήλια, για παράδειγμα, δηλητηριάζει τις φιλίες. Φαντάσου ότι έχεις κάποιο φίλο, ο οποίος είναι πιο πλούσιος, πιο χαρισματικός, πιο ελκυστικός ή πιο δημοφιλής από εσένα. Μήπως δυσανασχετείς για την επιπλέον προσοχή που ίσως δίνεται σε αυτό το άτομο; ‘Η ζήλια είναι σάπισμα για τα οστά’. (Παροιμίαι 14:30, ΜΝΚ) «Ζήλευα πολύ επειδή ο φίλος μου ήταν δημοφιλής και επειδή είχε όλα εκείνα τα πράγματα που εγώ δεν είχα», παραδέχεται ο νεαρός Κίνον, «και αυτό επηρέασε τη φιλία μας».

Το να αισθάνεσαι ότι ο άλλος σου ανήκει μπορεί να είναι ένα ακόμα καταστροφικό χαρακτηριστικό. Τι θα κάνεις αν μάθεις ότι ένας φίλος σου περνάει ολοένα και περισσότερο χρόνο με άλλους και ολοένα λιγότερο χρόνο μαζί σου; Μια νεαρή παραδέχτηκε: «Ζήλευα ακόμα και όταν οι άλλοι απλώς μιλούσαν σε μερικούς φίλους μου». Μπορεί να θεωρείς τη συναναστροφή του φίλου σου με τους άλλους πράξη προδοσίας.

Η τελειομανία επίσης μπορεί να προκαλέσει το θάνατο μιας φιλίας. Μαθαίνεις, για παράδειγμα, ότι κάποιος φίλος μίλησε για εσένα πίσω από την πλάτη σου, ίσως μάλιστα αποκαλύπτοντας ορισμένα εμπιστευτικά ζητήματα. (Παροιμίαι 20:19) «Δεν μπορώ να τον εμπιστευτώ ξανά!» φωνάζεις θυμωμένα.

Φιλία—Να Παίρνεις ή να Δίνεις;

Αν η ζήλια, καθώς επίσης το αίσθημα ότι ο άλλος σου ανήκει ή η τελειομανία δημιουργούν ένταση στις φιλίες σου, αναρωτήσου: ‘Τι θέλω από μια φιλία;’ Μήπως φαντάζεσαι ότι η φιλία περιλαμβάνει το να έχεις κάποιον «σήκω κάτσε», κάποιο είδος υπηρέτη για να κάνει ό,τι του λες; Μήπως επιζητείς φίλους για να αποκτήσεις γόητρο, φήμη ή κέρδος; Μήπως περιμένεις αποκλειστική αφοσίωση από κάποιο φίλο, αφήνοντας ελάχιστα περιθώρια για να μπουν και άλλοι στη σχέση; Τότε χρειάζεται να αναπροσαρμόσεις την άποψή σου για τη φιλία.

Από τις Γραφικές διδασκαλίες μαθαίνουμε ότι οι καλές σχέσεις με τους άλλους προέρχονται, όχι από το να παίρνεις, αλλά από το να δίνεις! Στο εδάφιο Ματθαίος 7:12, ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός είπε: «Όλα όσα θέλετε, λοιπόν, να κάνουν σε εσάς οι άνθρωποι, πρέπει και εσείς, παρόμοια, να κάνετε σε αυτούς». Είναι εντελώς φυσιολογικό να αναμένεις ορισμένα πράγματα από τους φίλους σου. Το βιβλίο Η Κατανόηση των Σχέσεων (Understanding Relationships) αναγνωρίζει: «Συνήθως αναμένουμε από κάποιο φίλο να είναι έντιμος και ειλικρινής, να εκδηλώνει στοργή, να μας λέει τα μυστικά του και τα προβλήματά του, να μας βοηθάει όταν το χρειαζόμαστε, να μας εμπιστεύεται και, επίσης, . . . να είναι πρόθυμος να ξεπερνάει τις διαφωνίες». Ωστόσο, το ζήτημα δεν τελειώνει εδώ. Το βιβλίο προσθέτει: «Αυτά είναι πράγματα που οι άνθρωποι αναμένουν να κάνει ένας φίλος για αυτούς και είναι και εκείνοι έτοιμοι να κάνουν για το φίλο τους σε ανταπόδοση».—Τα πλάγια γράμματα δικά μας.

Πρόσεξε πώς φερόταν ο ίδιος ο Ιησούς σε εκείνους που τον περιέβαλλαν. Είπε στους μαθητές του: «Δεν σας αποκαλώ πια δούλους, επειδή ο δούλος δεν γνωρίζει τι κάνει ο κύριός του. Αλλά σας έχω αποκαλέσει φίλους». Ωστόσο, βασιζόταν η φιλία του Ιησού με τους μαθητές του στα όσα μπορούσαν να κάνουν εκείνοι για αυτόν; Απεναντίας. Εκείνος είπε: «Κανείς δεν έχει αγάπη μεγαλύτερη από αυτήν, από το να παραδώσει κάποιος την ψυχή του για χάρη των φίλων του». (Ιωάννης 15:13, 15) Ναι, η πραγματική βάση για μια φιλία είναι η αυτοθυσιαστική αγάπη! Όταν η αγάπη είναι το θεμέλιο, η σχέση μπορεί να ξεπεράσει τις δυσκολίες και τα προβλήματα.

Όταν Εγείρονται Προβλήματα

Φαντάσου, για παράδειγμα, ότι ο φίλος σου είναι προικισμένος με περισσότερα χρήματα, γνώσεις ή ταλέντα από εσένα. Η ανιδιοτελής αγάπη σε βοηθάει να χαίρεσαι με το φίλο σου. Στο κάτω κάτω, «η αγάπη δεν ζηλεύει», λέει η Αγία Γραφή.—1 Κορινθίους 13:4.

Ή ας υποθέσουμε ότι ο φίλος σου λέει ή κάνει κάτι που πληγώνει τα αισθήματά σου. Μήπως αυτό σημαίνει ότι η φιλία σας είναι καταδικασμένη; Όχι απαραίτητα. Ο απόστολος Παύλος απογοητεύτηκε πολύ όταν τον εγκατέλειψε ο φίλος του, ο Μάρκος, σε κάποιο ιεραποστολικό ταξίδι. Ήταν τόσο απογοητευμένος, ώστε αρνήθηκε να αφήσει τον Μάρκο να τον συνοδεύσει στο επόμενο ταξίδι του! Ο Παύλος μάλιστα αντάλλαξε μερικά σκληρά λόγια με τον ξάδελφο του Μάρκου, τον Βαρνάβα, για εκείνο το ζήτημα. Χρόνια αργότερα, όμως, ο Παύλος μίλησε με αγάπη για τον Μάρκο και, μάλιστα, τον προσκάλεσε στη Ρώμη για να τον διακονεί. Προφανώς είχαν ξεπεράσει τις διαφορές τους.—Πράξεις 15:37-39· 2 Τιμόθεο 4:11.

Γιατί να μην προσπαθήσεις να κάνεις και εσύ το ίδιο όταν εγείρονται προβλήματα στις φιλίες σου; Μην αφήνεις την κατάσταση να υποβόσκει. (Εφεσίους 4:26) Προτού καταλήξεις σε βιαστικά συμπεράσματα ή σε οργισμένες κατηγορίες, άκου και την άποψη του φίλου σου. (Παροιμίαι 18:13· 25:8, 9) Ίσως έχει γίνει κάποια παρεξήγηση. Αλλά τι θα κάνεις αν ο φίλος σου είναι πράγματι ένοχος ή έχει δείξει κακή κρίση; Να θυμάσαι ότι ο φίλος σου είναι και αυτός άνθρωπος. (Ψαλμός 51:5· 1 Ιωάννη 1:10) Και όλοι μας είμαστε ένοχοι για λόγια και πράξεις, για τα οποία αργότερα μετανιώνουμε.—Παράβαλε Εκκλησιαστής 7:21, 22.

Εντούτοις, μπορείς να εκφράσεις ανοιχτά το πόσο σε πλήγωσαν οι πράξεις του φίλου σου. Αυτό ίσως υποκινήσει το φίλο σου να σου ζητήσει ειλικρινά συγνώμη. Εφόσον η αγάπη «δεν κρατάει λογαριασμό για το κακό», πιθανώς μπορείς να ξεχάσεις το γεγονός. (1 Κορινθίους 13:5) Αναπολώντας μια φιλία που διαλύθηκε, ο νεαρός Κίνον αφηγείται: «Αν μπορούσα να γυρίσω πίσω, δεν θα περίμενα τελειότητα από τη φιλία μας. Θα άκουγα περισσότερο και θα τον υποστήριζα, και δεν θα μεγαλοποιούσα τα ελαττώματά του. Τώρα καταλαβαίνω ότι αυτό που κάνει μια φιλία επιτυχημένη είναι το να ξεπερνάει κάποιος τις δοκιμασίες και τις δυσκολίες».

Αλλά τι θα γίνει αν ο φίλος σου δεν περνάει μαζί σου τόσο χρόνο όσο προηγουμένως ή όσο χρόνο θα ήθελες; Μήπως αισθάνεσαι ότι σου ανήκει ο χρόνος και η προσοχή του φίλου σου; Αυτό μπορεί να πνίξει μια σχέση. Οι άνθρωποι που έχουν υγιείς σχέσεις δίνουν ο ένας στον άλλον κάποια ελευθερία. (Παράβαλε Παροιμίαι 25:17.) Αφήνουν άφθονο περιθώριο ώστε να υπάρχουν σχέσεις και με άλλους ανθρώπους! Στο κάτω κάτω, η Αγία Γραφή ενθαρρύνει τους Χριστιανούς να ‘πλατυνθούν’ στις φιλίες τους. (2 Κορινθίους 6:13) Συνεπώς, όταν κάποιος φίλος σου το κάνει αυτό, δεν υπάρχει λόγος να νομίζεις ότι δεν σου είναι πιστός.

Έτσι και αλλιώς, δεν είναι καλό να εξαρτάσαι υπερβολικά από ένα και μόνο άτομο. (Ψαλμός 146:3) Είναι σοφό να καλλιεργείς φιλίες με μερικά άτομα που δεν είναι συνομήλικοί σου, όπως με τους γονείς σου, με τους πρεσβυτέρους και με άλλους στοργικούς, υπεύθυνους ενηλίκους. Η Άννα λέει με τρυφερότητα: «Η μητέρα μου είναι η καλύτερή μου φίλη. Μπορώ να της μιλήσω για τα πάντα».

Μπορείς να Απολαμβάνεις Διαρκείς Φιλίες!

Η Αγία Γραφή λέει στο εδάφιο 1 Πέτρου 3:8: «Τελικά, να έχετε όλοι σας το ίδιο φρόνημα, να δείχνετε κατανόηση για τους άλλους, να νιώθετε αδελφική στοργή, να είστε τρυφερά συμπονετικοί, ταπεινόφρονες». Ναι, αν δείχνεις καλοσύνη, συμπόνια, ηθική ακεραιότητα και ειλικρινές ενδιαφέρον για τους άλλους, πάντοτε θα ελκύεις φίλους! Είναι αλήθεια ότι οι διαρκείς φιλίες απαιτούν προσπάθεια και αποφασιστικότητα. Αλλά οι ανταμοιβές τις κάνουν να αξίζουν τον κόπο.

Είναι ενδιαφέρον αυτό που λέει η Αγία Γραφή για τον Δαβίδ και τον Ιωνάθαν. Αυτοί απολάμβαναν μια ξεχωριστή φιλία. (1 Σαμουήλ 18:1) Είχαν καταφέρει να ξεπεράσουν τη μικροπρεπή ζήλια και τα ελαττώματα της προσωπικότητας. Αυτό ήταν δυνατόν επειδή και ο Δαβίδ και ο Ιωνάθαν έθεταν πάνω από οτιδήποτε άλλο τη φιλία με τον Ιεχωβά Θεό και την οσιότητα προς Αυτόν. Αν κάνεις και εσύ το ίδιο, δεν θα δυσκολεύεσαι να διατηρείς φιλίες με θεοφοβούμενα άτομα!

[Εικόνες στη σελίδα 26]

Όταν οι φίλοι τους αποκτούν άλλους φίλους, μερικοί το θεωρούν προδοσία και διαλύουν τη φιλία