Τι Καθορίζει την Κατεύθυνσι που Παίρνει η Θρησκεία;
ΜΕ το να συναινέσουν στον πόλεμο του Βιετνάμ στην αρχή, οι εκκλησίες ωδήγησαν πολλούς ανθρώπους να νομίσουν ότι ήταν σωστό να πολεμήσουν σ’ αυτόν. Αλλά τώρα μερικές θρησκευτικές οργανώσεις και οι αξιωματούχοι των καταδικάζουν τον πόλεμο. Διακηρύσσουν ότι η συμμετοχή σ’ αυτόν δεν είναι ορθή.
Γιατί αυτή η αλλαγή; Μήπως οι εκκλησίες τώρα καθοδηγούν τα μέλη των να ζουν σε αρμονία με τις διδασκαλίες της Βίβλου; Ή μήπως άλλοι παράγοντες καθορίζουν την κατεύθυνσι που παρέχει η θρησκεία;
Η εφημερίς Τζόρναλ του Όρεγκον προσφάτως παρετήρησε ότι ‘οι κληρικοί απλώς συνεμορφώνοντο με το πλήθος.’22 Έτσι, όταν οι άνθρωποι εξέφρασαν μικρή εναντίωσι κατά του πολέμου, οι εκκλησίες τον υπεστήριξαν. Αλλ’ όταν το κοινό αηδίασε με τον ατέλειωτο πόλεμο και την αιματοχυσία, τότε ο κλήρος άρχισε να αντιτίθεται στον πόλεμο.
Ο Άλντε Μάνσον, εκδότης του Ενωμένου Μεθοδιστού, μιας εκδόσεως της Μεθοδιστικής Εκκλησίας, εξήγησε:
«Μια συσσώρευσις βρωμερών υποθέσεων όπως το Μάι Λάι και το καλύτερο σύστημα μεταδόσεως ειδησεογραφίας του πολέμου στην ιστορία είχαν επίδρασι σε ολόκληρο το έθνος, και η εκκλησία τελικά ακολουθεί το γενικό αντιπολεμικό αίσθημα. . . . Οι υπολογισμοί των αμάχων θυμάτων στο Βιετνάμ από το 1965 κυμαίνονται από 1 έως 4 εκατομμύρια άνδρες, γυναίκες και παιδιά, αλλά μόλις τώρα αρχίζουν οι εκκλησίες να εκφράζουν φρίκη.»23
Ναι, μόνον όταν ο πόλεμος κατήντησε αντιπαθής στον λαό ακούσθηκε η φωνή της θρησκείας για «Ειρήνη.» Έχει παρατηρηθή όσον αφορά τις εκκλησίες ότι προσδιορίζουν τι είναι επί του παρόντος δημοφιλές και κατόπιν λαμβάνουν τη στάσι των αναλόγως. Ο κληρικός της πόλεως της Νέας Υόρκης Ρόμπερτ Τζ. Μακ Κράκεν παρεδέχθη: «Προσέχομε να μη λάβωμε μια στάσι εκτός αν γνωρίζωμε προς ποια κατεύθυνσι φυσά ο άνεμος.»24
Προσπάθειες να Δείξη Συνεπή Ηγεσία
Η Καθολική Εκκλησία έδειξε ότι δεν έχει αλλάξει την στάσι της απέναντι του πολέμου. Βεβαιώνει ότι η Καθολική ηγεσία ποτέ δεν υπεστήριξε τον πόλεμο του Βιετνάμ. Αυτός ο ισχυρισμός, πράγματι, έγινε σ’ ένα έγγραφο που εξεδόθη πέρυσι από το Καθολικό Συμβούλιο των Η.Π. (USCC), το επιτελικό μέλος του Εθνικού Συμβουλίου των Καθολικών Επισκόπων.
Εν τούτοις, ακόμη και εξέχοντες Καθολικοί θεολόγοι λέγουν ότι αντί να εναντιωθούν στον πόλεμο, οι επίσκοποι μάλλον τον υπεστήριξαν. Πράγματι, την ίδια περίπου εποχή που εξεδόθη το έγγραφο του USCC, ο Καθολικός ιερεύς Πήτερ Τζ. Ρίγκα, Καθηγητής των Θρησκευτικών στο Κολλέγιο της Λα Σαλ, έγραψε:
«Εξ αιτίας της μαζικής αποτυχίας των για ηθική ηγεσία στο μεγαλύτερο ηθικό ζήτημα των ημερών μας, αυτοί οι Αμερικανοί Καθολικοί επίσκοποι που υπεστήριξαν αυτόν τον πόλεμο (περίπου 95 τοις εκατό), θα έπρεπε να παραιτηθούν ομαδικώς, διότι δεν είναι πλέον κατάλληλοι γι’ αυτό το λειτούργημα· . . . Αυτός που έχει αίμα στα χέρια του δεν είναι κατάλληλος να είναι διάκονος. Λέγω ότι οι Αμερικανοί Καθολικοί επίσκοποι, με την ηθική των αποτυχία, έχουν αίμα ανθρώπων στα χέρια των.»25
Σας κάνουν μήπως τέτοιες κατηγορίες από τους ίδιους τους Καθολικούς να αμφιβάλλετε για την αληθινότητα αυτών που εδημοσίευσαν οι επίσκοποι;
Κακοπαράστασις της Αληθείας
Το Κόμμονγουηλ, ένα Καθολικό περιοδικό, συζήτησε το ζήτημα. Ο συγγραφεύς, ο Καθολικός καθηγητής και κοινωνιολόγος Γκόρτον Ζαν, αφού μελέτησε το έγγραφο του USCC είπε:
«Πρέπει να το αμφισβητήσω ως μια προφανώς εσκεμμένη απόπειρα να δημιουργηθή, μέσω μιας εξαιρετικής εκλεκτικής μεθόδου για την ιστορία, μια ψευδής εντύπωσις ότι η επίσημος ηγεσία της εκκλησίας υπήρξε μια πηγή σταθερής, αν και προσεκτικά συγκρατημένης, εναντιώσεως στον πόλεμο.»26
Ενδεικτική του «εξαιρετικά εκλεκτικής μεθόδου για την ιστορία» εγγράφου είναι η απουσία απ’ αυτό των δηλώσεων των Καθολικών ηγετών οι οποίοι εψήφισαν την υποστήριξι του πολέμου. Η πιο σημαντική παράλειψις είναι η υποστήριξις που εξέφρασε ο εκλιπών Καρδινάλιος Σπέλμαν.
Πράγματι, οι δηλώσεις που έγιναν από αρχηγούς της Εκκλησίας για την υποστήριξι του πολέμου, και που παραλείπονται σ’ αυτό το έγγραφο, είναι τόσο πολυάριθμες ώστε το Κόμμονγουηλ παρετήρησε: «Υποπτεύεται κανείς ότι οι ερευνηταί του USCC θα μπορούσαν να συλλέξουν τουλάχιστον ένα αρκετά μεγάλο αριθμό δηλώσεων επισκόπων που υπεστήριξαν τον πόλεμο από τα αρχεία της Αρχιεπισκοπής της Νέας Υόρκης και μόνον.»27
Αλλ’ όλες αυτές οι αποδείξεις παρελείφθησαν εσκεμμένως. Εν τούτοις «απλή εντιμότης,» λέγει το Κόμμονγουηλ, θα απαιτούσε να περιληφθούν αυτές οι δηλώσεις, «όσο ενοχλητικές και αν ήσαν τώρα, που η ανηθικότης αυτού του πολέμου βρίσκεται στην πλήρη της έκτασι μπροστά στα μάτια όλων.»28
Δεν είναι ολοφάνερο ότι το έγγραφο του USCC είναι μια καταφανής απόπειρα να καλύψη την αρχική υποστήριξι της εκκλησίας γι’ αυτό που σήμερα είναι ένας μη δημοφιλής πόλεμος; Τόση ανεντιμότης μπορεί να σας εκπλήττη.
Τι Καθορίζει το Πού Οδηγεί η Θρησκεία
Είναι αλήθεια ότι οι ιερείς συχνά διδάσκουν από τη Βίβλο για την «επί γης ειρήνη» και για «αγάπη του πλησίον.» Έτσι μπορεί να συμπεραίνετε ότι η θρησκεία οδηγεί το ανθρώπινο γένος να ζη σε αρμονία με τις Βιβλικές διδασκαλίες και να αποστρέφωνται τον πόλεμο και τη βία.
Είναι, εν τούτοις, λάθος να λαμβάνετε υπ’ όψιν μόνον τι λέγει η θρησκεία. Μάλλον, είναι επίσης ζωτικό να εξετάζετε τι πραγματικά πράττει. Τι κάνει η θρησκεία όταν οι εθνικοί ηγέται αποφασίζουν ότι είναι προς το συμφέρον του έθνους των να πολεμήσουν σ’ έναν πόλεμο;
Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες, τονίζουν οι εκκλησίες τους λόγους του Ιησού: «Εκ τούτου θέλουσι γνωρίσει ότι είσθε μαθηταί μου, εάν έχητε αγάπην προς αλλήλους»; (Ιωάν. 13:35) Εξηγούν στα μέλη των ότι η γνήσια Χριστιανική αγάπη δεν επηρεάζεται από εθνικά σύνορα; Διευκρινίζουν ότι όλοι οι πραγματικοί ακόλουθοι του Χριστού αγαπούν αλλήλους ασχέτως της χώρας στην οποία ζουν ή της φυλής στην οποίαν ανήκουν;
Τονίζουν επίσης οι εκκλησίες στα μέλη των τα λόγια του αποστόλου του Ιησού Ιωάννου: «Να αγαπώμεν αλλήλους· ουχί καθώς ο Κάιν ήτο εκ του πονηρού, και έσφαξε τον αδελφόν αυτού»; (1 Ιωάν. 3:10-12) Εξηγούν μήπως ότι, με το να σκοτώνουν τους συνανθρώπους των στο πεδίο της μάχης, και ιδιαίτερα μέλη της ιδικής των θρησκείας, δεν δείχνουν αγάπη γι’ αυτούς; Τονίζουν ότι ένας που το κάνει αυτό υπηρετεί πράγματι τον «πονηρό,» Σατανά ή Διάβολο;
Είναι ολοφάνερο, ότι όταν τα έθνη ετοιμάζωνται για πόλεμο, οι εκκλησίες θέτουν κατά μέρος αυτές τις διδασκαλίες της Βίβλου. Ένας διάσημος Διαμαρτυρόμενος κληρικός, ο εκκλιπών Χάρρυ Έμερσον Φόσντικ, παρεδέχθη:
«Η ιστορία της Δύσεως υπήρξε ένας πόλεμος μετά τον άλλον. Γεννήσαμε ανθρώπους για τον πόλεμο· δοξάσαμε τον πόλεμο· κάναμε τους μαχητάς ήρωάς μας και ακόμη και στις εκκλησίες μας τοποθετήσαμε τις σημαίες της μάχης . . . Με το ένα άκρον του στόματός μας αινέσαμε τον Άρχοντα της Ειρήνης και με το άλλο δοξάσαμε τον πόλεμο.»29
Το γεγονός είναι ότι όχι το τι λέγει η Βίβλος, αλλά το τι λέγουν οι εθνικοί ηγέται και το τι είναι δημοφιλές επί του παρόντος στο λαό καθορίζει το πού οδηγεί η θρησκεία. Σχολιάζοντας στο κύριο άρθρο σχετικά με τον πόλεμο του Βιετνάμ, η εφημερίς Σαν του Βανκούβερ παρετήρησε: «Είναι μια αδυναμία ίσως όλης της ωργανωμένης θρησκείας το ότι η εκκλησία ακολουθεί τη σημαία . . . Ποιος πόλεμος έγινε ποτέ χωρίς να ισχυρισθούν ότι ο Θεός ήταν με την κάθε παράταξι;»30
Υποστήριξις Μόνον «Δικαίων Πολέμων»;
Η δικαιολογία που συχνά προβάλλουν οι εκκλησίες για να υποστηρίξουν τους πολέμους της χώρας των είναι ότι η υπόθεσις της χώρας των είναι δικαία—μάχεται μόνο σε «δικαίους πολέμους.» Επομένως, υποστηρίζεται, είναι καθήκον της εκκλησίας να υποστηρίζη την εθνική πολεμική προσπάθεια.
Αλλά σκεφθήτε το αυτό για μια στιγμή. Μήπως κάθε έθνος που αναμιγνύεται σ’ ένα πόλεμο δεν ισχυρίζεται ότι η υπόθεσίς του είναι «δικαία»; Όπως μια πρόσφατη εγκυκλοπαιδεία παρατηρεί: «Οι αιτίες του πολέμου μπορεί να είναι ιδιοτελείς, ποταπές ή ακόμη και πονηρές, αλλά οι λόγοι που αναφέρονται είναι συνήθως υψηλοί και ευγενείς. Και οι δυο παρατάξεις μπορούν να επιδείξουν λόγους τους οποίους θεωρούν βάσιμους.»31
Έτσι βάσει αυτών που θεωρούνται ‘βάσιμοι λόγοι,’ κάθε έθνος, μολονότι οι λαοί αυτών των εθνών μπορεί να υποστηρίζουν τις αντίθετες ακριβώς απόψεις, μάχεται αυτό που αποκαλεί ένα «δίκαιο πόλεμο.» Ο πατριωτισμός ανθεί, και οι εκκλησίες παρασύρονται σ’ αυτόν, και κάθε εκκλησία ‘ακολουθεί τη σημαία.’ Ο εξέχων Διαμαρτυρόμενος ηγέτης εκκλησίας Μάρτιν Νιμέλλερ είπε ότι από την εποχή των Ρωμαίων αυτοκρατόρων συμβαίνουν τα ίδια στον Χριστιανικό κόσμο. «Η εκκλησία ποτέ δεν εγνώρισε ένα άδικο πόλεμο,» εξήγησε, «αλλά εδικαιολόγησε πάντοτε τον πόλεμο της ιδικής της επικρατείας και χώρας.»32
Ο Καθολικός ιστορικός Ε. Ι. Γουώτκιν έγραψε:
«Όσο οδυνηρό και αν είναι να το παραδεχθούμε, δεν μπορούμε προς το συμφέρον μιας ψευδούς διαπαιδαγωγήσεως ή ανέντιμης πίστεως να αρνηθούμε ή να αγνοήσωμε το ιστορικό γεγονός ότι οι Επίσκοποι σταθερά υπεστήριξαν όλους τους πολέμους που διεξήχθησαν από την κυβέρνησι της χώρας των. Πράγματι δεν γνωρίζω ούτε μια περίπτωσι κατά την οποίαν μια εθνική ιεραρχία να έχη καταδικάσει κάποιον πόλεμο ως άδικο . . . Οποιαδήποτε και αν ήταν η επίσημη θεωρία, στην πραγματικότητα το αξίωμα που ακολουθήθηκε σε καιρό πολέμου από τους Καθολικούς επισκόπους υπήρξε ‘η χώρα μου έχει πάντοτε δίκαιο.’ . . . όπου επρόκειτο για εμπόλεμο εθνικισμό ωμίλησαν ως το φερέφωνον του Καίσαρος.»33
Είναι πράγματι αλήθεια ότι οι εκκλησίες «σταθερά υπεστήριξαν όλους τους πολέμους που διεξήχθησαν από την κυβέρνησι της χώρας των»; Εμφανίσθηκε μήπως η θρησκεία ότι είναι μια δύναμις για το καλό, αλλ’ ότι στην πραγματικότητα υπήρξε ένας υποστηρικτής πολέμων και βίας; Τι αποκαλύπτουν τα γεγονότα της ιστορίας;