Ας Διακρατούμε Αγαθή Συνείδηση

Η ΛΕΞΗ συνείδηση είναι σύνθετη και προέρχεται από τις λέξεις συν (μαζί) και είδησις (γνώση), και ως εκ τούτου σημαίνει το να έχει κάποιος γνώση μαζί ή γνώση με τον εαυτό του. Συνείδηση είναι η ικανότητα του να εξετάζει κάποιος τον εαυτό του και να τον κρίνει, να δίνει μαρτυρία στον εαυτό του. Ο απόστολος Παύλος εξηγεί τη λειτουργία της συνείδησής του ως εξής: «Η συνείδησή μου δίνει μαρτυρία μαζί με εμένα σύμφωνα με άγιο πνεύμα».—Ρωμαίους 9:1.

Η συνείδηση είναι έμφυτη στον άνθρωπο, εφόσον ο Θεός φρόντισε να αποτελεί αυτή μέρος του ανθρώπου. Είναι μια εσωτερική αντίληψη ή αίσθηση περί ορθού και εσφαλμένου η οποία δικαιολογεί ή κατηγορεί κάποιον. Συνεπώς, η συνείδηση κρίνει. Μπορεί επίσης να εκπαιδευτεί από τις σκέψεις και τις πράξεις, τις πεποιθήσεις και τους κανόνες που εμφυτεύονται στη διάνοια του ατόμου μέσω μελέτης και πείρας. Με βάση αυτά τα πράγματα, κάνει μια σύγκριση με την πορεία ενέργειας που ακολουθεί, ή σκέφτεται να ακολουθήσει, το άτομο. Στη συνέχεια δίνει κάποια προειδοποίηση όταν οι κανόνες και η πορεία συγκρούονται, εκτός και αν η συνείδηση είναι καυτηριασμένη, έχοντας γίνει αναίσθητη από τις επανειλημμένες παραβιάσεις των προειδοποιήσεών της. Η συνείδηση μπορεί να αποτελεί ένα σύστημα ηθικής ασφάλειας, με την έννοια ότι φέρνει ευχαρίστηση και προξενεί πόνο για την καλή ή κακή διαγωγή ενός ατόμου.

Ο άνθρωπος είχε συνείδηση ευθύς εξαρχής. Ο Αδάμ και η Εύα το έδειξαν αυτό μόλις παραβίασαν το νόμο του Θεού και κρύφτηκαν. (Γένεση 3:7) Στα εδάφια Ρωμαίους 2:14, 15 διαβάζουμε: «Διότι όποτε οι εθνικοί, που δεν έχουν νόμο, κάνουν από τη φύση τους τα πράγματα του νόμου, αυτοί οι άνθρωποι, μολονότι δεν έχουν νόμο, είναι νόμος για τον εαυτό τους. Αυτοί οι ίδιοι καταδεικνύουν ότι η ουσία του νόμου είναι γραμμένη στις καρδιές τους, ενώ η συνείδησή τους δίνει μαρτυρία μαζί με αυτούς και, μεταξύ των δικών τους σκέψεων, κατηγορούνται ή και δικαιολογούνται». Επομένως, γίνεται φανερό ότι η συνείδηση δεν εξαλείφθηκε ακόμα και μεταξύ ατόμων που δεν είναι Χριστιανοί. Αυτό συμβαίνει επειδή όλοι οι άνθρωποι κατάγονται από τον Αδάμ και την Εύα, στους οποίους η συνείδηση ήταν έμφυτη. Πολλοί νόμοι των εθνών βρίσκονται σε αρμονία με τη συνείδηση του Χριστιανού, παρ’ όλο που αυτά τα έθνη και τους νομοθέτες μπορεί να μην τους έχει επηρεάσει καθόλου η Χριστιανοσύνη. Οι νόμοι έγιναν σύμφωνα με τις επιταγές της συνείδησής τους. Όλοι οι άνθρωποι έχουν τη λειτουργία της συνείδησης, και σε αυτήν κάνει έκκληση η πορεία ζωής και το κήρυγμα των Χριστιανών.—2 Κορινθίους 4:2.

Η συνείδηση πρέπει να διαφωτίζεται· διαφορετικά, μπορεί να παροδηγεί. Είναι επισφαλής οδηγός αν δεν έχει εκπαιδευτεί σε ό,τι αφορά σωστούς κανόνες, σύμφωνα με την αλήθεια. Η ανάπτυξή της μπορεί να επηρεάζεται με λάθος τρόπο από το περιβάλλον, τα έθιμα, τη λατρεία και τις συνήθειες του τόπου. Μπορεί να κρίνει ότι μερικά ζητήματα είναι ορθά ή εσφαλμένα βάση αυτών των λανθασμένων κανόνων ή αξιών. Ένα τέτοιο παράδειγμα υπάρχει στο εδάφιο Ιωάννης 16:2, όπου ο Ιησούς προείπε ότι οι άνθρωποι θα έφταναν στο σημείο να σκοτώνουν τους υπηρέτες του Θεού, σκεφτόμενοι πως προσφέρουν υπηρεσία σε Εκείνον. Ο Σαύλος (που αργότερα έγινε ο απόστολος Παύλος) στην πραγματικότητα ταξίδευε έχοντας δολοφονικές διαθέσεις εναντίον των μαθητών του Χριστού, πιστεύοντας ότι υπηρετούσε με ζήλο τον Θεό. (Πράξεις 9:1· Γαλάτες 1:13-16) Οι Ιουδαίοι παροδηγήθηκαν σοβαρά φτάνοντας στο σημείο να γίνουν θεομάχοι εξαιτίας έλλειψης εκτίμησης για το Λόγο του Θεού. (Ρωμαίους 10:2, 3· Ωσηέ 4:1-3· Πράξεις 5:39, 40) Μόνο μια συνείδηση κατάλληλα εκπαιδευμένη από το Λόγο του Θεού μπορεί να αξιολογεί ορθά τα ζητήματα της ζωής και να τα τακτοποιεί πλήρως. (2 Τιμόθεο 3:16· Εβραίους 4:12) Ο Χριστιανός πρέπει να έχει ένα σταθερό, σωστό κανόνα—τον κανόνα του Θεού.

Αγαθή Συνείδηση

Το άτομο πρέπει να πλησιάζει τον Ιεχωβά με καθαρισμένη συνείδηση. (Εβραίους 10:22) Ο Χριστιανός πρέπει να αγωνίζεται διαρκώς για να έχει έντιμη συνείδηση σε όλα. (Εβραίους 13:18) Όταν ο Παύλος δήλωσε, σύμφωνα με το εδάφιο Πράξεις 24:16: «Ασκούμαι συνεχώς ώστε να έχω τη συναίσθηση ότι δεν διαπράττω κανένα αδίκημα εναντίον του Θεού και των ανθρώπων», εννοούσε ότι συνεχώς χάραζε και διόρθωνε την πορεία της ζωής του σύμφωνα με το Λόγο του Θεού και με τις διδασκαλίες του Χριστού, επειδή γνώριζε ότι, σε τελική ανάλυση, ο Θεός, και όχι η δική του συνείδηση, θα ήταν ο ύστατος κριτής του. (1 Κορινθίους 4:4) Το να ακολουθούμε μια Γραφικά εκπαιδευμένη συνείδηση μπορεί να οδηγήσει σε διωγμό, αλλά ο Πέτρος δίνει την εξής παρηγορητική συμβουλή: «Διότι αν κάποιος, λόγω συνείδησης προς τον Θεό, αντέχει κάτω από οδυνηρά πράγματα και υποφέρει άδικα, αυτό είναι ευάρεστο». (1 Πέτρου 2:19) Ο Χριστιανός πρέπει “να διακρατεί αγαθή συνείδηση” όταν αντιμετωπίζει εναντίωση.—1 Πέτρου 3:16.

Ο Νόμος, με τις θυσίες ζώων που υπαγόρευε, δεν μπορούσε να τελειοποιήσει ένα άτομο αναφορικά με τη συνείδησή του τόσο ώστε να θεωρεί τον εαυτό του απαλλαγμένο από ενοχή· ωστόσο, μέσω της εφαρμογής του λύτρου του Χριστού σε εκείνους που έχουν πίστη, η συνείδηση του ατόμου μπορεί να καθαριστεί. (Εβραίους 9:9, 14) Ο Πέτρος δείχνει ότι εκείνοι που λαβαίνουν σωτηρία πρέπει να έχουν αυτή την αγαθή, καθαρή, δίκαιη συνείδηση.—1 Πέτρου 3:21.

Να Σκέφτεστε τη Συνείδηση των Άλλων

Με βάση το γεγονός ότι, προκειμένου να καταλήξει σε σωστές εκτιμήσεις, η συνείδηση πρέπει να είναι πλήρως και επακριβώς εκπαιδευμένη στο Λόγο του Θεού, μια μη εκπαιδευμένη συνείδηση μπορεί να είναι αδύναμη. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί εύκολα και άσοφα να καταπνιγεί, ή ότι το άτομο μπορεί να προσβάλλεται από τις ενέργειες ή τα λόγια άλλων, ακόμα και σε περιπτώσεις που μπορεί να μην περιλαμβάνεται αδικοπραγία. Ο Παύλος έδωσε τέτοια παραδείγματα σε σχέση με το φαγητό και το ποτό, καθώς και με το να κρίνει κάποιος ότι μερικές ημέρες είναι ανώτερες από άλλες. (Ρωμαίους 14:1-23· 1 Κορινθίους 8:1-13) Στο Χριστιανό που έχει γνώση, και του οποίου η συνείδηση είναι εκπαιδευμένη, δίνεται η εντολή να σκέφτεται και να λαβαίνει υπόψη του εκείνον που έχει αδύναμη συνείδηση, χωρίς να χρησιμοποιεί όλη την ελευθερία του ούτε να διεκδικεί επίμονα όλα τα προσωπικά του «δικαιώματα» ούτε να κάνει πάντοτε ό,τι τον ευαρεστεί. (Ρωμαίους 15:1) Όποιος τραυματίζει την αδύναμη συνείδηση ενός συγχριστιανού του “αμαρτάνει ενάντια στον Χριστό”. (1 Κορινθίους 8:12) Από την άλλη μεριά, ο Παύλος υποδηλώνει ότι, ενώ δεν θα ήθελε να κάνει κάτι που θα πρόσβαλλε έναν αδύναμο αδελφό, αναγκάζοντάς τον έτσι να κρίνει τον Παύλο, ο αδύναμος θα έπρεπε παρόμοια να σκέφτεται τον αδελφό του, προσπαθώντας να ωριμάσει με το να λαβαίνει περισσότερη γνώση και εκπαίδευση ώστε να μην προσβάλλεται εύκολα η συνείδησή του, κάνοντάς τον να έχει εσφαλμένη άποψη για τους άλλους.—1 Κορινθίους 10:29, 30· Ρωμαίους 14:10.

Κακή Συνείδηση

Η συνείδηση μπορεί να υποστεί τέτοια κακομεταχείριση ώστε να μην είναι πλέον καθαρή ή ευαίσθητη. Όταν συμβεί αυτό, δεν μπορεί να προειδοποιεί ή να δίνει ασφαλή κατεύθυνση. (Τίτο 1:15) Η διαγωγή του ανθρώπου ελέγχεται τότε από το φόβο της αποκάλυψης και της τιμωρίας και όχι από μια αγαθή συνείδηση. (Ρωμαίους 13:5) Η αναφορά του Παύλου σε μια συνείδηση που είναι καυτηριασμένη υπονοεί ότι αυτή θα έμοιαζε με καμένη σάρκα η οποία καλύπτεται με ουλώδη ιστό, χωρίς νευρικές απολήξεις και, ως εκ τούτου, δεν νιώθει τίποτα. (1 Τιμόθεο 4:2) Εκείνοι που έχουν τέτοια συνείδηση δεν μπορούν να διακρίνουν το ορθό και το εσφαλμένο. Δεν εκτιμούν την ελευθερία που τους δίνει ο Θεός και, στασιάζοντας, γίνονται δούλοι μιας κακής συνείδησης. Είναι εύκολο να μολύνει κάποιος τη συνείδησή του. Αλλά, ο στόχος του Χριστιανού πρέπει να είναι πάντοτε αυτός που αναφέρεται στο εδάφιο Πράξεις 23:1: «Αδελφοί, εγώ έχω συμπεριφερθεί ενώπιον του Θεού με τελείως καθαρή συνείδηση μέχρι αυτή την ημέρα».