Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Πόσο Ουσιώδεις Είναι οι Βαθμοί;

ΜΕΡΙΚΟΙ αισθάνονται να ανεβαίνει ο σφυγμός τους. Άλλοι κατορθώνουν να δείξουν τουλάχιστον ότι έχουν κάποια ηρεμία. Αλλά είτε έχει σχεδόν πανικοβληθεί είτε δείχνει απάθεια, κάθε μαθητής αντιμετωπίζει τη μέρα λογαριασμού όταν παίρνει τον έλεγχο.

Γιατί υπάρχει τέτοια ανησυχία; Πολλοί νεαροί νομίζουν ότι τους πιέζουν οι γονείς τους («Αν δεν περάσεις στα μαθηματικά, δε θα δεις τηλεόραση για ένα μήνα!») και οι δάσκαλοι («Αν θέλεις να προβιβαστείς, θα πρέπει να βελτιώσεις τους βαθμούς σου.»). Δεν είναι παράξενη, λοιπόν, η απάντηση που έδωσαν αρκετοί μαθητές του δημοτικού σχολείου όταν ρωτήθηκαν, ‘Τι είναι εκείνο για το οποίο ανησυχείς περισσότερο;’ 51 τα εκατό απ’ αυτούς είπαν, «Οι βαθμοί»!

Είναι ενδιαφέρον να αναφέρουμε, ότι μερικοί εκπαιδευτικοί ισχυρίζονται πως οι βαθμοί μπορούν να υποκινήσουν ανταγωνισμό, να δημιουργήσουν μεγάλες πιέσεις κι ακόμη να αφαιρέσουν τη χαρά από τη μάθηση. Δεν είναι παράδοξο, λοιπόν, που οι σπουδαστές συχνά απεχθάνονται τους βαθμούς. Κάποιος σπουδαστής του λυκείου, έφτασε να πει: «Δε θα έπρεπε να υπάρχουν βαθμοί αποτυχίας. Αν κάποιος διαλέξει ένα δύσκολο μάθημα και αποτύχει παίρνοντας μόνο 50 βαθμούς, αυτό σημαίνει 50 τα εκατό περισσότερη γνώση από όση όταν άρχισε».

Γι’ αυτό μπορεί να αναρωτιέστε αν οι βαθμοί αξίζουν πράγματι την ανησυχία που προκαλείται από το να γράφεις εκθέσεις μέχρις ότου να πέφτουν τα χέρια σας, να διαβάζεις διάφορα βιβλία που προκαλούν ανία, να αποστηθίζεις ατέλειωτους καταλόγους, να σκοτώνεσαι στην προετοιμασία για τις τελικές εξετάσεις. ‘Ποια σημασία έχει όλο αυτό;’ θα μπορούσες να ρωτήσεις. ‘Σημαίνουν οι βαθμοί κάτι;’

Η Προοπτική των Βαθμών

Το σχολείο—είτε το αγαπάτε είτε το μισείτε—εκπληρώνει μια ζωτική ανάγκη. Μια καθηγήτρια του λυκείου η Μπάρμπαρα Μάγιερ είπε: «Ο σκοπός του είναι να δώσει στον καθένα όσο περισσότερη γνώση και επιδεξιότητες είναι δυνατό για να βοηθήσει τους μαθητές να ζήσουν μια καλή, αποδοτική, και πετυχημένη ζωή». Και γενικά μια μέση εκπαίδευση είναι αρκετή να το πετύχει αυτό. Αλλά πώς κρίνουν οι άλλοι αν έχεις αποκτήσει αυτή τη γνώση ή αν έχεις μάθει αυτές τις επιδεξιότητες; Αυτό συχνά συμβαίνει από τους βαθμούς που παίρνεις στο σχολείο. ‘Αυτό είναι άδικο!’ μπορεί να πεις. Αλλά αυτό είναι συχνά η σκληρή πραγματικότητα της ζωής. Για παράδειγμα, ένα πρόσφατο άρθρο της εφημερίδας Γουώλ Στρητ Τζώρναλ, συμβούλεψε τους εργοδότες να «εξετάζουν προσεκτικά τον έλεγχο του σχολείου» εκείνου που κάνει αίτηση για εργασία. «Είναι ο καλύτερος δείκτης για να προβλέψει κανείς την τακτικότητα, τις συνήθειες εργασίας και τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας», συνέχισε το άρθρο.

Έτσι υπάρχουν πρακτικοί λόγοι για αγωνιστείς να πάρεις καλούς βαθμούς. «Το αργύριον είναι σκέπη», έγραψε ο Σολομώντας. (Εκκλησιαστής 7:12) Κι αν δεν κατορθώσεις να μάθεις τις βασικές ικανότητες που διδάσκονται στο σχολείο, μπορεί να είναι δύσκολο να κερδίζεις χρήματα—για να μην πούμε τίποτα για τη σοφή χρήση τους. Ωστόσο, σε μια πρόσφατη σφυγμομέτρηση, οι νεαροί είπαν ότι το να έχουν μια ενδιαφέρουσα εργασία ήταν πιο σπουδαίο γι’ αυτούς από το να έχουν μια δουλειά με μεγάλο μισθό, υπόσταση ή γόητρο. Βέβαια, το να λάβεις τις βασικές ικανότητες αυξάνει συχνά τις ευκαιρίες να βρεις εργασία. Ένας ειδικός στα ζητήματα εργασίας, ο Δρ Μπέρναρντ Άντερσον, δήλωσε πρόσφατα: «Στην περίπτωση των νεαρών, απλώς θα πρέπει να επανέλθουμε και να τονίσουμε με μεγαλύτερη έμφαση τις βασικές εκπαιδευτικές ικανότητες, ικανότητες επικοινωνίας, υπολογιστικές ικανότητες κ.ο.κ». Επειδή η νέα τεχνολογία συχνά απαιτεί κατά καιρούς περιοδική επανεκπαίδευση των υπαλλήλων, πρόσθεσε ότι «είναι πιο πιθανόν να προτιμηθούν άτομα που θα έχουν τις περισσότερες πιθανότητες να αξιοποιήσουν αυτή την εκπαίδευση—άτομα με πολύ καλές βασικές επιδεξιότητες».

Ο σοφός Βασιλιάς Σολομώντας, ωστόσο, δείχνει ότι η ζωή έχει έναν πιο βαθύ σκοπό από το να διατηρήσουμε μια δουλειά: «Ας ακούσωμεν το τέλος της όλης υποθέσεως· φοβού τον Θεόν και φύλαττε τας εντολάς αυτού, επειδή τούτο είναι το παν του ανθρώπου». (Εκκλησιαστής 12:13) Οι ικανότητες τού να διαβάζει κανείς καλά και να εκφράζεται καθαρά είναι πολύτιμα προσόντα για ένα νεαρό που θέλει να ‘υπηρετεί το Θεό και να τηρεί τις εντολές του’. Στον νεαρό Τιμόθεο, για παράδειγμα, ο απόστολος Παύλος είπε ‘να καταγίνεται στην ανάγνωση’ ώστε να είναι πιο αποτελεσματικός δάσκαλος στην εκκλησία. (1 Τιμόθεον 4:13) Και οι απόστολοι Πέτρος και Ιωάννης, αν και θεωρούνταν «αγράμματοι και ιδιώτες» επειδή δεν είχαν παρακολουθήσει σχολεία για ανώτερη μόρφωση, εν τούτοις μπόρεσαν και έγραψαν μέρη της Βίβλου με τη μεγαλύτερη επιδεξιότητα!—Πράξεις 4:13.

Αλλά μπορούν οι βαθμοί και η καλή απόδοση στις εξετάσεις να βοηθήσουν να αποκτήσεις αυτές τις επιδεξιότητες; Ναι μπορούν. Ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός συχνά δοκίμαζε την κατανόηση των μαθητών του σε μερικά ζητήματα. (Λουκάς 9:18) Οι δάσκαλοι σήμερα, όμως, συχνά βρίσκουν δύσκολο να γνωρίζουν τους μαθητές προσωπικά τον καθένα· συχνά ο αριθμός των μαθητών σε μια τάξη είναι μεγάλος. Έτσι οι διαγωνισμοί και η βαθμολόγηση των μαθητών βοηθούν τους δασκάλους να προσαρμόζουν τη διδασκαλία τους στις ατομικές ανάγκες των μαθητών. Εσύ, σαν ένας μαθητής, ωφελείσαι από αυτό.

Το βιβλίο Μέζουρμεντ εντ Εβαλιουέησον ιν δη Σκούλς λέγει περαιτέρω: «Οι καλά προετοιμασμένοι διαγωνισμοί οι οποίοι αντανακλούν τη διδασκαλία που γίνεται στην τάξη, μπορούν να αυξήσουν την εκπαίδευση στο μαθητή βοηθώντας τον να αναπτύξει συνήθειες μελέτης και κατευθύνοντας τη διανοητική του δραστηριότητα στους επιθυμητούς εκπαιδευτικούς σκοπούς. Τα αποτελέσματα των διαγωνισμών μπορούν να δείξουν πού είναι καλοί και πού υστερούν οι μαθητές και να ενεργήσουν σαν μέσα υποκίνησης για περαιτέρω μελέτη». Και, φυσικά, οι βαθμοί σου δείχνουν στους γονείς σου πώς τα πας στο σχολείο—καλύτερα ή χειρότερα.

Ωστόσο, είναι σπουδαίο να έχεις μια ισορροπημένη άποψη για τους βαθμούς, αλλιώς θα προκύψουν προβλήματα.

‘Θα Εξεταστούμε σ’ Αυτό;’

Ένας μαθητής του λυκείου που λεγόταν Στήβεν θρήνησε: « Αισθάνομαι σαν να βρίσκομαι σε μια γραμμή βιομηχανικής παραγωγής όπου προετοιμασμένα κομμάτια γνώσης σπρώχνονται σε μένα, και δεν έχω καθόλου χρόνο να αφομοιώσω τίποτα». Ναι, παρά πολύ ενδιαφέρον για τους βαθμούς μπορεί να κάνει το σχολείο να μοιάζει περισσότερο με ένα εργοστάσιο παρά με έναν διεγερτικό τόπο μάθησης.

Η ψύχωση για τους βαθμούς μπορεί ακόμη να δημιουργήσει ένταση ανάμεσα στους μαθητές. Σε μερικά σχολεία, για παράδειγμα, τους μαθητές τους χωρίζουν σε ομίλους ανάλογα με τις ικανότητές τους. Λίγοι νεαροί, όμως, θέλουν να τεθούν σε μια χαμηλή τάξη ή σε μια τάξη «κάτω από τον μέσο όρο». Έτσι, οι βαθμοί μπορούν να δημιουργήσουν φοβερό ανταγωνισμό. Ιδιαίτερα αυτό αληθεύει όταν οι μαθητές διδάσκονται—και πιστεύουν—το μύθο ότι η «ανώτερη» εκπαίδευση σημαίνει ευτυχία. Οι συγγραφείς ενός βιβλίου για την εφηβεία παρατήρησαν ότι «εφόσον η εισαγωγή στην ανώτερη εκπαίδευση είναι δύσκολη στα περισσότερα μέρη» οι μαθητές μπορεί να «βρεθούν σε ένα λαβύρινθο ανταγωνισμού που δίνει έμφαση στους βαθμούς και στη σειρά μέσα στην τάξη μάλλον, παρά στη μάθηση». Η κατάσταση στην Ιαπωνία (όπου δίνεται μεγάλη έμφαση για την ανώτερη εκπαίδευση) δείχνει ως πού μπορεί να φτάσει ο ανταγωνισμός στην εκπαίδευση. Εκεί πρέπει να δώσει κανείς εξετάσεις ακόμη και για να μπει στο νηπιαγωγείο!

Μερικοί ανταποκρίνονται σε τέτοιες πιέσεις με το να γίνονται ειδικοί στο να γράφουν εξετάσεις αντί να μαθαίνουν. Ο Δρ Γουίλλιαμ Γκλάσερ λέει: «Τα παιδιά νωρίς μαθαίνουν στο σχολείο να ρωτάνε ποια θέματα θα εξεταστούν στους διαγωνισμούς . . . και μελετάνε μόνο εκείνη την ύλη». Η παλαίμαχος δασκάλα Μαίρη Σούζαν Μίλλερ παρόμοια θυμάται και γράφει στο βιβλίο της Τσάιλντστρες!: «Είχα . . . μαθητές οι οποίοι παζάρευαν για μισό βαθμό. Ο σκοπός τους ήταν να τα καταφέρουν στους διαγωνισμούς και όχι η μάθηση. Αυτοί ήταν οι μαθητές που πάντοτε επενέβαιναν σε μια συζήτηση στην τάξη, ακόμη και στην πιο ενδιαφέρουσα, για να ρωτήσουν, ‘Θα μας χρειαστεί αυτό για τις εξετάσεις;’»

Αλλά γιατί να παγιδευτεί κανείς σ’ αυτόν τον λαβύρινθο του «ανταγωνισμού»; Ο Σολομώντας προειδοποίησε: «Προσέτι εγώ εθεώρησα πάντα μόχθον και πάσαν επίτευξιν έργου, ότι διά τούτο ο άνθρωπος φθονείται υπό του πλησίον αυτού· και τούτο ματαιότης και θλίψις πνεύματος.» (Εκκλησιαστής 4:4) Ο σκληρός ανταγωνισμός, είτε για υλικά πλούτη είτε για ακαδημαϊκά βραβεία, αποδεικνύεται έτσι ότι είναι μάταιος. Οι θεοφοβούμενοι νέοι βλέπουν την ανάγκη να είναι επιμελείς στο σχολείο. Αλλά γνωρίζουν επίσης ότι η ευτυχία προέρχεται από το να βάζουν πρώτα τα πνευματικά συμφέροντα, εμπιστευόμενοι στο Θεό να φροντίσει για τις υλικές τους ανάγκες.—Ματθαίος 6:33.

Είναι γεγονός λοιπόν, ότι οι βαθμοί δημιουργούν πιέσεις και προβλήματα. Αλλά όπως παρατήρησε και η Μπάρμπαρα Μάγιερ στο βιβλίο Οδηγός για Επιβίωση στο Λύκειο: «Το πρόβλημα με τους βαθμούς στο λύκειο δημιουργείται λόγω της μεγάλης σπουδαιότητας που έφτασαν να έχουν οι βαθμοί». Έτσι ενώ οι βαθμοί μπορεί να έχουν σημασία, δεν είναι το παν! Να βλέπεις τους βαθμούς γι’ αυτό που αξίζουν—δηλαδή μία βοήθεια για να μετράς την ακαδημαϊκή σου πρόοδο. Όπως λέει η Λες μια μαθήτρια λυκείου: «Μου αρέσει να πάρω καλούς βαθμούς. Αλλά αυτοί δεν είναι η κύρια σκέψη στη ζωή μου».

(Στο επόμενο τεύχος θα συνεχιστεί αυτή η εξέταση για τους βαθμούς.)

[Εικόνα στη σελίδα 13]

Αξίζουν οι καλοί βαθμοί τις ώρες εργασίας και μελέτης που απαιτούν;

[Εικόνα στη σελίδα 14]

Οι εργοδότες ψάχνουν για νέους που έχουν μάθει τις βασικές σχολικές επιδεξιότητες.