Διωγμός στο Μπουρούντι—Ανεκπλήρωτη Υπόσχεση για Θρησκευτική Ελευθερία!

Η θρησκευτική ελευθερία θεωρείται δεδομένη σε πολλές δυτικές χώρες. Εντούτοις, ο θρησκευτικός διωγμός που γίνεται στην αφρικανική χώρα του Μπουρούντι δείχνει παραστατικά πόσο εύθραυστη μπορεί να είναι αυτή η ελευθερία. Πραγματικά, όταν καταπατούνται βασικά ανθρώπινα δικαιώματα οποιασδήποτε ομάδας ανθρώπων, τότε δεν διασφαλίζονται τα δικαιώματα κανενός. Γι’ αυτό, παροτρύνουμε τους αναγνώστες μας να εξετάσουν τι γίνεται στο Μπουρούντι.

Η 16η ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1989, είδε το Μεσαίωνα να ρίχνει τη σκιά του πάνω στην αφρικανική χώρα του Μπουρούντι. Εκείνη τη μέρα, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας του Μπουρούντι, Πιερ Μπουγιόγια, συναντήθηκε με τους κυβερνήτες των επαρχιών. Αμέσως μετά τη συνάντηση αυτή, ξέσπασε ένας άγριος και εκτεταμένος θρησκευτικός διωγμός κατά των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Σύντομα, άντρες, γυναίκες, ακόμη και παιδιά έπεσαν θύματα παράνομων συλλήψεων, ξυλοδαρμών, βασανιστηρίων και λιμοκτονίας.

Το γεγονός και μόνο ότι είναι δυνατό να συμβαίνουν τέτοιες ωμότητες στη σημερινή εποχή αποτελεί ντροπή. Αλλά ο διωγμός Χριστιανών στο Μπουρούντι είναι ιδιαζόντως απεχθής. Γιατί; Επειδή στην ουσία δεν τηρήθηκε μια υπόσχεση για θρησκευτική ελευθερία.

Η Κυβέρνηση Δεν Τήρησε την Υπόσχεσή της

Το Μπουρούντι είναι ένα απομακρυσμένο αφρικανικό κράτος, που βρίσκεται ακριβώς στα νότια του ισημερινού, αν και αυτή η ορεινή χώρα έχει δροσερό, ευχάριστο κλίμα. (Βλέπε χάρτη.) Λίγα άτομα σ’ ολόκληρη τη γη ήξεραν για την ύπαρξη του Μπουρούντι, μέχρι τον Αύγουστο του 1988, όταν αυτό το κράτος έγινε πρωτοσέλιδο στον παγκόσμιο τύπο. Τότε ξέσπασε μια αιματηρή διαμάχη μεταξύ των δύο κύριων φυλετικών ομάδων του, των Τούτσι και των Χούτου. Αναμφίβολα, αυτό άφησε σε πολλούς αρνητική εντύπωση για το Μπουρούντι.

Ωστόσο, υπάρχουν πολλά καλά πράγματα που μπορεί να αναφέρει κανείς σχετικά μ’ αυτή την προοδευτική χώρα. Ο λαός της είναι φιλόπονος, εργάζεται σκληρά. Ένα άρθρο στο περιοδικό The New York Times Magazine παρατηρεί περαιτέρω ότι «με ποικίλους τρόπους, εμφανείς στον επισκέπτη, το Μπουρούντι, μολονότι είναι φτωχό, εργάζεται. Ο Μορίς Ζερβέ, τοπικός εκπρόσωπος της Παγκόσμιας Τράπεζας, το αποκαλεί ‘χώρα με υψηλή αποδοτικότητα’».

Ωστόσο, η θρησκευτική κατάσταση που επικρατεί στο Μπουρούντι απειλεί αυτή τη θετική άποψη. Περίπου το 80 τοις εκατό των κατοίκων του ισχυρίζονται ότι είναι Χριστιανοί, στην πλειονότητά τους Ρωμαιοκαθολικοί. Αλλά τα διάφορα πολιτικά καθεστώτα έχουν δημιουργήσει εκεί ένα ανησυχητικό υπόμνημα θρησκευτικής μισαλλοδοξίας. Στις 16 Οκτωβρίου 1985, το περιοδικό The Christian Century (Ο Χριστιανικός Αιώνας) ανέφερε: «Πέρυσι, η κυβέρνηση του Μπουρούντι έκανε σωρεία ενεργειών που σκοπό είχαν να υποσκάψουν την ύπαρξη της εκκλησίας . . . Το δικαίωμα δημόσιας και ιδιωτικής λατρείας και προσευχής έχει περιοριστεί δραστικά. Όλες οι εκκλησίες μερικών θρησκευτικών ομάδων . . . έχουν κλείσει και η λειτουργία τους έχει απαγορευτεί· . . . δεκάδες Χριστιανοί έχουν φυλακιστεί, μερικοί δε έχουν βασανιστεί . . . κι όλα αυτά επειδή έκαναν χρήση του δικαιώματός τους να ασκούν τη θρησκεία τους».

Οι ελπίδες λοιπόν αναπτερώθηκαν όταν, το Σεπτέμβριο του 1987, ανέλαβε την εξουσία στο Μπουρούντι μια νέα κυβέρνηση υπό την ηγεσία του Προέδρου Πιερ Μπουγιόγια. Ο νέος πρόεδρος υποσχέθηκε στο έθνος του θρησκευτική ελευθερία και έκανε αμέσως βήματα για να τηρήσει το λόγο του. Μια έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των Η.Π.Α. λέει: «Στη διάρκεια του πρώτου έτους διακυβέρνησης, ο Πρόεδρος Μπουγιόγια έκανε σαρωτικές αλλαγές σ’ ό,τι αφορά την πολιτική του Μπουρούντι ως προς την οργανωμένη θρησκεία, βάζοντας τέρμα στην καταπίεση της θρησκευτικής έκφρασης που επικρατούσε όσο κυβερνούσε το [προηγούμενο] καθεστώς. Ο Μπουγιόγια απελευθέρωσε όλους τους θρησκευτικούς κρατουμένους, ξανάνοιξε τις εκκλησίες που είχαν κλείσει και επέστρεψε όλες τις δημευμένες εκκλησιαστικές περιουσίες». Μ’ αυτές τις προοδευτικές ενέργειες, ο Πρόεδρος Μπουγιόγια κέρδισε την εκτίμηση των ατόμων που αγαπούν την ελευθερία σ’ ολόκληρο τον κόσμο.

Γιατί λοιπόν επιλέχτηκαν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά ως ο μοναδικός στόχος θρησκευτικής καταπίεσης;

Μάρτυρες του Ιεχωβά—Αγώνας για Αναγνώριση

Στο πέρασμα των δεκαετιών, η Καθολική Εκκλησία «εξελίχθηκε σε ισχυρή οικονομική και πολιτική οντότητα», αναφέρει η εφημερίδα The New York Times. Όταν το κράτος βρισκόταν ακόμη υπό το αποικιοκρατικό καθεστώς, η εκκλησία μπορούσε «στην ουσία να κυβερνάει τη χώρα», αφού «έπαιζε τον κύριο ρόλο στην παροχή ιατρικής περίθαλψης και εκπαίδευσης». Είναι λοιπόν φυσιολογικό το ότι η κυβέρνηση μπορεί να αισθανόταν ότι την απειλούσε η οργανωμένη θρησκεία.

Ωστόσο, όταν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά άρχισαν το δημόσιο ευαγγελιστικό τους έργο στο Μπουρούντι το 1963, δεν έκαναν καμιά απόπειρα να επέμβουν στις υποθέσεις του Κράτους. Αντίθετα, περιόρισαν το έργο τους στο κήρυγμα ‘τούτου του ευαγγελίου της βασιλείας’. (Ματθαίος 24:14) Αφού η Αγία Γραφή λέει ότι οι αληθινοί Χριστιανοί δεν πρέπει να είναι ‘μέρος του κόσμου’, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά παρέμειναν πολιτικά ουδέτεροι—στάση που παίρνουν οι Μάρτυρες σ’ ολόκληρο τον κόσμο.—Ιωάννης 17:16, ΜΝΚ.

Οι Μάρτυρες, για λόγους συνείδησης, δεν συμμετείχαν σε πολιτικά κόμματα και δεν έλεγαν τα συνθήματα των πολιτικών κομμάτων. Οι κυβερνήσεις συχνά παρεξηγούν αυτή την ουδέτερη στάση, πιστεύοντας ότι πρόκειται για έλλειψη πατριωτισμού ή ακόμη και για ανατρεπτική ενέργεια. Αλλά δεν έχουν έτσι τα πράγματα. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά σ’ ολόκληρο τον κόσμο είναι γνωστοί ως υποδειγματικοί, νομοταγείς πολίτες. Παίρνουν στα σοβαρά την εντολή της Αγίας Γραφής να ‘υποτάσσονται’ στις κοσμικές κυβερνήσεις. (Ρωμαίους 13:1) Μολονότι δεν χαιρετάνε ούτε αποδίδουν με οποιοδήποτε τρόπο λατρευτικό σεβασμό σε εθνικά σύμβολα όπως οι σημαίες, αυτοί δεν μεταχειρίζονται αυτά τα εμβλήματα με έλλειψη σεβασμού.—Έξοδος 20:4, 5.

Το 1975, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά ζήτησαν να αναγνωριστεί νομικά το έργο τους. Αλλά το 1976, ένα πραξικόπημα έριξε την κυβέρνηση και έφερε στην εξουσία τον Πρόεδρο Ζαν-Μπαπτίστ Μπαγκάζα. Αυτός υποσχέθηκε ελευθερία λατρείας. Εντούτοις, το Μάρτιο του 1977, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά τέθηκαν επίσημα υπό απαγόρευση! Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά παγκόσμια προσπάθησαν να διευκρινίσουν το ζήτημα σε μέλη της κυβέρνησης Μπαγκάζα, αλλά οι επιστολές, οι επισκέψεις στις πρεσβείες του Μπουρούντι στη Γαλλία και στο Βέλγιο και οι συναντήσεις με κυβερνητικούς αξιωματούχους στο Μπουρούντι αποδείχτηκαν όλες άκαρπες. Το 1987, 80 περίπου Μάρτυρες στο Μπουρούντι—άντρες και γυναίκες—ρίχτηκαν στη φυλακή επί μήνες. Ένας Μάρτυρας πέθανε στη φυλακή.

Έπειτα, το 1987, ένα πραξικόπημα έφερε στην εξουσία τον Ταγματάρχη Πιερ Μπουγιόγια. Οι Καθολικοί και οι Προτεστάντες ωφελήθηκαν σύντομα από την ανεξιθρησκεία του—αλλά δεν συνέβη το ίδιο και με τους Μάρτυρες.

Ξεσπάει Θρησκευτικός Διωγμός

Μετά από μια συνάντηση που είχε ο Πρόεδρος Μπουγιόγια με τους κυβερνήτες των επαρχιών, στις 16 Φεβρουαρίου 1989, ανακοινώθηκε από το ραδιόφωνο ότι ένα από τα μεγάλα προβλήματα που έπρεπε να αντιμετωπίσει το Μπουρούντι ήταν η εξάπλωση των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Σαν να δόθηκε λοιπόν το σύνθημα, οι κυβερνήτες των εσωτερικών επαρχιών ξεσήκωσαν ένα κύμα διωγμού. Μολονότι οι λεπτομέρειες είναι ακόμη κάπως ασαφείς, οι ακόλουθες εκθέσεις δίνουν μια ιδέα του τι λαβαίνει χώρα εκεί:

Επαρχία Γκιτέγκα: Ο Κυβερνήτης Ιβ Μινανί διέταξε την αστυνομία και τον πληθυσμό να κινητοποιηθούν για τη σύλληψη όλων των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Στη συνέχεια, πράκτορες της ασφαλείας μπήκαν δια της βίας στο σπίτι του Ντιμπαταμάμπι Έντμοντ, ενός κήρυκα που ήταν ειδικός σκαπανέας, και τον συνέλαβαν. Ενώ τον είχαν υπό κράτηση, δεν του έδιναν τροφή. Πολλές φορές λιποθύμησε από την πείνα. Του έκαναν επίσης βασανιστήρια, στην προσπάθειά τους να τον κάνουν να επιβεβαιώσει μια φήμη σύμφωνα με την οποία οι Μάρτυρες του Ιεχωβά τρώνε ανθρώπινο αίμα—πράγμα που είναι κακόβουλο ψέμα!

Μετά τη σύλληψη του Έντμοντ, συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν στη Γκιτέγκα ο Ντικαραχέρα Άαρον και ο Ντιμπιρανγκέζα Πράιμ, κι αυτοί Μάρτυρες του Ιεχωβά. Τους επιφυλάχθηκε παρόμοια κτηνώδης μεταχείριση.

Η Νιτζιμπέρε Σαρλότ, σύζυγος ενός επισκόπου περιοχής—περιοδεύοντος διακόνου που επισκέπτεται αρκετές εκκλησίες—έμαθε για την άσχημη κατάσταση στην οποία βρίσκονταν οι Χριστιανοί αδελφοί της. Προσπάθησε να τους πάει φαγητό στη φυλακή, αλλά οι αρχές τη συνέλαβαν στις 16 Μαρτίου 1989, και την κράτησαν όμηρο, σε μια προσπάθεια να πιάσουν το σύζυγό της.

Επαρχία Μουράμβγια: Ο Κυβερνήτης Αντουάν Μπάζα κάλεσε όλους τους γνωστούς Μάρτυρες να συναντηθούν μαζί του και να απαντήσουν στις ερωτήσεις του. Στις 4 Μαρτίου, μια ομάδα Μαρτύρων συμμορφώθηκε μ’ αυτό το αίτημα. Μολονότι αυτοί απάντησαν με σεβασμό στις ερωτήσεις του, αρνήθηκαν να πουν συνθήματα του πολιτικού κόμματος.

Αντιδρώντας σ’ αυτό, ο κυβερνήτης υποκίνησε τον τοπικό πληθυσμό να επιτεθεί στους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Στις 16 Μαρτίου, η αστυνομία μπήκε στα σπίτια γνωστών Μαρτύρων και άρχισε να ξυλοκοπάει άντρες και γυναίκες, επειδή αυτοί αρνούνταν να πουν κομματικά συνθήματα. Κατέλαβαν και έκλεισαν το κατάστημα που ανήκε σ’ έναν Μάρτυρα—στερώντας έτσι από μια οικογένεια τα μέσα συντήρησής της.

Στις 17 Μαρτίου, τέσσερις γυναίκες ξυλοκοπήθηκαν επειδή αρνήθηκαν να αποκηρύξουν την πίστη τους. Φυλακίστηκαν σ’ ένα κελί που δεν αεριζόταν, μολονότι η μια απ’ αυτές ήταν μητέρα ενός μωρού ηλικίας 20 ημερών.

Στις 20 Μαρτίου, ένας όχλος οπλισμένος με ραβδιά και πυρσούς μπήκε δια της βίας στα σπίτια μερικών γυναικών Μαρτύρων, τις ξυλοκόπησε και τις έδιωξε από τα σπίτια τους. Ανάμεσα σ’ αυτές που υπέστησαν την επίθεση ήταν και μια 75χρονη γυναίκα που μελετούσε την Αγία Γραφή με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά, καθώς και αρκετές νεαρές κάτω των 14 ετών!

Ο Πιερ Κιμπίνα-Κάνβα, διευθυντής του δημοτικού σχολείου της Νγιαμπιχάνγκα, προσπάθησε να αναγκάσει μερικά παιδιά που ήταν Μάρτυρες να χαιρετήσουν τη σημαία του έθνους. Αφού δεν μπόρεσε να το πετύχει αυτό, τα απέβαλε. Είκοσι δύο Μάρτυρες απ’ αυτή την πόλη αναγκάστηκαν να την εγκαταλείψουν, αφήνοντας πίσω τους όλα τα υπάρχοντά τους. Ανάμεσα στους συλληφθέντες ήταν οι Νταγισένγκα Λεονίντας, Κανγιάμπο Λέναρντ, Νταχορβαμαμίγιε Αμπέντνεγκο, Μπανκανγκουμουρίντι Π., Κασί Γκρεγκουάρ και Μπονιχανκούγιε Ταντέε.

Επαρχία Μπουζουμπούρα: Ο πρόεδρος της κοινότητας Μουχούτα, Ναχιμάνα Μακέρ, κάλεσε τον Καβούνζο Βίνσεντ, τον Νταμπαζανίγιε Σιλβέστρε και τον Ντίζβε-Νζανίγιε—που είναι όλοι τους Μάρτυρες—για μια συνάντηση. Εκεί, τους κατηγόρησε ότι είχαν αναμειχθεί στη φυλετική σύγκρουση του Αυγούστου του 1988. Μολονότι ήταν σαφές ότι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά δεν είχαν αναμειχθεί, ακολούθησαν ξυλοδαρμοί και συλλήψεις.

Επαρχία Μπουμπάνζα: Δυο Μάρτυρες συνελήφθησαν απλώς επειδή είχαν στην κατοχή τους Γραφικά έντυπα. Όταν αρνήθηκαν να προβούν στον κομματικό χαιρετισμό, ο Κυβερνήτης Κιμπούσα Μπαλτάζαρ τους έστειλε σ’ ένα στρατόπεδο. Εκεί, τους βασάνισαν λιώνοντας τα δάχτυλά τους.

Τι Μπορείτε να Κάνετε Εσείς

Οι περισσότερες απ’ αυτές τις περιπτώσεις κακομεταχείρισης έχουν γίνει στο εσωτερικό της χώρας, μακριά από τα μάτια των ξένων παρατηρητών. Εντούτοις, σ’ ολόκληρο τον κόσμο θα διανεμηθούν πάνω από 13 εκατομμύρια αντίτυπα αυτού του άρθρου, σε 105 γλώσσες. Οι ωμότητες του Μπουρούντι δεν θα είναι πια μυστικές. Οι άνθρωποι που αγαπούν την ελευθερία θα νιώσουν αποτροπιασμό για το ότι γίνονται αυτές οι κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων—δικαιώματα για τα οποία έχουν αγωνιστεί χιλιάδες Αφρικανοί.

Το Μπουρούντι λοιπόν διακινδυνεύει πολλά, με το να μην τηρεί την υπόσχεση που έδωσε για θρησκευτική ελευθερία. Κινδυνεύει να χάσει τη φήμη, για την απόκτηση της οποίας κατέβαλε σκληρές προσπάθειες—τη φήμη του προοδευτικού, σκληρά εργαζόμενου έθνους. Μήπως επιθυμεί το Μπουρούντι να σωρεύσει πάνω του αυτό το βάρος, δηλαδή να θεωρείται έθνος αποτελούμενο από φανατικούς διώκτες της θρησκείας; Δεν νομίζουμε ότι το επιθυμεί αυτό. Το μόνο που μπορούμε να συμπεράνουμε είναι ότι ο Πρόεδρος Μπουγιόγια είναι κακώς πληροφορημένος, παροδηγημένος από τους συμβούλους του.

Οι κατηγορίες που κατασκευάστηκαν κατά των Μαρτύρων του Ιεχωβά είναι γελοία ψέματα, που σκοπό έχουν να φουντώσουν παράλογα πάθη. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά δεν αποτελούν απειλή για την ασφάλεια της κυβέρνησης του Μπουρούντι ή οποιουδήποτε άλλου έθνους. Είναι ειρηνικοί και νομοταγείς, και σέβονται τα εθνικά εμβλήματα. Σε αντίθεση με τη φήμη που κυκλοφορεί, δεν δέχονται να εισαχθεί στο σώμα τους καμιάς μορφής αίμα—ακόμη και όταν κινδυνεύει η ζωή τους.—Πράξεις 15:28, 29.

Οι αληθινοί Χριστιανοί λοιπόν σ’ ολόκληρο τον κόσμο θα προσεύχονται ενωμένα για χάρη των αδελφών τους στο Μπουρούντι. (1 Τιμόθεον 2:1, 2) Πολλοί αναγνώστες θα υποκινηθούν επίσης να γράψουν απευθείας στον Πρόεδρο Πιερ Μπουγιόγια, κάνοντας έκκληση, με σεβασμό, να σταματήσει ο θρησκευτικός διωγμός και να αναγνωριστούν επίσημα οι Μάρτυρες του Ιεχωβά, ως γνωστή θρησκεία. Το Μπουρούντι πρέπει να συμμορφωθεί με τη λογική, αν θέλει να αποκαταστήσει την υπόληψή του στα μάτια του κόσμου.

His Excellency Major Pierre Buyoya

President of the Republic of Burundi

Bujumbura

REPUBLIC OF BURUNDI

[Χάρτες στη σελίδα 22]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΡΟΥΑΝΤΑ

ΖΑΪΡ

ΜΠΟΥΡΟΥΝΤΙ

ΤΑΝΖΑΝΙΑ

ΛΙΜΝΗ ΤΑΝΓΚΑΝΙΚΑ