Σεισμός Πλήττει το Λος Άντζελες
ΤΟ ΚΡΕΒΒΑΤΙ κινήθηκε προς τα εμπρός, και από το απότομο τράνταγμα ξυπνήσαμε. Ο θόρυβος ήταν σαν να χτυπούσαν χίλια μικρά σφυριά πίσω απ’ όλους τους τοίχους και την οροφή. Πήδησα από το κρεββάτι και κατευθύνθηκα στο δωμάτιο των παιδιών. Η σύζυγός μου είπε: «Σεισμός!»
Τα κρεββάτια είχαν μετακινηθή μακρυά από τους τοίχους. Λίγα πράγματα είχαν πέσει. Αλλά δεν συνέβη καμμιά ζημιά. Άλλοι δεν είχαν περάσει τόσο καλά!
Οι πρώτες ειδήσεις του πρωινού ραδιοφώνου έλεγαν ότι οι ζημίες ήσαν μικρές. Οι εκφωνηταί δεν εγνώριζαν ακόμη ότι δυο νοσοκομεία είχαν καταρρεύσει, ότι δεκάδες ατόμων είχαν φονευθή και ότι χιλιάδες σπίτια είχαν υποστή ζημίες. Τα τηλέφωνα στην περιοχή της συμφοράς δεν λειτουργούσαν πια, και κανένας άμεσος τρόπος δεν υπήρχε για μεταβίβασι του λόγου.
Έπειτα, οι ειδήσεις άρχισαν να έρχωνται από τις κοινότητες Σύλμαρ και Σαν Φερνάντο, στο βόρειο τμήμα της μεγάλης πόλεως Λος Άντζελες. Ήσαν τρομακτικές.
Τρία κτίρια στο Νοσοκομείο Απομάχων του Σαν Φερνάντο (περίπου εικοσιπέντε μίλια βορειοδυτικά του κεντρικού Λος Άντζελες) είχαν μεταβληθή σε σωρούς από πέτρες με σαρανταέξη ανθρώπινα θύματα. Ένα μίλι προς τα δυτικά, το Νέο Νοσοκομείο Όλιβ Βιου είχε καταρρεύσει κάτω από τη στρεβλωτική δύναμι του σεισμού. Ήταν καταπληκτικό το ότι μόνον τρία άτομα πέθαναν κατά την κατάρρευσί του.
Περισσότερο από το μισό του εσωτερικού τοίχου τραντάχθηκε από το τεράστιο φράγμα Βαν Νόρμαν, στα αντερείσματα βορείως της Κοιλάδος Σαν Φερνάντο που είναι πολύ πυκνά κατωκημένη. Μια άλλη δόνησις θα μπορούσε να εξακοντίση 3.600.000.000 γαλόνια νερό σαν καταρράκτη πάνω στα σπίτια που ήσαν πιο κάτω. Αστυνομικά αυτοκίνητα με μεγάφωνα διέτασσαν την εκκένωσι μιας περιοχής δώδεκα τετραγωνικών μιλίων, και χίλιοι αστυνομικοί περιπολούσαν στην περιοχή για να εμποδίσουν τη λεηλασία 22.000 σπιτιών κενών από κατοίκους. Χρειάσθηκαν τρεισήμιση ημέρες για να χαμηλώση το νερό αρκετά ώστε εκείνοι οι 80.000 που είχαν φύγει από τα σπίτια τους να μπορέσουν να επιστρέψουν.
Η εκκένωσις του νερού, η επισκευή του φράγματος ύψους 1.100 ποδών και το ξαναγέμισμα των λιμνών θα χρειαζόταν διάστημα τριών ετών.
Εν τω μεταξύ, ένας αγών ζωής και θανάτου διεξήγετο στο Νοσοκομείο των Απομάχων. Επειδή οι τηλεφωνικές επικοινωνίες είχαν καταστραφή, χρειάσθηκε περίπου μια ώρα και είκοσι λεπτά ώσπου να ενημερωθούν οι αρχές για την καταστροφή εδώ. Ο υπαρχηγός της Πυροσβεστικής υπηρεσίας Κέννεθ Λογκ πέταξε πάνω από το νοσοκομείο μ’ ένα ελικόπτερο, είδε την καταστροφή και τους τραυματίες να είναι ξαπλωμένοι σε κουβέρτες στον περίβολο του νοσοκομείου και εκάλεσε με το ραδιόφωνο συναγερμό των μονάδων διασώσεως.
Χρησιμοποιώντας τα χέρια, σφυριά για σπάσιμο του μπετόν, δαυλούς και γερανούς, οι ομάδες με προσοχή έκοψαν τα συντρίμματα σε μικρά κομμάτια και τ’ απομάκρυναν για να βρουν αυτούς που ζούσαν από κάτω. Ώσπου να βραδυάση, είχαν σωθή εικοσιέξη άτομα και δεκαέξη βρέθηκαν νεκροί.
Εγκαταστάθηκαν λαμπτήρες βολταϊκού τόξου ώστε η έρευνα να προχωρήση. Την επόμενη ημέρα, Τετάρτη, εξακολούθησε το μακάβριο έργο. Έπειτα, την Πέμπτη το απόγευμα, δυόμιση ημέρες μετά τον σεισμό, ένα χέρι κουνιόταν από κάτω από ένα σωρό συντριμμάτων. Ο Φρανκ Καρμπονάρα, ηλικίας 68 ετών, είχε μείνει πενηνταοκτώ ώρες κάτω από μια πλάκα σκυροδέματος, ακούοντας απελπισμένα καθώς οι σωστικές ομάδες εργάζονταν από πάνω του.
Τα τραύματά του; Απλώς ένα χέρι σπασμένο!
Έκτασις των Ζημιών
Η πρώτη δόνησις του σεισμού συνέβη στις 6 προ μεσημβρίας, Τρίτη, 9 Φεβρουαρίου. Ακολούθησε μια άλλη στις 6.01, έπειτα τέσσερες επί πλέον, τόσο κοντά μαζί, ώστε πολλοί άνθρωποι νόμισαν πιθανώς ότι ήταν ένας μακρός σεισμός. Η σειρά διήρκεσε πέντε λεπτά και ένδεκα δευτερόλεπτα. Τις επόμενες δεκατρείς ημέρες, διακόσιες μετασεισμικές δονήσεις έγιναν σε όλη την περιοχή του Λος Άντζελες. Αυτές μπορούσαν να συνεχισθούν επί μήνες.
Ο σεισμός συνέβη στον λαβύρινθο των ρωγμών, ή ραγισμάτων της γης, στη βάσι των ορέων Σαν Γκάμπριελ. Οι γεωλόγοι λέγουν ότι τα βουνά υψώθηκαν κατά τέσσερες πόδες και εξωθήθηκαν τρεις ή τέσσερες πόδες επάνω από τη στάθμη της κοιλάδος. Πολλές χιλιάδες κατολισθήσεις συνέβησαν σ’ αυτά τα βουνά, που υψώνονται σαν ένα τείχος πίσω από την πυκνοκατωκημένη Κοιλάδα του Σαν Φερνάντο.
Αρκετές μέρες μετά τον σεισμό, πολλοί κάτοικοι των πόλεων, συνηθισμένοι να έχουν νερό, τηλέφωνα, υπονόμους και φωταέριο σε σωλήνες για θέρμανσι και μαγειρική, είχαν λίγα ή τίποτε απ’ όλα αυτά. Περίμεναν να γίνουν νέες εγκαταστάσεις φωταερίου και μετέφεραν μποτίλλιες νερό από φορτηγά αυτοκίνητα σταθμευμένα σε όλη την περιοχή σε σταυροδρόμια και σε κεντρικές αγορές. Και οι άνθρωποι μιλούσαν στους φίλους των πόσο καλό ήταν όταν κάποιος εκτός της περιοχής των τους προσκαλούσε για ένα θερμό ντους στο σπίτι του.
Τριανταπέντε σχολεία ανέφεραν «ζημίες οικοδομών μεγάλης εκτάσεως» και τμήματα ένδεκα σχολείων θα έπρεπε να κατεδαφισθούν για «λόγους ασφαλείας.»
Σπασμένοι σωλήνες φωταερίου προκάλεσαν εκατοντάδες πυρκαϊές. Η παλαιότερη οικία της πόλεως, η Άβιλα Αντόουμπ, η οποία είχε δοκιμάσει σεισμούς επί ένα και ήμισυ αιώνα, υπέστη σοβαρές ζημίες. Εκατό χιλιάδες τόμοι ξετινάχτηκαν από τα ράφια της κεντρικής βιβλιοθήκης.
Δώδεκα γέφυρες κατέρρευσαν επάνω σε υπερλεωφόρους με πολλές λωρίδες κυκλοφορίας (τους περιφήμους αυτοκινητοδρόμους του Λος Άντζελες). Μια ανυψωμένη διάβασις από τσιμέντο κατασυντρίφθηκε επάνω σ’ ένα φορτηγό αυτοκίνητο, φονεύοντας δύο επιβάτας του.
Ένα από τα επίκεντρα ενός «συμπληρωματικού» σεισμού πιστεύεται ότι ήταν ένα μίλι κάτω του εδάφους, κάτω από την εναλλαγή λεωφόρων μεταξύ των αυτοκινητοδρόμων της Γκόλντεν Σταίητ και Φούτχιλλ. Αυτός κατέστρεψε πέντε από τις δέκα γέφυρες εναλλαγής και προκάλεσε ζημίες σοβαρές στις άλλες πέντε.
Ο σεισμός εθρυμμάτισε το άκρον του Σύλμαρ της «ιντερτάι,» της μακρότερης ηλεκτρικής γραμμής συνεχούς ρεύματος του κόσμου. Αυτή η γραμμή διακλαδίζει έως 800.000 βολτ ηλεκτρικής ενεργείας σε 846 μίλια μεταξύ Καλιφορνίας και Όρεγκον, στέλλοντας ηλεκτρισμό προς βορράν για χειμερινή θέρμανσι και προς νότον για θερινό κλιματισμό αέρος. Οι υπολογισμοί δείχνουν ότι ίσως χρειασθούν 18 μήνες για ν’ αποκατασταθή αυτή η υπηρεσία, και ότι η καταστροφή θα σημάνη «ιστορικά προβλήματα ενεργείας και στα δυο άκρα της ιντερτάι.»
Η Ανησυχία Αυξάνει
Η Νότιος Καλιφόρνια είναι μια σχετικώς νεόκτιστη περιοχή. Οι άνθρωποι εκινήθησαν προς τα εδώ από όλα τα μέρη των Ηνωμένων Πολιτειών, αφήνοντας οικογένεια και φίλους «πίσω στην Ανατολή,» καθώς αποκαλούν οι Καλιφορνέζοι του νότου τις περιοχές από τις οποίες ήλθαν.
Οι συγγενείς από «την Ανατολή» και οι Καλιφορνέζοι, προσπαθώντας να έλθουν σ’ επαφή, επλημμύρισαν τα τηλέφωνα με τέτοιον μνημειώδη επικοινωνικό συνωστισμό, ώστε αυτές οι υπηρεσίες επί ημέρες ήσαν πνιγμένες από δουλειά. Κατά την ημέρα του σεισμού έγιναν περισσότερες από 5,2 εκατομμύρια τηλεφωνικές υπεραστικές κλήσεις από την κεντρική περιοχή της πόλεως μόνον. Αμέτρητα άλλα άτομα προσπάθησαν να επικοινωνήσουν αλλά δεν μπόρεσαν. Για πολλούς κατοίκους χρειάσθηκαν δυο ή τρεις ημέρες προτού μπορέσουν να πάρουν τηλεφωνική γραμμή για να πουν στις οικογένειές των ότι το Λος Άντζελες δεν είχε πραγματικά γλιστρήσει μέσα στη θάλασσα, και ότι ήσαν καλά στην υγεία τους.
Υψηλά Κτίρια
Μέχρις ακριβώς πριν από μια δεκαετία και πλέον τα κτίρια περιωρίζονταν σε ύψος δεκατριών ορόφων σ’ αυτήν την σεισμοπαθή περιοχή. Τώρα υψηλά κτίρια, υψηλά έως σαράντα τρεις ορόφους, είναι διασκορπισμένα σ’ αυτή την εκτεταμένη πόλι. Αυτά τα νέα κτίρια των υψηλά οικοδομημένων διαμερισμάτων και γραφείων πέρασαν τον σεισμό πολύ καλά, και έπαθαν γενικώς μόνον ζημίες μικροτέρας σημασίας. Ο πύργος των τριανταδύο ορόφων του Δυτικού Κέντρου έπαθε μόνον τη ζημία δυο σπασμένων παραθύρων, ενώ 169 κτίρια, τα πλείστα των οποίων διώροφα ή τριώροφα, με λιθοδομή, που ήσαν μέσα ή κοντά στην περιοχή της κάτω πόλεως έπαθαν ζημίες.
Στο Φράγμα Πακόιμα, βορείως του Σαν Φερνάντο, η δύναμις της ώσεως του σεισμού κατεγράφη στα 50 τοις εκατό της βαρύτητος, ποσοστόν για το οποίον λέγεται ότι υπήρξε η ισχυρότατη οριζόντια ώσις ενός σεισμού που κατεγράφη ποτέ οπουδήποτε στον κόσμο. Αυτό θα ήταν ισοδύναμο μιας ώσεως 5.000 τόννων κατά ενός κτιρίου 10.000 τόννων.
Στο νέο συγκρότημα υψηλών κτιρίων της Σέντσιουρυ Σίτυ, ακριβώς στα δυτικά των Μπέβερλυ Χιλλς, η δύναμις ήταν 17 τοις εκατό της βαρύτητος, ισοδύναμος προς μιαν ώσιν 1.700 τόννων έναντι ενός κτιρίου 10.000 τόννων. Τα κτίρια της Σέντσιουρυ Σίτυ έπαθαν μόνον μικρά ραγίσματα σε εσωτερικά χωρίσματα. Ο Δόκτωρ Τζωρτζ Χάουσνερ, διευθυντής σεισμικών ερευνών του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας, είπε: «Η μηχανική που εφαρμόσθηκε σε τελευταίως οικοδομηθέντα κτίρια πραγματικά απέδωκε.»
Με Τι Έμοιαζε
Σκληρότατα επλήγησαν οι κοινότητες Σύλμαρ και Σαν Φερνάντο, στο βόρειο τμήμα της Κοιλάδος του Σαν Φερνάντο.
«Πόσο μακρυά λέγουν ότι βρισκόσαστε από το επίκεντρο του σεισμού;» ερώτησα τον Ρώσσελ Μπάρκε, του οποίου το σπίτι στο Σύλμαρ έμοιαζε ωσάν ένα ισχυρό χέρι να το είχε σπρώξει προς τα επάνω. «Όσο για μένα» είπε, «ήταν ακριβώς εδώ!»
Βλέπετε εικόνες εφημερίδων με τις ζημίες του σεισμού και νομίζετε ότι ο σεισμός επείραξε μόνον ένα σπίτι ή δυο. Αλλ’ αυτό είναι κάτι που σε βάζει σε σκέψεις, να οδηγής σε ραγίσματα στον τσιμεντένιο δρόμο, από το ένα τετράγωνο στο άλλο τετράγωνο, και να ξέρης ότι αυτά προξενήθηκαν από την αναστάτωσι της γης. Στέγες υπεχώρησαν. Τοίχοι έπεσαν. Καπνοδόχοι γκρεμίσθηκαν από σπίτια και ρίφθηκαν πάνω στις αυλές, αφήνοντας ανοιχτές τρύπες όπου μια φορά ήταν τμήμα του τοίχου.
Άνθρωποι των οποίων τα σπίτια υπέστησαν επικίνδυνες ζημίες, κοιμήθηκαν τις επόμενες λίγες νύχτες στις αυλές των, κάτω από τέντες ή απλώς σε στρώματα στο ύπαιθρο. Εμαγείρευαν σε πρόχειρα τζάκια και σε μαγειρεία κατασκηνώσεων.
Ο σεισμός έπληξε προ της ανατολής του ηλίου. «Το κάθε τι στο σπίτι έπεσε κάτω στο πάτωμα,» ήταν μια κοινή έκφρασις. Άνθρωποι έβγαιναν έξω από τα σκοτεινιασμένα σπίτια τους πηδώντας επάνω από κομμοδίνα, βιβλιοθήκες, εντοιχισμένες λάμπες και σπασμένους καθρέφτες. Ο Γκραντ Σαντ, στο Σύλμαρ, ενόμισε ότι το σπίτι του είχε κτυπηθή από ένα αεροπλάνο. Είπε: «Δεν έγινε κανένα μουγγρητό, κανένα φύσημα, μόνο μια μεγάλη έκρηξις ήχου.»
Η Πατρίσια Χέλζερ είπεν ότι ο θόρυβος ήταν τόσο μεγάλος ώστε κατέπνιγε τον ήχο κάθε πράγματος που έσπασε στο σπίτι. «Δεν άκουσα καθόλου ένα πιάτο να σπάζη,» είπε, «αλλά μου έμειναν μόνον δύο κύπελλα και δυο λεκάνες.» Έξω, αυτή μπορούσε να βλέπη τη γη να κουνιέται ακόμα. Υπάρχουν χωματοσηκώματα στην αυλή της έξη ως οκτώ ίντσες ύψους, και αυτά δεν υπήρχαν εκεί προ του σεισμού.
Ο Ρέυ Σπέντλεϋ, ο οποίος μένει σ’ ένα από τα φαράγγια επάνω από το Σαν Φερνάντο, λέγει ότι μπορούσε να βλέπη τους λόφους να ταλαντεύωνται. Όταν σταμάτησε το μουγγρητό, ο Ρόυ Φάιζερ είπε ότι άρχισε να ακούη εκρήξεις. «Ένας άνθρωπος ξεφώνιζε ότι βομβαρδιζόμαστε.» Αλλά οι εκρήξεις ήσαν από σπασμένους αγωγούς αερίων. «Στην πρόσοψι του σπιτιού μου υπήρχαν δυο τρύπες, με διάμετρο περίπου δέκα ποδών,» είπε. «Μπορούσατε να ρίξετε σ’ αυτές ένα αυτοκίνητο εύκολα.»
Ο Φρανκ Νίττι είπε: «Έγινε μια δόνησις και η ιδιοκτησία μας παραμορφώθηκε. Το οικόπεδο είναι στενώτερο απ’ ό,τι ήταν προηγουμένως.»
Προσωπική Προσοχή
Οι επίσκοποι των εκκλησιών των μαρτύρων του Ιεχωβά έκαμαν ελέγχους από σπίτι σε σπίτι για κάθε οικογένεια μαρτύρων. Ο Ραφ Άλλεν μάλιστα έκαμε έλεγχο σε όλες τις οικογένειες με τις οποίες μέλη της εκκλησίας του ωδηγούσαν γραφικές μελέτες κατ’ οίκον—γεγονός που εξέπληξε και εχαροποίησε πολλές απ’ αυτές.
Περίπου το ήμισυ των μελών της εκκλησίας Σεπουλβέντα διέμεναν στην περιοχή που έπρεπε να εκκενωθή, κάτω από το Φράγμα Βαν Νόρμαν. Το μεσημέρι ο επίσκοπός της έδωκε λογαριασμό για τα 90 τοις εκατό των μελών της εκκλησίας,—όλους όσοι δεν είχαν ήδη πάει σε σπίτια συγγενών. Το πρωί μετά τον σεισμό, μια ομάς συναθροίσθηκε για την τακτική δράσι Βιβλικής διδασκαλίας από σπίτι σε σπίτι. Η εκκλησία αυτή από 147 άτομα είχε παρόντας 190 στη μεσεβδομαδιαία Συνάθροισι Υπηρεσίας των, και 241 ήσαν παρόντες την επόμενη Κυριακή.
«Μπορείτε να τονίσετε στους ανθρώπους,» είπε ένας μάρτυς του Ιεχωβά, «ότι η αύξησις των σεισμών στον ένα τόπο μετά τον άλλον είναι μέρος του μεγάλου σημείου που έδωκε ο Ιησούς Χριστός εις Ματθαίον 24 κεφάλαιο για να τονίση ότι γρήγορα πλησιάζει το τέλος αυτού του παρόντος συστήματος πραγμάτων. Αλλά οι σεισμοί εδώ και τώρα φαίνεται να είναι ένα εξ ολοκλήρου διάφορο ζήτημα!»
Πώς να Προφυλαχθήτε
Ένας σεισμός πλήττει ξαφνικά. Πριν μπορέστε να φύγετε, έχει τελειώσει. Μην πανικοβάλλεσθε. Σταθήτε μακρυά από κάθε τι που θα μπορούσε να πέση. Μέσα σε σπίτι κατευθυνθήτε προς ένα εσωτερικό κούφωμα (ένα πρεβάζι πόρτας είναι πολύ δυσκολώτερο να πέση παρά η οροφή ενός δωματίου) ή κάτω από ένα τραπέζι. Σταθήτε μακρυά από παράθυρα και εξωτερικούς τοίχους. Αν είσθε έξω, απομακρυνθήτε από παράθυρα, λιθοδομή, τοίχους ή καπνοδόχους. Σε υψηλά κτίρια, να πάτε κάτω από ένα γραφείο ή τραπέζι.
Όταν ο σεισμός κοπάση, κυττάξτε για τραυματίες και για πυρκαϊές. Εξακριβώστε την κατάστασι του γκαζιού, και κλείστε τις κύριες βαλβίδες αν είναι ανάγκη. Φορέστε παπούτσια—να θυμάστε ότι σπασμένα γυαλιά είναι ενδεχόμενον να βρίσκωνται παντού.
Αυτός δεν ήταν ο «μεγάλος» σεισμός που οι ειδικοί προέλεγαν για την Καλιφόρνια. Το διαβόητο Ρήγμα του Σαν Αντρέα, όπου μια σταθερή γένεσις εντάσεως επί μακρόν υπήρξε εν προόδω, δεν περιλαμβάνονταν στον σεισμό του Φεβρουαρίου.
Καθόσον οι σεισμοί συμβαίνουν, αυτός δεν ήταν ένας ιδιαιτέρως σοβαρός,—μόλις συνέβη σε μιαν ανεπτυγμένη περιοχή. Δεν ήταν καθόλου όμοιος με τον σεισμό του 1970 που εφόνευσε 50.000 άτομα στο Περού, ούτε μ’ εκείνον του 1968 που συνέβη στο Ιράν που εφόνευσε 11.000. Αλλά ήταν σοβαρός για εκείνους που βρέθηκαν σ’ αυτήν την περιοχή, και ήταν καταστροφή για εκείνους που έχασαν τη ζωή τους και τα σπίτια τους.—Από Συνεργάτην.