Η Μεγάλη Βραζιλία Βλέπει την Επέκτασι

ΤΟ ΠΟΡΤΟ ΑΛΕΓΚΡΕ, κέντρον της εμπορικής δραστηριότητος των δύο νοτιοτάτων πολιτειών της Βραζιλίας, εδέχθη την πρώτη επίσκεψι προέδρου της Βιβλικής και Φυλλαδικής Εταιρίας Σκοπιά, όταν την 3ην Ιανουαρίου ο Ν. Ο. Νορρ και ένας διευθυντής της Εταιρίας, ο Μ. Γ. Χένσελ, έφθασαν εκεί. Το νότιο αυτό μέρος της χώρας μοιάζει πολύ με την Ουρουγουάη και την Αργεντινή, κι έχει τους ίδιους «καουμπόυς» ή γκώσος. Πολλοί απ’ αυτούς τους αγρότας εταξίδεψαν με τραίνο ή λεωφορείο 600 μίλια προς τη συνέλευσι που άρχισε στις 2 Ιανουαρίου. Οι Αδελφοί Νορρ και Χένσελ έφθασαν την Κυριακή στις 3 μ.μ., περίπου μια ώρα μετά από μια πολύωρη πρωινή βροχή που κατάβρεξε το έδαφος και πολλούς από τους συνέδρους, οι οποίοι δεν είχαν το ευτύχημα να πάρουν ένα ταξί. Η βροχή επέφερε μια τέτοια ψύξι του καιρού, ώστε το βάπτισμα που προωρίζετο να γίνη στις 9 π.μ. παρέστη ανάγκη ν’ αναβληθή για τη Δευτέρα, την τελευταία ημέρα της συνελεύσεως, οπότε οι Αδελφοί Νορρ και Χένσελ επρόκειτο να μιλήσουν στους αδελφούς.

Αλλ’ ετακτοποιήθη ο καιρός για τη δημοσία διάλεξι της Κυριακής «Μετά τον Αρμαγεδδώνα—Ο Νέος Κόσμος του Θεού», ένας δε εντόπιος αδελφός έδωσε τη διάλεξι σε 645 άτομα συγκεντρωμένα σε συνέλευσι μέσα στο Περίπτερον Εκθέσεων του Υπουργείου της Γεωργίας. Πριν από δύο έτη είχε γίνει συνέλευσις στο ίδιο μέρος με ακροατήριο το μισό του ανωτέρω αριθμού.

Όταν ξημέρωσε Δευτέρα πρωί, ο ήλιος ήταν λαμπρός και η θερμότης που παρήγαγε απεξήρανε τις υπόλοιπες λάσπες και τους χώρους που ήσαν γύρω από τη φοινικοσκεπή καφετήρια, όπου 400 και πλέον αδελφοί έφαγαν τα φαγητά τους πάνω σε ξύλινα τραπέζια και θρανία. Μετά το πρόγευμα τα πρόσθια καθίσματα της αιθούσης διετέθησαν για τους μέλλοντας να βαπτισθούν. 115 άτομα επρόκειτο να βαπτισθούν σ’ ένα παρακείμενο όρμο και άκουσαν την ομιλία που έγινε απ’ ευθείας σ’ αυτούς. 40 απ’ αυτούς ήσαν άνδρες και 75 γυναίκες. Όλοι οι σύνεδροι ενεθαρρύνθησαν που είδαν τόσο πολλούς από ανάμεσά τους ν’ αφιερώνωνται στο έργον της διακονίας του νέου κόσμου.

Το βράδυ 445 αδελφοί και άνθρωποι καλής θελήσεως παρέμειναν για το αποκορύφωμα της συνελεύσεως, οπότε ο Αδελφός Χένσελ πρώτος μίλησε επί δύο ώρες μέσω του διερμηνέως του και κατόπιν ο Αδελφός Νορρ ομοίως. Αυτοί οι αδελφοί του νότου εχάρησαν πολύ και παρεκάλεσαν τους εκπροσώπους αυτούς να επανέλθουν το γρηγορώτερο.

Οι δέκα διαφημιστικές σημαίες που είχαν αναρτηθή στους δρόμους σε πολλές περιπτώσεις προεκάλεσαν πολλά σχόλια. Ομάδες λαού συγκεντρώθηκαν σε μερικά σημεία για να συζητήσουν τη λέξι Αρμαγεδδών που ήταν στον τίτλο της διαλέξεως, η δε σημασία της ιδίας αυτής λέξεως διήγειρε έναν καταστηματάρχη να διαθέση μέρος της Κυριακής εκείνης για να έλθη ν’ ακούση τη διάλεξι από περιέργεια για τη σημασία της λέξεως αυτής. Όταν οι αδελφοί επήγαν να κατεβάσουν την επιγραφή την επόμενη μέρα (Τρίτη), αυτός τους είπε ότι άκουσε τη διάλεξι και επιθυμούσε να ζήση στον νέο κόσμο του Θεού. Ίσως να ζήση στον νέο κόσμο αν ακολουθήση εντελώς αυτή την επιθυμία του. Εν πάση περιπτώσει, μερικοί αδελφοί έλαβαν τη φροντίδα να τον επανεπισκεφθούν. Πολλές προθήκες του κέντρου της πόλεως δέχθηκαν τις πινακίδες που προσέφεραν οι αδελφοί και πάνω από χίλιες πινακίδες εξετέθησαν μ’ αυτόν τον τρόπο. Οι τοπικές εφημερίδες των δύο αυτών πολιτειών, δωδεκάδες απ’ αυτές, εδημοσίευσαν άρθρα που ανήγγελλαν τη συνέλευσι, στη διάρκεια δε της συνελεύσεως πολλές από τις τοπικές εφημερίδες της πόλεως εδημοσίευσαν άρθρα. Μία εφημερίς εδημοσίευσε φωτογραφίες του βαπτίσματος. Σε πολλές περιπτώσεις εδέχθησαν να δημοσιεύσουν λεπτομερείς περιγραφές κι έγινε καλή μαρτυρία με μια επεξήγησι της Γραφικής διδασκαλίας.

Οι Αδελφοί Νορρ και Χένσελ, συνοδευόμενοι από τον υπηρέτη του τμήματος, σηκώθηκαν πολύ νωρίς την έκτη Ιανουαρίου για να προφθάσουν το αεροπλάνο των για το Ρίο Ιανέιρο, κέντρον της ομοσπονδιακής κυβερνήσεως και τόπον εγκαταστάσεως του τμήματος και του εργοστασίου. Στη 1.30΄ μ.μ. εφάνηκε το γραφικό λιμάνι του Ρίο Ιανέιρο, ο κόλπος Γκουαναμπάρα. Ένα απ’ τα πιο πολυάσχολα λιμάνια του κόσμου, το Ρίον Ιανέιρον, έδινε στους ταξιδιώτες την εντύπωσι ότι έβλεπαν εκατοντάδες ατμόπλοια από όλες τις γωνίες της γης που περίμεναν τη σειρά των να προσδεθούν στα λιμενικά κρηπιδώματα. Για τρίτη φορά ο Αδελφός Νορρ έβλεπε το περίφημο Όρος Σούγκαρ Λωφ από αέρος. Κατόπιν το αεροπλάνο κατέβηκε για να προσγειωθή στο Αεροδρόμιο Σάντος Ντουμόν, που κείται ακριβώς στην καρδιά της πόλεως, σ’ ένα έδαφος που εκτείνεται προς τον κόλπο. Εκεί στον πολύ συγχρονισμένο σταθμό βρισκόταν μια ολόκληρη ομάδα ευτυχών αποφοίτων της Σχολής Γαλαάδ και ιθαγενών αδελφών που ανέμεναν να δώσουν θερμούς χαιρετισμούς στους παγκοσμίους ταξιδιώτες από τα κεντρικά γραφεία.

Μετά την ανταλλαγή χαιρετισμών οι Αδελφοί Νορρ και Χένσελ ανεχώρησαν με το όχημα της Εταιρίας για να λάβουν την πρώτη θέα του νέου διωρόφου εργοστασίου και γραφείου που κτίσθηκε το 1953 και μια άλλη θέα του οίκου Μπέθελ, ο οποίος ανεκαινίσθη από τον καιρό της τελευταίας επισκέψεώς των στη χώρα το 1949. Αυτή τη φορά, αντί ενός σιδερένιου κιγκλιδώματος, υπήρχε ένας λευκός τοίχος σε σχήμα πύργου σκοπιάς και προμαχώνος που προσέδιδε στο κτίριο μια εντυπωσιακή εμφάνισι. Ήσαν όλα σύμφωνα με τη θεοκρατική επέκτασι.

Στη διάρκεια της επισκέψεως στη Βραζιλία τον Μάρτιο του 1945, ο Αδελφός Νορρ βρήκε 354 ευαγγελιζομένους, ο δε αριθμός αυτός ηυξήθη σε 1.900 στην τελευταία επίσκεψί του τον Απρίλιο του 1949. Αυτή τη φορά εχάρη που διεπίστωσε ότι ο αριθμός των διακόνων ηυξήθη τώρα σε 6.429. Οι ακούραστες προσπάθειες των πολλών ιεραποστόλων και εντοπίων διαγγελέων των αγαθών νέων παρήγαγε πολλούς καρπούς.

Οι δύο επισκέπται αδελφοί επέρασαν το υπόλοιπον της ημέρας εκείνης, ως επίσης την Τετάρτη και την Πέμπτη, εξετάζοντας τα αρχεία του τμήματος και μελετώντας τα προβλήματα της επεκτάσεως στο απέραντο εκείνο έδαφος, που είναι μεγαλύτερο κι από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Εν τω μεταξύ, οι τελικές προετοιμασίες για τη μεγαλύτερη συνέλευσι της ιστορίας των μαρτύρων του Ιεχωβά στη Βραζιλία έφθασαν σ’ ένα επιτυχές αποκορύφωμα. Αν και αντιμετωπίσθησαν δυσκολίες στην εξεύρεσι επαρκούς χώρου, ελήφθη φροντίδα να χρησιμοποιηθή μια μεγάλη περιφραγμένη έκτασις, ένα αθλητικό γήπεδο, το Γυμναστικό Γήπεδο του Συνδέσμου Δημοσίων Υπαλλήλων.

Αδελφοί από όλη τη χώρα άκουσαν την πρόσκλησι να έλθουν στο Ρίο και το απόγευμα της Τετάρτης ήλθε ένα ειδικό αεροπλάνο από το Σαλβαντόρ, που κείται προς βορράν, με πενήντα επιβάτας αδελφούς. Ήταν μια διαδρομή πάνω από 700 μίλια. Ειδικά συγκινητικό ήταν το γεγονός ότι μερικοί από τους ηλικιωμένους αδελφούς και αδελφές που ήλθαν, δεν είχαν ποτέ σχεδόν ταξιδέψει έξω από την πόλι της κατοικίας των με λεωφορείο και ποτέ άλλοτε δεν είχαν μπη σε αεροπλάνο. Άλλοι από τα βόρεια είχαν έλθει σιδηροδρομικώς πριν από μια εβδομάδα. Ήταν ένα μακρό και επίπονο σιδηροδρομικό ταξίδι έξη ημερονυκτίων με ευκολίες που έμοιαζαν μάλλον τις ημέρες της αγρίας δύσεως του δεκάτου ενάτου αιώνος: οι σιδηρόδρομοι μεταχειρίζονται ακόμη ξύλα ως καύσιμον ύλην στη Βραζιλία, και είναι πολύ στενοί. Ένας σκαπανεύς έκαμε ενάμισυ μήνα να φθάση στη συνέλευσι, σταθμεύοντας σε διάφορες πόλεις στην πορεία του ταξιδιού του για να δώση μαρτυρία. Δύο ειδικοί σιδηροδρομικοί συρμοί έφεραν 1.500 συνέδρους από τη μεγάλη πρωτεύουσα του Σαν Πάουλο, κι ένας ειδικός συρμός έφερε περίπου 250 αδελφούς και ανθρώπους καλής θελήσεως από την ορεινή μεταλλευτική πολιτεία της Μίνας Γκεράις. Άλλοι ήλθαν με ειδικό λεωφορείο και ιδιωτικό αυτοκίνητο. Δεν ήταν λοιπόν εκπληκτικό να βρεθούν 2.625 παρόντες για την πρώτη ομιλία. Πάνω από την είσοδο του χώρου της συνελεύσεως ήταν στημένη μια μεγάλη σημαία που έγραφε: «Καλώς ωρίσατε στη Συνέλευσι της Κοινωνίας του Νέου Κόσμου» κι εχαιρέτιζε κάθε επισκέπτη. Για να φθάση κανείς στην εξέδρα εβάδιζε περνώντας από μια δίοδο με γιγάντεια «φικόδενδρα» που παρείχαν μια αναψυκτική ανάπαυλα από τον καυστικό ήλιο του τροπικού θέρους. Ο καιρός ήταν ιδεώδης για μια υπαίθρια συνέλευσι.

Ήδη οι εφημερίδες, επτά ραδιοφωνικοί σταθμοί, 300 επιγραφές σε λεωφορεία, μαζί με 1.800 πινακίδες σε προθήκες, επέσυραν την προσοχή του κοινού στη συγκέντρωσι του λαού του Ιεχωβά.

Το πρόγραμμα της ημέρας επροχώρησε καλά με πληροφοριακές ομιλίες που εξέθεταν το θέμα του να ζούμε σύμφωνα με τις αρχές της κοινωνίας του Νέου Κόσμου. Το αποκορύφωμα της πρώτης ημέρας έφθασε με την ομιλία του Αδελφού Χένσελ «Τα Ψεύδη Οδηγούν σε Απώλεια της Ζωής». Κάτω από τα γιγαντιαία δένδρα που εξέτειναν τους βραχίονάς των προς τους ουρανούς, 3.243 άτομα έτειναν προσεκτικά τα αυτιά των στις ώριμες Χριστιανικές συμβουλές περί ελέγχου της γλώσσης ώστε να μιλή μόνο την αλήθεια και περί ειλικρινούς συμπεριφοράς προς αλλήλους. Ευτυχισμένοι και ικανοποιημένοι από τις πολύ περισσότερες πληροφορίες από όσες θα εχρειάζοντο για να τους δώσουν στερεή βάσι για εμπιστοσύνη στη θεοκρατική οργάνωσι, έψαλαν τον τελικό ύμνο κάτω από τους γεμάτους άστρα τροπικούς ουρανούς.

Το Σάββατο θα ήταν η μεγάλη ημέρα του βαπτίσματος. Ο χώρος της συνελεύσεως ήταν σε μικρή απόστασι από τον Ατλαντικό Ωκεανό. Εκεί κοντά στην Κοπακαμπάνα, κάτω από τον φωτεινό πρωινό ήλιο, 457 αδελφοί και αδελφές εβάδιζαν διασχίζοντας την έκτασι της λευκής αμμώδους ακτής για να πάρουν σειρά να βαπτισθούν στα γαλαζοπράσινα νερά. Η Βραζιλία έχει ανάμικτο πληθυσμό, κι έτσι υπήρχαν άνθρωποι πολλών φυλών μέσα στον όμιλο αυτό.

Ο Αδελφός Νορρ είχε προσκαλέσει όλους τους αποφοίτους της Σχολής Γαλασδ σε γεύμα μέσα στον οίκον Μπέθελ, και ύστερ’ από μιας ώρας ευτυχή συντροφιά, όλοι εμελέτησαν από κοινού το ζήτημα της επεκτάσεως του έργου και του τι θα μπορούσε να γίνη απ’ αυτούς για μια προώθησι προς άλλους αγρούς. Απεφασίσθη να διαχωρισθούν οι μεγαλύτερες οκταμελείς και εννεαμελείς ομάδες που υπήρχαν τώρα στο Ρίο Ιανέιρο και στο Σαν Πάουλο σε μικρότερες ομάδες και να πάνε στις πόλεις του εσωτερικού με τον σκοπό να σχηματισθούν νέες εκκλησίες. Ο καθείς ησθάνετο σαν να ήταν αυτό ένα μέγα βήμα προς τα εμπρός για την επίσκεψι στα εξήντα εκατομμύρια λαού της Βραζιλίας. Αφού παρέμειναν στον ίδιο τόπο για λίγον καιρό οι ιεραπόστολοι εξέφρασαν τη διάθεσί των να μετακινηθούν πάλι σε νέους αγρούς θεοκρατικής επεκτάσεως.

Ο χρόνος πέρασε τόσο γρήγορα ώστε ο υπηρέτης περιοχής και οι δύο επισκέπται αδελφοί έπρεπε να σπεύσουν στο όχημα της Εταιρίας για να μεταβούν εγκαίρως στον χώρο της συνελεύσεως για τη συνάθροισι με όλους τους υπηρέτας περιοχής στις 4.30΄ μ.μ.

Χρησιμοποιώντας ένα διερμηνέα ο Αδελφός Νορρ ανέπτυξε την ανάγκη περισσοτέρας προσοχής στο έργον του αγρού. Εκανονίσθη να γίνη μια βραχεία διήμερος συνάθροισις με όλους τους υπηρέτας περιοχής στο τμήμα της Εταιρίας, για να υπάρξη σύμπνοια που θα ωδηγούσε σε μεγαλύτερη ενοποίησι του έργου στον αγρό. Οι δυνατότητες να διδαχθούν οι εκκλησίες ανάγνωσι και γραφή και να ιδρυθούν σχολές συνεζητήθησαν και διεπιστώθη ότι αυτό είναι απαραίτητο. Σε μερικά τμήματα της βορείου Βραζιλίας δεν έχουν όλοι την ευκαιρία να εκπαιδευθούν. Μερικές φορές 75 τοις εκατό δεν γνωρίζουν ανάγνωσι ή γραφή, και αυτό αποτελεί μειονέκτημα. Συνεζητήθησαν διευθετήσεις να φερθούν εκεί περισσότεροι ειδικοί σκαπανείς και ώριμοι αδελφοί για ν’ αναλάβουν ειδική υπηρεσία στην Εταιρία. Ο Αδελφός Νορρ υπέδειξε την ανάγκη προωθήσεως του έργου της διακηρύξεως των αγαθών νέων σε μεγαλύτερη κλίμακα από κάθε άλλη φορά. Τώρα θα υπάρχουν δεκαπέντε περιοχές στη Βραζιλία για να καλύπτωνται τα δρομολόγια περιοχών κάθε τέσσερες μήνες, κάθε δε υπηρέτης να έχη να επισκεφθή δέκα εκκλησίες μαζί με πολλά μεμονωμένα άτομα.

Όταν έληξε η ειδική αυτή συνάθροισις, ο Αδελφός Νορρ επήγε στο μικρόφωνο με τον διερμηνέα του για να δώση μια πολύ συναρπαστική ομιλία με θέμα «Κάμετε την Πρόοδό σας Έκδηλη σε Όλους». Έκαμε έκκλησι ατομικώς σε κάθε ένα ευαγγελιζόμενο και ατομικώς σε κάθε ένα άνθρωπο καλής θελήσεως, βασίσθηκε δε στο 1 Τιμόθεον 4:15, 16. Η κοινωνία του Νέου Κόσμου προχωρεί, και όλοι πρέπει να μπουν σ’ αυτήν και να παραμείνουν εκεί, προοδεύοντας μαζί της. Πολλές φορές οι Βραζιλιανοί αδελφοί και όλοι οι παρόντες εξέφρασαν την εκτίμησί των για τη Γραφική συμβουλή με χειροκροτήματα. Εννόησαν τα σημεία που εθίγησαν. Ήταν η πρώτη φορά που η πλειονότης είχε την ευκαιρία ν’ ακούση τον πρόεδρο της Εταιρίας Σκοπιά και εφάνη πως η πληροφορία που δόθηκε ήταν ακριβώς ό,τι εχρειάζετο. Μετέδωσε ακριβώς το πνεύμα του προγράμματος θεοκρατικής επεκτάσεως, ότι, δηλαδή, κάθε άτομον που επιθυμεί ζωή στον νέο κόσμο πρέπει να εκδηλώση την πρόοδό του με έργα, μέσα στην εκκλησία και δημοσία.

Όπως πάντοτε φαίνεται να συμβαίνη, η τελευταία ημέρα της συνελεύσεως ήλθε πολύ γρήγορα. Οι χώροι της συνελεύσεως ήσαν πλήρεις από χιλιάδες θεοκρατικών ευαγγελιζομένων και φίλων των. Ο Ιεχωβά θα πρέπει να επέβλεψε με ευαρέσκεια στο κέντρον αυτό της θεοκρατικής δράσεως. Η ομιλία του Αδελφού Χένσελ με θέμα «Η Ημέρα της Σωτηρίας» ενίσχυσε τους αδελφούς για τις μελλοντικές πύρινες δοκιμασίες της ακεραιότητος στα χέρια της οργανώσεως του Διαβόλου. Επηκολούθησε ομιλία του Αδελφού Νορρ ο οποίος απέδειξε σθεναρά ότι «Η Αγάπη Είναι Πρακτική». Κατόπιν, επειδή οι δύο Βορειοαμερικανοί επισκέπται επρόκειτο ν’ αναχωρήσουν αργότερα τη μέρα εκείνη, οι Βραζιλιανοί αδελφοί και άνθρωποι καλής θελήσεως απεχαιρέτησαν τον Αδελφό Νορρ, όταν δε αυτός ερώτησε αν έπρεπε να διαβιβάση την αγάπη τους στην οικογένεια Μπέθελ του Μπρούκλυν και σε όλους τους άλλους που θα συναντούσε στο ταξίδι του, απεχαιρετήθη μ’ ένα ηχηρό ξέσπασμα χειροκροτημάτων. Επήνεσε τη θαυμασία πρόοδο που επεδείχθη από την οργάνωσι αλλά και υπέδειξε την ανάγκη μεγαλυτέρας διαθέσεως περιοδικών Η Σκοπιά, κάθε δε ευαγγελιζόμενος να διαθέτη τουλάχιστον εκατό αντίτυπα το έτος. Εδόθησαν προσκλήσεις για ένταξι στην υπηρεσία του ειδικού σκαπανέως. Όταν ανηγγέλθη ότι η Εταιρία αγόρασε μια νέα λινοτυπική μηχανή, και ότι το περιοδικό Ξύπνα! στην Πορτογαλική γλώσσα θα ήταν μεγαλύτερο, ίσο σε μέγεθος με τη Σκοπιά, το ακροατήριο εχειροκρότησε με ευτυχία. Το θέμα ήταν επέκτασις. Με τα νέα μηχανήματα, μερικοί από το σημερινό προσωπικό του Μπέθελ θα μπορούσαν να αναλάβουν έργον υπηρέτου περιοχής ή ειδικού σκαπανέως. Μόλις θα μπορούσαν να αρθούν οι φραγμοί που υπάρχουν στην εισαγωγή εντύπων, θα εστέλλοντο περισσότερα μεγάλα βιβλία στη Βραζιλία. Το ακροατήριο ελυπήθη όταν άκουσε τον αδελφό Νορρ να λέγη την τελευταία του λέξι. Οι αδελφοί εξεδήλωσαν την εκτίμησί των για την επίσκεψί του, ελπίζοντας ότι θα επανήρχετο σύντομα.

Ο καιρός εξακολούθησε να είναι ξηρός και θερμός, το δε αποκορύφωμα της Συνελεύσεως της Κοινωνίας του Νέου Κόσμου στο Ρίο έφθασε με 5.443 που παρευρέθησαν για ν’ ακούσουν ένα Βραζιλιανόν αδελφό να δίνη την ομιλία με θέμα «Μετά τον Αρμαγεδδώνα—Ο Νέος Κόσμος του Θεού». Αυτό το ακροατήριο, μαζί με τους 645 ακροατάς του Πόρτο Αλέγκρε, ανεβίβασε το σύνολον των ακροατών σε 6.088, παρέχοντας μια μεγαλειώδη έναρξι στο έτος 1954, αν θυμηθούμε επίσης το σύνολον των 572 ατόμων που βαπτίσθηκαν.

Μπορεί να λεχθή με βεβαιότητα ότι αυτή ήταν η καλύτερη και η μεγαλύτερη θεοκρατική συνέλευσις που έγινε στη χώρα αυτή και ανεγνωρίσθη καλά από τον τύπο, την τηλεόρασι, το ραδιόφωνο και τα περιοδικά.

Ο διευθυντής του αθλητικού γηπέδου, ο οποίος υπήρξε λίγο νευρικός και ευερέθιστος για την όλη υπόθεσι την πρώτη ημέρα, είπε στους αδελφούς μετά το καθάρισμα του χώρου της συνελεύσεως: «Σεις μπορείτε να έρχεσθε εδώ κάθε τρεις μήνες αν θέλετε. Οι δύο ποδοσφαιρικές ομάδες με 22 μόνο άτομα που ασκούνται εδώ, μου δημιουργούν περισσότερη εργασία παρά χιλιάδες από σας τους μάρτυρας.» Εκείνο, λοιπόν, το βράδυ, 10 Ιανουαρίου, οι χιλιάδες που είχαν έλθει για να συγκεντρωθούν εν τω ονόματι του Ιεχωβά και για να ευλογήσουν αυτό το όνομα, επέστρεψαν στις υπερεξήντα πόλεις των, συναποκομίζοντας την ικανοποιητική ελπίδα του νέου κόσμου και μια πολύ σαφέστερη όρασι του τι σημαίνει να ζούμε ως κοινωνία του Νέου Κόσμου.

Ταυτόχρονα οι Αδελφοί Νορρ και Χένσελ ανέμεναν το αεροπλάνο τους στο Διεθνές αεροδρόμιο Γκαλεάο, έξω από το Ρίο, για να τους μεταφέρη στο επόμενο σκέλος του ταξιδιού των, πάνω από τις αχανείς εκτάσεις της Νοτιο-Αμερικανικής ηπείρου σ’ ένα άλλο θεοκρατικό ακριτικό σημείο στη νήσο Τρινιντάντ.