Μια Μέρα στην Καλκούτα—Πλησιάζοντας ‘Ανθρώπους Όλων των Ειδών’ με τα Καλά Νέα
Η ΚΑΛΚΟΥΤΑ της Ινδίας είναι ένα συνονθύλευμα ‘ανθρώπων όλων των ειδών’. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά εκεί είναι απασχολημένοι να κηρύττουν τα καλά νέα της Βασιλείας του Θεού στους πάνω από δέκα εκατομμύρια κατοίκους. Για να πλησιάσει κάποιος όλους αυτούς τους ανθρώπους που έχουν τόσο ποικίλο, φυλετικό, κοινωνικό, πολιτιστικό, θρησκευτικό και οικονομικό παρελθόν, χρειάζεται να έχει μεγάλη εφευρετικότητα και υπομονή. Αλλά, όπως ο Χριστιανός απόστολος Παύλος, που τα ιεραποστολικά του ταξίδια τον έφεραν στα πέρατα του τότε γνωστού κόσμου, έτσι και οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στην Καλκούτα ‘έχουν γίνει τα πάντα σε ανθρώπους όλων των ειδών’ έτσι ώστε ‘να σώσουν με κάθε τρόπο μερικούς’.—1 Κορινθίους 9:22, ΜΝΚ· Κολοσσαείς 1:23.
Ποιους τρόπους χρησιμοποιούν εκεί οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στο έργο κηρύγματος, και τι είδους ανθρώπους και συνθήκες συναντούν στη διακονία τους; Πρόσφατα, επισκέφθηκα για μια μέρα την Καλκούτα και με ξενάγησε ένας σκαπανέας, ή ολοχρόνιος κήρυκας. Θέλετε να σας πω λίγα λόγια γι’ αυτήν τη μοναδική εμπειρία που είχα;
Ένας Τεράστιος και Ποικίλος Αγρός
Αφού περάσαμε μια πολυάσχολη και συναρπαστική μέρα κηρύττοντας από πόρτα σε πόρτα, ο φίλος μου και εγώ αποφασίσαμε να γυρίσουμε σπίτι. Καθώς περιμέναμε το λεωφορείο, αρχίσαμε να συζητάμε για τις προκλήσεις που αυτός και οι υπόλοιποι σκαπανείς αντιμετωπίζουν σ’ αυτήν την τεράστια πόλη.
«Και όμως», σχολίασε, «ρώτα εδώ όποιον ολοχρόνιο κήρυκα θέλεις αν προτιμάει να πάει σ’ έναν πιο εύκολο διορισμό. Δεν νομίζω να το πολυθέλει κανένας τους».
Είχε δίκιο. Οι σκαπανείς στην Καλκούτα πιστεύουν ότι η υπηρεσία τους είναι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες σταδιοδρομίες του κόσμου. Έχουν έναν τεράστιο και ποικίλο αγρό σ’ αυτήν την πόλη των μεγάλων αντιθέσεων.
Αν και ο Ινδουισμός είναι η πιο διαδεδομένη θρησκεία στην πόλη, υπάρχουν πολλές Μουσουλμανικές εκκλησίες και τζαμιά, και μπορείς να δεις λίγους Βουδιστικούς ναούς εδώ και εκεί. Σε μερικές περιοχές υπάρχουν επιβλητικά αρχοντικά όπου κατοικούν μερικοί από τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου. Λίγο πιο πέρα βρίσκονται οι ετοιμόρροπες τρώγλες των μεταναστών εργατών που δεν κερδίζουν πάνω από 150 ρούπιες (περίπου 1.600 δραχμές) το μήνα. Τα έθιμα, οι γλώσσες και η εξωτερική τους εμφάνιση ποικίλλουν τόσο όσο οι θρησκείες και οι συνθήκες ζωής τους.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον ακμάζει μια εκκλησία των Μαρτύρων του Ιεχωβά με εκατό περίπου δραστήριους κήρυκες της Βασιλείας. Αν και η πρόκληση είναι τρομερή, οι Μάρτυρες βρίσκουν ιδιαίτερη χαρά και ικανοποίηση στο να κάνουν τις απαραίτητες προσαρμογές για να ανταποκριθούν στις ανάγκες των ανθρώπων.
Ακριβώς τότε, το Λεωφορείο Νο 45 σταμάτησε απότομα μπροστά μας. Ήταν τόσο ασφυκτικά γεμάτο που η πρώτη μου αντίδραση ήταν: «Αποκλείεται να ανέβω!» Ένα φιλικό χέρι με έσπρωξε, και γρήγορα και οι δυο μας παρασυρθήκαμε μέσα στο λεωφορείο από ένα κύμα χεριών και κορμιών. Τουλάχιστον δέκα ακόμα άτομα ανέβηκαν μετά από εμάς. Ήταν σκαρφαλωμένοι στο σκαλοπάτι του λεωφορείου και κρέμονταν σαν μέλισσες στο άνοιγμα της πόρτας. Μέσα στο λεωφορείο, που είχε 46 καθίσματα, μέτρησα πάνω από εκατό κεφάλια πριν αφήσω το μέτρημα για να συνεχίσω τη συζήτηση με το φίλο μου.
«Έτσι συμβαίνει πάντοτε στα λεωφορεία;»
«Συχνά υπάρχει λίγος συνωστισμός», εξήγησε, «αλλά είναι ένα φτηνό μεταφορικό μέσο, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούμε να ταξιδεύουμε 10 ως 15 χιλιόμετρα (6 ως 9 μίλια) κάθε μέρα για να κηρύξουμε σε μερικά από τα πιο μακρινά σημεία της πόλης».
«Δεν είναι καλύτερο να επεξεργάζεστε συχνότερα περιοχές που είναι πιο κοντά στα σπίτια σας;»
«Ναι, αλλά μερικοί ολοχρόνιοι εργάτες αποφάσισαν να προσπαθήσουν να πλησιάσουν τους ανθρώπους που ζουν σε άλλες περιοχές. Τα αρχεία μας δείχνουν ότι τα τελευταία 50 χρόνια δεν έχει δοθεί μαρτυρία των καλών νέων σε πολλές περιοχές της Καλκούτας!»
Επιπλέον, το να πλησιάσει κάποιος όλα τα άτομα σε μια συγκεκριμένη περιοχή είναι μια πραγματική πρόκληση γιατί οι περιοχές είναι πολύ πυκνοκατοικημένες. Κάποτε, μια μελέτη υπολόγισε ότι η πυκνότητα πληθυσμού στην Καλκούτα ήταν τρεις φορές μεγαλύτερη από ό,τι στην πόλη της Νέας Υόρκης, και η αναλογία έχει αυξηθεί τα πρόσφατα χρόνια.
Το ένα τρίτο τουλάχιστον του πληθυσμού της Καλκούτας ζει σε πυκνοκατοικημένες φτωχογειτονιές γνωστές σαν μπάστις. Τα μπάστις είναι ατελείωτες σειρές καλυβάκια κολλημένα σχεδόν το ένα στο άλλο. Κάθε καλύβα αποτελείται από ένα βρώμικο πάτωμα, ξύλινους τοίχους πασαλειμμένους με λάσπες και κοπριά αγελάδας και κεραμίδια για επιστέγασμα. Σε καθεμιά από αυτές τις καλύβες, που έχουν λίγο ή καθόλου εξαερισμό, κοιμούνται εφτά ή οχτώ άτομα. Συνήθως υπάρχει μια βρύση για 150 άτομα περίπου, και σε 66 παλιά μπάστις, η κυβέρνηση έχει κάνει διευθέτηση να υπάρχουν μερικά δημόσια αποχωρητήρια.
Καθώς κάποιος αρχίζει να κάνει επισκέψεις σ’ ένα μπάστι, δεν είναι ασυνήθιστο να τον ακολουθάνε πλήθη από εκατό περίπου περίεργους παρατηρητές, από τους οποίους οι περισσότεροι είναι παιδιά. Ένας Μάρτυρας, κάπως ενοχλημένος από ένα νεαρό που συνέχεια ανάγγελλε την επίσκεψή του σε κάθε σπίτι, τον ρώτησε αν θέλει να κάνει επίσης και την υπόλοιπη παρουσίαση. Εκλαμβάνοντάς το αυτό για πρόσκληση, ο καλοπροαίρετος νεαρός πήρε το φυλλάδιο από τον Μάρτυρα και έκανε την παρουσίαση λέξη προς λέξη, προσφέροντας μάλιστα και τα περιοδικά Σκοπιά και Ξύπνα!
Χειριζόμενοι με Επιτυχία τα Ποικίλα Θρησκευτικά Παρελθόντα
Περίπου τα μισά μπάστις της πόλης κατοικούνται από πιστούς του Ισλάμ. Ωστόσο, η ανεκτική τάση που επικρατεί στην πόλη κάνει δυνατό το κήρυγμα από σπίτι σε σπίτι σε τέτοιες περιοχές, κάτι που δεν συμβαίνει πάντα σε μεγάλες Μωαμεθανικές κοινότητες άλλων χωρών. Ρώτησα αν οι σκαπανείς στην Καλκούτα έχουν έναν ειδικό τρόπο να πλησιάζουν τους ανθρώπους αυτής της θρησκείας.
«Μερικοί χρησιμοποιούν τοπικά προβλήματα για να τονίσουν την ανικανότητα του ανθρώπου να δώσει μια λύση στα βάσανά του», απάντησε ο φίλος μου, «ενώ άλλοι προσπαθούν να υπερνικήσουν τη θρησκευτική προκατάληψη συζητώντας κοινά σημεία, όπως την πίστη σε έναν Θεό (όχι σε μια τριάδα) ή την κοινή πίστη μας ότι η αρχική Γραφή εμπνεύστηκε από τον Θεό».
«Και ποια είναι τα αποτελέσματα;» ρώτησα.
«Πολύ λίγοι ενδιαφέρονται να αρχίσουν μια Γραφική μελέτη. Τα μόνα πράγματα που τους ενδιαφέρουν είναι να κερδίζουν τα προς το ζην και να βελτιώσουν το βιοτικό τους επίπεδο. Αυτό το γεγονός, συνδυασμένο με τη μηδαμινή ή ανύπαρκτη μόρφωση που έχουν, κάνει πολύ δύσκολο το να δεχτούν τα καλά νέα».
Στην πόλη είναι πλατιά διαδεδομένες οι Ινδουιστικές αντιλήψεις. Σε εκείνους που μιλούν τη Βεγγαλική αρέσει ιδιαίτερα να αναφέρουν ένα ρητό του Ραμακρίσνα, ο οποίος έζησε και κήρυξε στα μέσα του 19ου αιώνα: «Τζόττο μοθ, τόττο ποθ» που σημαίνει, αν παραφραστεί, ότι όλες οι θρησκείες είναι διαφορετικοί δρόμοι που οδηγούν στον ίδιο σκοπό.
«Είναι δύσκολο να υπερνικηθεί αυτή η άποψη;» ρώτησα.
«Όχι, αν το άτομο είναι πρόθυμο να λογικευτεί. Μπορούμε με διακριτικό τρόπο να εξηγήσουμε μερικές ολοφάνερες διαφορές, όπως τη βασισμένη στη Γραφή ελπίδα μας για αιώνια ζωή με ανθρώπινη τελειότητα πάνω στη γη. Ή μπορούμε να τονίσουμε ότι δεν είναι δυνατό αντίθετες απόψεις να είναι ταυτόχρονα αληθινές. Για παράδειγμα, ή υπάρχει αθάνατη ψυχή ή δεν υπάρχει».
«Αυτό πρέπει να είναι πειστικό επιχείρημα».
«Ναι, αλλά πολύ συχνά οι άνθρωποι δεν παίρνουν στα σοβαρά αυτά που τους λέμε. Είναι σίγουροι ότι ξέρουν τι πιστεύουμε και ότι πιστεύουν το ίδιο. Αυτή η στάση κόβει κάθε εποικοδομητική συζήτηση. Γι’ αυτό, προσπαθούμε να αφήσουμε κάποιο έντυπο και προχωρούμε στο επόμενο άτομο».
«Υπήρξαν κάποιοι Ινδουιστές που θέλησαν να κατανοήσουν καλύτερα τον Θεό και τους σκοπούς του;»
«Ναι, κάποιοι σκαπανείς συνάντησαν έναν νεαρό άντρα που οι σχέσεις του με τους οπαδούς του Ραμακρίσνα τον είχαν απογοητεύσει», μου απάντησε ο φίλος μου. «Δέχτηκε τα περιοδικά και τα είχε διαβάσει όταν τον επισκέφθηκαν ξανά δυο μέρες αργότερα. Μετά από αρκετές συζητήσεις, άρχισε μια μελέτη από το βιβλιάριο The Path of Divine Truth Leading to Liberation (Η Οδός της Θείας Αλήθειας Οδηγεί σε Απελευθέρωση). Έγραφε μάλιστα σ’ ένα σημειωματάριο τις απαντήσεις και τα σχόλιά του για τις ερωτήσεις μελέτης. Μέσα σε πέντε μήνες, αυτός ο άντρας βαφτίστηκε και υπηρετεί ως βοηθητικός σκαπανέας για να λέει αυτά που μαθαίνει και σε πολλούς άλλους».
«Αυτή είναι μια καταπληκτική πείρα! Αλλά ποια ήταν η αντίδραση της οικογένειάς του;»
«Ζούσε μαζί με τη χήρα μητέρα του και τη γιαγιά του, που ήταν και οι δυο πιστές Ινδουίστριες. Έδειξαν και αυτές ενδιαφέρον και άρχισαν να μελετούν τη Γραφή. Σύντομα, οι γείτονες παρατήρησαν ότι αυτές οι γυναίκες είχαν αλλάξει, και σαν αποτέλεσμα τρεις άλλοι ενδιαφέρθηκαν. Η μητέρα έχει τώρα βαφτιστεί, και η 70χρονη γιαγιά, που λόγω της ηλικίας της προοδεύει πιο αργά, ελπίζει να βαφτιστεί σύντομα».
Βλέποντας τη συγκίνηση του φίλου μου καθώς αφηγιόταν αυτήν την ιστορία, μπορούσα να καταλάβω ότι τέτοιες περιπτώσεις υποκινούν τους σκαπανείς σε δράση. Μερικές φορές, φαίνεται ότι υπάρχει λίγη πρόοδος, αλλά τότε κάποιος εκδηλώνει ασυνήθιστο ενδιαφέρον. Έτσι, οι σκαπανείς ενθαρρύνονται να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να βρουν ακόμα περισσότερα άτομα που πιθανόν να ενδιαφέρονται.
Υπερνικώντας τους Γλωσσικούς Φραγμούς
Το πλήθος στο λεωφορείο είχε αρχίσει να αραιώνει λίγο και μπόρεσα να ακούσω μερικές Αγγλικές λέξεις: «Εισιτήριο, απνάρ, εισιτήριο», φώναζε ένας κοντός άντρας που δεν φορούσε στολή, και που είχε μια πολύχρωμη δεσμίδα χαρτονομίσματα στο δεξί του χέρι και μια δερμάτινη σακούλα με ψιλά στη μέση του, πράγμα που έδειχνε ότι ήταν ο εισπράκτορας. Προσφέρθηκα να πληρώσω, αλλά ο φίλος μου έχοντας το αίσθημα της Ινδικής φιλοξενίας, δεν ήθελε ούτε να το ακούσει. Μου έδωσε το χαρτοφύλακά του και έψαξε να βρει ψιλά στην τσέπη του πουκάμισού του.
«Τι έχεις εδώ μέσα;» ρώτησα έκπληκτος. «Αυτό ζυγίζει έναν τόνο!»
«Οι Γραφές στην Ινδική γλώσσα είναι μάλλον μεγάλες. Στην Καλκούτα, για να είμαστε πλήρως εφοδιασμένοι πρέπει να έχουμε μαζί μας Γραφές σε τρεις γλώσσες—τη Βεγγαλική, τη Χίντι, και την Αγγλική—και φυσικά, τα Γραφικά έντυπα».
«Θα μπορούσατε να παίρνετε απλώς την Αγγλική Γραφή και να μεταφράζετε τα εδάφια».
«Θα μπορούσε να γίνει έτσι. Ωστόσο, πολλοί που διαβάζουν μόνο τη Βεγγαλική ή τη Χίντι δεν έχουν δει ποτέ μια ολοκληρωμένη Γραφή στη δική τους γλώσσα. Είναι μεγάλη μας χαρά να τους δείχνουμε ένα αντίτυπο και να τους διαβάζουμε από αυτό. Πραγματικά, αξίζει τον κόπο και το βάρος».
Οι σκαπανείς εδώ διαθέτουν πολύ χρόνο για να προσαρμοστούν στις ανάγκες των ποικίλων γλωσσικών ομίλων. Οι περισσότεροι από αυτούς μαθαίνουν να δίνουν αποτελεσματική μαρτυρία στις τρεις κύριες γλώσσες. Μερικά άτομα που έχουν εξαιρετικές ικανότητες έχουν μάθει να μιλούν πέντε ή έξι γλώσσες. Οι ντόπιοι εκτιμούν τις προσπάθειες των επισκεπτών να μιλήσουν τη γλώσσα της κοινότητας και η προσοχή που δίνουν ανταμείβει ικανοποιητικά τις πολλές ώρες που διαθέτουν για την εκμάθηση της γλώσσας.
Βρίσκοντας Χαρά σε έναν Τομέα Γεμάτο Προκλήσεις
Ακριβώς τότε, ο οδηγός σταμάτησε ξανά το λεωφορείο πατώντας τα από πολύ καιρό φθαρμένα φρένα, και προχώρησα προς τα έξω σπρώχνοντας.
«Γιατί κατεβαίνουμε εδώ;» ρώτησα. «Δεν μένεις εδώ».
«Όχι, εδώ είναι η περιοχή Παντζάμπι. Ξέρεις, εδώ φτιάχνουν το καλύτερο τσάι. Σκέφτηκα ότι θα ήθελες να πιεις ένα φλιτζάνι».
Το τσάι ήταν θαυμάσιο.
«Πώς έμαθες γι’ αυτό το μέρος;» απόρησα.
«Επειδή εμείς οι σκαπανείς επεξεργαζόμαστε κάθε περιοχή μαθαίνουμε ποιες είναι οι τοπικές σπεσιαλιτέ και ποια είναι τα καλύτερα και φθηνότερα μαγαζιά. Αν έχεις γερό στομάχι, μπορούμε να πάμε να δοκιμάσουμε μερικά γευστικά φαγητά απόψε».
Αρνήθηκα την πρόσκληση καθώς θυμήθηκα τη συμβουλή μερικών πιο προσεκτικών φίλων μου. Αλλά απόλαυσα πραγματικά το τσάι. Διέκρινα ότι οι σκαπανείς είναι ισορροπημένα άτομα και έχουν μάθει να επωφελούνται πλήρως από τις περιστάσεις τους. Ακόμα και πράγματα που στην αρχή φαίνονται σαν εμπόδια είναι δυνατό να ξεπεραστούν και να προσφέρουν ικανοποίηση.
«Υπάρχει κάτι που δεν σας αρέσει σ’ αυτόν το διορισμό;» ρώτησα τελικά.
Ο φίλος μου σκέφτηκε λίγο προτού μου απαντήσει: «Νομίζω ότι ποτέ δεν θα συνηθίσουμε εντελώς τη ζέστη του καλοκαιριού και τους μουσσώνες. Αλλά αυτό το πρόβλημα το έχεις είτε είσαι σκαπανέας είτε όχι. Υπάρχει τόσο μεγάλη ζέστη και υγρασία που συχνά ο ιδρώτας τρέχει από την άκρη της μύτης σου πάνω στη Γραφή καθώς διαβάζεις. Μολαταύτα, μαθαίνουμε να αντιμετωπίζουμε αυτήν την κατάσταση. Για παράδειγμα, τον Μάιο, που είναι ίσως ο πιο ζεστός μήνας του χρόνου, βλέπουμε τον μεγαλύτερο αριθμό βοηθητικών σκαπανέων να ενώνονται μαζί μας στο έργο κηρύγματος».
Ανασκοπώντας αυτήν την ημέρα και τη συζήτηση που είχα με το σκαπανέα φίλο μου, μου κάνει εντύπωση η ικανότητα των σκαπανέων στην Καλκούτα να προσαρμόζονται σε τόσες πολλές και ποικίλες καταστάσεις και ανθρώπους για να μπορέσουν να τους πλησιάσουν με τα καλά νέα. Βέβαια, ξέρω ότι οι σκαπανείς σε όλο τον κόσμο κάνουν ακριβώς το ίδιο. Είναι πραγματικά ευτυχισμένοι όταν ‘γίνονται τα πάντα σε ανθρώπους όλων των ειδών’.—Από συνεργάτη.
[Χάρτης/Εικόνα στη σελίδα 26]
(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)
ΙΝΔΙΑ
Καλκούτα