Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Γιατί Νιώθω Τόση Μοναξιά;

Είναι Σαββατόβραδο. Το αγόρι κάθεται στο δωμάτιό του και σκέφτεται τα παιδιά του σχολείου που έχουν πάει για μπόουλινγκ. Είχε επιστρατεύσει όλο του το θάρρος και τους είχε ρωτήσει αν θα μπορούσε να πάει μαζί τους. Αλλά μέχρι τώρα αντηχεί στ’ αυτιά του ο σαρκαστικός τρόπος που γελούσαν, καθώς απομακρύνονταν.

«Σιχαίνομαι τα σαββατοκύριακα!» φωνάζει. Μα δεν υπάρχει κανείς στο δωμάτιο να του αποκριθεί. Πιάνει ένα περιοδικό και βλέπει κάποια εικόνα που δείχνει μια παρέα νεαρών στην ακροθαλασσιά. Πετάει το περιοδικό με δύναμη πάνω στον τοίχο. Τα μάτια του βουρκώνουν. Δαγκώνει τα χείλια του σφιχτά, αλλά τα δάκρυα εξακολουθούν να έρχονται. Αδύναμος να αντέξει άλλο, πέφτει πάνω στο κρεβάτι του, και μέσα από τα αναφιλητά του τραυλίζει, «Γιατί να μη με κάνει παρέα κανείς;»

ΝΙΩΘΕΙΣ ΚΙ ΕΣΥ μερικές φορές έτσι—ξεκομμένος από τον κόσμο, άχρηστος και άδειος; Συμβαίνει ποτέ να αναρωτιέσαι ‘Γιατί νιώθω τόση μοναξιά, και γιατί υποφέρω τόσο πολύ’;

Αν ναι, μην απελπίζεσαι. Τα εφηβικά χρόνια είναι δύσκολα για πολλούς. Μπορεί να νιώσεις χαμένος και χωρίς αυτοπεποίθηση. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κατά τη διάρκεια των εφηβικών χρόνων η μοναξιά συχνά χτυπάει πάρα πολύ σκληρά.

Αν και η μοναξιά δεν είναι διασκεδαστική, δεν είναι όμως και θανατηφόρα αρρώστια. Ένας ειδικός παρομοίασε τη μοναξιά με το κοινό κρυολόγημα—«εύκολα την κολλάς, . . . σπάνια είναι θανατηφόρα αλλά πάντοτε είναι δυσάρεστο». Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι να την υπερνικήσεις.

Τι Είναι η Μοναξιά

Για να το πούμε απλά, η μοναξιά είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι. Η πείνα σε προειδοποιεί ότι χρειάζεσαι φαγητό. Η μοναξιά σε προειδοποιεί ότι χρειάζεσαι συντροφιά, στενές σχέσεις, οικειότητα. Για να εργάζεται το σώμα μας σωστά χρειάζεται φαγητό. Κατά τον ίδιο τρόπο, για να νιώθουμε εντάξει χρειαζόμαστε συντροφιά.

Έχεις παρατηρήσει ποτέ ένα στρώμα πυρωμένα κάρβουνα; Τι συμβαίνει όταν παίρνεις ένα κάρβουνο μακριά από το σωρό; Η ρόδινη λάμψη που έχει αυτό το κάρβουνο σβήνει. Αλλά όταν το ξαναβάλεις στο σωρό, λάμπει ξανά. Παρόμοια, κι εμείς οι άνθρωποι δεν μπορούμε να «λάμπουμε», ή να λειτουργούμε καλά, αν μείνουμε απομονωμένοι για πολύ καιρό. Είναι φυσιολογικό να επιθυμούμε συντροφιά.

Έτσι έγινε και με τον Αδάμ, τον πρώτο άνθρωπο. Το βιβλίο της Αγίας Γραφής, η Γένεσις, λέει ότι ο Αδάμ είχε τοποθετηθεί σε ένα περιβάλλον που ικανοποιούσε τις βασικές του ανάγκες. Είχε άφθονη τροφή να τρώει, καθαρό αέρα να αναπνέει, ένα πεντακάθαρο ποτάμι για να λούζεται, ενδιαφέρουσα εργασία να απασχοληθεί και, πάνω απ’ όλα, απολάμβανε στενή σχέση με τον Δημιουργό του. Παρ’ όλα αυτά, ο Ιεχωβά Θεός είπε: ‘Δεν είναι καλό για τον άνθρωπο να εξακολουθεί να είναι μόνος του’. Ο Αδάμ χρειαζόταν κάποιον όμοιο μ’ αυτόν για να επικοινωνεί μαζί του και να μοιράζεται τα συναισθήματά του. Ο Θεός ικανοποίησε εκείνη την ανάγκη δίνοντάς του την Εύα. (Γένεσις 2:18-23, ΜΝΚ) Ναι, η ανάγκη για συντροφιά είναι αναπόσπαστο μέρος του εαυτού μας. Αλλά μήπως αυτό σημαίνει ότι, όταν είσαι μόνος, καταλήγεις πάντοτε να νιώθεις μοναξιά;

Μόνοι Αλλά Χωρίς Μοναξιά

Ο δοκιμιογράφος Χένρυ Ντέηβιντ Θόρω έγραψε: «Δεν βρήκα ποτέ συντροφιά πιο ευχάριστη από τη μοναξιά». Εσύ συμφωνείς; «Ναι», λέει ο 20χρονος Μπιλ. «Μου αρέσει η φύση. Μερικές φορές, μπαίνω στη βαρκούλα μου και ξανοίγομαι σε κάποια λίμνη. Κάθομαι εκεί μόνος μου για ώρες. Έτσι, βρίσκω τον καιρό να σκέφτομαι τι κάνω με τη ζωή μου. Είναι στ’ αλήθεια πολύ ωραίο». Ο 16χρονος Ραφαέλ προσθέτει: «Στη δική μας οικογένεια υπάρχουν άλλα τρία παιδιά. Στο σπίτι δεν γίνεται ποτέ ησυχία. Έχω έναν αδερφό τεσσάρων χρονών που διαρκώς κάνει τρέλες. Το μόνο που θέλω, μερικές φορές είναι να είμαι μόνος μου».

Ένας Άγγλος ποιητής παρατήρησε ακόμη: «Η μοναξιά είναι η αίθουσα ακρόασης του Θεού». Ο 21χρονος Στήβεν συμφωνεί. «Μένω σε μια μεγάλη πολυκατοικία», λέει, «και μερικές φορές πηγαίνω πάνω στην ταράτσα του κτιρίου ακριβώς για να μείνω μόνος. Σκέφτομαι λίγο και προσεύχομαι. Αυτό με τονώνει». Ναι, οι στιγμές της μοναξιάς μπορούν να μας δώσουν βαθιά ικανοποίηση, αν τις χρησιμοποιούμε σωστά. Και ο Ιησούς, επίσης, απολάμβανε τέτοιες στιγμές: «Το πρωί, πολύ πριν ακόμα φέξει, ο Ιησούς βγήκε έξω και πήγε σ’ ένα ερημικό μέρος, κι εκεί προσευχόταν». (Μάρκος 1:35, Νεοελληνική Δημοτική Μετάφραση) Αλλά, γιατί άτομα σαν τον Θόρω ή τον Ιησού δεν ένιωθαν μοναξιά παρ’ όλο που ήταν μόνοι;

Κατά πρώτο λόγο, επειδή ήταν μόνοι θεληματικά. Και κατά δεύτερο λόγο, ήταν μόνοι τους μονάχα για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Ο Ιεχωβά Θεός δεν είπε ‘Δεν είναι καλό για τον άνθρωπο να είναι προσωρινά μόνος του’. Για την ακρίβεια, ο Θεός είπε ότι δεν ήταν καλό για τον άνθρωπο ‘να εξακολουθεί να είναι μόνος του’. Μακροχρόνιες περίοδοι απομόνωσης μπορούν να οδηγήσουν στη μοναξιά. Γι’ αυτό, η Αγία Γραφή προειδοποιεί: «Ο μονήρης ζητεί το ιδιοτελές του συμφέρον, εναντιούται εις πάσαν υγιή αρχήν».—Παροιμίαι 18:1, Αγία Γραφή, Ν. Λούβαρι—Α. Χαστούπη.

Παροδική Μοναξιά

Ωστόσο, μερικές φορές, συμβαίνει να μένεις μόνος σου γιατί δεν γίνεται αλλιώς. Αυτό είναι πράγματι οδυνηρό. Η μοναξιά αυτού του είδους συχνά μας επιβάλλεται από περιστάσεις πέρα από τον έλεγχό μας, όπως είναι το ότι μετακομίσαμε σε ένα καινούριο μέρος, μακριά από τους στενούς μας φίλους.

Ο Στήβεν θυμάται: «Στην παλιά μου γειτονιά ο Τζέιμς κι εγώ ήμασταν φίλοι περισσότερο και από αδέρφια. Όταν έφυγα μακριά, ήξερα ότι θα μου έλειπε». Ο Στήβεν σταματάει για λίγο, σαν να ξαναζεί τη στιγμή της αναχώρησης. «Όταν ήταν να επιβιβαστώ στο αεροπλάνο, ένας κόμπος ανέβηκε στο λαιμό μου και ένιωσα να πνίγομαι. Αγκαλιαστήκαμε, και μετά έφυγα. Ένιωθα πως είχα χάσει κάτι το πολύτιμο».

Πώς τα πήγε ο Στήβεν με το καινούριο του περιβάλλον; «Ήταν δύσκολα», λέει. «Καθώς μάθαινα μια καινούρια δουλειά πέρασα αρκετές δυσκολίες. Στον τόπο μου οι φίλοι μου με αγαπούσαν, αλλά εδώ μερικοί από αυτούς που δουλεύαμε μαζί με έκαναν να νιώθω σαν να μην άξιζα τίποτα. Θυμάμαι ότι κοίταζα το ρολόι και υπολόγιζα τέσσερις ώρες πίσω (αυτή ήταν η διαφορά ώρας που είχαμε) και σκεφτόμουν τι θα μπορούσαμε να κάναμε εγώ και ο Τζέιμς εκείνη την ώρα. Ένιωθα μοναξιά».

Όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά, συχνά αναπολούμε τις καλύτερες μέρες που ζούσαμε στο παρελθόν. Όμως, η Αγία Γραφή λέει: «Μη λέγης, ‘διατί αι προηγούμεναι ημέραι ήσαν καλύτεραι από αυτάς’;» (Εκκλησιαστής 7:10, Αγία Γραφή, Ν. Λούβαρι-Α. Χαστούπη) Γιατί αυτή η συμβουλή;

Μεταξύ άλλων, επειδή οι περιστάσεις μπορούν να αλλάξουν προς το καλύτερο. Γι’ αυτό το λόγο οι ειδικοί συχνά μιλάνε για «παροδική μοναξιά». Έτσι, ο Στήβεν μπόρεσε να ξεπεράσει τη μοναξιά του. Πώς; «Το να μιλώ για τα συναισθήματά μου με κάποιον που ενδιαφέρεται με βοήθησε. Δεν μπορείς να ζεις συνέχεια με το παρελθόν. Πίεσα τον εαυτό μου να γνωριστώ με άλλους ανθρώπους, να τους δείξω ενδιαφέρον. Αυτό πέτυχε· βρήκα καινούριους φίλους». Και τι έγινε με τον Τζέιμς; «Έκανα λάθος. Το ότι μετακόμισα μακριά δεν τερμάτισε τη φιλία μας. Τις προάλλες του τηλεφώνησα. Μιλούσαμε συνέχεια για μια ώρα και 15 λεπτά—και ήταν υπεραστικό τηλεφώνημα!»

Ο 13χρονος Πήτερ βρίσκεται σε μια άλλη κατάσταση που μπορεί να φέρει μοναξιά. Ζει σε οικογένεια με ένα μόνο γονέα. Ο Πήτερ λέει: ‘Όταν γυρίζω από το σχολείο στο σπίτι, είμαι ολομόναχος. Δεν έχω κανένα να μιλήσω. Και όταν η μητέρα μου έρχεται στο σπίτι από τη δουλειά, δεν αλλάζει τίποτα. Είναι κουρασμένη και πηγαίνει για ύπνο’.

Είναι και η 18χρονη Νάνσυ, που επίσης ζει σε οικογένεια με ένα γονέα. Επιπλέον, προσπαθεί να τα βγάλει πέρα στο καινούριο σχολείο που πηγαίνει. Αλλά η Νάνσυ δεν νιώθει μοναξιά. Το έβαλε σκοπό να γνωρίσει καινούριους φίλους. «Αυτό με βοήθησε να ξαναβρώ τον εαυτό μου», λέει. Η μοναξιά εξαφανίστηκε. Ήταν παροδική.

Ωστόσο, μερικές φορές, η μοναξιά είναι το αποτέλεσμα κάποιας τραγωδίας. «Ο Ντέρικ ήταν ο στενός μου φίλος στη Φλώριδα από τότε που ήμασταν 11 χρονών», λέει σχετικά ο Μπιλ. «Πηγαίναμε μαζί για περίπατο, τρώγαμε πίτσα και παίζαμε ποδόσφαιρο». Τι συνέβηκε; «Μια Κυριακή βράδυ πήρα ένα τηλεφώνημα», συνεχίζει ο Μπιλ. «Ο Ντέρικ είχε πνιγεί. Μου ήταν φοβερά δύσκολο να το δεχτώ. Μετά απ’ αυτό, υπήρχαν μερικές στιγμές που ένιωθα τόση μοναξιά ώστε έπαιρνα τηλέφωνο στο σπίτι του Ντέρικ. Και ενώ το τηλέφωνο χτυπούσε εγώ σκεφτόμουν, ‘Μια στιγμή, ο Ντέρικ δεν είναι πια εκεί’. Δεν μπορούσε να το χωρέσει το μυαλό μου. Όταν είσαι μόνο 17 χρονών, είσαι πολύ νέος για να πεθάνεις».

Η Αγία Γραφή μιλάει για μια γυναίκα που ονομαζόταν Ναομί, η οποία έζησε μια παρόμοια τραγωδία. Ο άντρας της και οι δυο γιοι της πέθαναν ο ένας μετά τον άλλο. Όταν, χήρα πια, γύρισε στην πατρίδα της, είπε: «Ανεχώρησα πλήρης, αλλ’ ο Κύριος με έφερεν οπίσω κενήν».—Ρουθ 1:21, Αγία Γραφή Ν. Λούβαρι-Α. Χαστούπη.

Παρ’ όλο που η θλίψη για το χαμό ενός αγαπημένου προσώπου μπορεί να μη φύγει ποτέ τελείως, η μοναξιά μπορεί σιγά-σιγά να φύγει καθώς περνάει ο καιρός και αναπτύσσονται καινούριες φιλίες. Στην περίπτωση της Ναομί, οι περιστάσεις που άλλαξαν και οι καινούριες συγγένειες που δημιουργήθηκαν βοήθησαν να ‘ανακουφιστεί η ψυχή της’. (Ρουθ 4:13-15, Αγία Γραφή, Ν. Λούβαρι-Α. Χαστούπη) Κάποιος μπορεί επίσης να αφοσιωθεί στο να κάνει πράγματα για άλλους ανθρώπους. Ο Ιησούς είπε: «Είναι ευτυχέστερον να δίνη κανείς παρά να παίρνη».—Πράξεις 20:35, Καινή Διαθήκη, «των Τεσσάρων Καθηγητών».

Αλλά τι γίνεται στην περίπτωση που η μοναξιά επιμένει; Τότε ίσως να υποφέρεις από χρόνια μοναξιά. Τι είναι αυτό, και πώς μπορείς να το υπερνικήσεις; Ένα μελλοντικό τεύχος του Ξύπνα! θα δώσει τις απαντήσεις.