Καταπολέμησις της Βιβλικής Αμαθείας στη Γαλλία

«ΑΜΑΘΕΙΑ» και «Γαλλία» μπορεί να φαίνωνται σε πολλούς αναγνώστες σαν λέξεις που είναι ασυμβίβαστες. Οι Γάλλοι έχουν τη φήμη ότι είναι πολύ υπερήφανοι για τη μόρφωσί των. Αυτό είναι κατανοητό, διότι η Γαλλική λογοτεχνία είναι μια από τις πλουσιότερες του κόσμου. Επειδή ο βαθμός της παιδείας είναι πολύ υψηλός στη Γαλλία, η αμάθεια, με τη γενική έννοια της λέξεως, είναι σχεδόν ανύπαρκτη.

Υπάρχει όμως ένας τομεύς όπου η εκπαίδευσις των Γάλλων είναι δυστυχώς ελλιπής, κι αυτός αφορά τη γνώσι της Αγίας Γραφής. Εν τούτοις, αυτοί δεν ευθύνονται για την έλλειψι Γραφικής γνώσεως. Ποιος φταίει, λοιπόν;

Οι πάπαι της Ρώμης εχαρακτήριζαν τη Γαλλία ως «την πρεσβύτερη θυγατέρα της Εκκλησίας.» Και σήμερα ακόμη, το 85 τοις εκατό των Γάλλων θεωρούνται Καθολικοί. Όταν μαθαίνη κανείς ότι πριν από τη Γαλλική Επανάστασι αντιστοιχούσε ένας ιερεύς σε κάθε 110 Γάλλους, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, και ότι στο έτος 1970 αντιστοιχούσε ένας ιερεύς, καλόγηρος ή καλόγρια σε κάθε 297 κατοίκους, εύκολα καταλαβαίνει ότι η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία είχε μια θαυμάσια ευκαιρία να διδάξη στον Γαλλικό λαό την Αγία Γραφή. Αλλ’ αντιθέτως, εκράτησε τον λαό σε άγνοια του Λόγου του Θεού.

Έως τα πρόσφατα χρόνια, η Γραφική αμάθεια μεταξύ των λαϊκών αποτελούσε τον συνήθη τρόπο πολιτείας της Καθολικής Ιεραρχίας. Στο 1229, η Σύνοδος της Τουλούζης (Γαλλίας) διέταξε: «Απαγορεύομε στους λαϊκούς να έχουν στην κατοχή τους αντίτυπα των βιβλίων της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης.» Στο έτος 1564, ο Πάπας Πίος ο Δ΄ απηγόρευσε την ανάγνωσι της Αγίας Γραφής στη δημοτική γλώσσα. Στο 1897, ο Πάπας Λέων ο ΙΓ΄ εδήλωσε: «. . . αν επιτρέπεται να κυκλοφορούν Γραφές στη δημοτική γλώσσα χωρίς διάκρισι, . . . επέρχεται περισσότερη βλάβη παρά καλό.»

Ένα τετράτομο Βιβλικό Εγχειρίδιο που εξεδόθη στο Παρίσι στο έτος 1905 για τη χρήσι μελλοντικών Καθολικών ιερέων, λέγει: «Η Εκκλησία δεν επιτρέπει αδιακρίτως την ανάγνωσι των Ιερών Βιβλίων, και ιδιαίτερα της Παλαιάς Διαθήκης.» Στο έτος 1955, ο Δανιήλ Ροπς, Καθολικός συγγραφεύς, είπε ότι είναι «κοινοτοπία ν’ ακούη κανείς ανθρώπους να επαναλαμβάνουν ότι . . . ένας Καθολικός δεν πρέπει να διαβάζη την Αγία Γραφή.»

Είναι αλήθεια ότι από τη δεκαετία του 1950 εξεδόθησαν μερικές Καθολικές Γραφές όπως είναι η Βίβλος της Ιερουσαλήμ, αλλ’ αυτές είναι πολύ ακριβές. Γι’ αυτό και δεν μπόρεσαν να εισέλθουν σε πολλά Γαλλικά σπίτια. Όλα αυτά εξηγούν το παράξενο γεγονός ότι ένας από τους πιο καλλιεργημένος λαούς της γης αποτελείται κατά το πλείστον από ανθρώπους που έχουν αμάθεια για την Αγία Γραφή,

ΜΙΑ ΠΡΩΤΟΦΑΝΗΣ ΒΙΒΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ

Αυτή λοιπόν ήταν η κατάστασις στη Γαλλία όταν μια μικρή ομάδα από 2.000 σχεδόν Μάρτυρες του Ιεχωβά ανέλαβε το Βιβλικό εκπαιδευτικό έργο μετά τον πόλεμο, στο έτος 1946. Πώς θα μπορούσε αυτή η τόσο μικρή ομάδα να ελπίση ότι θα επλησίαζε τα τότε 40 και πλέον εκατομμύρια των κατοίκων της Καθολικής αυτής χώρας;

Αυτοί έκαναν εκείνο που είπε ο Χριστός στους ακολούθους του να κάνουν: «Πορευθέντες λοιπόν μαθητεύσατε πάντα τα έθνη . . . διδάσκοντες αυτούς να φυλάττωσι πάντα όσα παρήγγειλα εις εσάς.» (Ματθ. 28:19, 20) Αυτοί με θάρρος εκήρυτταν «κατ’ οίκον» και πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι διαθέτοντας Γραφές και έντυπα βοηθήματα Γραφικής μελέτης.—Πράξ. 5:42.

Στο πέρασμα των ετών, αυτή ο ομάδα των ζηλωτών Χριστιανών αυξήθηκε σε αριθμό από 1.985 που ήσαν στο έτος 1946 σε 63.428 στο έτος 1976· οι αριθμοί αυτοί αποτελούν τον μέσο όρο των Μαρτύρων του Ιεχωβά που μετέχουν κάθε μήνα στο Βιβλικό εκπαιδευτικό έργο. Σ’ αυτή τη χρονική περίοδο των τριάντα ενός ετών, αφιέρωσαν πάνω από εκατό εκατομμύρια ώρες για την καταπολέμησι της Βιβλικής αμαθείας στη Γαλλία. Διέθεσαν σε τιμή κόστους 6.680.584 Γραφές και βοηθήματα Γραφικής μελέτης, εκτός από τα εκατό εκατομμύρια και πλέον βιβλιάρια και περιοδικά, το κάθε ένα από τα οποία περιέχει διαφωτιστικές επεξηγήσεις των Αγίων Γραφών.

Μολονότι από χρόνια οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στη Γαλλία χρησιμοποιούσαν τις Γαλλικές Καθολικές και Προτεσταντικές Γραφές που κυκλοφορούσαν στη Γαλλία για να διδάξουν στον λαό τις Γραφικές αλήθειες, από το έτος 1974 οι προσπάθειες των διευκολύνθηκαν πάρα πολύ. Εκείνο το έτος, η Εταιρία Σκοπιά (η εκδότρια εταιρία των Μαρτύρων του Ιεχωβά) εξετύπωσε τη Γαλλική έκδοσι της Μεταφράσεως Νέου Κόσμου των Αγίων Γραφών και την έθεσε στη διάθεσι του κοινού αντί μιας εθελουσίας συνεισφοράς που ήταν πολλές φορές μικρότερη από την τιμή των πιο φθηνών Προτεσταντικών και Καθολικών Γραφών. Χάριν, λοιπόν, στις ακούραστες προσπάθειες των εθελοντών εργατών του τυπογραφείου της Σκοπιάς, και η πιο φτωχή Γαλλική οικογένεια μπορεί τώρα να έχη πλήρες αντίτυπο του Λόγου του Θεού. Στα περασμένα δυόμισυ χρόνια, περίπου 700.000 αντίτυπα της εξαίρετης αυτής Βιβλικής μεταφράσεως απεστάλησαν στις Γαλλικές εκκλησίες των Μαρτύρων του Ιεχωβά για να διατεθούν στο λαό.

Αλλά οι Προσπάθειες των Μαρτύρων του Ιεχωβά να διαδώσουν τη Βιβλική εκπαίδευσι στη Γαλλία δεν περιωρίσθηκαν στη διανομή Αγίων Γραφών και θρησκευτικών εντύπων. Από τον καιρό του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, έκαναν τουλάχιστον 47.556.317 επανεπισκέψεις σε ανθρώπους που έδειξαν ενδιαφέρον για το άγγελμα της Αγίας Γραφής και τον καιρό που γράφεται το παρόν άρθρο διεξάγουν δωρεάν εβδομαδιαίες Γραφικές συζητήσεις με 40.000 σχεδόν Γαλλικές οικογένειες.

Σε σύγκρισι με αυτά, τι κάνουν οι 44.000 περίπου Καθολικοί ιερείς, οι 22.000 καλόγηροι και οι 100.000 και πλέον καλόγριες για να καταπολεμήσουν τη Βιβλική αμάθεια στη Γαλλία; Πολύ λίγα, αν κρίνωμε από τις επόμενες μαρτυρίες που δόθηκαν από πρώην Καθολικούς οι οποίοι βοηθήθηκαν από Μάρτυρες του Ιεχωβά.

ΥΠΟΒΟΗΘΗΣΙΣ ΚΑΘΟΛΙΚΩΝ Ν’ ΑΝΑΚΑΛΥΨΟΥΝ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ

Από το Μοντσανίν της κεντρικοανατολικής Γαλλίας έρχεται η επόμενη έκθεσις: «Οι γονείς μου πέθαναν όταν εγώ ήμουν δεκατριών ετών. Μια Καθολική αδελφότης με ανέλαβε. Επέρασαν χρόνια και απεφάσισα ν’ αρχίσω εκπαίδευσι για να γίνω καλόγρια. Πέρασα τρία χρόνια μέσα σ’ ένα μοναστήρι στις Ινδίες, όπου έκανα προσωρινή αφιέρωσι. Κατόπιν, μ’ έστειλαν στις νήσους Σεϋχέλλες, κατόπιν στην Ιρλανδία, και τελικά στη Γαλλία, κοντά στην πόλι Καρκασόν. Ήμουν τώρα εικοσιπέντε ετών, και ήλθε ο καιρός να κάνω την οριστική μου αφιέρωσι. Αλλά, επειδή δεν μου άρεσε η βαρειά, υποκριτική ατμόσφαιρα των μοναστηριών, αρνήθηκα. Η ηγουμένη με έθεσε σε εξωτερική υπηρεσία σε μια Γαλλική οικογένεια που μου έδινε πολλή εργασία και λίγη αμοιβή. Τότε ήταν που συνήντησα τον μελλοντικό μου σύζυγο. Μου μίλησε για την αλήθεια της Αγίας Γραφής. Παρ’ όλη τη θρησκευτική μου εκπαίδευσι, ποτέ δεν είχα ακούσει το προσωπικό όνομα του Θεού—Ιεχωβά. . . . Ενόμισα ότι αυτός ο άνθρωπος που θα γινόταν κάποτε σύζυγός μου ήταν φρενοβλαβής, αλλ’ αυτός παρέμενε ήρεμος. Αυτό μ’ έκανε να σκεφθώ, και δέχθηκα να κάνω μια Γραφική μελέτη με τη βοήθεια του βιβλίου Η Αλήθεια που Οδηγεί στην Αιώνιο Ζωή. Έκανα πολλές ερωτήσεις. Αυτό το μικρό βιβλίο μου εδίδαξε περισσότερα για την Αγία Γραφή απ’ όσα είχα μάθει στη διάρκεια των δεκατριών ετών που εδαπάνησα σε διάφορα μοναστήρια. Η επιθυμία μου τώρα είναι να μπορέσουν πολλές καλόγριες ν’ ακούσουν τα θαυμάσια αγαθά νέα της Βασιλείας και, όπως κι εγώ, να γίνουν πραγματικές ‘αδελφές’ που να γνωρίζουν τον Θεόν των.»

Η Βρετάνη, μια γραφική χερσόνησος που χωρίζει τον Βισκαϊκό Κόλπο από την Αγγλική Μάγχη, είναι μια από τις Γαλλικές επαρχίες που έχει άριστα διαφυλάξει τις παραδόσεις της. Διετήρησε ζωντανή την τοπική της γλώσσα και την προσήλωσί της στην Καθολική θρησκεία. Εν τούτοις, οι πρόσφατες αλλαγές, οι αντιλογίες και οι κρίσεις μέσα στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία άνοιξαν τα μάτια πολλών κατοίκων που είχαν συμμορφωθή με τις Καθολικές παραδόσεις από ειλικρινή επιθυμία να ευαρεστήσουν τον Θεό. Πολλοί απ’ αυτούς σκέφθηκαν ως εξής: ‘Εγώ ακολούθησα πιστά τις Καθολικές παραδόσεις σε όλη τη ζωή μου επειδή ο ιερεύς μου μού είπε ότι αυτά τα πράγματα ήσαν αναγκαία για να έχω την επιδοκιμασία του Θεού. Τώρα αυτός μου είπε ότι μερικά πράγματα, όπως είναι η αποχή από κρέας κάθε Παρασκευή, δεν είναι πια αναγκαία. Για μένα ή το ένα συμβαίνει ή το άλλο. Ή η Εκκλησία έσφαλλε όλο αυτόν τον καιρό, πράγμα που σημαίνει ότι εγώ απατόμουν σε όλη μου τη ζωή, ή η Εκκλησία ξέφυγε από την πορεία της σήμερα.’ Προφανώς, αυτοί οι ειλικρινείς Καθολικοί έχουν ανάγκη βοηθείας. Και την λαμβάνουν από τις εξήντα περίπου εκκλησίες των Μαρτύρων του Ιεχωβά που καταπολεμούν τη Βιβλική αμάθεια στη Βρετάνη.

Ας εξετάσωμε την περίπτωσι ενός ανθρώπου πάνω από εβδομήντα ετών στη Βρέστη το δυτικώτερο λιμάνι της Γαλλίας. Αυτός ανετράφη σε μια ζηλώτρια Καθολική οικογένεια. Εκπαιδεύθηκε σ’ ένα σχολείο που διευθύνετο από Καθολικούς μοναχούς. Κατόπιν εσπούδασε σε μια ιερατική σχολή όπου εμυήθηκε στη Θωμαϊκή θεολογική φιλοσοφία και έμαθε Αγγλικά, Λατινικά και Ελληνικά. Σε ηλικία είκοσι τεσσάρων και ημίσεος ετών, λίγο πριν δώση τον επίσημο όρκο του για την ιερατεία, απεφάσισε να εγκαταλείψη την ατμόσφαιρα του «μαύρου μυστηρίου» μέσα στην οποία ζούσε. Θα ενόμιζε κανείς ότι, αφού εδαπάνησε τόσα πολλά χρόνια σπουδάζοντας σε Καθολικά ιδρύματα, θα είχε μια εξαίρετη γνώσι των Αγίων Γραφών. Εν τούτοις, αυτός ομολογεί τα εξής: «Έπρεπε να περιμένω ως το εβδομηκοστό δεύτερο έτος της ηλικίας μου ώσπου να γνωρίσω την Αγία Γραφή και ν’ αναγνωρίσω την ειλικρίνειά της,» μέσω ενός Μάρτυρος του Ιεχωβά ο οποίος έκανε μια δωρεάν συμμελέτη μ’ αυτόν επί δύο χρόνια. Και προσθέτει: «Θα ήθελα να ευχαριστήσω και να τον συγχαρώ τον Μάρτυρα για την υπομονή του και την ταπεινοφροσύνη του.» Αυτός ο άνθρωπος είναι ο ίδιος τώρα ένας βαπτισμένος Μάρτυς και βοηθεί και άλλους να κατανοήσουν την Αγία Γραφή.

Από την Αρλς, μια ιστορική πόλι της νοτίου Γαλλίας, που είναι ίσως πιο γνωστή σε όλον τον κόσμο από τη μουσική του Μπιζέ Η Αρλεζιάνα (Το Κορίτσι από την Αρλς), ένας πρώην Καθολικός γράφει: «Ήμουν ένας γνήσιος Καθολικός, εκπαιδευμένος πλήρως σε Καθολικά σχολεία, και ενεργό μέλος της Καθολικής Δράσεως. Αφού εφοίτησα στο πανεπιστήμιο, έγινα καθηγητής της φιλοσοφίας σε μια Καθολική σχολή που διηυθύνετο από καλόγριες. Παρέδιδα επίσης μαθήματα κατηχήσεως για προχωρημένους φοιτητάς. Συνήντησα πρώτη φορά ένα Μάρτυρα του Ιεχωβά τον Φεβρουάριο του 1974. . . . Έχοντας εμπιστοσύνη στη γνώσι που είχα για την Αγία Γραφή, στη φιλοσοφία και στην πείρα μου ως συζητητού, δέχθηκα μια πρόσκλησι για συζήτησι. Ήγειρα πολλές αντιρρήσεις, αλλά προς μεγάλη μου έκπληξι, ελάμβανα ήρεμες, ακριβείς και καλά αποδεδειγμένες απαντήσεις. . . . Κατάλαβα προς εντροπή μου, ότι πραγματικά ελάχιστα μόνο εγνώριζα από τις Άγιες Γραφές. . . . Εγνώριζα επίσης πολύ καλά ότι ο Χριστιανικός κόσμος είχε δανεισθή πολλά από την Ελληνική φιλοσοφία.» Ο ειλικρινής αυτός Καθολικός δέχθηκε μια οικιακή Γραφική μελέτη και στο τέλος εγκατέλειψε την Καθολική Εκκλησία και παραιτήθηκε από την θέσι του ως καθηγητού της φιλοσοφίας σε μια Καθολική σχολή. Δέχθηκε μια ταπεινή εργασία, και αυτός και η σύζυγός του βαπτίσθηκαν ως Μάρτυρες του Ιεχωβά στην περιφερειακή συνέλευσι Θεία Κυριαρχία που έγινε το 1975. Τελειώνει την έκθεσί του ως εξής: «Σήμερα, η διάνοιά μου δεν είναι πια μολυσμένη από Βαβυλωνιακά μυστήρια και φιλοσοφικές ασυναρτησίες. Η σύζυγός μου κι εγώ είμεθα πραγματικά ευτυχείς και εκτιμούμε τις ευλογίες του Ιεχωβά.»

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στη Γαλλία χαίρουν που μπόρεσαν να βοηθήσουν τόσο πολλούς ειλικρινείς Καθολικούς ν’ ανακαλύψουν τις θαυμάσιες αλήθειες που εκτίθενται στην Αγία Γραφή.

Η ΓΝΩΣΙΣ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ ΒΕΛΤΙΩΝΕΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΒΟΗΘΕΙ ΟΣΟΥΣ ΕΧΟΥΝ ΧΑΛΑΡΗ ΔΙΑΓΩΓΗ

Η καταπολέμησις της Βιβλικής αμαθείας φέρνει πολλά οφέλη. Η γνώσις της Γραφής όχι μόνο δίνει στους ανθρώπους μια θαυμάσια ελπίδα για το μέλλον, αλλά φέρνει και άμεσα οφέλη στην πρακτική ζωή.

Παραδείγματος χάριν, σε μια ορεινή επαρχία της ανατολικής Γαλλίας ήταν ένα ανδρόγυνο με πέντε παιδιά: τρεις γιους και δύο θυγατέρες. Ο σύζυγος συχνά ερχόταν στο σπίτι μεθυσμένος, ενώ οι τρεις γιοι του είχαν μακρυά μαλλιά και εντύνονταν εκκεντρικά, έβγαιναν ραντεβού με κορίτσια τη νύχτα και επέστρεφαν στο σπίτι τις πρώτες πρωινές ώρες. Μια μέρα, ο μεγαλύτερος γιος έγινε συνδρομητής στο περιοδικό Ξύπνα! που του προσέφερε ένας Μάρτυς του Ιεχωβά στην εργασία του. Ενδιαφέρθηκε για την Αγία Γραφή και σε λίγο αυτός και οι δύο αδελφοί του μελετούσαν τις Γραφές με τη βοήθεια ενός Μάρτυρος. Μέσα σε τρεις μήνες ετελείωσαν το βιβλίο Η Αλήθεια Που Οδηγεί στην Αιώνιο Ζωή και προχώρησαν για να μελετήσουν βαθύτερες Γραφικές αλήθειες.

Καθώς προχωρούσε η μελέτη, τα μαλλιά τους έγιναν κοντύτερα, τα ρούχα τους έγιναν πιο ευπρεπή και η διαγωγή τους βελτιώθηκε. Ο πατέρας, η μητέρα και οι δύο θυγατέρες που τα πρόσεξαν αυτά, ενώθηκαν στη συμμελέτη. Η αξιόλογη βελτίωσις της οικογενειακής των ζωής τόση εντύπωσι έκανε σε μια άλλη οικογένεια επτά ατόμων ώστε και αυτοί άρχισαν να συμμελετούν την Αγία Γραφή. Ο νεώτερος γιος της πρώτης οικογενείας επέτυχε να διεγείρη το ενδιαφέρον ενός διδασκάλου της σχολής του, ο οποίος επίσης δέχθηκε να συμμελετήση την Αγία Γραφή. Έτσι, μέσα σ’ ένα έτος, δεκαπέντε άτομα αφιέρωσαν τη ζωή τους στον Ιεχωβά Θεό και βαπτίσθηκαν. Μερικοί απ’ αυτούς τους γιους και τις θυγατέρες αυτών των δύο οικογενειών είναι τώρα ολοχρόνιοι διαγγελείς των Αγαθών Νέων.

Ή, ας εξετάσωμε την περίπτωσι ενός επαγγελματίου παίκτου πόκερ που κατοικούσε σε μια πόλι στους πρόποδες των Πυρηναίων, και ο οποίος επί δέκα έτη περνούσε τις νύχτες του παίζοντας χαρτιά σε καφενεία, πράγμα που έρριχνε τη σύζυγό και τις τρεις θυγατέρες του σε απελπισία. Τίποτε δεν μπόρεσε να τον απαλλάξη απ’ αυτή την κακή συνήθεια ώσπου δέχθηκε να συμμελετήση την Αγία Γραφή με Μάρτυρες του Ιεχωβά. Η γνώσις της Αγίας Γραφής, όχι μόνο τον ελευθέρωσε απ’ αυτή την αδρανή ζωή, αλλά και επανέφερε την ευτυχία στην οικογένειά του, η οποία ανεκάλυψε την αληθινότητα της δηλώσεως του Παύλου ότι «η ευσέβεια είναι προς πάντα ωφέλιμος, έχουσα επαγγελίαν της παρούσης ζωής και της μελλούσης.»—1 Τιμ. 4:8.

Μήπως αυτά τα παραδείγματα της πραγματικής ζωής δεν αποδεικνύουν πόσο ισχυρή δύναμις μπορεί να είναι η Αγία Γραφή στη ζωή των ανθρώπων, και πόσο ουσιώδης είναι η καταπολέμησις της Βιβλικής αμαθείας;

Στις 14 Απριλίου 1976, 123.696 άτομα ήσαν παρόντα στις Αίθουσες Βασιλείας των Μαρτύρων του Ιεχωβά σε όλη τη Γαλλία για να εορτάσουν την Ανάμνησι του θανάτου του Χριστού. Αυτό αποδεικνύει ότι χιλιάδες άνθρωποι ενδιαφέρονται για την ελπίδα που δίνει ο Λόγος του Θεού και, χωρίς αμφιβολία, πολλές ακόμη χιλιάδες θα βρεθούν και θα διδαχθούν. Γι’ αυτό, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά θα εξακολουθήσουν να κάνουν ό,τι μπορούν για να καταπολεμήσουν τη Βιβλική αμάθεια στη Γαλλία.

[Εικόνα στη σελίδα 518]

Les Saintes Ecritures Traduction du monde nouveau Είναι διαθέσιμη σε μια τιμή πολλές φορές μικρότερη από την τιμή των πιο φθηνών Προτεσταντικών ή Καθολικών Γραφών που κυκλοφορούν στη Γαλλία

[Εικόνα στη σελίδα 519]

La Vérité qui conduit à La Vie Éternelle «Αυτό το μικρό βιβλίο μού εδίδαξε περισσότερα για την Αγία Γραφή απ’ όσα είχα μάθει στη διάρκεια των δεκατριών ετών που εδαπάνησα σε διάφορα μοναστήρια.»